The social and political transformations Russia underwent in the 20th century were also reflected in the sphere of imagery. This also refers to the imagery of movement and means of transport. The process of linking the imagery of means of transportation with the political doctrine in force is mostly visible in the period of Soviet rule, in particular in the interwar period when the foundations of this rule were laid. Then, aviation was to become one of the strongly ideologized means of transport. The ideologization process occurred at various levels, starting from onomastic procedures through advertising and linking aviation and Soviet rule within artistic and literary conceptualisations. In Soviet culture, an aeroplane or a rocket were not merely means of transport but the means by which the expansion of communist ideology globally was supposed to be facilitated.

Wylot ulicy Wolskiej, z którego rozpościerał się widok na Błonia z górującym nad nimi kopcem Kościuszki, został w planach konkursowych Wielkiego Krakowa z 1910 roku wskazany jako ważne miejsce w strukturze miasta. Zaważyło to o lokalizacji przy wschodniej krawędzi Błoń reprezentacyjnych budynków, z gmachem Muzeum Narodowego na czele. W 1950 roku zorganizowano konkurs urbanistyczny w związku z planowaną budową kolejnych ważnych obiektów w najbliższej okolicy. Artykuł przedstawia niepublikowane dotąd prace i wpływ rozstrzygnięć tego zapomnianego konkursu na dzisiejsze zagospodarowanie obszaru wokół placu przed Muzeum Narodowym.
Celem pracy jest przedstawienie nieznanych prac konkursowych z połowy XX wieku i wykazanie, w jakim stopniu wpływają na rozwiązania przestrzenne terenu na zamknięciu ulicy Piłsudskiego, w okolicy Muzeum Narodowego.
W pracy posłużono się analizą porównawczą zachowanych materiałów ikonograficznych i znanych autorowi prac projektowych.
Przeprowadzone analizy prowadzą do wniosku, że nie wykorzystano w pełni szans, aby wylot ulicy Piłsudskiego stał się punktem węzłowym w kompozycji urbanistycznej miasta, miejscem integracji przestrzeni po obydwu stronach Alei Trzech Wieszczów. Kluczem dla właściwego rozwiązania przestrzennego placu przed Muzeum Narodowym jest objęcie analizą projektową również terenów po wschodniej stronie Alei Trzech Wieszczów.

The article is devoted to travelogues written by Ivan Kovtun and Ivan Mikitenko, poorly researched authors of Ukrainian literature, representatives of the phenomenon of the Executed Renaissance. The article aims to identify the key features of the Ukrainian travelogue that were formed during 1924-1925 years within the joint Soviet literature process. The analyzed texts represent two main themes of travel literature of 1920s: the ‘own’ space of Soviet republics and ‘other’ space of foreign, bourgeois countries. Despite inheriting ideological rhetoric and the main tendencies of the Soviet travelogue, the position of an ‘author of proletarian literature’ doubles and deepens regarding the narrator’s hypostasis as a Ukrainian writer. Ukrainian discourse (Ukrainian land, language, culture, literature) is set on both – the personal and literary – levels, particularly it occurs in specific sensitivities about one’s ‘own’ and ‘other’ space.