Slavia Orientalis – kwartalnik poświęcony badaniom nad literaturą, kulturą, językiem, folklorem, myślą filozoficzną, religijną i polityczno-społeczną, historią i sztuką narodów wschodniosłowiańskich. Pismo zamieszcza także teksty o związkach Rosjan, Ukraińców i Białorusinów z kulturą polską i zachodnioeuropejską. Zajmuje się epokami najdawniejszymi i współczesnością. Zawiera dział recenzji i informacji o książkach oraz sprawozdania z sesji naukowych.
Czasopismo indeksowane w bazie Scopus:
CiteScore metrics from Scopus 2022: 0.1
SCImago Journal Rank (SJR) 2022: 0.117
Source Normalized Impact per Paper (SNIP) 2022: 0.178
In this paper I respond to Elżbieta Mikiciuk’s polemic with my article: The Brothers Karamazov: Dostoevsky’s Tainted Hosanna (“Slavia Orientalis” 2017, nr 1; the polemic was published in “Slavia Orientalis” 2017, nr 2). I use this opportunity to look at my article anew and restate my interpretative approach to Dostoevsky’s last novel as well as the line of argumentation I had decided to adopt. The substance of my response relies heavily on the point evoked several times by E. Mikiciuk, concerning my “biased” selection of citations from the novel which generates a “one-dimensional”, “manipulated”, and “false” image of Christianity as a religion that approves of an “economic” idea of God, a God from whom one has to “buy” a right to salvation. Recalling narrations of starets Zosima on the problem of involuntary suffering and death, and meditating on an indefi nite, unpredictable or highly ambiguous nature of such characters as Dymitr and Alyosha Karamazov or Smerdyakov, I emphasize the radical openness and polyphonic nature of Dostoevsky's text which allows for manifold, even contradictory readings and understandings of the same fragments of his complex works. Further, I develop a key thesis that both theological/religious interpretations of Dostoevsky’s oeuvre, as supported by Elżbieta Mikiciuk, and philosophical/ existential ones, as advanced by me, are feasible and valuable as long as they remain anchored in a close reading and do not lay claims to representing the one and only valid approach to his literary universe. The paper ends with a conclusion in which I encourage a mutually inspirational dialogue (the agon, if you will) between these two exegetic strategies. Such a dialogue seems essential for a reinvigoration of Dostoevsky’s literary work, against which one should continuously measure himself in a constant, even painful at times, sense of insuffi ciency of his/her interpretative insight facing a paradoxical, axiologically ambivalent, and strictly polyphonic oeuvre.
This article describes the study of the reception of Fyodor Dostoevsky’s works by Polish and Russian readers. I have tried to identify similarities and differences in the interpretation of his novels in relation to readers’ nationality, age, education, life experiences and worldview. This study (survey) confi rmed some of the previously obtained results. It turns out, once again, that Dostoevsky is a writer who still arouses interest, his novels are popular. The study also showed that the interpretation of Dostoevsky’s works usually does not depend on reader’s nationality – Polish and Russian respondents are in agreement when it comes to their views about the books. Differences in the reception of novels can be correlated mostly with respondents faith and/or unbelief.
The article describes semantic roles of instrumental case (tvoritel’nyj padezh) in Russian and other Slavic languages. Its functions as the instrument, agent, route, temporative, vehicle, comparison, nominal predicate and object of action, and their place in human mental world are considered. Examples of izosemic (standard) and non-izosemic realization of these functions are provided. It is concluded that each semantic role is associated with the specifi c range of lexemes. The idea of interdependence or syncretism of meanings of the instrumental case is discussed. Examples from modern fi ction, where the opposition between certain functions of instrumental case is neutralized, worn off, are provided too. It is hypothesized that in certain discourse circumstances the instrumental case becomes the symbol of common dependency of noun from verb.
The article presents the results of the analysis of “The Register of Ivan the Terrible’s oprichniki” – a document from the second half of the 16th century. It is precisely at this period that the present day three-part naming system: name – patronymic – surname was being established in Muscovy. The author attempts to prove that at this time the social status of a man could have been deduced from the formal exponents of his name: the number of its constituents, the structure of its patronymic, the fact that the name belongs to non-calendar or Christian names, and also from certain derivational markers.
