In the time of calling for a new evangelization in the Church as a result is at least the creation of the Papal Council for New Evangelization and the convoking of the XIII Ordi-nary Gathering of Bishops Synod under the watchword “New Evangelization for spreading the Christian faith“, one should be aware of the different types of evangelization. Only on this base can one point to the different aims of evangelization in the church connected with choosing the proper ways to carry it into effect. Speaking about three basic types, which are: missionary evangelization, pastoral evangelization and reevangelization or new evan-gelization one can speak about several basic methods of evangelization. You can describe it as a kerygmatic method, a missionary ministry method, bringing back to life faith for the members of the Church connected with self-evangelization and inculturation, a method connected precisely with pre-evangelization and new evangelization which should always have a joyful character.

The Christian laity is called to the ministry of evangelization in the Church and for the Church. In this work, basic ecclesial communities play an important role, because they are forming disciples of Christ and preparing them to bear testimony to the Gos-pel in the world. The communities have been initiated in the Church of South America and are centres of evangelization as a true expression of ecclesial communion (ChL no. 26). They also express the preferential option of the Church for the poor, because they are often created by people deprived of fair access to material goods and live on the margins of society. In the activities of basic ecclesial communities, the poor evan-gelize themselves first, feeding on the Word of God, to make it a source of inspiration for life and action. At that time, the poor are becoming subjects of evangelization, when they recognize the proclamation of the Good News of salvation as their task, not only with words but also through the testimony of life. The transmission of the Gospel occurs in interpersonal encounters in which the attitude of believers in Christ urges people to adopt Christian values and imbue in them the culture created by them.

Wiara i kultura pozostają ze sobą w ścisłym związku. Wiara, która nie staje się kulturą, nie jest bowiem wiarą autentyczną. Tym niemniej na przestrzeni historii relacji tych dwojga zaobserwować możemy dwa modele zachowań: konfrontacyjny i kooperacyjny. Konfrontacja stanowi rodzaj opozycji kultury względem wiary. Kooperacja dąży do wszechstronnej współpracy. Artykuł analizuje historię tych relacji, która wraz z nową soborową świadomością Kościoła była zdolna wypracować nową koncepcję kultury, poprzez którą Kościół usiłuje nie tylko akomodować się, ale i wkorzeniać się w świat. Nie zapomina przy tym o ewangelizacyjnym charakterze kultury i komunikacyjnym charakterze wiary. Wiara w C hrystusa może być źródłem kultury o profilu chrześcijańskim, jednak punktem wyjścia dla kultury będzie zawsze człowiek, a nie wiara. Zadaniem kultury jest bowiem wyrazić to, kim człowiek jest. Podkreślenie owej antropologii, ukazującej człowieka jako centrum kultury, idzie w parze z ukazaniem osoby ludzkiej jako obrazu Boga. Powyższe stwierdzenie jest szczytem antropologii personalistycznej i źródłem największej godności człowieka. W ten sposób antropologia i chrystologia wiążą się ze sobą najściślej, jak mogą.

Podstawową misja Kościoła jest doprowadzenie człowieka do przyjęcia Jezusa Chrystusa jako swojego Pana i Zbawiciela. Służyć ma temu szeroko pojęta ewangelizacja. Wielu wskazuje, że obecnie Kościół przeżywa kryzys. Wydaje się, że zjawisko sekularyzacji zbiera największe dotychczas żniwo. Równolegle obserwuje się coś odwrotnego. Tysiące ludzi w Polsce i na całym świecie odnajduje się na nowo w Kościele. Bez wątpienia dzieje się tak za sprawą nowej ewangelizacji, która jest owocem Soboru Watykańskiego II. Szczególną rolę w tym dziele odgrywają dary duchowe zwane charyzmatami, które są dane przez Ducha Świętego. Wraz z nimi zauważalna staje się posługa charyzmatyczna, która gromadzi liczne rzesze ludzi potrzebujących i szukających Bożej obecności i Bożego działania. Dzięki tej posłudze i wielkiej roli nowych wspólnot przeżywamy obecnie wiosnę Kościoła.

