Search results

Filters

  • Journals
  • Keywords
  • Date

Search results

Number of results: 2
items per page: 25 50 75
Sort by:
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

This paper attempts to look at the history of the Gdańsk bookery in the context of the metaphor used by Samuel Schelwig in 1677, describing the Library of the Gdańsk City Council as a memorial erected owing to the donations of the subsequent generations – people willing to secure gratitude from the future generations through their participation in this noble project. The text also shows this practice in earlier, 15th-century realizations as exemplified by the collections of St. Mary’s Church Library, and presents the role of the commemorative function for the implementation of the idea to establish the current Gdańsk PAN Library in 1596. Here, this event is shown as a natural consequence of the city authorities being presented with the monastery library belonging to St. Franciscan monks from Gdańsk and the collection of books of Giovanni Bernardino Bonifacio, as well as the Gdańsk elite’s efforts to secure an institution of memory for the city and educational back-up facilities for local schools.
Go to article

Bibliography

Index librorum qui ex donatione munificentia et liberalitate philomusorum Bibliothcae Magnifici et Amplissimi Senatus Gedanensis inserti sunt, PAN Biblioteka Gdańska, sygn. Cat. Bibl. 1.

Assmann A., Cultural memory and western civilization. Arts of memory, Cambridge 2011.
Brodnicki M., Athenae Gedanenses Ephraima Praetoriusa, Gdańsk, 2016.
Cieślak K., Kościół – cmentarzem. Sztuka nagrobna w Gdańsku (XV–XVIII), Gdańsk 1992.
Cubrzyńska-Leonarczyk, M., Proweniencja, [w:] Encyklopedia książki, t. 2, red. A. Żbikowska-Migoń, M. Skalska-Zlat, Wrocław 2017, s. 466a–467b.
Gmiterek H., Szymon Teofil Turnowski w obronie zgody sandomierskiej, „Annales Universitatis Mariae Curie Skłodowska Lublin” Polonia, Sectio F, t. 31/2 (1976), s. 13–40.
Günther O., Michael Krauses Gedenkbuch zur Geschichte des Danziger Franziskanerklosters (1574– 1586), „Mitteilungen des Westpreussischen Geschichtsvereins“, Jg. 2 (1903) Nr 4, s. 55–59.
Hirsch T., Die Ober-Pfarrkirche von St. Marien in Danzig, Th. 1–2, Danzig 1843.
Jaśniewicz A., Portrety Giovanniego Bernardino Bonifacio (1517–1597), [w:] Włochy w Gdańsku, t. 1: Eseje, red. M. Kaleciński, Gdańsk 2019, s. 139–151.
Krollmann C., Geschichte der Stadtbibliothek zu Königsberg. Mit einem Anhang: Katalog der Bibliothek des M. Johannes Poliander, Königsberg 1929.
Kubicki R., W trosce o zbawienie – testamenty kupców Gdańska i Elbląga z drugiej połowy XV i początku XVI w., „Rocznik Zachodniopomorski”, R. 31[40] (2016) z. 1, s. 111–128.
Lepacka A.M., Giovanni Bernardino Bonifacio i jego przyjaciel Basilius Amerbach. Kwestia portretu renesansowego, [w:] Między Italią a Rzeczpospolitą. Giovanni Bernardino Bonifacio d’Oria (1517– 1597 – perpetuus viator, red. A. Baliński, B. Gryzio, M. Michalska, Gdańsk 2019, s. 107–132.
Müller M.G., Między niemieckim konfesjonalizmem a polską tolerancją. Konflikty wyznaniowe między luteranami a ewangelikami reformowanymi w Gdańsku w drugiej połowie XVI wieku, [w:] Gdańsk protestancki w epoce nowożytnej. W 500-lecie wystąpienia Marcina Lutra, red. E. Kizik, S. Kościelak, Gdańsk 2017, s. 92–109.
Nowak Z., Kultura, nauka i sztuka w Gdańsku na przełomie dwóch epok [w:] Historia Gdańska, t. 2: 1454–1655, red. E. Cieślak, Gdańsk 1982, s. 352–402.
Nowak Z., Po starą księgę sięgam ze wzruszeniem, Gdańsk 2008.
Oliński P., Fundacje mieszczańskie w miastach pruskich w okresie średniowiecza i na progu czasów nowożytnych (Chełmno, Toruń, Elbląg, Gdańsk, Królewiec, Braniewo), Toruń 2018.
Rollau J., Przywilej dotyczący klasztoru Szarych Mnichów na Przedmieściu Gdańska [1555], przeł. M. Gaworska, [w:] Gdańskie Gimnazjum Akademickie, t. 5: Źródła i artykuły, red. L. Mokrzecki, M. Brodnicki, Gdańsk 2012, s. 19–20.
Schelwig S., O początkach biblioteki gdańskiej. List i rozprawa, tłum. Z. L. Pszczółkowska, Gdańsk 1992.
Schwartz F., Die Anfange der Danziger Stadtbibliothek, „Zentralblatt fur Bibliothekswesen“, Jg. 52 (1935) Heft 4.
Szteinke A.J. OFM, Rękopisy doby staropolskiej prowincji małopolskiej reformatów w Bibliotece Głównej Prowincji Franciszkanów-Reformatów w Krakowie, [w:] Piśmiennictwo zakonne w dobie staropolskiej, red. M. Kuran, K. Kaczor-Scheitler, M. Kuran, współpr. D. Szymczak, Łódź 2013, s. 15–25.
Go to article

