Search results

Filters

  • Journals
  • Keywords
  • Date

Search results

Number of results: 5
items per page: 25 50 75
Sort by:
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

This article examines Bolesław Prus's use of futurology and utopia in his short story Phantoms (Widziadła). A closer look at the story's images and their sequence not only gives us an insight into the author's philosophy of history but also reveals a utopian vision which can hardly be squared with the realism of his previous work. Thus ‘Widziadła’, written in 1911, can be seen as an important piece of evidence of a change in the writer's beliefs and worldview. It was at that late stage of his life that Prus, a hard-nosed realist and critic of the Romantics, turned into an impassioned idealist who, disillusioned with the world around him, sought refuge in literature. It was to be, however, a fiction like ‘Widziadła’, looking beyond the conventions of realism, unashamedly eclectic and visionary.

Go to article

Authors and Affiliations

Kamil Barski
ORCID: ORCID
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Bibliography


● Baudrillard Jean, Ekliptyka seksu, [w:] tegoż, O uwodzeniu, przeł. J. Margański, Warszawa 2005.
● Bieńczyk Marek, Melancholia. O tych, co nigdy nie odnajdą straty, Warszawa 1998.
● Chmielowski Piotr, „Wigilie” Stanisława Przybyszewskiego, „Dziennik Polski”, nr 184, 1899.
● Dybel Paweł, Refleksje wokół diagramu różnicy seksualnej Jacques’a Lacana, [w:] Krytyka feministyczna. Siostra teorii i historii literatury, pod red. G. Borkowskiej, L. Sikorskiej, Warszawa 2000.
● Freud Zygmunt, Przyczynki do psychologii życia miłosnego. III. Tabu dziewictwa (1918 [1917]), [w:] tegoż, Życie seksualne, przeł. R. Reszke, Warszawa 1999.
● Gutowski Wojciech, Stanisław Przybyszewski, czyli próba nadrealistyczna, [w:] tegoż, Nagie dusze i maski (O młodopolskich mitach miłości), Kraków 1992.
● Kuncewiczowa Maria, Fantasia alla polacca, Warszawa 1979.
● Morgenstern G., Stanislaus Przybyszewski: Vigilien, „Die Gesellschaft“, s. 116, 1895.
● Matuszek Gabriela, Melancholik, mistyk, narcystyczny kochanek, samotny homo dolorosus, wstęp do S. Przybyszewski, Poematy prozą, wybór, opracowanie tekstu, komentarz edytorski G. Matuszek, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2003.
● Matuszek Gabriela, Stanisław Przybyszewski – pisarz nowoczesny. Eseje i proza – próba monografii, Universitas, Kraków 2008.
● Nietzsche Friedrich, Tako rzecze Zaatustra, przeł. W. Berent, Gdynia 2021.
● Podraza-Kwiatkowska Maria, Stanisław Przybyszewski. Proza symboliczno-halucynacyjna, [w:] tejże, Literatura Młodej Polski, Warszawa, 1992.
● Prus Bolesław, Młoda literatura polska, „Kurier Codzienny” nr 15, 1899.
● Przybyszewski Stanisław, Listy, zebrał, życiorysem, wstępem i przypisami opatrzył Stanisław Helsztyński, t. 1, Warszawa 1937; t. 2, Gdańsk 1938.
● Przybyszewski Stanisław, Vigilien, S. Fischer Verlag, Berlin 1895.
● Przybyszewski Stanisław, Vigilien. Zweite Auflage, F. Fontane & Co, Berlin 1901.
● Przybyszewski Stanisław, Z cyklu Wigilii, [w:] tegoż, Poematy prozą, Księgarnia Polska B. Połonieckiego, Lwów 1899.
● Przybyszewski Stanisław, Z psychologii jednostki twórczej. II. Ola Hansson, [w:] tegoż, Synagoga szatana i inne eseje, wyboru dokonała, wstępem opatrzyła i przetłumaczyła z języka niemieckiego G. Matuszek, Oficyna Literacka, Kraków 1997.
● Schluchter Manfred, Stanislaw Przybyszewski und seine deutschsprachigen Prosawerke 1892–1899, Ludwigsburg/Württ 1969.
● Rosenbaum Richard, Epos des 18./19. Jahrhunderts, „Jahresberichte für neuere Literaturgeschichte“, IV 3: 468/9, 1895.
● Runkel F., Der Übermensch im erotischen Roman, „Der Zeitgeist“. Sonntagsbeilage zum „Berliner Tageblatt“ Nr. 17, 1895.
● Servaes Franz, Zwei Apokalyptiker. Ein Stückchen Zeitpsychologie, „Die Gegenwart“ Nr. 15, 1894.
● Servaes Franz, Vigilien, Kritik und Kunst. Streifzüge, „Neue Deutsche Rundschau”, s. 168, 1895.
● Włast [Komornicka Maria], Powieść, „Chimera”, nr 14, 1902.
● Wojnowska Bożena, „Nad morzem Stanisława Przybyszewskiego. Mistyka i płeć, [w:] Stani-sław Przybyszewski. W 50-lecie zgonu pisarza, pod red. H. Filipkowskiej, Ossolineum, 1982.
● Wyka Kazimierz, Przybyszewski i my, [w:] tegoż: Stara szuflada i inne szkice z lat 1932–1939, oprac. M. Urbanowski, Kraków 2000.
● Zaleski Krzysztof, Polskie chucie, „Teksty” nr 1, 1974.

