W artykule omówiono zagadnienie kształtowania krajobrazu dawnych szlacheckich majątków ziemskich w oparciu o polskie podręczniki gospodarcze. Dokonano analizy rozwiązań teoretycznych, omówiono rzeczywiste realizacje gospodarstw szlacheckich na ziemiach Polski w czasach przedrozbiorowych i porozbiorowych. Przedstawiono zarówno zasady kształtowania niewielkich założeń ogrodowych o charakterze użytkowo-ozdobnym, które towarzyszyły siedzibom szlacheckim, jak też pozostałych składników majątku ziemskiego. Dowiedziono częściowej zbieżności pomiędzy postulatami teoretycznymi i realnym zagospodarowaniem terenu w majątkach szlacheckich.