Abstract
Mesjanizm jako ogólna idea wywodzi się z religii. Idea ta może jednak w różny
sposób przekładać się na poszczególne swoje elementy składowe. Nie wszystkie
te elementy muszą zawsze występować razem w poglądach danego myśliciela
czy artysty, którego jesteśmy skłonni uznawać za mesjanistę. Dla przykładu,
mesjanizmowi narodowemu nie musi towarzyszyć wiara religijna, a jeśli
towarzyszy, nie musi być ortodoksyjna. Dlatego niektóre z koncepcji polskich
mesjanistów mogą być nawet ze sobą sprzeczne pod względem szczegółowych
konsekwencji, wydobywanych z ogólnej idei mesjanizmu. Dla zobrazowania
wielości stanowisk zostają przypomniane i skomentowane wybrane
koncepcje „mesjanizmu poetów” (A. Mickiewicz, J. Słowacki, Z. Krasiński,
C. Norwid) i „mesjanizmu filozofów” (J. Hoene-Wroński, A. Cieszkowski,
K. Libelt, B. Trentowski).
Go to article