Ceny ropy naftowej od drugiej połowy 2014 do końca 2017 roku charakteryzowały duża zmienność z dominacją trendów spadkowych. Przyczyną takiego stanu były m.in. decyzje podejmowane przez kartel OPEC i innych czołowych producentów o ograniczeniu wydobycia tego surowca. Znaczne fluktuacje cen ropy są jednym z podstawowych rodzajów ryzyka rynkowego, z którym zmagać musi się przede wszystkim sektor rafineryjny, jednak jego konsekwencje widoczne są także w innych obszarach działalności gospodarczej. Autorzy artykułu stawiają hipotezę, zgodnie z którą skuteczną formą zabezpieczenia się przed znacznymi wahaniami cen ropy naftowej jest wykorzystywanie strategii opcyjnych long guts i long straddle. W opracowaniu zwrócono uwagę na to, że powodzenie takiego rozwiązania nie wymaga od podmiotu zabezpieczającego, aby ten potrafił przewidywać kierunek zmian ceny ropy. Ze względu na specyficzną konstrukcję tych strategii, dają one bowiem szansę na osiągnięcie pozytywnych rezultatów zarówno przy znacznych spadkach, jak i znacznych wzrostach wartości surowca. Analiza skuteczności stosowanych strategii objęła okres od 23 czerwca 2014 do 14 grudnia 2017 roku. W obliczeniach wykorzystano dane pochodzące z giełdy NYMEX – jednej z największych giełd surowcowo- -energetycznych na świecie. W konstrukcji strategii użyto miesięcznych, europejskich opcji kupna i sprzedaży z różnymi cenami wykonania. Przy ich wycenie posłużono się modelem Fishera Blacka. Oprócz opcji ATM wykorzystano także opcje, w których cena realizacji była o 5, 10 bądź 15% wyższa lub niższa od ceny ropy z dnia zawierania umowy. Siedem opcji pozwoliło na otrzymanie w każdym z analizowanych miesięcy 7 wariantów strategii long straddle i 21 wariantów strategii long guts. Wyniki osiągnięte w każdej z nich podzielono na trzy kategorie, które zostały wyznaczone przez poziom zmian ceny ropy w okresie aktywności zabezpieczenia. W każdej z kategorii obliczono średnie arytmetyczne wyników uzyskanych w poszczególnych wariantach strategii. Tak zestawione rezultaty pozwoliły na porównanie skuteczności stosowanych zabezpieczeń i znalezienie odpowiedzi na pytanie, który z wariantów powinien być stosowany w warunkach wysokiej zmienności cen ropy naftowej. Jak wynika z zaprezentowanych obliczeń, najlepsze wyniki można było osiągnąć w przypadku wykorzystania strategii long straddle i long guts, w konstrukcji których posłużono się opcjami ATM bądź opcjami o wyższych cenach wykonania (ATM+5% i ATM+10%). Strategie te dały również lepsze rezultaty w porównaniu do zabezpieczeń, które polegały na zajęciu długiej pozycji w pojedynczych opcjach kupna bądź sprzedaży.

The development of air transport affects elements of the aviation fuel market. In recent years an increase in both the number of passengers and the number of passenger operations has been observed. This phenomenon also concerns passengers and the number of operations served by Polish airports which translates into more and more fuel consumption in Poland. The authors of the study tried to approximate the characteristics of aviation fuels used in various types of aircrafts. The most important of them, from the perspective of the Polish aviation sector, include Jet. This type of fuel plays a key role in civil aviation. In the article, the enterprises operating in the analyzed sector were also reviewed. The empirical part of the article is devoted, in turn, to the analysis of changes in air passenger transport in Poland and changes in Jet fuel prices on the Polish fuel markets. The conducted research shows that the dynamics of changes in the number of passengers, as well as the number of passenger operations at Polish airports were characterized by an upward trend, and the increase in the number of passengers was driven not only by a larger number of available flights, but also by such factors as: increasing the capacity of aircraft and increasing the fill rate for seats. The authors have also attempted to examine the strength of dependence between the number of passengers deciding to use Polish airports and Jet fuel prices, which in recent years have undergone significant fluctuations. For this purpose, the value of Pearson’s linear correlation coefficient was used and the analyzed period covered the years 2011–2017. The data on passenger traffic used in the study came mainly from periodic reports prepared by the Civil Aviation Office (ULC).

The article analyzes the risk factors related to the energy use of alternative fuels from waste. The essence of risk and its impact on economic activity in the area of waste management were discussed. Then, a risk assessment, on the example of waste fractions used for the production of alternative fuel, was carried out. In addition, the benefits for the society and the environment from the processing of alternative fuels for energy purposes, including, among others: reducing the cost of waste disposal, limiting the negative impact on water, soil and air, reducing the amount of waste deposited, acquisition of land; reduction of the greenhouse effect, facilitating the recycling of other fractions, recovery of electricity and heat, and saving conventional energy carriers, were determined. The analysis of risk factors is carried out separately for plants processing waste for alternative fuel production and plants producing energy from this type of fuel. Waste processing plants should pay attention to investment, market (price, interest rate, and currency), business climate, political, and legal risks, as well as weather, seasonal, logistic, technological, and loss of profitability or bankruptcy risks. Similar risks are observed in the case of energy companies, as they operate in the same external environment. Moreover, internal risks may be similar; however, the specific nature of the operation of each enterprise should be taken into account. Energy companies should pay particular attention to the various types of costs that may threaten the stability of operation, especially in the case of regulated energy prices. The risk associated with the inadequate quality of the supplied and stored fuels is important. This risk may disrupt the technological process and reduce the plant’s operational efficiency. Heating plants and combined heat and power plants should also not underestimate the non-catastrophic weather risk, which may lead to a decrease in heat demand and a reduction in business revenues. A comprehensive approach to risk should protect enterprises against possible losses due to various types of threats, including both external and internal threats.