Search results

Filters

  • Journals
  • Keywords
  • Date

Search results

Number of results: 1
items per page: 25 50 75
Sort by:
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Maciej Rak's book is a very reliable and well‑structured study, based on unknown manuscripts by Jan Karłowicz, found in 2017 in the Scientific Archive of the Polish Academy of Sciences (AN PAN) and the Archive of the Polish Academy of Learning (PAU) in Kraków. An in‑depth analysis of Karłowicz's archives, i.e. the files of Lexicon of Polish Dialects [ Słownik gwar polskich], Lexicon of Polish Mythology [ Słownik mitologii polskiej] and the Little Lexicon of Lithuanian Mythology [ Słowniczek mitologii litewskiej], carried out on the broad comparative background, allows us to take a broader look at the scholar's achievements in the field of Polish dialectology as well as at his pioneering role in developing the concept of an ethnolinguistic lexicon. The reviewed study shows Karłowicz as a researcher who perfectly understands the linguistic and cultural realities of the former Grand Duchy of Lithuania and Lithuanian aspirations to construct their own identity, separate from the Polish one.
The monograph Jan Karłowicz in the Light of Archival Materials restores this nineteenth‑century researcher with broad humanistic horizons to his proper place and rank in the history of science, not only in linguistics. It provides accurate arguments for re‑evaluating a very critical review of the Lexicon of Polish Dialects, published by Kazimierz Nitsch in 1911. For a long time, this criticism had had a very negative impact on the general assessment of Karłowicz's output by other linguists. All the more, we need to appreciate Maciej Rak's insightful attempt of breaking the aforementioned negative opinion and providing new interpretation of Karłowicz's unpublished works, that can be seen as a valuable heritage of the culture created during the period of Partitions of Poland.
Go to article