Authors and Affiliations

Beata Gryzio
1 2
ORCID: ORCID

  1. Dział Zbiorów Specjalnych, PAN Biblioteka Gdańska, ul. Wałowa 15, 80-858 Gdańsk
  2. Szkoły Doktorskie Uniwersytetu Gdańskiego, ul. Jana Bażyńskiego 8, 80-309 Gdańsk
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

The Library of the Council of the City of Gdańsk was initially managed by the Collegium Scholarchale – a city authority responsible for the supervision of the schools of Gdańsk. Since the 1650s, one of its members occupied the prestigious position of the protolibrarian, i.e. the custodian of the Gdańsk bookery. For the next one and a half centuries the most eminent members of the city patrician milieu carried out the duty, caring for the institution that was entrusted to them to a greater or lesser extent. Some of them limited their work solely to supervising book purchases, while others engaged themselves in improving the conditions in which the Library was functioning – by acquiring additional funds, planning and supervising renovations or developing the catalogue of the holdings. The article presents the figures of the subsequent nineteen protolibrarians and – above all – the place of the Library curator in their cursus honorum. It also explains what kind of education and experience were required to be appointed to this position.
Go to article

Bibliography

Index librorum qui ex donatione, munificentia et liberalitate philomusorum Bibliothecae Magnifici et Amplissimi Senatus Gedanensis inserti sunt, PAN Biblioteka Gdańska, sygn. Cat. Bibl. 1.




Hanow M. Ch., Proto-scholarcharum et proto-bibliotecariorum Gymnasii Academici Gedanensis meritorum memoria saecularis saeculi eiusdem secundi, paucis adumbrata et exhibita ipso Athenaei die natali Idibus Jun. MDCCLVIII, [w:] Acta jubilaei secundi Gymnasii Gedanensis anno Domini MDCCLVIII die XIII Junii solenniter celebrati publicis impensis prelo subiecta, [Gedani1759].


Hanow M. K., Wspomnienie zasług protoscholarchów i protobibliotekarzy Gdańskiego Gimnazjum Akademickiego wielce znakomitych, szlachetnych i gorliwych, przygotowane i przedstawione dokładnie w dniu jubileuszu Gimnazjum, 13 czerwca Roku Odkupienia Pańskiego 1758, oprac. i tłum. R. Dzięgielewski, [w:] Gdańskie Gimnazjum Akademickie, t. 3: Wybór źródeł od XVI do XVIII wieku, red. Z. Nowak, Gdańsk 2008, s. 473–532.

