Abstract
The aim of the article is to present the views of Andrzej Walicki on the heritage of the Russian and Polish intelligentsia. His interest in the history of this social group resulted not only from the need for empathic understanding of its worldview(s), but above all from his pursuit of his own self‑definition and the desire to outline his life program. He believed that the main merit of the Russian intelligentsia was the ethos of sacrifice for the lower classes and the experienced imperative to ‘redeem’ the historical blame of the privileged classes. The main contribution of the Polish intelligentsia was the desire to include the lower classes in the modern political community – with the view to creating a civil nation. According to Walicki, the political breakthrough after 1989, along with the ‘shock therapy’, regrettably supported by a majority of the Polish intelligentsia, resulted for many people from the working class in a real pauperization and a major loss of life stability. The necessity to return to the traditional ethos of intelligentsia was (and is) the only way to restore in the social upper strata a sense of responsibility for the lower classes and a willingness to empower them to shape future social relationships.
Go to article
Bibliography
Berlin I. (2003), Rosyjscy myśliciele, przeł. S. Kowalski, Warszawa: Prószyński i S-ka.
Besançon A. (1977), Les Origines intellectuelles du léninisme, Paryż: Calmann-Lévy.
Bohun M. (2009), Inteligencja. Rosyjskie przestrogi i polskie nadzieje, w: J. Dobieszewski, J. Skoczyński, M. Bohun (red.), Wokół Andrzeja Walickiego. Almanach myśli rosyjskiej, Warszawa: Wydział Filozofii i Socjologii UW.
Domański H. (2008), Inteligencja w Polsce: specjaliści, twórcy, klerkowie, klasa średnia?, Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
Iwanow-Razumnik R. (1908), Istorija russkoj obszczestwiennoj mysli. Indiwidualizm i mieszczanstwo w russkoj litieraturie i żyzni XIX w., t. 1–2, Sankt-Pietierburg: Tipografija M.M. Stasiulewicz.
Kołakowski L. (2009), Hendekatalog inteligenta, „Tygodnik Powszechny” 30.
Owsianiko-Kulikowskij D. (1906–1911), Istorija russkoj intiełligiencyi, cz. 1–3, Moskwa: Promietiej.
Pipes R. (2006), Rewolucja rosyjska, przeł. T. Szafar, Warszawa: Magnum.
Riasanovski N. (1976), A Parting of Ways: Government and the Educated Public in Russia, 1801–1855, Oxford: Oxford University Press.
Walicki A. (1959), Osobowość a historia. Studia z dziejów literatury i myśli rosyjskiej, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Walicki A. (1964), W kręgu konserwatywnej utopii. Struktura i przemiany rosyjskiego słowianofilstwa, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Walicki A. (1970), Filozofia a mesjanizm. Studia z dziejów filozofii i myśli społeczno-religijnej romantyzmu polskiego, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Walicki A. (1973), Rosyjska filozofia i myśl społeczna od Oświecenia do marksizmu, Warszawa: Wiedza Powszechna.
Walicki A. (1983), Między filozofią, religią i polityką. Studia o myśli polskiej epoki romantyzmu, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Walicki A. (1995), Filozofia prawa rosyjskiego liberalizmu, Warszawa: Instytut Studiów Politycznych PAN.
Walicki A. (1997), Czy możliwy jest nacjonalizm liberalny?, „Znak” 3.
Walicki A. (1999), Nacjonalizm i społeczeństwo obywatelskie w teorii Ernesta Gellnera, w: E. Nowicka, M. Chałubiński (red.), Idee a urządzanie świata społecznego. Księga jubileuszowa dla Jerzego Szackiego, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Walicki A. (2005), Zarys myśli rosyjskiej. Od Oświecenia do renesansu religijno-filozoficznego, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Walicki A. (2007), O inteligencji, liberalizmach i o Rosji, Kraków: Universitas.
Walicki A. (2009), Prace wybrane, red. A. Mencwel, t. 1: Naród, nacjonalizm, patriotyzm, Kraków: Universitas.
Walicki A. (2010), Idee i ludzie. Próba autobiografii, Warszawa: Aspra JR.
Walicki A. (2011), Prace wybrane, red. A. Mencwel, t. 3: Stanisław Brzozowski – drogi myśli, Kraków: Universitas.
Walicki A. (2013), Dwa oblicza Hercena: filozofia wolności i „rosyjska idea”, „Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria” 3.
Go to article
en
pl
