In order to describe the features of Polish hospitality, autobiographical records containing memories of hospitality from various historical periods were compiled. The research material included about 300 episodes from 30 published sources. A targeted selection was made according to a combination of three criteria: a di versity of social positions among the authors, the biographies of the authors, and the detail of description. An analysis of the material was conducted in order to contribute to a better understanding of the social significance of hospitality. The oretical assumptions about hospitality in conditions of stability and social crisis were advanced. The analysis showed that in times of relative stability, hospital ity was biographically important when it allowed a person to transition between positions in the social structure (usually between close levels) and involved some form of promotion. On the other hand, in conditions of intensified change and crises, the order was disturbed: on the one hand, visits to the homes of persons occupying more distant positions in the hierarchy (both up and down the social ladder) became more common, but on the other hand, there could be a challenge to or rejection of traditional requirements of hospitality. The first situation occurs especially at the beginning of a crisis, and with the depletion of resources, the increase in the number of negative experiences, and socialization to a long-term threat, a survival strategy begins to take shape in which only the closest circles prevail. Such findings suggest that a more cautious look should be taken at both the theoretical concepts in which hospitality is considered a useful social invention especially in times of increased need and at the Polish self-stereotype as a nation with a culture based on hospitality, invariable generosity, and an inclination to selflessness.

Celem artykułu jest pokazanie zmian użycia metafor „czerwony autobus” i „autobus” w polskiej kulturze popularnej na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat. Znaczenie badania leży w powiązaniu ich ze sposobem przedstawiania społeczeństwa polskiego oraz zbiorowym doświadczaniem i wytwarzaniem emocji. Autorzy zastosowali koncepcje teoretyczne i narzędzia analizy dyskursu. Jako materiał badawczy wykorzystali zbiór 20 polskich utworów muzycznych z lat 1952–2014, w których metafora „autobus” pełniła ważną rolę, wykorzystując ją jako domenę źródłową dla obrazowania stanu zbiorowości. W rezultacie syntetycznego zestawienia treści metafory i zbadania jej umieszczenia w tekście oraz bardziej szczegółowej analizy kontekstowej wybranych utworów autorzy wykazali tendencję do ukazywania społeczeństwa jako wspólnoty ludzi obcych, ale jednocześnie bliskich ze względu na podzielanie pozycji relatywnego wykluczenia, braku zbiorowego celu i indywidualnego wpływu, a także doświadczanie różnych emocji negatywnych.

Celem artykułu było zbadanie szczegółowego przebiegu tradycyjnego rytuału błogosławieństwa rodziców przed ślubem w sytuacji, kiedy organizują go niewprawni uczestnicy, a znaczenie rytuału nie jest oczywiste w świetle zmian życia rodzinnego. Uznano, że badanie sposobu wykonania rytuału może powiedzieć coś ważnego o jego obecnym znaczeniu. Materiałem empirycznym były filmy weselne. Z wyjściowej bazy 50 filmów wybrano 20 sekwencji błogosławieństw, które poddano transkrypcji i analizie multimodalnej. W wyniku analizy pokazano, że charakterystyczna dla wykonania rytuału była niepewność uczestników, niekompletność i nadmiarowość gestów oraz ogólne zróżnicowanie ich form. Najważniejszym rysem organizacji rytuału w kontekście kształtowania relacji rodzinnych było odgrywanie jednakowości serii gestów rytualnych przez kolejnych wykonawców. Istotne były także nietypowe zmiany kolejności uczestników w sekwencjach rytuału. W dyskusji z koncepcjami, które ujmują kwestię społecznych oczekiwań wobec sposobu kształtowania rodziny w kontekście nierówności społecznych, podjęto próbę interpretacji znaczenia badanego rytuału dla zachowania tradycyjnego obrazu życia rodzinnego i zarazem ochrony statusu jej członków.

Inspired by the Chicago School sociology and anthropology of Mary Douglas authors of the article show the special cultural status of new urban peripheries in comparison to villages, old urban peripheries and city centers. Critically they relate to the thesis that new urban peripheries are “cultural deserts” or “bedroom/dormitory suburbs”, considering them as a form of collective organization or sustained activity patterns that replace an original kind of culture. According to Mary Douglas villages are characterized by low level of social energy and high degree of collective control, and the city centers are characterized by high level of energy and low collective control. Referring to this classification the authors of the paper claim that new urban peripheries are characterized by both low energy and low collective control. A more detailed characterization of a new urban periphery is presented in the article on the basis of materials collected in several qualitative sociological research projects. In the light of the empirical material, it can be revealed that in new urban peripheries direct forms of collective control have been replaced by social non-interference, development of individualistic self-control and privatization of micro-spaces of living and transporting. It was noted that the intensive development of individualized outdoor activity leads to gradual formation of the new body type of a new urban periphery resident.