26 VI 2010 roku upłynęło 100 lat od urodzin Macieja Nowickiego, wybitnego polskiego architekta i humanisty. Nowicki przyszedł na świat w klasycznej rodzinie “wysadzonych z siodła” – w Czycie w Kraju Zabajkalskim. 31 VIII tego samego roku minęło 60 lat od tragicznej, przedwczesnej śmierci Nowickiego w katastrofie lotniczej - także z dala od kraju, nad deltą Nilu, w drodze z Indii do Ameryki. Te dwie rocznice przyczyniły się do zainteresowania zjawiskiem twórczości Nowickiego; ukazało się kilka publikacji, a w listopadzie 2010 zorganizowano konferencję naukową w Warszawie (ZG SARP, W Arch. PW, Wydawnictwo RAM). Jednak, z uwagi na rozproszenie spuścizny, dekady programowego milczenia po jego wyjedzie z kraju w 1945 r., trudne do niedawna kontakty z USA i Indiami, gdzie działał przez ostatnie lata życia - Maciej (znany także jako Matthew) Nowicki, fenomenalnie utalentowany “architekt dla architektów”, jak trafnie go kiedyś nazwano z racji wyrafinowania i nowatorstwa jego projektów – pozostaje nadal nieznany. Autorka niniejszego eseju poświęciła Nowickiemu dysertację doktorską (Politechnika Krakowska, 2000) i szereg publikacji po polsku i angielsku. Tu – porusza kwestię rozwoju twórczości Nowickiego, tak teoretycznej jak i projektowej. Omawia pokrótce powstałą w Polsce wizję odbudowy śródmieścia Warszawy (1945), jak i projekt pierwszego dachu wiszącego (hiperboloidy parabolicznej) dla Areny w Raleigh w Karolinie Północnej (1949). Następnie, dyskutuje szerzej „marzenie architekta”: plan i koncepcję architektoniczno - urbanistyczną Chandigarh, nowej stolicy Pendżabu (Indie, 1950) autorstwa Nowickiego ( przy współpracy Alberta Mayera). Po przedwczesnej śmierci Polaka projekt przejęty został przez zespół Le Corbusiera, z którego osobą jest powszechnie i wyłącznie kojarzone Chandigarh ...
pl
en