Bibliography

Dźwigoł R., 2004, Polskie ludowe słownictwo mitologiczne. Kraków.
Karaś H., 2011, Polska leksykografia gwarowa, Warszawa.
Karaś H., 2014, Z dziejów „Słownika wyrazów obcego a mniej jasnego pochodzenia…” Jana Karłowicza. Rękopis a druk, „Prace Filologiczne”, t. 65, s. 187–204.
Kempiński A. M., 1993, Słownik mitologii ludów europejskich, Poznań.
Koniusz E., 2001, Polszczyzna z historycznej Litwy w „Słowniku gwar polskich” Jana Karłowicza, Kielce.
Mastianica‑Stankevič O., 2020, Mečislovas Davainis‑Silvestraitis i jo Dienoraštis, [w:] Davainis‑Silvestraitis M., Dienoraštis 1904–1912, parengė O. Mastianica-‑Stankevič, J. Venckienė, Vilnius, s. 11–82.
Mikulėnienė D., 2018, Lietuvių tarmėtyra: genezė, raida ir paradigminiai lūžiai. I dalis: Ikitarmėtyrinis laikotarpis. Lietuvių tarmėtyros pradžia: tarmių skyrimas, tyrimų perspektyvų užuomazgos ir jų tipai, Vilnius.
Nitsch K., 1911/1958, [rec.] Recenzja „Słownika gwar polskich” J. Karłowicza, „Rocznik Slawistyczny”, rocz. 4 (1911), s. 199–243. [Przedruk w: K. Nitsch, Wybór pism polonistycznych, t. 4: Pisma dialektologiczne, Wrocław; Kraków 1958, s. 195–225].
Okoniowa J., 2003, Jan Karłowicz. W setną rocznicę śmierci, „Język Polski”, rocz. 83, z. 4–5, s. 246–250.
Okoniowa J., 2012, Jan Karłowicz – uczony okresu przełomu, „LingVaria”, rocz. 7, nr 1 (13), s. 141–150.
Okoniowa J., 2013, „Słownik gwar polskich” Jana Karłowicza. Dziedzictwo. Inspiracje. Wyzwania, „Prace Filologiczne”, t. 64, część 1, s. 245–258.
OSN = Ottův slovník naučný. Illustrovaná encyklopaedie obecných vědomostí, red. F.J. Studnička, t. 1–28, Praha 1888–1909.
Rak M., 2020, Krakowskie listy Jana Baudouina de Courtenay do Jana Karłowicza z 1894 r., „LingVaria”, rocz. 15, nr 2 (30), s. 221–244. [Wersja online: https://doi.org/10.12797/LV.15.2020.30.17; dostęp: 4.08.2021].
Rak M., 2021, Jan Karłowicz w świetle materiałów archiwalnych. Dialektologia, etno-lingwistyka i lituanistyka, Kraków. – (Biblioteka „LingVariów”; 30). [Wersja online: https://books.akademicka.pl/publishing/catalog/book/201; dostęp: 4.08.2021].
Rutkovska K, 2013, Lietuvių tautosakos rinkėjų Jano Karlovičiaus ir Mečislovo Davainio‑Silvestraičio bendradarbiavimas: metodologijos raida, etnolingvistikos apraiškos, „Archivum Lithuanicum”, 15, s. 349–376.
Sakalauskienė V., Sawaniewska‑Mochowa Z., 2017, Dvikalbiai žodynai kaip kultūros tekstai (XIX a. kun. Antano Juškos žodynų pagrindu), „Acta Linguistica Lithuanica”, t. 76, s. 89–104, [online: http://journals.lki.lt/actalinguisticalithuanica/article/view/860/951; dostęp: 2.08.2021].
Sawaniewska‑Mochowa Z., 1990, Poradnik Jana Karłowicza jako źródło poznania potocznej polszczyzny północnokresowej. Słownictwo, Warszawa. – (Polono‑Slavica Varsoviensia ; 5).
Sawaniewska‑Mochowa Z., 2007, „Teksty szlachty żmujdzkiej” jako źródło do badań nad polszczyzną kresową, [w:] Z przeszłości i teraźniejszości języka polskiego. Księga pamiątkowa dedykowana Teresie Friedelównie, red. J. Kamper‑Warejko, J. Kulwicka-Kamińska, K. Nowakowska, Toruń, s. 181–199.
Sawaniewska‑Mochowa Z., 2013, Dziewiętnastowieczne słowniki przekładowe z Litwy jako źródła do badania polszczyzny regionalnej, „Prace Filologiczne”, t. 64, część 1, s. 331–342.
SD = Slavyanskiye drevnosti. Etnolingvisticheskiy slovar’, red. N.I. Tolstoy, t. 1: A (Avgust) – G (Gus’), 1995; t. 2: D (Davat’) – K (Kroški), 1999; t. 3: K (Krug) – P (Perepelka), 2004; t. 4: P (Pereprava cherez vodu) – S (Sito), 2009; t. 5: S (Skazka) – Ya (Yashcherica), 2012, Moskva.
SGP = Karłowicz J., Słownik gwar polskich, t. 1–6 (t. 4–6 do druku przygotował J. Łoś), Kraków 1900–1911.
SM = Slavyanskaya mifologiya. Enciklopedicheskiy slovar’, red. S.M. Tolstaya, 2 izd., Moskva 2002.
SML = Karłowicz J., Słowniczek mitologii litewskiej (Archiwum Nauki PAN i PAU w Krakowie, sygn. PAU W I–191a).
SMP = Karłowicz J., Słownik mitologii polskiej (Archiwum Nauki PAN i PAU w Krakowie, sygn. PAU W I–191a).
SSiSL = Słownik stereotypów i symboli ludowych, red. i koncepcja całości J. Bartmiński, zast. red. S. Niebrzegowska‑Bartmińska, t. 1: Kosmos, z. 1: Niebo, światła niebieskie, ogień, kamienie, 1996; z. 2: Ziemia, woda, podziemie, 1999; z. 3: Meteorologia, 2012; z. 4: Świat, światło, metale, 2012; t. 2: Rośliny, z. 1: Zboża, 2017; z. 2: Warzywa, przyprawy, rośliny przemysłowe, 2018; z. 3: Kwiaty, 2019; z. 4: Zioła, 2019; z. 5: Drzewa owocowe i iglaste, 2020, Lublin.
WEPI = Wielka encyklopedia powszechna ilustrowana, red. J. Aleksandrowicz, t. 1–55, Warszawa 1890–1914.
Go to article

Authors and Affiliations

Zofia Sawaniewska‑Mochowa
1
ORCID: ORCID

  1. Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk, Warszawa

This page uses 'cookies'. Learn more