Secular processes are one of the reasons of the contemporary cultural crisis. They influence many aspects of individual and social life which is reflected in the sphere of art. Artistic activity is not only a picture of human existence, but also an expression of longing and desire for what exceeds wordliness. Great masterpieces, in spite of being created many centuries ago, confirm this, as they do not stop to delight us because their creators were inspired by the beauty of Christian faith. The contemporary depar-ture from God takes different forms – from securalizatiom which radically denies the supernatural reality to desecularization with its “new spirituality”, being quite often an indefinite spiritualism in the New Age style. In this perspective, sacred art, instead of surrendering to the secularization pressure, should find its new identity as an im-portant element of the new evangelization. Art as via pulchritudinis is to continue to fulfill its evangelizing mission for modern man who so often loses his way to God. It will then become for us a meaning full of hope which human life receives from the mystery of Christ’s redeeming love.

This paper studies the cooperation of theology in the new evangelization in societies of ancient Christian tradition which are suffering an advanced process of secularization. It begins with Spain, where a recent debate on the influence of Christian intellectuals on social life suggests the ineffectiveness of ecclesiastical resources in transmitting the rich Catholic doctrinal heritage. The author then deals with the idiosyncrasy of contemporary man, which lies near one of the immediate future’s of man: an uprooted subject who does not believe that life has any meaning, deeply marked by emotivism and attaches little significance to truth. The theology of tomorrow cannot feed this emotivism but must be proactive in its own way. The proclamation of the Gospel is not different from the exposition of the Church’s doctrine. To detach evangelization from the teaching of Christian doctrine cannot help the experience with Christ. In order to succeed in transmitting this doctrine by making it suggestive, theologians should work together with experts in communication.

Powołanie prorockie należy do istoty więzi człowieka z Bogiem. W opisie stworzenia Bóg wypowiada słowa i nadaje wszystkiemu kształt, wpisuje w świat swoje prawo, mówi do pierwszych ludzi, w jaki sposób mają postępować. To mówienie do człowieka jest kontynuowane najpierw przez proroków w Starym Testamencie, potem przez Jezusa Chrystusa, który zleca swoim uczniom, aby szli i głosili Ewangelię (por. Mt 28,19-20). Ten nakaz jest realizowany aż dotąd w Kościele. Celem niniejszego artykułu jest ukazanie, że jest to konstytutywny element jego natury – głosić w imieniu Boga. Ewangelizacja – jak określił to Jan Paweł II w encyklice Sollicitudo rei socialis (nr 41) – jest naturą prorockiego posłannictwa społecznego nauczania Kościoła. Nie może on przestać głosić Ewangelii, bo pozbawiłby się części swojej istoty. Ważne zatem jest dobre zrozumienie miejsca Kościoła w społeczeństwie oraz pośród jego struktur i instytucji. Błędne koncepcje obecności Kościoła w przestrzeni publicznej skutkują krytyką zajmowanych przez niego stanowisk i ocen zjawisk społecznych. Wymaga to więc podjęcia i wyjaśnienia problematyki jego prorockiego posłannictwa, zwłaszcza społecznego nauczania.

Temat podjęty w zaprezentowanym artykule wpisuje się w szerszą dyskusję na temat suwerenności i patriotyzmu, która zintensyfikowała się w kontekście członkostwa Polski w Unii Europejskiej. Nawiązuje też do aktualnej tematyki wychowania patriotycznego dzieci i młodzieży, w którego realizację, obok rodziny i szkoły, angażuje się również Kościół (np. w ramach szkolnych lekcji religii, katechezy parafialnej, duszpasterstwa specjalistycznego). Podejmując problematykę określoną w tytule, najpierw zwrócono uwagę na zagadnienie, czy w zmienionym kontekście historycznym mówienie o patriotyzmie i postawie patriotycznej ma jeszcze sens oraz czy chrześcijanin w ogóle może (powinien) być patriotą. Poszukując odpowiedzi na tak postawione pytanie, odwołano się przede wszystkim do Listu Episkopatu Polski «O chrześcijańskim patriotyzmie» napisanego z okazji dwustolecia pierwszego rozbioru Polski oraz Dokumentu Konferencji Episkopatu Polski przygotowanego przez Radę ds. Społecznych pt. Chrześcijański kształt patriotyzmu. Dopiero na tym tle poszukiwano odpowiedzi na pytanie o obecność treści patriotycznych w przepowiadaniu homilijnym i katechetycznym. Jako modelowe w tym względzie przytoczono homilie wygłaszane przez św. Jana Pawła II podczas pielgrzymek do ojczyzny. Zwrócono też uwagę na założenia programowe nauczania religii w szkole i katechezy parafialnej, które wielokrotnie odwołują się do wartości jaką stanowi patriotyzm, podkreślając znaczenie kształtowania postawy szacunku i miłości wobec ojczyzny i jej dziedzictwa kulturowego oraz motywowania do aktywnego udziału w życiu społecznym

