Wyniki wyszukiwania

Filtruj wyniki

  • Czasopisma
  • Autorzy
  • Współtwórca
  • Słowa kluczowe
  • Data
  • Typ

Wyniki wyszukiwania

Wyników: 13
Wyników na stronie: 25 50 75
Sortuj wg:

Abstrakt

O tym, czy polska wieś się zmienia, mówią dr hab. Monika Stanny i prof. dr hab. Andrzej Rosner z Instytutu Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN, autorzy raportu „Monitoring rozwoju obszarów wiejskich”.

Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Monika Stanny
Andrzej Rosner
Zygmunt Pejsak

Abstrakt

Artykuł ma na celu sportretowanie szczególnej grupy nowych mieszkańców wsi: osób, które po 1989 roku kupiły dawny dwór lub pałac ziemiański i traktują go przede wszystkim jako dom prywatny. Bazując na 17 wywiadach z 19 osobami, autorka szuka cech wspólnych łączących rozmówców, analizując ich doświadczenie biograficzne i funkcjonowanie jako właścicieli obiektu zabytkowego. Przedstawia ich motywacje, styl życia, postawy wobec ziemiańskiego dziedzictwa oraz członkostwo w szerszych środowiskach związanych z etosem ich grupy. Teoretyczną podstawę tekstu stanowią badania biograficzne, studia nad stylem życia i etosem.

Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Anna Wylegała
Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

Prezentowane opracowanie stanowi wynik badań religijności na Pomorzu Zachodnim w diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej, gdzie dominują wsie po-PGR-owskie. Stawiany w prezentowanej analizie problem badawczy przyjął postać następującego pytania: czym charakteryzuje się religijność mieszkańców wsi w diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej w wybranych parametrach religijności i w jakim stopniu posiada ona wymiar wspólnotowy? Dla zbadania tej perspektywy, oprócz standardowego wykorzystania socjologicznych doświadczeń badania religijności, wykorzystana została skonstruowana przeze mnie skala znaczenia wspólnotowości w religijności, odwołująca się do analizy czynnikowej.
Przejdź do artykułu

