Podstawowym celem przedstawionych badań było sprawdzenie, czy oczyszczanie ścieków poprodukcyjnych z drożdżowni w środowisku glebowo-roślinnym jest w pełni zasadne przez redukcję zanieczyszczeń wraz z jednoczesnym wykorzystaniem ich do nawożenia pól uprawnych. Dla osiągnięcia założonego celu, badano głównie dynamikę zmian właściwości fizycznych i chemicznych wód, gleb i roślin nawadnianych ściekami z drożdżowni przez wiele lat. Cześć I pracy prezentuje zagadnienia związane z charakterystyką produkcji i gospodarki wodno- ściekowej drożdżowni, zasady i efektywność technologiczną oczyszczania ścieków z drożdżowni w środowisku glebowo-roślinnym oraz wpływ nawodnień ściekami na czystość wód. Badania dowodzą, że na polach rolniczego wykorzystania ścieków Śląskiej Fabryki Drożdży uzyskuje się bardzo dobre wskaźniki oczyszczania biologicznego, tzn. redukcję stężeń dla BZT5 - 99,3% i CHZT - 99,7%, a dla związków eutroficznych: N0• - 98,83%, P - 96,25% i K - 99,18%. Uzyskany procent redukcji zanieczyszczeń przewyższa warunki określone w pozwoleniu wodno-prawnym. Z pól nawadnianych ściekami odpływają wody drenarskie w I, II i III klasie czystości. Również wody otwarte z punktów kontrolnych na terenach nawadnianych ściekami zachowują II i III klasę czystości.

This paper presents a new interim check device for coordinate measuring machines (CMMs) built from an AISI 1020 carbon steel bar with the incorporation of calibrated spheres. This artifact’s construction was made to make the interim checks of machines of this type faster and cheaper. Three devices were designed based on the ISO 10360-2 standard, the good practice guide No. 42 (NPL), and prominent authors’ research on the subject. The three options are presented in detail, but only one was built due to budget, size, and adaptability restrictions. An exploratory study was conducted to verify the device’s usability in two CMMs and concluded that the differences between the measurements are not significant. However, one machine had absolute variation values and a total standard deviation higher than the other, generating a larger expanded uncertainty.

Fortyfikacje są cennymi elementami dziedzictwa kulturowego obecnymi w wielu polskich miastach. Niestety nie zawsze są właściwie chronione i wykorzystywane, mimo że nierzadko mają status obiektów zabytkowych. Narzędzi potencjalnie umożliwiających wzmocnienie ochrony fortyfikacji dostarcza planowanie przestrzenne. Badania obejmowały szczegółową analizę zapisów zawartych w studiach uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, dotyczących twierdz pierścieniowych w Poznaniu i Wrocławiu. W studiach uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego obu miast można znaleźć odniesienia do położenia i wykorzystania twierdz pierścieniowych. Tereny fortyfikacji w Poznaniu objęte są 9 miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego, 5 kolejnych planów obejmujących swoim zasięgiem fortyfikacje znajduje się w przygotowaniu. Fortyfikacje twierdzy pierścieniowej we Wrocławiu objęte były 9 miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego. Wyniki analiz dokumentów planistycznych wskazują na niewykorzystywanie w pełni narzędzi umożliwiających ochronę fortyfikacji, oferowanych przez system planowania przestrzennego. W opracowaniach pomijany jest kontekst i walory krajobrazowe fortyfikacji, brak prób wiązania terenów zieleni fortecznej w system oraz – w przypadku Wrocławia – brak ujmowania zieleni na fortyfikacjach jako istotnego waloru. W większości przypadków w opracowaniach występuje niska szczegółowość zapisów związanych z ochroną obiektów historycznych.

Metan towarzyszy większości złóż węgla. Zagrożenie metanowe to występowanie nadmiernych zawartości tego gazu w wyrobiskach górniczych. Stanowi to źródło poważnego zagrożenia bezpieczeństwa i ciągłości ruchu kopalni. Mieszanina powietrza z metanem, w zależności od jego stężenia, ma właściwości palne lub wybuchowe. W Polskiej Grupie Górniczej sp. z o.o. tylko KWK Piast-Ziemowit jest kopalnią niemetanową. W 2015 roku z pokładów metanowych pochodziło 66,4% węgla wydobytego w kopalniach byłej Kompanii Węglowej S.A. Najbardziej skuteczną, ale i bardzo kosztowną metodą obniżenia zagrożenia metanowego jest odmetanowanie górotworu. Koszty ponoszone na profilaktykę i zwalczanie zagrożenia metanowego obciążają koszty wydobycia węgla. Dlatego też wydajność odmetanowania w kopalniach Polskiej Grupy Górniczej sp. z o.o. dostosowana jest do skali zagrożenia metanowego. W artykule przedstawiono analizę kosztów profilaktyki metanowej dla kopalń o różnej metanowości bezwzględnej.

This paper presents a model of scheduling of multi unit construction project based on an NP-hard permutation flow shop problem, in which the considered criterion is the sum of the costs of the works' execution of the project considering the time of the project as a constraint. It is also assumed that each job in the units constituting the project may be realized in up to three different ways with specific time and cost of execution. The optimization task relies on solving the problem with two different decision variables: the order of execution of units (permutation) and a set of ways to carry out the works in units. The task presented in the paper is performed with the use of a created algorithm which searches the space of solutions in which metaheuristic simulated annealing algorithm is used. The paper presents a calculation example showing the applicability of the model in the optimization of sub-contractors' work in the construction project.