The theme of the article is the concept of credentials based on the data from general and terminological dictionaries. It contains a proposal for a Russian-Polish entry article with the name of this diplomatic document (entry article as a part of a translation dictionary within the project “Diplomacy and politics. Russian-Polish dictionary survey”). The author explains the history of this term in both languages, focusing on the dissimilarity of its grammatical form both in Russian and Polish monolingual and bilingual dictionaries, which is especially visible while comparing dictionary and textual data. The material derived from Russian and Polish parallel texts (autonomous, independent of each other) is described according to the recommendations adopted for translation dictionaries – providing their users with the practical information on the usage of units (their syntactic requirements and usage conditions). The analysis also devotes ample attention to the socalled undescribed translated items (equivalents not recorded so far in Russian-Polish/ Polish-Russian lexicography). The discussion of numerous bilingual dictionaries justifi es the claim that a considerable part of collected units can be regarded as undescribed translated items (undescribed equivalents).
The aim of the article is to present loan vocabulary connected to clothes and ornaments. The Old-Believers’ dialect is subject to Polish interference on the lexical level because vocabulary is the linguistic element which is changing most rapidly. The dialect studied is situated in the Polish linguistic environment and thus it is isolated due to its lack of territorial contact with the Russian language. It belongs to the so-called Pskov group – the western Central Great Russian akanie dialects. Since the 1950s, when research into the dialect was initiated by Iryda Grek-Pabisowa and Irena Maryniakowa, the biggest increase in loan words has been noticed in the vocabulary related to health, jobs, clothes and ornaments, and the expressions used to refer to the new reality: the progress of civilisation, education, transport and agriculture. The lexemes borrowed are subject to various adaptation processes, for example, phonetic, stress-pattern, morphological or derivational ones.
The article presents 123 names of clothing in the village of Wójtowce in Podole. The collected material is divided into subgroups: names of head coverings, names of outerwear, names of underwear, names of footwear, names of shoes and their parts, names of accessories and parts of clothing, names of actions connected with clothing. Among the names of clothing there are both borrowings from the Ukrainian and/or Russian languages and Polish native words, including the words common for Polish and Ukrainian/Russian. The presented words are compared with certain Polish dialects in Ukraine (including unpublished material). In the described vocabulary Ukrainian and/or Russian borrowings constitute 37% while native Polish lexemes are predominant and make up 44%, words common for Polish and Ukrainian/Russian – 19%.
Zasady publikowania w kwartalniku „Slavia Orientalis”
I. „Slavia Orientalis” przyjmuje do druku materiały nigdzie dotąd niepublikowane. Wszelkie formy plagiatu, autoplagiatu, działań typu „ghostwriting” i „guest authorship” będą traktowane przez Redakcję jako przejawy nierzetelności naukowej. Redakcja będzie dokumentować oraz powiadamiać stosowne instytucje o naruszaniu zasad etyki obowiązujących w nauce.
Przysyłany do redakcji tekst powinien być zaopatrzony w oświadczenie o oryginalności przekazywanego materiału: „Oświadczam, że artykuł ...(Tytuł)...................................... przesłany do druku w kwartalniku „Slavia Orientalis” do tej pory nie był nigdzie publikowany ani nie został zgłoszony do rozpatrzenia w innym czasopiśmie bądź książce. Data.............................. Podpis.......................................”
Autor nie jest obciążany żadnymi opłatami za ocenę i publikację tekstu. Po opublikowaniu tekstu Autor otrzymuje bezpłatny egzemplarz numeru kwartalnika, w którym ukazał się jego tekst.