Bibliografia

1. Adamus-Darczewska, Krystyna. 1968. Z zagadnień aktywności społeczno-gospodarczej parafii w Polsce. Roczniki Socjologii Wsi, 8: 53–68.
2. Altermatt, Urs. 1995. Katolicyzm a nowoczesny świat. Przekład Czesław Porębski. Kraków: Wydawnictwo Znak.
3. Baniak, Józef. 1990. Religijność miejska w warunkach uprzemysłowienia i ruralizacji na przykładzie Kalisza. Studium socjologiczne. Poznań–Kalisz: Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk.
4. Bański, Jerzy. 2014. Współczesne typologie obszarów wiejskich w Polsce – przegląd podejść metodologicznych. Przegląd Geograficzny, 86, 4: 441–470.
5. Blackshaw, Tony. 2010. Key Concepts in Community Studies. London: Sage.
6. Bystroń, Jan. 1936. Kultura ludowa. Warszawa: Nasza Księgarnia.
7. CBOS. 2014. Religijność polskiej wsi. Komunikat z badań BS/3/2014.
8. CBOS. 2020. Religijność Polaków w ostatnich 20 latach. Komunikat z badań 63/2020.
9. CBOS. 2022. Polski pejzaż religijny – z bliższego planu. Komunikat z badań 91/2022.
10. Ciupak, Edward. 1965. Kult religijny i jego społeczne podłoże; studia nad katolicyzmem polskim. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
11. Ciupak, Edward. 1961. Parafianie? (Wiejska parafia katolicka). Warszawa: Książka i Wiedza.
12. Ciupak, Edward. 1960. Kultura religijna wsi. Warszawa: Iskry.
13. Czarnowski, Stefan. 1946. Kultura religijna wiejskiego ludu polskiego. W: S. Czarnowski, red. Kultura. Bydgoszcz: Spółdzielnia Wydawnicza Książka, 121–152.
14. Delanty, Gerard. 2003. Community. London–New York: Routledge.
15. Dingemans, Louis, Jean Rémy. 1966. Kryteria żywotności katolicyzmu. W: B. Cywiński, red. Ludzie, wiara – Kościół - Analizy socjologiczne. Warszawa: Biblioteka Więzi.
16. Dulczewski, Zygmunt. 2001. Mój dom nad Odrą. Problem autochtonizacji. Poznań ARP Promocja 21.
17. Firlit, Elżbieta. 2004. Parafia w społecznej świadomości. W: W. Zdaniewicz, S. H. Zaręba. Kościół katolicki na początku trzeciego tysiąclecia w opinii Polaków. Warszawa: Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego SAC, 143–176.
18. Firlit, Elżbieta. 1998. Parafia rzymskokatolicka w Polsce w okresie transformacji systemowej (studium socjologiczne). Warszawa: Elipsa.
19. Gajos, Leszek. 2007. Religijność mieszkańców podkarpackiej i zachodnioukraińskiej wsi w kontekście jednoczącej się Europy. Nadzieje i obawy związane z otwieraniem się wsi na nowe wartości. W: M. Libiszowska-Żółtkowska, red. Religia i religijność w warunkach globalizacji. Kraków: Nomos, 324–346.
20. Gałęski, Bogusław. 1966. Socjologia wsi. Podstawowe pytania. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
21. Glock, Charles Y., Rodney Stark. 1965. Religion and society in tension. San Francisco: Rand McNally.
22. Gorlach, Krzysztof. 2006. Nowa polska socjologia wsi: kontynuacja czy zmiana? Roczniki Socjologii Wsi. Studia i materiały, 27: 42–61.
23. Gorlach, Krzysztof. 2004. Socjologia obszarów wiejskich. Warszawa: Wydawnictwo Scholar.
24. GUS (Główny Urząd Statystyczny). 1987. Rocznik statystyczny. Warszawa: GUS.
25. Hodge, David, Paul Cardenas, Harry Montoya. 2001. Spirituality and religious participation as protective factors among rural youths. Social Work Research 25, 3: 153–161.
26. Jamniak, Bartosz. 2020. Religijność i moralność katolików wiejskich. Studium socjologiczne na przykładzie parafii Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi Panny w Świerznie. Rozprawa doktorska. Uniwersytet im. Adama Mickiewicz w Poznaniu, 2020. https://repozytorium.amu.edu.pl/handle/10593/26227. Dostęp 4.03.2023.
27. Kaczmarek, Kamil M. 2009. Religijność a zróżnicowanie społeczne, a więc czy klasy mają znaczenie. W: K. Podemski, red. Spór o społeczne znaczenie społecznych nierówności. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych UAM, 373-390.
28. Klekotko, Marta. 2018. Między lokalnością a wspólnotowością, czyli o wspólnototwórczych właściwościach scen miejskich. Acta Universitatis Lodziensis Folia Sociologica, 64: 5–19.
