Inspirując się socjologią miasta szkoły chicagowskiej i antropologią Mary Douglas autorzy artykułu ukazują szczególny status kulturowy nowych miejskich peryferii w zestawieniu ze wsią oraz starymi peryferiami i centrami miejskimi. Krytycznie odnoszą się do tezy, że nowe peryferie miast są „pustyniami kulturalnymi” lub „sypialniami”, a formę względnie trwałego zbiorowego zorganizowania wzorów aktywności uznają za specyficzny dla nowych osiedli rodzaj kultury. Dowodzą, że jeśli w klasyfikacji Douglas wieś cechuje niska społeczna energia i silna kontrola społeczna, a centrum wielkiego miasta wysoka energia i niska kontrola, to nowe miejskie peryferie charakteryzują się zarówno niską energią, jak i niską kontrolą społeczną. Dokładniejsza charakterystyka nowych peryferii została przedstawiona w artykule na podstawie materiałów zebranych w ramach kilku projektów jakościowych badań socjologicznych. W świetle materiałów empirycznych można zobaczyć, że na nowych miejskich peryferiach bezpośrednie formy społecznej kontroli zostały zastąpione przez społeczny zakaz ingerencji i rozwinięcie się form samokontroli mieszkańców nad sprywatyzowanymi mikroprzestrzeniami zamieszkiwania i transportu oraz nad własnym ciałem. Zauważono, że intensywny rozwój zindywidualizowanych praktyk rekreacyjnych outdoor prowadzi do stopniowego kształtowania się typu cielesnego mieszkańca nowych peryferii.

This text is devoted to selected questions on the border of the ethnography of Łódź and research into women’s issues, and thus joins the trend of women’s urban anthropology. The author reinterprets selected sources, such as various types of writings and field materials from the archives of the Institute of Ethnology and Cultural Anthropology of the University of Łódź. Her aim is to reconstruct the local ‘herstory’ from the ethnographic-anthropological perspective. She therefore looks at certain aspects of the life of textile workers and locates them in the context of the perceptions of femininity and the work ethic around which Łódź’s image (stereotypical and auto-stereotypical) was created.