Abstract
Socjologiczne rozumienie smaku naznaczone jest silnie teorią Pierre’a Bourdieu, który uczynił go jednym z podstawowych obszarów kulturowej analizy zróżnicowania klasowego. Hierarchiczna opozycja smaku z konieczności i smaku z luksusu jest stałym punktem odniesienia w badaniach gustów kulinarnych. Artykuł jest próbą rehabilitacji znaczeń wiązanych ze smakiem z konieczności postrzeganym w relacji do smaku z luksusu jako brak tego, co charakteryzuje klasy uprzywilejowane, a więc tego, co prawomocne. Analizując wypowiedzi przedstawicieli klas zdominowanych na temat ich upodobań i praktyk kulinarnych staram się pokazać, że smak z konieczności rządzi się własną logiką i systemem wartości, które przez swoją nieprawomocność pozostają niedowartościowane. Hierarchię znaczeń wiązaną ze smakiem umacniają często badacze, traktując habitusowe dyspozycje jako stałe właściwości podmiotów i epifenomeny klasowych hierarchii. Odwołując się do teorii praktyk, próbuję również pokazać, że w zależności od ekspozycji na określone doświadczenia i charakter praktyk, których smak jest częścią, można kształtować upodobania niezależnie od habitusowych dyspozycji.
Go to article
Bibliography
1. Atkinson, Will, Chirstopher Deeming. 2015. Class and cuisine in contemporary Britain: the social space, the space of food and their homology. The Sociological Review, 63: 876–896. DOI:10.1111/1467-954X.12335.
2. Bennett, Tony, Mike Savage, Elisabeth Silva, Alan Warde i in. 2008. Culture, Class, Distinction. Routledge.
3. Bourdieu, Pierre. 1987. What makes a social class? On The Theoretical and Practical Existence Of Groups. Berkeley Journal of Sociology, 32: 1–17.
4. Bourdieu, Pierre. 2005. Dystynkcja. Przekład Piotr Biłos. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
5. Bourdieu, Pierre. 2003. Participant Objectivation. The Journal of the Royal Anthropological Institute, 9, 2: 281–294.
6. Buchowski, Michał. 2018. Czyściec. Antropologia neoliberalnego postsocjalizmu. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
7. Cebula, Michał. 2013. Społeczne uwarunkowania gustów i praktyk konsumpcyjnych. Zbieżność pozycji społecznych i stylów życia czy autonomizacja kultury? Studia Socjologiczne, 209, 2: 97–125.
8. Cebula, Michał. 2018. Wszechstronność upodobań kulinarnych. O dystynktywnych i komunikacyjnych właściwościach jedzenia. Forum Socjologiczne, 9: 131–150. DOI: 10.19195/2083-7763.9.11.
9. Charles, Nikie, Marion Kerr. 1988. Women, Food and Families. Manchester: Manchester University Press.
10. DeVault, Marjorie. 1994. Feeding the Family. Chicago: University of Chicago Press.
11. Domański, Henryk, Zbigniew Karpiński, Dariusz Przybysz, Justyna Straczuk. 2015. Wzory jedzenia a struktura społeczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
12. Domański, Henryk. 2017. Omnivorism of Eating and ‘Highbrow–Lowbrow’ Distinction: Cultural Stratification in Poland. Polish Sociological Review, 3: 199–213.
13. Dunn, Elisabeth. 2008. Prywatyzując Polskę. O bobofrutach, wielkim biznesie i restrukturyzacji pracy. Przekład Przemysław Sadura. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
14. Finn, Margot S. 2017. Discriminating Taste. How Class Anxiety Created the American Food Revolution. London: Rutgers.
15. Gdula, Maciej, Przemysław Sadura. 2012. Style życia i porządek klasowy w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
16. Gdula, Maciej, Mikołaj Lewicki, Przemysław Sadura. 2014. Praktyki kulturowe klasy ludowej. Warszawa: Instytut Studiów Zaawansowanych.
17. Hennion, Antoine. 2007a. Those things that hold us together: Taste and sociology. Cultural Sociology, 1: 97–114. DOI: 10.1177/1749975507073923.
18. Hennion, Antoine. 2007b. Pragmatics of Taste. W: The Blackwell Companion to the Sociology of Culture. Blackwell Publishing, 131–144.
19. Jehlicka, Petr, Joe Smith. 2007. Stories around Food. Politics and Change in Poland and the Czech Republic. Transactions of the Institute of British Geographers. New Series, 32, 3: 395–410. DOI: 10.1111/j.1475-5661.2007.00258.x.
20. Jehlička, Petr, Joe Smith. 2013. Quiet sustainability: Fertile lessons from Europe’s productive gardeners. Journal of Rural Studies, 32: 148–157. DOI: 10.1016/j.jrurstud.2013.05.002.
21. Modrzyk, Ariel. 2018. Społeczeństwo marnotrawców? Funkcje i status normy niemarnowania żywności. Kraków: Nomos.
22. Naccarato, Peter, Kathleen Lebesco. 2013. Culinary Capital. Bloomsbury Publishing.
23. Peterson Richard A., Kern Roger M., 1996. Changing highbrow taste: from snob to omnivore. American Sociological Review, 61, 5: 900–907.
24. Rancew-Sikora, Dorota 2020. Polska gościnność w świetle zapisów autobiograficznych. Kultura i Społeczeństwo, 64, 1: 61–82. DOI:10.35757/KiS.2020.64.1.3.
25. Skeggs, Beverly. 2004. Class, Self, Culture. London: Rutledge.
26. Straczuk, Justyna. 2021. Different Meanings of Proper Nutrition: The Sociopolitical Dynamics of the Relationship between Body and State in the 1970s and 2010s Poland. East European Politics and Societies and Cultures, online first. DOI: 10.1177/0888325420983421.
27. Tomlinson, Mark.1994 Do distinct class preferences for foods exist? British Food Journal, 96, 7: 11–17. DOI: 10.1108/00070709410076315.
28. Wacquant, Loïc. 2016. Zwięzła genealogia i anatomia habitusu. Praktyka Teoretyczna, 21, 3: 163–173. DOI: 10.14746/prt.2016.3.7.
29. Warde Alan. 2015. The Practice of Eating. Cambridge: Polity Press.
30. Warde, Alan, Lydia Martens. 2000. Eating Out: Social Differentiation, Consumption and Pleasure. Cambridge: Cambridge University Press.
31. Warde Alan, David Wright, Modesto Gayo-Cal. 2007. Understanding cultural omnivorousness: Or the myth of the cultural omnivore, Cultural Sociology, 1, 2: 143–164. DOI:10.1177/1749975507078185.
Go to article
en
pl