Bellwon J., Księgozbiór Ludwika Ajchlera zachowany w zbiorach Biblioteki Gdańskiej, „Libri Gedanenses”, t. 2/3 (1969), s. 5–33.
Bibliografia [w:] Gdańskie Gimnazjum Akademickie, t. 1…, s. 401–408.
Bieńkowska B., From Negation to Acceptance. The Reception of the Heliocentric Theory in Polish Schools in the 17th and 18th Centuries, [w:] Reception of Copernicus Heliocentric Theory, ed. J. Dobrzycki, s. 79–116.
Binkowska D., Ludzie Biblioteki. Christian Gottfried Ewerbeck (1761–1837), [w:] Między Gdańskiem a Santiago. 600-lecie konsekracji kościoła św. Jakuba fundacji szyprów w Gdańsku, red. B. Siek, A. Szarszewski, P. Paluchowski, Gdańsk 2015, s. 229–241.
Bogucka M., Przemiany społeczne i ustrojowe (1570–1655), [w:] Historia Gdańska, t. 2: 1454–1655, red. E. Cieślak, Gdańsk 1982, s. 543–578.
Budzyński J., Dawne humanistyczne Gimnazjum Akademickie w Gdańsku w XVI i XVII wieku, [w:] Gdańskie Gimnazjum Akademickie, t. 4: W progach muz i Minerwy, red. Z. Głombiowska, Gdańsk 2008, s. 7–69;
Christian Gabriel Schröder (von Schröder), [w:] Poczet sołtysów, burmistrzów…, s. 256.
Dzienis H., Gerhard Cimmermann i jego księgozbiór ofiarowany Bibliotece Rady Miasta Gdańska, „Libri Gedanenses”, t. 33 (2016), s. 5–27.
Gdańskie Gimnazjum Akademickie, t. 1: Szkice z dziejów, red. E. Kotarski, Gdańsk 2008.
Gdańskie Gimnazjum Akademickie. Księga pamiątkowa dla uczczenia czterechsetnej rocznicy założenia Gimnazjum Gdańskiego 1558–1958, Gdynia 1959.
Hirsch T., Geschichte des Academischen Gymnasiums in anzig in ihren Hauptzügen dargestellt, Danzig 1837.
Kaczor D., Christian Schröder, [w:] Poczet sołtysów, burmistrzów…, s. 215–217.
Kaczor D., Gottfried Bentzmann, [w:] Poczet sołtysów, burmistrzów…, s. 243–245.
Kaczor D., Johann Ernst Schmieden, [w:] Poczet sołtysów, burmistrzów…, s. 222–225.
Kaczor D., Samuel Wolff, [w:] Poczet sołtysów, burmistrzów…, s. 240–242.
Kizik E., Koszty utrzymania Gimnazjum Akademickiego, [w:] Gdańskie Gimnazjum Akademickie…, s. 43–65.
Kościelak S., Abraham Groddeck, [w:] Poczet sołtysów, burmistrzów…, s. 245–246.
Kościelak S., Dzieje wyznaniowe Gdańska od XVI do początku XIX wieku, [w:] Gdańsk protestancki w epoce nowożytnej. W 500-lecie wystąpienia Marcina Lutra, t. 1: Eseje, red. E. Kizik, S.Kościelak, Gdańsk 2017, s. 64–91.
Kościelak S., Johann Gottfried von Diesseldorf, [w:] Poczet sołtysów, burmistrzów…, s. 240–242.
Kościelak S., Salomon Gabriel Schumann, [w:] Poczet sołtysów, burmistrzów…, s. 242–243.
Kronika Biblioteki Gdańskiej 1596–2016, red. A. Baliński, A. Frąckowska, M. Otto, Gdańsk 2017.
Kubik K., Wybór źródeł do dziejów oświaty i nauki Pomorza Gdańskiego w XVII i XVIII wieku, „Gdańskie Zeszyty Humanistyczne” R. 6 (1963) nr 11, s. 31–103.
Kubik K., Mokrzecki L., Trzy wieki nauki gdańskiej. Szkice z dziejów od XVI do XVIII wieku, Wrocław– Warszawa–Kraków–Gdańsk 1976.
