Abstract
Tekst jest poświęcony osobie i działalności naukowej profesora Jerzego Pelca
(autor był jego uczniem i wieloletnim współpracownikiem).
Osobowość Profesora Pelca determinują następujące cechy: autokrytycyzm,
systematyczność i konsekwencja w działaniu, oszczędność, radykalny racjonalizm,
antykomunizm, nonkonformizm, patriotyzm (ale nie nacjonalizm czy
szowinizm) i zamiłowanie do podróży.
Był świadomym kontynuatorem tradycji Szkoły Lwowsko-Warszawskiej.
Podobnie jak większość przedstawicieli Szkoły był zwolennikiem teoretycznego
minimalizmu. Zgodnie ze jej duchem cenił on w filozofii – a ogólniej
w humanistyce – precyzję języka naukowego (oraz prostotę i jasność z nim
związaną), a także krytycyzm: w odniesieniu do problemów, metod i rezultatów
badań.
Głównym obszarem zainteresowania Profesora Pelca była semiotyka logiczna
(szerzej: semiotyka teoretyczna). Opowiadał się za funkcjonalną koncepcją znaku. Interpretował znaczenie wyrażeń jako sposób ich używania. Przeciwstawiał
rozumieniu poczucie rozumienia. W metodologii wprowadził pojęcie
treści poznawczej pytań. Analizował koncepcję prawa naukowego i interdyscyplinarności.
W ontologii próbował zidentyfikować i wyeliminować problemy
pozorne. Przeprowadził analizę pojęcia przedmiotu, sposobów nieistnienia
i związku przyczynowego. W estetyce usiłował zdefiniować parę „forma”-
-„treść”, ideologię dzieła literackiego, temat i motyw literacki, a także metaforę.
Odróżniał fikcję od fikcjonalności. Badał asertywność zdań i zagadnienie
intensjonalności. W etyce opowiadał się za koncepcją spolegliwego opiekuna
– a przeciw nakazowi miłości do wszystkich ludzi, uważając ten ostatni za
nierealny. Postulował relatywizację moralnej wartości kłamstwa. Traktował
skromność jako najwyższą cnotę.
Był prawdziwym humanistą – w tym sensie, który sam poddał mistrzowskiej
analizie.
Go to article