Artykuł stanowi próbę przedstawienia charakterystycznych typów znaków własnościowych z herbem Gdańska, znajdujących się na zabytkowych oprawach książek ze zbiorów Biblioteki Gdańskiej. Ustalony w 1457 roku herb miasta nie uległ zmianie w kolejnych stuleciach, jednakże przekształcenia dotknęły jego formę graficzną. Dość często przeobrażano różne elementy, tworząc szereg następujących po sobie odmian herbowych. Dotyczyło to przede wszystkim kształtu tarczy, jak również przedstawienia krzyży i korony. Zmianom ulegały także wizerunki dwóch lwów podtrzymujących tarczę. Na oryginalnych oprawach historycznie nawarstwiającego się zasobu rękopisów i starych druków udało się wyodrębnić ponad dwadzieścia różnych wyobrażeń herbu Gdańska z XVI–XVIII wieku.

W artykule omówiono poszczególne książkowe znaki własnościowe używane w Bibliotece Gdańskiej od końca XVI do początku XXI wieku. W pierwszych dwóch stuleciach istnienia Biblioteki Rady Miasta Gdańska jako znaku własnościowego używa-no trzech kolejnych miedziorytowych ekslibrisów. Powołana na początku XIX wieku Biblioteka Miejska w Gdańsku oznaczała swoje zbiory odbijanymi w tuszu pieczęciami o ośmiu (sześciu przedwojennych i dwóch powojennych), zmieniających się w czasie wzorach. Konsekwencją utworzenia w połowie XX wieku Biblioteki Gdańskiej Polskiej Akademii Nauk było stosowanie kolejnych siedmiu różnych pieczęci. Współcześnie w Bibliotece Gdańskiej nie ma zwyczaju używania ekslibrisów do oznaczania zbiorów książnicy. Jednak nadal powstają takie znaki własnościowe, o charakterze okolicznościo-wym; niektóre z nich zostały opisane w artykule.

Celem artykułu jest ukazanie sylwetki i kariery zawodowej prawnika Simona Clüvera (ok. 1540–1598) oraz zawartości części jego księgozbioru zachowanego w PAN Bibliotece Gdańskiej. Pochodzący z Gdańska Clüver studiował na uniwersytecie w Wit-tenberdze w latach 1558–1565. Po powrocie z podróży edukacyjnej po Europie został dyplomatą w służbie władz miasta Torunia. W 1584 roku uzyskał tytuł doktora obojga praw na uniwersytecie w Bazylei i rozpoczął pracę jako adwokat w sądzie kasacyjnym Rzeszy w Spirze. W 1586 roku osiadł na stale w Norymberdze, gdzie został syndykiem miejskim. Zachowana część biblioteki Clüvera składa się z rękopisów, w dużym stopniu jego autografów, oraz z szesnastowiecznych druków o różnorodnej tematyce. Woluminy oprawione są w tekturę obciągniętą pergaminem z dawnych rękopisów, grzbiety książek zostały wzmocnione tłoczoną na ślepo skórą jaśniejszej barwy. Na okładzinie przedniej, w górnym lewym rogu, umieszczano inicjały: S C I V D, po środku tłoczono złotem superekslibris herbowy właściciela.