Lis S., 1681 (2) Protobibliotekarz Johann Ernest Schmieden, [w:] Kronika Biblioteki Gdańskiej…, s. 58–59.
Madeja-Grzyb M., 1655 Protobibliotekarz Adrian Engelcke, [w:] Kronika Biblioteki Gdańskiej…, s. 40–41.
Mokrzecki L., Gdańskie Gimnazjum Akademickie – zarys dziejów, [w:] Gdańskie Gimnazjum Akademickie, t. 1…, s. 13–41.
Mokrzecki L., Refleksje o Gimnazjum Gdańskim w dobie I Rzeczypospolitej, [w:] Gdańskie Gimnazjum Akademickie, t. 5: Źródła i artykuły, red. L. Mokrzecki, M. Brodnicki, Gdańsk 2012, s. 37–52.
Nowak Z., Bibliotheca Senatus Gedanensis 1596–1817, [w:] Gdańskie Gimnazjum Akademickie, t. 1…, s. 109–132.
Nowak Z., Gdańszczanie na studiach w Królewcu w XVI i XVII wieku, „Rocznik Gdański”, R. 57 (1997) z. 2, s. 121–134.
Nowak Z., Michała Krzysztofa Hanowa wspomnienie zasług protobibliotekarzy gdańskich XVII i XVIII w., [w:] Bibliologia dyscypliną integrującą. Studia ofiarowane Profesor Barbarze Bieńkowskiej, red. M. Mlekicka, Warszawa 1993, s. 145–151 („Z Badań nad Polskimi Księgozbiorami Historycznymi”, tom specjalny).
Ogonowska E., Engelke (Engelcke) Adrian, [w:] Słownik Biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, t. 1: A–F, red. S. Gierszewski, Gdańsk 1992, s. 389.
Otto M., [nota katalogowa], [w:] Gdańsk protestancki w epoce nowożytnej. W 500-lecie wystąpienia Marcina Lutra, t. 2: Katalog, red. P. Paluchowski, A. Larczyńska, M. Płóciennik, Gdańsk 2017, s. 231.
Otto M., 1632 Pierwsza aukcja dubletów, [w:] Kronika Biblioteki Gdańskiej…, s. 22–23.
Otto M., 1654 Protobibliotekarz Gabriel Schumann, [w:] Kronika Biblioteki Gdańskiej…, s. 38–39.
Otto M., 1661 Protobibliotekarz Joachim Schrader, [w:] Kronika Biblioteki Gdańskiej…, s. 44–45.
Otto M., 1662 Protobibliotekarz Benjamin Engelcke, [w:] Kronika Biblioteki Gdańskiej…, s. 46–47.
Otto M., 1665 Protobibliotekarz Christian Schröder, [w:] Kronika Biblioteki Gdańskiej…, s. 48–49.
Otto M., 1692 Protobibliotekarz Daniel Schlieff, [w:] Kronika Biblioteki Gdańskiej…, s. 70–71.
Otto M., 1706 Protobibliotekarz Gottfried Reyger, [w:] Kronika Biblioteki Gdańskiej…, s. 78–79.
Otto M., 1717 Protobibliotekarz Johann Gottfried von Diesseldorff, [w:] Kronika Biblioteki Gdańskiej…, s. 82–83.
Otto M., 1720 Protobibliotekarz Salomon Gabriel Schumann, [w:] Kronika Biblioteki Gdańskiej…, s. 84–85;
Otto M., 1722 Protobibliotekarz Gottfried Bantzmann, [w:] Kronika Biblioteki Gdańskiej…, s. 86–87.
Otto M., 1723 Protobibliotekarz Abraham Groddeck, [w:] Kronika Biblioteki Gdańskiej…, s. 88–89.
Otto M., 1730 Protobibliotekarz Albrecht Rosenberg, [w:] Kronika Biblioteki Gdańskiej…, s. 92–93.
Otto M., 1749 Protobibliotekarz Johann Siegmund Ferber, [w:] Kronika Biblioteki Gdańskiej…, s. 96–97.
Otto M., 1751 Protobibliotekarz Georg Simon von Bömeln, [w:] Kronika Biblioteki Gdańskiej…, s. 98–99.
Otto M., 1752 Protobibliotekarz Christian Gabriel Schröder, [w:] Kronika Biblioteki Gdańskiej…, s. 100–101.
