Klub Sportowy „Gedania” powstał w 1922 roku. Celem działania Klubu było rozwijanie sprawności fizycznej jego członków, a także umacnianie polskości w Wolnym Mieście Gdańsku. W artykule przedstawiono zbiory PAN Biblioteki Gdańskiej świad-czące o historii „Gedanii” w latach 1922–1951. Niewyczerpanym źródłem informacji o działalności Klubu jest polska i niemiecka prasa wydawana przed wojną w Gdańsku. Bogate zbiory fotograficzne dokumentują aktywność zawodników w poszczególnych sekcjach sportowych „Gedanii”. Biblioteka posiada ponadto życiorysy i wspomnienia spisane przez członków Klubu oraz zróżnicowane materiały archiwalne: Statut Klubu Sportowego „Gedania”e.V. w Gdańsku, świadectwa wydarzeń sportowych i towarzyskich, rozmaite pamiątki klubowe oraz pokaźny zbiór afiszy i ulotek z lat 1946–1951. Zacho-wane archiwalia przedwojenne są tzw. białymi krukami.

Rok 1905 to dla Biblioteki Miejskiej w Gdańsku data graniczna – zbiory Książnicy po raz pierwszy w swej historii przeniesione zostają do wzniesionego specjalnie dla nich gmachu, a cała instytucja wkracza w XX wiek. Otwiera się na świat nowoczesnego bibliotekarstwa: planowego gromadzenia, naukowego opracowywania i usprawnionego udostępniania. Artykuł przedstawia specyfikę pracy Biblioteki jako placówki pruskiej i niemieckiej oraz instytucji Wolnego Miasta Gdańska, działającej podczas dwóch wojen światowych. Pokazuje, jakim zmianom podlegała na przestrzeni czterdziestu lat pod kierownictwem kolejnych dyrektorów – Ottona Günthera, Friedricha Schwarza i Hermanna Hassbargena do momentu, gdy w 1945 roku zakończył się półtorawiekowy okres dziejów gdańskiej Książnicy jako Danziger Stadtbibliothek, następczyni Bibliotheca Senatus Gedanensis i poprzedniczki Biblioteki Gdańskiej PAN.