Na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu od kilku lat bardzo aktywnie działa Szkoła Nestorów Nauki, zorganizowana i prowadzona przez dwoje uczonych profesora Kazimierza Przyszczypkowskiego i doktor Izabelę Cytlak. W tej niezwykłej instytucji prowadzone są systematycznie wykłady akademickie dojrzałych wiekiem uczonych o najwybitniejszych kompetencjach. Dotychczas organizatorzy Szkoły Kazimierz Przyszczypkowski i Izabela Cytlak przygotowali trzy tomy zbiorów wykładów wygłoszonych w tej Szkole (dwa pierwsze nazwano „Wykłady nestorów nauki”): Nestorzy nauki Uniwersytetowi, 2019; Uniwersytet. Wspólnota różnorodności i różnicy, 2021; Uniwersytet. Otwarte przestrzenie dyskursów, 2023 (wszystkie opublikowane przez Wydawnictwo Naukowe UAM).
Wykłady nestorów nauki odbywają się co miesiąc, gromadząc około 200 uczestników – naukowców z różnych dziedzin i młodzież akademicką oraz są transmitowane i utrwalane na YouTube. Autor artykułu omawia i analizuje te książki zbiorowe na tle innych badań, studiów i debat interdyscyplinarnych. Dowodzi, że Szkoła Nestorów Nauki w Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza jest unikatową w Polsce instytucją akademicką realizującą Humboldta ideę uniwersytetu.

Współcześnie narasta poczucie konieczności porzucenia filozofii czy teologii na korzyść nauki oraz przekonań specjalistów. Przedstawione przez Arystotelesa i św. Tomasza analizy w zakresie hierarchii cnót intelektualnych pozwalają nam zwrócić uwagę na uwarunkowania i konsekwencje tych postulatów. Ich zdaniem wiedza wyrasta z określonych zasad i założeń, których ocena należy do cnoty mądrości. Cnota mądrości ma za przedmiot najwyższe zasady, do których dotarcie wymaga szczególnej metodologicznej i metafizycznej uwagi. W przypadku teologii chrześcijańskiej mądrość ta zostaje wzbogacona o wiarę w to, co Bóg objawia człowiekowi. Tak rozumiana wiara wykracza poza naturalne poznanie, mając równocześnie mocne racjonalne podstawy o charakterze historycznym oraz doktrynalnym. Wiedza naukowa pozbawiona refleksji metafizycznej, jak i metodycznie odcinająca się od wiary religijnej, może prowadzić do braku świadomości własnego aktu wiary względem swoich własnych założeń. Może to pociągnąć za sobą nieświadome przekształcenia własnych założeń naukowych w zasady o uniwersalnym filozoficznym charakterze, a w konsekwencji prowadzić do błędnej oceny tego wszystkiego, co wykracza poza kompetencje i metodologię nauk ścisłych.

La Bible hébraque nous apporte un certain nombre d’informations sur les sages/ savants cté d’un roi ou au milieu d’une société. Malgré cela il est difficile de définire le rle et la place des sages dans la société israélite comme aussi l’histoire du mouvement sapiential au cours des sicles. Ben Sira vivant vers la fin de l’Ancien Testament est conscient d’eÎtre le dernier et le débiteur de tous ceux qui ont veÂcu et travaillé avant lui. Il est trs conscient de ce qu’il est dans la société contemporaine et il esquisse un portrait trs apparent d’un sage (Siracide 38,24-39,11). Selon lui tous les métiers sont utiles et nécessaires pour le fonctionnement de la cité. Mais le rle du sage dans la société est exceptionnel et tout fait indispensable. Seulement le sage est capable de donner bon conseil dans les cas difficiles et prendre parole dans le gouvernement de l’Etat.

Le sage est un homme qui étudie avec respect l’héritage du passé en particulier les écritures des auteurs inspirés. Mais il est autant soucieux d’enrichir cet héritage par raisonnement, par observation de la vie, par assimilation de la philosophie hellénistique qui a profondément pénétré dans la vie et pensée de la population juive pendant les derniers sicles de l’Ancien Testament. Le sage systématiquement construit sa sagesse par l’étude, par les voyages, par les contacts avec les hommes et surtout par la prire. Ce l’Esprit de Dieu qui finalement donne la sagesse et c’est par la force de l’Esprit que le sage formule ses pensées en tant qu’un prophte. A l’instar d’autres sages Ben Sira enseignait oralement la sagesse dans une école Jérusalem. Il a aussi exposé sa doctrine dans un livre l’usage de ceux qui désirent s’instruire. Il a écrit en hébreu et dans la forme poétique, alors la langue et la forme habituelle pour les livres sapientiaux juifs. Cet idéal présenté par la personne de Ben Sira et par son ouvrage est actuel aussi aujourd’hui: tous ceux qui veulent enseigner les gens, propager leurs idées par la radio, la presse, le livre, doivent d’abord soigneusement élaborer et évaluer leurs concepts et ensuite les exposer dans une forme la plus élégante.