Kościół parafialny w Brochowie koło Sochaczewa, wzniesiony w latach 1551–1561 z inicjatywy wojskiego warszawskiego Jana Brochowskiego, jest jednym z najbardziej znanych dzieł włoskiego muratora Jana Baptysty Wenecjanina. W niniejszym artykule jego architektura poddana jest jednak an alizie nie stylowej, lecz ikonograficznej. Brochowska budowla odznacza się niezwykłym kształtem, zaskakującym jak na warunki wiejskiego kościoła parafialnego – jest to trójnawowa inkastelizowana bazylika, z dwiema okrągłymi wieżami w fasadzie zachodniej i trzecią wieżą nad apsydą prezbiterium, która mieści obszerną emporę, otwierającą się do wnętrza świątyni. Wyjaśnienie tak złożonego programu przestrzennego, kojarzącego się przy tym z architekturą militaris, jest możliwe, gdy weźmiemy pod uwagę osobę fundatora, którego funkcją, jako wojskiego warszawskiego, było zapewnianie bezpieczeństwa i spokoju podległemu obszarowi. Wyjątkowy motyw wieży wschodniej mieszczącej emporę komunikującą się z wnętrzem prezbiterium za pomocą wielkiej arkady można z kolei uznać za cytat z gotyckiej katedry poznańskiej, gdzie taka wieża przy chórze powstała na początku XV w. Sięgnięcie po rozwiązanie kojarzące się z kształtem wielkopolskiego tumu jest zrozumiałe wobec przynależności parafii w Brochowie wraz z całym archidiakonatem warszawsko-czerskim do diecezji poznańskiej. Przedstawiona w niniejszym artykule analiza podnosi rangę brochowskiego kościoła jako jednej z najciekawszych kreacji architektury sakralnej w Polsce około połowy XVI w.