29. Knapik, Wioletta. 2010. Rola parafii w życiu wiejskich społeczności lokalnych. W: J. Baniak, red. Laikat i duchowieństwo w Kościele katolickim w Polsce. Problem dialogu i współistnienia. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych UAM, 305–318.
30. Kongregacja do Spraw Duchowieństwa. 2020. Instrukcja. Nawrócenie duszpasterskie wspólnoty parafialnej w służbie misji ewangelizacyjnej Kościoła. Wrocław: Wydawnictwo TUM.
31. Królikowska, Anna M. 2014. Elementy „ludowe” w religijności współczesnej? Opuscula Sociologica, 4, 10: 5–16.
32. Majka, Józef. 1971. Socjologia parafii. Zarys problematyki. Lublin: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego KUL.
33. Mariański, Janusz.1991. Religijność w procesie przemian. Szkice socjologiczne. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
34. Nelsen, Hart M., Raymond H. Potvin. 1977. The Rural Church and Rural Religion: Analysis of Data from Children and Youth The Annals of the American Academy of Political and Social Science. The New Rural America, 429: 103–114.
35. Nowakowski, Stefan. 1960. Przeobrażenia społeczne wsi opolskiej. Poznań: Instytut Zachodni.
36. Ossowski, Stanisław. 1967. Zagadnienie więzi regionalnej i więzi narodowej na Śląsku Opolskim. W: S. Ossowski, Dzieła. T. 3. Warszawa: PWN, 251–300.
37. Ott, Michael R. 2007. The Future of Religion: Toward a Reconciled Society. Boston: Brill-Haymarket Press.
38. Piwowarski, Władysław. 1983. Kościół ludowy a duszpasterstwo. W: W. Piwowarski, red. Religijność ludowa. Ciągłość i zmiana. Wrocław: Wydawnictwo Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej, 333–367.
39. Piwowarski, Władysław. 1963. Księża w opinii parafian wiejskich. Homo Dei, 2: 107–113.
40. Podedworna, Hanna. 2017. Zmiana paradygmatu rozwoju obszarów wiejskich w krajach Unii Europejskiej, Acta Universitatis Lodziensis Folia Sociologica, 63: 129– 140.
41. Potocki, Andrzej. 1987. Parafie bieszczadzkie. Przemyśl: Biblioteczka Przemyska.
42. Sadłoń, Wojciech. 2019. Zwierciadło polskiej wsi. Ciągłość i zmiana wiejskich parafii katolickich. W: M. Halamska, M. Stany, J. Wilkin, red. Ciągłość i zmiana. Sto lat rozwoju polskiej wsi, T. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 351–388.
43. Stark, Rodney, Charles Y. Glock. 1998. Wymiary zaangażowania religijnego. W: W. Piwowarski, red. Socjologia religii. Antologia tekstów. Kraków: Wydawnictwo Nomos, 182–187.
44. Starosta, Paweł. 1989. Koncepcje zmiany wiejskiej społeczności lokalnej w tradycji socjologii polskiej. W: B. Jałowiecki, K. Z. Sowa, P. Dudkiewicz. Społeczności lokalne. Teraźniejszość i przyszłość. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 144–177.
45. Starosta, Paweł. 1994. Kształtowanie się wiejskich i małomiasteczkowych zbiorowości lokalnych w Polsce. Przegląd Socjologiczny, 44: 53–60.
46. Szauer, Remigiusz. 2022. Z dystansem i w potrzebie. Religijność i moralność mieszkańców diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej. Studium socjologiczne. Warszawa: ISKK.
47. Terelak, Albert, Sebastian Kołodziejczak. 2016. Wspólnota działania jako przejaw oraz czynnik rozwoju społecznego: autochtonizacja, integracja społeczna, rozwój podmiotowości wiejskich społeczności lokalnych Pomorza Zachodniego. W: G. Skąpska, Ż. Stasieniuk, red. Co po kryzysie? Warszawa: Polskie Towarzystwo Socjologiczne, 303–337.
48. Thomas, William I., Florian Znaniecki. 1976. Chłop polski w Europie i Ameryce. T. 1–5. Przekład Irena Wyrzykowska. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
49. Tӧnnies, Ferdinand. 2008. Wspólnota i stowarzyszenie. Rozprawa o komunizmie i socjalizmie jako empirycznych formach kultury. Przekład Małgorzata Łukasiewicz. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
50. Wierzbicki, Zbigniew. 1976. Tradycyjna religijność wiejska. Studium porównawcze. Rocznik Nauk Społecznych, 7: 115–176.
51. Winter, Michael. 2008. The sociology of religion and rural sociology. Sociologia Ruralis 31, 2‐3: 199–208.

Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Remigiusz Szauer
1
ORCID: ORCID

  1. Uniwersytet Szczeciński

Abstrakt

W Polsce w okolicach wsi Morasko 5500 lat temu spadł meteoryt. Czego można się od niego dowiedzieć o przeszłości i przyszłości?

Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Andrzej Muszyński
Witold Szczuciński
Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

Przedmiotem artykułu jest kultura wsi i sposoby jej interpretacji dominujące w okresie ostatnich stu lat. Analizuję je z perspektywy socjologii wsi, dla której zawsze stanowiła zasadniczą część przedmiotu badań. Na podstawie dwóch publikacji książkowych z lat 2017–2019, podejmuję próbę dookreślenia różnic między trzema dominującymi sposobami dyskursu o kulturze wsi. Następnie poddaję krytycznej analizie problem wartości kultury wsi, dość powszechnie, ale nie zawsze zasadnie, uznawanych za szczególnie cenne i istotnie wpływające na kształt kultury narodowej.
Przejdź do artykułu

Bibliografia

1. Kaleta, Andrzej. 2019. Socjografia czy socjologia wsi. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, 3: 127–141. DOI: 10.30858/zer/112130.
2. Grabski, Władysław. 1936. System socjologii wsi. Roczniki Socjologii Wsi, t. 1.
3. Koźmian, Andrzej E. 1848. O kmiotku polskim. Leszno: E. Günther.
4. Mleczko, Franciszek W. [bdw] Włościanie [lud] jako przedmiot zainteresowań warstwy oświeconej. Metoda oglądu lokalnego i opisu kulturograficznego – niedoceniany przez historyków myśli społecznej eksperyment presocjologiczny w Polsce. Maszynopis ze zbiorów autora.
5. Szlendak, Tomasz, Krzysztof Olechnicki. 2017. Nowe praktyki kulturowe Polaków. Megaceremoniały i subświaty. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
6. Witos, Wincenty. 1988. Moje wspomnienia. Cz.1. Warszawa: LSW.
7. Żabko-Potapowicz, Antoni. 1936. Wieś polska w świetle polskich prac naukowych i publicystycznych z okresu przed uwłaszczeniem włościan. Roczniki Socjologii Wsi, t. I: 126–152.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Andrzej Kaleta
1
ORCID: ORCID

  1. Uniwersytet Mikołaja Kopernika
Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

In the course of the 19th century the landscape of the village Mogiła and its environs acquired the status of a religious and cultural heritage site. An ancient mound of the legendary Princess Wanda and the associations of the Kościuszko Uprising (1794) exerted a strong appeal to the imagination of Polish writers and their readers. Moreover, as the article argues, the great reverence which was attached to Cracow, Poland’s old royal capital, rubbed off on Mogiła. Made in 1949, the decision to build Nowa Huta, a giant steelworks and a modern new town, at that very place meant the desecration of a portion of the fabric of Poland’s national heritage.
Przejdź do artykułu

Bibliografia


Podmiotowa:

● Duma. O mogiłach Krakusa i Wandy, „Pszczółka Krakowska” 1820, t. 1, nr 5, s. 34–38.
● Bogusławski Wojciech, Cud albo Krakowiaki i Górale, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 2005.
● Dąbrowska Maria, Dzienniki powojenne. t. 2: 1950–1954, Czytelnik, Warszawa 1997.
● Ekielski Napoleon, Okolica Mogiły, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków 2019.
● [Ekielski Napoleon?], O mieście Krakowie, „Szkoła Ludu” 1848, nr 20, s. 156.
● Girtler Kazimierz, Opowiadania. Pamiętniki z lat 1832–1857, t. 2, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1848.
● Jaszowski Stanisław, Listy do Wandy o mistycznych dziejach narodu polskiego, „Pszczółka Krakowska” 1821, t. 2, s. 56–62.
● Jan z Dąbrówki, Komentarz do „Kroniki polskiej” mistrza Wincentego zwanego Kadłubkiem, Polska Akademia Umiejętności, Kraków 2008.
● Jełowicki Aleksander, Moje wspomnienia, nakł. Jana Konstantego Żupańskiego, N. Kamieński i Spółka, Poznań 1877.
● Krokodyl w Krakowie, „Głos Narodu” 1897, nr 201, s. 4.
● Lenartowicz Teofil, Marcin Borelowski-Lelewel, [w:] tegoż, Opowiadanie mazowieckiego lirnika, Marcin Borelowski-Lelewel, Wydawca anonimowy Bendlikon 1865, s. 10–31.
● Łapsiński Józef, Mogiła Wandy, [w:] tegoż, Poezje, Drukarnia Braci Gieszkowskich, Kraków 1829, s. 27.
● Łuszczkiewicz Władysław, Wieś Mogiła przy Krakowie, jej klasztor cysterski – kościółek farny i kopiec Wandy, Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, Kraków 1899.
● Norwid Cyprian Kamil, Wanda. Rzecz w obrazach sześciu, [w:] tegoż, Krakus – Wanda. Dwa utwory dramatyczne, Biblioteka Polska, Warszawa 1923, s. 53–74.
● Polewka Adam, Tradycję trzeba przewietrzyć, „Życie Literackie” 1951, nr 1, s. 7.
● Rzesiński Jan Kanty, Groby królów i bohaterów polskich spoczywających w świątyni na Wawelu w Krakowie. Grób IIgi. Wanda, „Pszczółka Krakowska” 1821, t. 2, s. 145–160.
● Wężyk Franciszek, Okolice Krakowa, Drukarnia Mateckich, Kraków 1820.
● Wężyk Franciszek, Wanda. Tragedia w pięciu aktach, Księgarnia Ambrożego Grabowskiego, Kraków 1826.
● Żeromski Stefan, Nawracanie Judasza, Towarzystwo Wydawnicze w Warszawie, Warsza-wa 1916.