One of the consequences of the incorporation of Warmia into the Kingdom of Prussia was the growing secularisation of the entire region. The lands belonging to the bishop of Warmia and his canons became the property of the state. The Prussian Partition enabled Protestants to settle in the areas which had previously been domi-nated almost entirely by Catholics. State authorities tried to meet the expectations of Protestants already in the 18th century by employing school headmasters and religion teachers in the towns of Warmia. Frederick the Great issued a decree that allowed holding religious services in local town halls. Some rooms in the castles were also adapted for the purpose. However, along with the increase in population, there was a growing demand for new church buildings, parish houses and schools. Necessar financial support came from the Prussian king Frederick William III, who suggested that the so-called secularisation fund, available after the dissolution of the Neuzelle monastery in Brandenburg, be assigned to this end. Building of new churches was entrusted to the State Construction Commission, led by a distinguished architect, Karl Friedrich Schinkel.

Jesuits arrived in the land of the New Kingdom of Grande (Colombia) at the beginning of the 17th century. They founded colleges in all most important towns and began the mis-sionary service among Indians, according to the scheme of so-called ‘doctrinas’, i.e. villages inhabited by autochthons. During the years 1605-1660 they worked in a few doctrines on Altiplano in the surroundings of Bogota and Tunja and on eastern slopes of the Andes. Their service was usually very effective and carried out according to the established methodology of the missionary work. They were appealing to the following rules: systematic and regular religious education, knowledge of the local languages by missionaries, development of the educational system including study of the singing and the music, practising solemn liturgy based on solid and well equipped churches. The past experience of the work in ‘doctrinas’ was used in the second half of the 17th century during the establishment of Jesuits’ reductions in Casanare, Meta and Orinoko.

The article is an interpretation of the teaching of Pope Francis on „the joy of the Gospel”. An analysis of the Exhortation Evangelii gaudium has led to the conclusion that the joy of the Gospel according to Francis is a Christian virtue. Traditional the-ology distinguishes two categories of virtues: theological and cardinal. Benedict XVI points out to a new group of virtues: ecclesial ones. According to Francis the basis of this joy is the adoption and proclamation of the Gospel. Its source is the person of Jesus Christ. Through the union with Him, the human person is liberated from alien-ation, selfishness and slavery. The joy of the Gospel is being revealed in the dialogue which is an exchange of gifts between individual persons. It takes place in an en-counter which gives an opportunity to know one another, God and man. The ecclesial context of joy is presented in the personal opening to Christ and in the opening of the Church to all people. Christian joy, based on Pope Francis’ concept of the joy of the Gospel, can be qualified as one of the ecclesial virtues.

In the third decade of the twenty-first century, the “cathedral” of Catholic theology has suffered some structural assaults and the way forward is a contemporary “hot topic”. This paper argues against the idea, common among Catholics of the millennial generation, that we simply need to “reboot” the system to 1959 and restore the framework of “Strict Observance Neo-Scholasticism”. Instead, it suggests that attention needs to be given to the structure itself, to issues in fundamental theology, and the relationships or “joints” in the framework of Catholic theology, along the lines recommended by Joseph Ratzinger and others in his theological circle.

Pope Francis often speaks about the new evangelization. He notices areas that need a special care of the Church. One of them is the problem of poverty. The Pope encou-rages all the faithful to engage in the transformation of this situation . It can be called a “throwaway culture” and a sign of real poverty of the whole society when people remain indifferent to the cause of the poor. It is one of the negative consequences of the culture of prosperity. The Pope also calls it a “globalisation of indifference” and calls on all people of the three states in the Church to care for those who are poor and abandoned and to act against poverty. In a particular way Francis addresses his appeal to the consecrated persons, encouraging them to contemplate the poor Jesus, to the consecration of their lives through a faithful fulfilment of their vow of poverty and to the apostolate among the poor and the marginalized . By means of such an attitude of men and women religious they would contribute to their own sanctification, to bearing witness to love to the poor before the world and at least partly they will help those in need among whom they live and serve.