Otto M., 1753 Protobibliotekarz Johann Hieronymus Broen, [w:] Kronika Biblioteki Gdańskiej…, s. 102–103.
Otto M., 1774 (1) Protobibliotekarz Samuel Wolff, [w:] Kronika Biblioteki Gdańskiej…, s. 86–87.
Otto M., 1780 Protobibliotekarz Michael Groddeck, [w:] Kronika Biblioteki Gdańskiej…, s. 112–113.
Otto-Michalska M., Wytworny język inwentarza. O zapisach donacyjnych w „Index librorum qui ex donatione, munificentia et liberalitate philomusorum Bibliothecae Magnifici et Amplissimi Senatus Gedanensis inserti sunt”, „Studia Classica et Neolatina”, t. 16 (2018), s. 173–182.
Pawlak M., Gimnazja akademickie Elbląga, Gdańska i Torunia. Podobieństwa i różnice, [w:] Gdańskie Gimnazjum Akademickie, t. 5: Źródła i artykuły, red. L. Mokrzecki, M. Brodnicki, Gdańsk 2012, s. 179–196.
Pelczar M., Kościół św. Jakuba – Biblioteką Miejską, [w:] Szpital i kościół św. Jakuba. 600 lat fundacji gildii szyprów w Gdańsku, red. A. Sroka OFM Cap., Toruń 2009, s. 241–259.
Poczet sołtysów, burmistrzów, nadburmistrzów, przewodniczących Miejskiej Rady Narodowej i prezydentów Gdańska od XIII do XXI wieku, red. B. Możejko, Gdańsk 2015.
Podlaszewska K., Schmieden Jan Ernest, [w:] Słownik Biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, t. 4: R–Ż, red. Z. Nowak, Gdańsk 1997, s. 163–164.
Pszczółkowska Z.L., Custodes librorum Gedanensium, [w:] „W kręgu książki”, nr 12, Gdańsk 1989, s. 49–67.
Ratajczak Z., Kilka uwag o donatorach Biblioteki Rady Miejskiej Gdańska, „Libri Gedanenses”, t. 4/5 (1973), s. 31–43.
Słownik Biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, t. 1–4, red. S. Gierszewski, Z. Nowak, Gdańsk 1992– 1997, Suplement 1–3, red. Z. Nowak, J. Borzyszkowski, Gdańsk 1998–2012.
Trzoska J., Groddeck Abraham, [w:] Słownik Biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, t. 2: G–K, red. Z. Nowak, Gdańsk 1994, s. 112–113.
Trzoska J., Groddeck Michał, [w:] Słownik Biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, t. 2: G–K, red. Z. Nowak, Gdańsk 1994, s. 116–117.
Weichbrodt D., Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig: in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert, Bd. 1–5, Klausdorf/Schwentine [1986–1993].
Welti M., Die Bibliothek des Giovanni Bernardino Bonifacio, Marchese d’Oria 1517–1597. Der Grundstock der Bibliothek Danzig der Polnischen Akademie der Wissenschaften, Bern 1985.
Zdrenka J., Rats- und Gerichtspatriziat der Altstadt (1377–1792) und der Jungstadt (1387–1454/1455) Danzig, Hamburg 1991.
Zdrenka J., Rats- und Gerichtspatriziat der Rechten Stadt Danzig, Bd. 1: 1342–1525, Hamburg 1991. Zdrenka J., Rats- und Gerichtspatriziat der Rechten Stadt Danzig, Bd. 2: 1526–1792, Hamburg 1989.
Go to article

Authors and Affiliations

Maria Michalska
1
ORCID: ORCID

  1. Dział Zbiorów Specjalnych, PAN Biblioteka Gdańska, ul. Wałowa 15, 80-858 Gdańsk

This page uses 'cookies'. Learn more