Przedmiotowa:

● Budrewicz Tadeusz, Zapomniany poemat zapomnianego poety („Okolica Mogiły” Napoleona Ekielskiego), [w:] Ekielski Napoleon, Okolica Mogiły, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków 2019.
● Chwalba Andrzej, Dzieje Krakowa, t. 6: Kraków w latach 1945–1989, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2004.
● Dróżdż Mateusz, 114 lat temu grozę w Krakowie siał... krokodyl, „Gazeta Krakowska” 2011, https://gazetakrakowska.pl/114-lat-temu-groze-w-krakowie-sial-krokodyl/ar/433050 (dostęp: 27.02.2021).
● Eliade Mircea, Sacrum a profanum. O istocie sfery religijnej, przeł. B. Baran, Aletheia, Warszawa 2008.
● Eliade Mircea, Sacrum, mit, historia, przeł. A. Tatarkiewicz, PIW, Warszawa 1970.
● Encyklopedia Krakowa, red. A. H. Stachowski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa– Kraków 2000.
● Golonka-Czajkowska Monika, Nowe miast nowych ludzi. Mitologie nowohuckie, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2013.
● Goryńska-Bittner Barbara, Naród jako sacrum, Zakład Filozofii i Myśli Społecznej, Poznań 1997.
● Grochowska Anna, Kultura w nowym mieście. O rozwoju życia kulturalnego w Nowej Hucie w latach 1949–1956, „Rocznik Biblioteki Kraków” 2019, R. III, s. 217–247.
● Grochowska Anna, Literacki przewodnik po Nowej Hucie, Ośrodek Kultury im. C.K. Norwida, Kraków 2019.
● Grochowska Anna, Święte Wzgórze? Wawel w literaturze, sztuce i kulturze w latach 1795– 1918, Wydawnictwo Libron, Kraków 2021.
● Grodziska Karolina, „Gdzie miasto zaczarowane”. Księga cytatów o Krakowie, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2003.
● Klich-Kluczewska Barbara, Nowa Huta – skąd przychodzimy, [w:] Moja Nowa Huta. Wystawa jubileuszowa, red. K. Jurewicz, Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, Kraków 2009, s. 7–27.
● Klimowicz Mieczysław, Wstęp, [w:] Bogusławski Wojciech, Cud albo Krakowiaki i Górale, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław–Warszawa–Kraków 2005, s. L–LXXXV.
● Królikiewicz Grażyna, Wawel w polskiej poezji romantycznej, [w:] Sztuka Krakowa i Galicji w wieku XIX, red. W. Bałus, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, Kraków 1991, s. 7–23.
● Miezian Maciej, Nie od razu Nową Hutę zbudowano, Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Nowej Huty, Kraków 2001.
● Miezian Maciej, Nowa Huta. Socjalistyczna w formie, fascynująca w treści, Wydawnictwo Bezdroża, Kraków 2004.
● Szturc Włodzimierz, Mit fundacyjny narodu w misterium o Wandzie C. K. Norwida, „Prace Polonistyczne” 1989, nr 45, s. 297–308.
● Radwański Kazimierz, Wielkie kopce krakowskie i próba uściślenia ich chronologii, „Rocznik Krakowski” 2003, t. 69, s. 5– 23.
● Rybicka Elżbieta, Zwrot topograficzny w badaniach literackich. Od poetyki przestrzeni do polityki miejsca, [w:] Kulturowa teoria literatury 2. Poetyki, problematyki, interpretacje, red. T. Walas, R. Nycz, Universitas, Kraków 2012, 311–344.
● Rybicka Elżbieta, Modernizowanie miasta. Zarys problematyki urbanistycznej w nowo-czesnej literaturze polskiej, Universitas, Kraków 2003.
● Tomasik Wojciech, „Mściwe narodziny”. Esej o Nowej Hucie, „Teksty Drugie” 1999, R. 57, nr 4, s. 37–49.
● Tomasik Wojciech, Anty-Kraków: drugi esej o Nowej Hucie, „Teksty Drugie” 2000, R. 60–61, nr 1–2, s. 61–74.
● Zapomniane dziedzictwo Nowej Huty. Mogiła, red. E. Firlet, M. Lempart, katalog wystawy, Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, Kraków 2012.
● Ziejka Franciszek, Relikwiarzem cała ziemia wasza. O święta ziemio, cudna…, [w:] tegoż, Polska poetów i malarzy. Z dziejów walki o tożsamość narodu w czasach niewoli, Bosz, Olszanica 2011.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Anna Grochowska
1
ORCID: ORCID