II. „Slavia Orientalis” zamieszcza materiały w języku rosyjskim, białoruskim, ukraińskim, polskim i angielskim.
III. Do tekstu prosimy dołączyć: polską, angielską i rosyjską wersję tytułu, tekst streszczenia artykułu w języku angielskim (do 0,5 stronicy), pięć angielskich słów kluczowych, podpisane oświadczenie o oryginalności tekstu, krótką informację o autorze, zawierającą następujące dane: imię i nazwisko, tytuł i stopień naukowy, miejsce pracy i stanowisko, adres pocztowy i elektroniczny, a także adres zatrudnienia, tytuły najważniejszych publikacji (książki i artykuły), ze wskazaniem miejsca i roku wydania (5 pozycji).
IV. Oprócz artykułów Redakcja zamieszcza także:
a) recenzje merytoryczne, oceniające i polemiczne o objętości do 5 stronic maszynopisu;
b) informacje o książkach o objętości do 2 stronic maszynopisu;
c) sprawozdania z sesji i konferencji naukowych o objętości do 3 stronic maszynopisu.
V. Wymogi techniczne:
a) teksty w wariancie elektronicznym (jednocześnie w formatach rtf i pdf) prosimy przysyłać na adres mailowy kwartalnika: slavia-orientalis@uj.edu.pl ;
b) teksty w języku angielskim winny się rozpoczynać streszczeniem w języku rosyjskim lub polskim (ok. 0,5 stronicy);
c) teksty w językach: polskim, rosyjskim, ukraińskim, białoruskim winny się rozpoczynać streszczeniem w języku angielskim (ok. 0,5 stronicy);
d) w tekstach w języku polskim i angielskim cytaty i przypisy w języku rosyjskim, ukraińskim i białoruskim prosimy przytaczać w oryginale (nie w transliteracji);
e) tytuły utworów występujących w tekście w języku polskim po raz pierwszy należy podać w nawiasie w wersji oryginalnej (nie w transliteracji);
f) maszynopis winien być przygotowany z zachowaniem interlinii i marginesu po lewej stronie;
g) czcionka: Times New Roman (CE lub CYR) o wielkości 12 pkt z interlinią 1,5 wiersza;
h) strona znormalizowanego maszynopisu zawiera 30 wersów tekstu z ok. 60 znakami w wersie (1800 znaków na stronie);
i) objętość tekstów nie powinna przekraczać 40 tys. znaków ze spacjami;
j) przypisy: pod stroną w numeracji ciągłej dla całego tekstu (przygotowane przez opcję „Wstaw przypis”);
k) tekst powinien być zaopatrzony w zestawienie adresów bibliograficznych prac, do których odwołania pojawiają się w artykule (References). Adresy prac w językach zapisanych alfabetem cyrylicznym powinny zostać przetransliterowane na alfabet łaciński wg systemu BGN/PCGN (U.S. Board on Geographic Names / Permanent Committee on Geographical Names for British Official Use) Transliteracji można dokonać online np. w programie Transliteration: https://www.translitteration.com – wybierając opcję właściwą dla języka białoruskiego, rosyjskiego lub rosyjskiego.
l) opis źródeł w przypisach prosimy dostosować do przedstawionego poniżej wzorca:
Książka:
J. Kowalski, Historia literatury, Kraków 1990, s. 23.
Ibidem, s. 13.
J. Kowalski, Historia..., s. 56.
Fragment książki:
A. Nowak, Z dziejów piśmiennictwa, [w:] Historia cywilizacji, Warszawa 1987, s. 98.
Ibidem, s.13.
A. Nowak, Z dziejów..., s. 135.
Artykuł w czasopiśmie:
L. Nowacka, Teoria aktów mowy, „Przegląd Językoznawczy” 1963, nr 7, s. 45.
Źródło internetowe:
I. Yazykova, Obraz Bogurodzicy w ruskiej ikonografii, [w:] https://www.ortodox.ru (28.03.2011).
VI. Wszelkie zmiany o charakterze merytorycznym wprowadzane przez Autora w korekcie dokonywane będą na koszt Autora.
VII. Materiałów niezamówionych Redakcja nie zwraca.
VIII. Tekst powinien być przygotowany według wzoru:
Imię i nazwisko
Miasto, miejsce pracy
TYTUŁ W JĘZYKU ARTYKUŁU
Tytuł w języku angielskim
ABSTRACT:
KEYWORDS:
Tekst artykułu
References
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Требования, предъявляемые к текстам, публикуемым в квартальнике „Slavia Orientalis”
I. „Slavia Orientalis” принимает в печать материалы, которые до сих пор нигде не публиковались. Все формы плагиата, автоплагиата, действий типа „ghostwriting” и „guest author-ship” будут признаны редакцией как проявление научной недобросовестности. Редакция будет документировать и извещать соответствующие учреждения о нарушении этических законов, обязывающих в науке.
