Abstract
The aim of this paper is to examine critically a common tendency which underlies the reflection of the Polish author Witold Gombrowicz and the German philosopher Martin Heidegger. In the core of this common tendency lies the reflection on the world as such. Because of the relational structure which reveals itself to man when he is placed in its center ( resp. Dasein), both Gombrowicz and Heidegger view the world as a necessary space which enables an understanding of ourselves and of everything that surrounds us. If the possibility of self‑understanding can be realized only on the basis of that world, the question about the possibility of finding ourselves in this world is essential. The world determines us, forms us and forces us to accept the resulting consequences. However, neither Gombrowicz nor Heidegger intended to reject or to destroy this form of self‑understanding. They intimated – each in his own manner – a modified way of relating to the world and to one’s own self.
Go to article
Bibliography
Bartoszyński K. (1984), „Kosmos” i antynomie, w: Z. Łapiński (red.), Gombrowicz i krytycy, Kraków: Wydawnictwo Literackie, s. 655–691.
Błoński J. (1994), „Dziennik”, czyli Gombrowicz dobrze utemperowany, w: tenże, Forma, śmiech i rzeczy ostateczne. Studia o Gombrowiczu, Kraków: Znak, s. 141– 178.
Buczyńska‑Garewicz H. (2011), Gombrowiczowskie żarty z Heideggera, „Teksty Drugie” 1–2, s. 345–353.
Cataluccio F.M. (1991), Gombrowicz filozof, przeł. K. Bielas, w: F.M. Cataluccio, J. Illg (red.), Gombrowicz filozof, Kraków: Znak, s. 5–21.
Cern K.M. (2007), Koncepcja czasu wczesnego Heideggera, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Filozofii UAM.
Gall A. (2011), Humanizm performatywny. Polemika z filozofią w praktyce literackiej Witolda Gombrowicza, przeł. G. Sowinski, Kraków: Universitas.
Gombrowicz W. (1986a), Kosmos, Kraków – Wrocław: Wydawnictwo Literackie.
Gombrowicz W. (1986b), Ślub, w: tenże, Dramaty, Kraków – Wrocław: Wydawnictwo Literackie, s. 89–224.
Gombrowicz W. (1987), Pamiętnik Stefana Czarnieckiego, w: tenże, Bakakaj, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Gombrowicz W. (1990), Testament, Warszawa: Res Publica.
Gombrowicz W. (2006), Ferdydurke, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Gombrowicz W. (2013), Dziennik 1953–1969, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Gombrowicz W. (2017), Kurs filozofii w sześć godzin i kwadrans, przeł. I. Kania, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Heidegger M. (2005), Bycie i czas, przeł. B. Baran, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Heidegger M. (2009), Podstawowe problemy fenomenologii, przeł. B. Baran, Warszawa: Fundacja Aletheia.
Jarzębski J. (1971), Pojęcie „formy” u Gombrowicza, „Pamiętnik Literacki” LXII, z. 4, s. 69–96.
Jarzębski J. (1982), Gra w Gombrowicza, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Kijowski A. (1984), Strategia Gombrowicza, w: Z. Łapiński (red.), Gombrowicz i krytycy, Kraków: Wydawnictwo Literackie, s. 429–465.
Luchte J. (2008), Heidegger’s Early Philosophy. The Phenomenology of Ecstatic Temporality, London: Continuum International Publishing Group.
Margański J. (2001), Gombrowicz, wieczny debiutant, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Markowski M.P. (2004), Czarny nurt. Gombrowicz, świat, literatura, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Michalski K. (1978), Heidegger i filozofia współczesna, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Neuger L. (1999), „Kosmos” Witolda Gombrowicza: genologiczne podstawy hipotez sensowności, „Teksty Drugie” 6 (59), s. 57–70.
Pöggeler O. (2002), Droga myślowa Martina Heideggera, przeł. B. Baran, Warszawa: Czytelnik.
Rosales A. (1970), Transcendenz und Differenz, The Hague: Martinus Nijhoff.
Sanavio P. (1991), Gombrowicz: forma i rytuał, przeł. K. Bielas, F.M. Cataluccio, w: F.M. Cataluccio, J. Illg (red.), Gombrowicz filozof, Kraków: Znak, s. 25–68.
Sobota D.R. (2013), Źródła i inspiracje Heideggerowskiego pytania o bycie, t. 2, Bydgoszcz: Yakiza.
Strzelecki R. (2006), Ethos i wolność, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Waśko M. (2017), Myśląc z Heideggerem – między właściwością i niewłaściwością egzystencji, „Analiza i Egzystencja” 40, s. 29–48.
Wodziński C. (1994), Heidegger i problem zła, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Go to article
en
pl