  1. Wydział Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków

Abstrakt

Artykuł ma na celu określenie głównych uwarunkowań rozwoju wiejskich przestrzeni tematycznych w kontekście odnowy wsi. Na tym tle autorzy podejmują próbę wyjaśnienia mechanizmów rządzących omawianym procesem oraz ich efektów. Wobec powyższego skoncentrowano się na przedstawieniu mechanizmów rozwoju procesów, które prowadzą do rozkwitu tej idei (anatomia sukcesu – przypadek wsi Sierakowo Sławieńskie), oraz takich, które ten rozwój spowalniają lub zupełnie ograniczają (anatomia porażki – przypadek wsi Lubcza).

Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Marcin Wójcik
Pamela Jeziorska-Biel

Abstrakt

The main purpose of this article is to present how geographical names (microtoponyms) acquire slang names. The site of inquiry is the area of Wręczyca Wielka, which contains the names of different physiographic objects, e. g. fields, meadows, forests, paths. The data was collected from 2011 to 2015 during the informal utterances of the oldest and middle generations of the inhabitants of the area. The analysis also contains the justifications for the microtoponyms. The linguistic material was collected in the area near Kłobuck in the north of the Silesian Province. The first part of this article is devoted to the main transformation of the Polish rural areas after 1945. The latter parts of the text present e.g. the fact that microtoponyms sustain phonetic slang features which do not exist in contemporary slang, and the fact that geographical names are one of the elements of folk culture, as well as the link between the former and contemporary folk image.

Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Tomasz Jelonek

Abstrakt

Artykuł ma na celu analizę koncepcji, kierunków i perspektyw badawczych, za pomocą których nauki o wsi opisują wiejskich mężczyzn. Analiza powstała na podstawie najważniejszych publikacji podejmujących temat relacji między płcią kulturową a wsią w szeroko pojętych społeczeństwach zachodnich. Artykuł opisuje społeczny kontekst tworzenia konstrukcji wiejskich męskości, ich przemiany oraz główne kategorie, które pozwalają na ich definiowanie. Wyodrębnione kategorie analityczne to: rolnictwo i jego znaczenie w kreowaniu figury rolnika/farmera jako symbolu męskości wiejskiej; alkohol i publiczne odgrywanie męskości; seksualność i erotyczne obrazy wsi; małżeństwo heteroseksualne i praktyki rodzicielskie. Celem artykułu jest ukazanie dynamiki wiejskich męskości i zmian, którym podlegają, oraz wskazanie wzajemnych powiązań miasta i wsi w kontekście męskości. Artykuł wskazuje na potrzebę zwrócenia uwagi na dotychczas rzadko poruszane w polskiej socjologii wsi kwestie, na przykład sytuację osób nieheteronormatywnych.

Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Marta Gospodarczyk
ORCID: ORCID

Abstrakt

Artykuł poświęcony jest pamięci Profesora Jerzego Wilkina, który zmarł w Warszawie 10 stycznia 2023 r. Profesor Jerzy Wilkin był wybitnym ekonomistą, uczonym, członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk, profesorem w Instytucie Rozwoju Wsi i Rolniczy Polskiej Akademii Nauk. Artykuł przedstawia fakty z życia i drogi naukowej Profesora Jerzego Wilkina.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Monika Stanny
1

  1. Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN, Warszawa

Abstrakt

Współcześnie obserwuje się intensywny przyrost zabudowy mieszkaniowej na obszarach podmiejskich — jest to zarówno zabudowa prywatna, jednorodzinna, jak również inwestycje w formie zespołów zabudowy jedno- i wielorodzinnej realizowane przez wyspecjalizowane w tym przedsiębiorstwa. Wydawać by się mogło, że inwestycje te, zwane deweloperskimi, już na stałe wpisały się w krajobraz polskich przedmieść. Zawarte w niniejszym artykule analizy przestrzenne i demograficzne gmin wiejskich Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego (KOM) wskazują na największe skupiska takiego rodzaju zabudowy. Ponadto pozwalają wskazać pewne kierunki, w jakich zmierzają owe tendencje, tempo ich zmian oraz wzajemne powiązania. Dla inwestorów, włodarzy czy ustawodawców mogą one stanowić wskazówkę, jakiego rodzaju podjąć działania, by w możliwie największym stopniu zapobiec ewentualnym negatywnym skutkom, jakie może pociągnąć za sobą zjawisko niekontrolowanego rozrostu zabudowy czy chaosu przestrzennego, urbanistycznego i architektonicznego.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Ilona Morawska
1
ORCID: ORCID
Magdalena Wioletta Zalasińska
1
ORCID: ORCID

  1. Institute of Urban and Regional Development

Abstrakt

Zarówno w miejskich, jak i wiejskich kompozycjach urbanistycznych parki mogą pełnić szczególną rolę oraz wpływać na układ przestrzenny. We wsi Strzelce Wielkie centrum oraz otaczający je krajobraz otwarty powiązane były kompozycyjnie ze znajdującym się w tej miejscowości parkiem dworskim. Zespolony z układem urbanistycznym, determinował on wygląd i lokalizację najważniejszych historycznych elementów wsi.

Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Przemysław Baster

Abstrakt

This paper presents the influence of annealing time 30, 60 and 120 min at 1000°C for quenching CuAl7Fe5Ni5W2Si2 bronze in 10% water solution of NaCl, on the microstructure and mechanical properties. The presented results concern the species newly developed aluminum-iron-nickel bronze, with additions W and Si. In order to determine changes in the microstructure of the hardened bronze metallographic studies were performed on cylindrical samples of diameter 10 mm, on the metallographic microscope with digital image analysis, X-ray phase analysis, EDX point with the digital recording on the computer. Specified percentage of the microstructure of martensite and bainite, participation of proeutectoid α phase in the microstructure, grain size of former β phase, the amount of dissolved κ phase. It was found that in the microstructure of bronze in the cast state, there are a number of intermetallic phases of κ type. At interphase boundaries of primary intermetallic faceted precipitates, especially rich in tungsten (IM_W), nucleate and grow dendritic primary intermetallic κI phases, with chemical composition similar to the type of Fe3Si iron silicide. Dissolved, during the heating, in the β phase are all the intermediate phase included in the microstructure, with the exception of primary intermetallic phases of tungsten and κI. Prolongation of the isothermal annealing causes coagulation and coalescence of primary phases. In microstructure of the bronze after quenching obtained the α phase precipitation on the grain boundary of secondary β phase, coarse bainite and martensite, for all annealing times. With the change of annealing time are changed the relative proportions of individual phases or their systems, in the microstructure. In the microstructure of bronze, hold at temperature of 1000°C for 60 min, after quenching martensitic microstructure was obtained with the primary phases, and the least amount of bainite

Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

B. Pisarek

Ta strona wykorzystuje pliki 'cookies'. Więcej informacji