Текст, направляемый в Редакцию, должен сопровождаться заявлением об оригинальности присылаемомого материала: „Заявляю, что статья …(Заглавие)……., отправленная в журнал „Slavia Orientalis” до сих пор нигде не публиковалась, ни не передавалась для рассмотрения в другие журналы или книги.
Дата………………………… Подпись......................”
С авторов не взимается плата за рассмотрение и публикацию текстов. Автор получает бесплатный экземпляр номера квартальника, в котором напечатан его текст.
II. „Slavia Orientalis” помещает материалы на русском, белорусском, украинском, польском и английском языках.
III. Редакция обращается к авторам с просьбой предоставить: польскую, английскую и русскую версии заглавия, резюме на английском языке (до 0,5 страницы), пять ключевых слов на английском языке, подписанное заявление об оригинальности текста, а также краткую информацию о себе, содержащую следующие данные: имя и фамилия автора, ученая степень и звание, место работы, должность, почтовый и электронный адреса; заглавия важнейших публикаций (книг и статей) с указанием места и года издания (5 заглавий).
IV. Кроме статей, редакция помещает также:
а) научно-аналитические рецензии, заключающие в себе оценку и полемику, – объемом до 5 машинописных страниц;
б) информацию о новых книгах – объемом до 2 машинописных страниц;
в) обзоры, посвященные научным симпозиумам и конференциям, – объемом до 3 машинописных страниц.
V. Технические требования:
а) просьба присылать тексты в форме электронной записи (одновременно в форматах rft и pdf) по адресу квартальника: slavia-orientalis@uj.edu.pl ;
б) тексты на английском языке в начале статьи должны сопровождаться резюме на русском или польском языке (ок. 0,5 страницы);
в) тексты на польском, русском, украинском и белорусском языках в начале статьи должны сопровождаться резюме на английском языке (0,5 страницы);
г) в текстах на польском и английском языках цитаты и примечания на русском, украинском и белорусском языках следует приводить в оригинальной версии (не в транслитерации);
д) заглавия литературных произведений, приводимые в тексте на польском языке впервые, должны сопровождаться в скобках оригинальной версией (не в транслитерации);
е) подготовленная к печати машинопись должна содержать регулярный интервал и поля с левой стороны;
ж) шрифт: Times New Roman (CE или CYR) размером 12, расстояние между строчками 1,5;
з) согласно принятым нормам, машинописная страница содержит 30 строк текста по ок. 60 печатных знаков в каждой строке (т. е. 1800 печатных знаков на странице);
и) объем присылаемых текстов не может превышать 20 машинописных страниц;
й) сноски: внизу страницы при непрерывной нумерации для всего текста (выполняемые при помощи „Вставка сносок”);
к) статья должна сопровождаться библиографическим списком адресов (References), охватывающим только работы, названные в сносках. Адреса, записанные кириллицей, просьба привести в списке в латынской транслитерации, выполненнопй в системе BGN/PCGN (U.S. Board on Geographic Names / Permanent Committee on Geographical Names for British Official Use). Tранслитерацию можно выполнить online, например с помощью программы Transliteration (https://www.translitteration.com), выбирая вариант для белоруского, русского или украинского языка;
л) при ссылках на источники следует соблюдать форму записи, соответствующую приводимому ниже образцу:
Книга:
А.И. Иванов, История литературы, Москва 1990, с. 23.
Там же, с. 13.
А.И. Иванов, История..., с. 56.
