Wyniki wyszukiwania

Filtruj wyniki

  • Czasopisma
  • Data

Wyniki wyszukiwania

Wyników: 1
Wyników na stronie: 25 50 75
Sortuj wg:

Abstrakt

Pomimo wspólnych dziejów politycznych Nowej Marchii i Ziemi Torzymskiej, ich przynależności do Marchii Brandenburskiej, obserwacja źródeł numizmatycznych w postaci znalezisk monetarnych, powiązana za śledzeniem dokumentów pisanych, pozwala na konstatację, iż odmiennie formował się rynek pieniężny obu tych terytoriów marchijskich. Trzeba jednakże zaznaczyć, że w przeciągu omawianych tutaj trzech stuleci, wspólnota polityczna została przerwana na ponad pół wieku, kiedy to Nowa Marchia w latach 1402–1454 znalazła się we władaniu Zakonu Krzyżackiego. Intensywna cyrkulacja pieniądza brandenburskiego na wschód od Odry rozpoczęła się dopiero w ostatnim dziesięcioleciu XIII wieku. Wcześniej, w dobie przynależności ziem nad środkową Odrą oraz dolną Wartą i Notecią do państwa polskiego, po ustaniu napływu srebra wczesnośredniowiecznego, moneta marchijska, jak i inna niemiecka, napływała tu nielicznie, co ujawniają najnowsze badania archeologiczne. Intensywność opanowywania rynku pieniężnego przez monetę brandenburską, która nastąpiła dopiero kilkadziesiąt lat po przyłączeniu do Marchii Brandenburskiej ziem na wschód od Odry, wykazuje rozmaite cykle, i to zarówno w zależności od epoki historycznej, jak i terytorium zaodrzańskiego, tzn. Nowej Marchii i Ziemi Torzymskiej (ta ostatnia pokrywała się z obszarem historycznej prawobrzeżnej części Ziemi Lubuskiej). W okresie panowania margrabiów z linii askańskiej różnice pomiędzy Nową Marchią i Ziemią Torzymską były względnie niewielkie. W krainie północnej widoczny był w znaleziskach monetarnych znaczniejszy udział denarów i brakteatów zachodniopomorskich, a ich obecność odnotowują również ówczesne źródła pisane odnoszące się do Nowej Marchii. W dobie bawarskiej dynastii Wittelsbachów (1323–1373), skąpo oświetlonej źródłami numizmatycznymi, dezintegracja pomiędzy północą a południem uległa dalszemu pogłębieniu. Dokumenty pisane informują o zwiększonym obiegu w Nowej Marchii monety pomorskiej, a także emisji własnych Vinkenaugen, czyli pieniądza marchijskiego wzorowanego na stopie zachodniopomorskiej. Jest to epoka, w której Ziemia Torzymska przystępuje do układu związanego z wprowadzeniem wiecznego feniga (1369). Jest to również okres, kiedy w obiegu i w rozliczeniach na obu terytoriach pojawia się inna ważna wieczna waluta – grosze praskie. Czasy panowania Luksemburgów (1373–1415) oraz pierwsze stulecie panowania Hohenzollernów, to okres, kiedy Nowa Marchia i Ziemia Torzymska stanowiły odmienne prowincje pieniężne. Nowa Marchia przez 1. połowę XV stulecia – pomimo przynależności do Zakonu Krzyżackiego – znalazła się w strefi e obiegu denarów zachodniopomorskich (Vinkenaugen). Ich zwalczanie przez państwo zakonne, powiązane z próbami wprowadzenia własnej waluty na wzór pomorskich Vinkenaugen, i ustanowienie własnych mennic w Choszcznie i Świdwinie, nie przyniosły oczekiwanych rezultatów; dobitnie poucza o tym zawartość ówczesnych skarbów. Rynek pieniężny Nowej Marchii został opanowany przez pieniądz brandenburski (fenigi i grosze) dopiero na początku XVI wieku. Ale i wtenczas, jak zaświadczają depozyty z Kłodawy i Rowu, wpływ na formowanie się masy pieniężnej miały emisje zachodniopomorskie. Nowa Marchia była tą prowincją brandenburską, w obrębie której funkcjonowały mennice – najbardziej z nich znaczącą była mennica w Chojnie. Spośród kilku nominałów, które przypisane zostały jej ordynacją menniczą z 1468 roku, w tym wzorowanych na pomorskich, wyróżniony został wieczny fenig w formie brakteatu guziczkowego (Hohlpfennig) i to dopiero w skarbach z XVI stulecia. Natomiast Ziemia Torzymska przez cały omawiany tu okres wykazywała zintegrowanie z Marchią Brandenburską, a dokładnie rzecz ujmując, z jej najważniejszą prowincją – Marchią Środkową (Mittelmark).

Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Tadeusz Szczurek

Ta strona wykorzystuje pliki 'cookies'. Więcej informacji