Abstract
In Tractatus Logico‑Philosophicus Wittgenstein referred to a relatively small number of philosophers, and Fritz Mauthner was one of them, although his work is nowadays largely forgotten. In thesis 4.0031 Wittgenstein claimed that his critique of language was quite different from Mauthner’s project. What could it mean then for contemporary discussions on the Tractatus? In this paper it is argued that for Wittgenstein it amounted to rejection of both the resolute and the materialistic interpretation of the Tractatus. On the one hand, Mauthner thought that language could not be exhaustively analyzed by semantics and logic. On the other hand, he believed that one of the greatest illusions of philosophers who investigated language was the conviction that one of the most fundamental features of language is its referential function. These are the claims that the proponents of the radical interpretation read into the Tractatus. But thesis 4.0031 shows that they are wrong. Moreover, in his critique of the referential function of language Mauthner associated states of affairs directly with brain states of a given agent. As for the representatives of the materialistic interpretation of the Tractatus, they attribute to theses 5.54–5.5422 a similar view on the relation between man and the world. Hence, thesis 4.0031 falsifies their reading, as well.
Go to article
Bibliography
Arens K. (1995), Mach und Mauthner: Der Fall eines Paradigmenwechsels, w: E. Leinfellner, H. Schleichert (red.), Fritz Mauthner: Das Werk eines Kritischen Denkers, Wien: Böhlau, s. 95–109.
Berlage A. (1994), Empfindung, Ich und Sprache um 1900: Ernst Mach, Hermann Bahr und Fritz Mauthner im Zusammenhang, Frankfurt am Main: Peter Lang.
Brentano F. (1977), Die Abkehr vom Nichtrealen, Hamburg: Meiner.
Conant J. (2009), Rozjaśnienie i nonsens u Fregego i wczesnego Wittgensteina, przeł. T. Zarębski, w: A. Crary, R. Read (red.), Wittgenstein – nowe spojrzenie, Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, s. 211–256.
Dayton E. (1976), Tractatus 5.54–5.5422, „Canadian Journal of Philosophy” 6, s. 275–283.
Dehnel P. (2014), Ludwig Wittgenstein: teoria a terapia, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Diamond C. (2009a), Etyka, wyobraźnia i metoda „Traktatu” Wittgensteina, przeł. P. Mroczkiewicz, w: A. Crary, R. Read (red.), Wittgenstein – nowe spojrzenie, Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, s. 181–209.
Diamond C. (2009b), Czy Bismarck ma żuka w pudełku? Argument języka prywatnego w „Tractatus logico‑philosophicus”, przeł. M. Gusin, w: A. Crary, R. Read (red.), Wittgenstein – nowe spojrzenie, Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, s. 307–341.
Gakis D. (2012), Contextual Metaphilosophy: The Case of Wittgenstein, Amsterdam: ILLC.
Hacker P. (2009), Czy próbował to zagwizdać?, przeł. P. Dehnel, w: A. Crary, R. Read (red.), Wittgenstein – nowe spojrzenie, Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, s. 409–447.
Jacquette D. (1992/1993), Wittgenstein’s Critique of Propositional Attitudes and Russell’s Theory of Judgement, „Brentano Studien” 4, s. 193–220.
Le Rider J. (2012), Fritz Mauthner: scepticisme linguistique et modernité, Paris: Bartillat.
Machlarz A. (2006), Fritza Mauthnera krytyka języka i jej konsekwencje dla metodologii nauk o kulturze, „Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria” 15, s. 49–66.
Mauthner F. (1901), Beiträge zu einer Kritik der Sprache, t. 1: Sprache und Psychologie, Stuttgart: J.G. Cotta’sche.
Mauthner F. (1902), Beiträge zu einer Kritik der Sprache, t. 3: Zur Grammatik und Logik, Stuttgart: J.G. Cotta’sche.
Mauthner F. (1906), Die Sprache, Frankfurt am Main: Rütten u. Loening.
Mauthner F. (1922), Fritz Mauthner, w: R. Schmidt (red.), Die Philosophie der Gegenwarten in Selbstdarstellungen, vol. 3, Leipzig: Meiner, s. 120–144.
Mauthner F. (1925), Die Drei Bilder der Welt – ein sprachkritischer Versuch, Erlangen: Verlag der Philosophischen Akademie.
McGuinness B. (2012), Two Cheers for the ‘New’ Wittgenstein?, w: J. Zalabardo (red.), Wittgenstein’s Early Philosophy, Oxford: Oxford University Press, s. 260–272.
Nájera E. (2007), Wittgenstein versus Mauthner: Two Critiques of Language, Two Mysticisms, w: H. Hrachovec, A. Pichler, J. Wang (red.), Papers of the 30th International Wittgenstein Symposium 5–11 August 2007, Kirchberg am Wechsel: ALWS, s. 160–162.
Ostrow M. (2002), Wittgenstein’s „Tractatus”. A Dialectical Interpretation, Cam- bridge: Cambridge University Press. Proops I. (2001), The New Wittgenstein. A Critique, „European Journal of Philosophy” 9, s. 375–404.
Puhl K. (1999), Subjekt und Körper. Untersuchungen zur Subjektkritik bei Wittgenstein und zur Theorie der Subjektivität, Paderborn: Mentis.
Revolledo Novoa Á. (2014), El „Tractatus” y la critica linguística de Fritz Mauthner, „Analítica” 8, s. 41–60.
Rusell B. (1984), Theory of Knowledge, w: tenże, The Collected Papers, vol. 7, London: George Allen & Unwin.
Sass L. (2017), Głębokie niepokoje. Uwagi o Wittgensteinie jako antyfilozofie, przeł. K. Rychter, „Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria” 26, s. 7–70.
Seron D. (2021), Brentano and Mauthner on Grammatical Illusions, w: A. Dewalque, C. Gauvry, S. Richard (red.), Philosophy of Language in the Brentano School: Reassesing the Brentanian Legacy, London: Palgrave Macmillan, s. 77–94.
Weiler G. (1970), Mauthner’s Critique of Language, Cambridge: Cambridge University Press. Wittgenstein L. (2000a), Dociekania filozoficzne, przeł. B. Wolniewicz, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Wittgenstein L. (2000b), Tractatus logico‑philosophicus [cyt. jako TLP], przeł. B. Wolniewicz, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Go to article
en
pl