Фрагмент книги:
Е. Сидоров, Из истории письменности, [в:] История цивилизации, Москва 1987, с. 98.
Там же, с. 13.
Е. Сидоров, Из истории..., с. 135.
Статья в журнале:
О. Ахманова, Теория речевых актов, „Вопросы языкознания” 1963, № 1, с. 45.
Источник по Интернету:
П. Паламарчук, Москва, [в:] https://www.omolenko.com/publicistic/palamarchuk.htm (28.03.2011).
VI. Любого рода существенные изменения, вносимые автором в корректуру, будут реализованы за счет автора.
VII. Материалы, присланные не по просьбе Редакции, обратно не высылаются.
VIII. Текст должен быть приготовлен по данному образцу:
Имя и фамилия
Город, место работы
ЗАГЛАВИЕ НА ЯЗЫКЕ СТАТЬИ
Заглавие на английском языке
ABSTRACT:
KEYWORDS:
Текст статьи
References
Recenzenci (2012-2014)
Bartwicka, Halina, dr hab., prof. UKW, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego
Bednarczyk, Anna, dr hab., prof. UŁ, Uniwersytet Łódzki
Cymborska-Leboda, Maria, prof. zw., dr hab. Uniwersyey Marii Curie-Skłodowskie
Chlebda, Wojciech, prof. zw., dr hab., Uniwersytet Opolski
Czyżewski, Feliks, prof. dr hab. UMCS w Lublinie
Diec, Joachim, dr hab., prof. UJ, Uniwersytet Jagielloński
Duda, Katarzyna, dr hab., prof. UJ, Uniwersytet Jagielloński
Dudek, Andrzej, dr hab., Uniwersytet Jagielloński
Fałowski, Adam, prof.dr hab. Uniwersyetet Jagielloński
Fast, Piotr, prof. zw., dr hab., Wyższa Szkoła Lingwistyczna w Częstochowie
Kiklewicz, Aleksander, prof. zw., dr hab., Uniwersytet Warmińsko-Mazurski
Korytkowska, Małgorzata, prof. zw., dr hab., Instytut Slawistyki PAN
Kościołek, Anna, dr hab., prof. UMK, Uniwersytet Mikołaja Kopernika
Kowalczyk, Witold, dr hab., prof. UMCS, Uniwersytet Marii Curie -Skłodowskiej
Kozak, Stefan, em. prof. zw., dr hab., Uniwersytet Warszawski
Laszczak, Wanda, prof. zw., dr hab., Uniwersytet Opolski
Łucewicz, Ludmiła, prof.zw., dr hab., Uniwersytet Warszawski
Majmieskułow, Anna, dr hab., prof. UKW, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego
Malej, Izabella, prof. zw., dr hab., Uniwersytet Wrocławski
Małek, Eliza, prof. zw., dr hab., Uniwersytet Łódzki
Mędelska, Jolanta, prof. zw., dr hab., Uniwersytet Kazimierza Wielkiego
Mianowska, Joanna, em. prof. zw., dr hab., Uniwersytet Kazimierza Wielkiego
Mikiciuk, Elżbieta, dr hab., prof. UG, Uniwersytet Gdański
Mozer, Michael, prof., Instytut Slawistyki, Uniwersytet w Wiedniu
Orłowski, Jan, em. prof. zw., dr hab., Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej
Pluskota, Teresa, dr hab., prof. UKW, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego
Ranczin, Andriej, prof., Moskiewski Uniwersytet im. M. Łomonosowa
Raźny, Anna, prof. zw., dr hab., Uniwersytet Jagielloński
Rieger, Janusz, em. prof. zw., dr hab., Uniwersytet Warszawski
Stawarz, Barbara, dr hab., prof. UP, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie
Suchanek, Lucjan, em. prof. zw., dr hab., Uniwersytet Jagielloński
Wawrzyńczyk, Jan, em. prof. zw., dr hab., Uniwersytet Warszawski
Wołodźko-Butkiewicz, Alicja, prof.zw., dr hab., Uniwersytet Warszawski
pl
en