Go to article

Authors and Affiliations

Gabriela Matuszek-Stec
1
ORCID: ORCID

  1. Uniwersytet Jagielloński, Kraków
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

On the basis of a close reading of the poetry of Kazimierz Lewandowski ( Lais and the poems in Szella) this article presents a revised view of the androgyne in the perception of the Young Poland modernism. The article examines the symbolism and the spaces with which the androgyne is associated, the androgyne’s destructive influence on men and demonic, Mephistophelian personality traits.
Go to article

Bibliography

● Dąbrowski M., Makowiecki A., Modernistyczne źródła dwudziestowieczności, Warszawa 2003.
● Eliade M., Mefistofeles i androgyn, tłum. B. Kupis, Warszawa 1999.
● Flacelière R., Życie codzienne w Grecji za czasów Peryklesa, tłum. Z. Bobowicz, J. Targalski, Warszawa 1985.
● Gajkowska C., hasło: Lewandowski Kazimierz Jan, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XVII, Kraków–Wrocław 1972, s. 207–208.
● Gutowski W., Mit androgyne w poematach prozą Stanisława Przybyszewskiego, „Acta Universitatis Nicolai Copernici” 1993, z. 39 (245), s. 69–87.
● Gutowski W., Nagie dusze i maski. O młodopolskich mitach miłości, Kraków 1997.
● Jagodzińska J., Misterium romantyczne. Liturgiczno-rytualne wymiary świata przedstawio-nego w III części „Dziadów” Adama Mickiewicza, „Nie-boskiej Komedii” Zygmunta Krasińskiego i „Księdza Marka” Juliusza Słowackiego, Toruń 2006.
● Komornicka M., Baśnie; Psalmodye, Warszawa 1900.
● Lewandowski K., Lais, Kraków 1900.
● Lewandowski K., Szella, Kraków 1893.
● Łoch E., Modernizm i feminizm. Postacie kobiece w literaturze polskiej i obcej, Lublin 2002.
● Okulicz-Kozaryn M., Endymion i endymionizm, „Ruch Literacki”, z. 1 (358), Kraków 2020, s. 3–16.
● Piwińska M., Złe wychowanie. Fragmenty romantycznej biografii, Warszawa 1981.
● Podraza-Kwiatkowska M., Młodopolska femina. Garść uwag, „Teksty Drugie” 1993, nr 4/5/ 6, s. 36–53.
● Podraza-Kwiatkowska M., Symbolizm i symbolika w poezji Młodej Polski, Kraków 2001.
● Przybyszewski S., Androgyne, Kraków 1905.
● Ritz G., Nowy świat i dawny wizerunek kobiety. Polska awangarda po 1918 roku a kulturowe aspekty płci, tłum. M. Łukasiewicz, „Kresy” 1997, nr 31–32, s. 11–26.
● Ritz, G., Maria Komornicka: zagrożone autorstwo a kategoria „gender”, tłum. M. Łukasie-wicz, „Pamiętnik Literacki” 2001, z. 1, s. 33-51.
Go to article

Authors and Affiliations

Bartosz Ejzak
1
ORCID: ORCID

  1. Zakład Literatury Pozytywizmu i Młodej Polski, Uniwersytet Łódzki
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

This article portrays a pair of artistically gifted women, Wanda Młodnicka née Monné (1850–1923) and her daughter Maryla Wolska (1873–1930), each with a diverse range of interests, including painting, music, and, first and foremost, literature. Their achieve-ment (both original works and translations) achievement has been largely forgotten. This article attempts to find out what inspired the two women, to identify those points of their artistic endeavor they had in common and those that determined their individual profiles, while paying special attention to the mother-daughter relationship.
Go to article

Bibliography

● Bajda Justyna, Kolor w poezji Maryli Wolskiej, „Litteraria” 2009, z. XXXVII, s. 133–151.
● Berger Barbara, Artur Młodnicki, http://www.ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/artur-mlodnicki, dostęp: 13.03.2020.
● Czabanowska-Wróbel Anna, Baśń w literaturze Młodej Polski, Kraków 1996.
● Domański Michał, Karol Młodnicki, http://www.ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/karol--mlodnicki, dostęp: 13.03.2020.
● Hutnikiewicz Artur, Lwowskie „Zaświecie”, http://www.lwow.home.pl/semper/maryla. html, dostęp: 13.03.2020.
● Komorowska Małgorzata, Marcella Sembrich-Kochańska. Życie i śpiew, Warszawa 2008.
● Komorowska Małgorzata, Multarzyński Juliusz, Marcella Sembrich-Kochańska: artystka świata, wyd. 2 zmienione i poszerzone, Warszawa 2016.
● Kosińska Małgorzata, Stanisław Niewiadomski, http://culture.pl/pl/tworca/stanislaw-niewiadomski, dostęp: 13.03.2020.
● Marcelina Sembrich-Kochańska, [w:] Encyklopedia Teatru Polskiego, http://www.encyklopediateatru.pl/osoby/41175/marcelina-sembrich-kochanska, dostęp: 13.03.2020.
● Nicieja Stanisław Sławomir, Cmentarz Łyczakowski we Lwowie w latach 1786–1986, Wrocław 1989.
● Niklewicz Anna, Pamięć i zapomnienie w poezji Maryli Wolskiej, „Ruch Literacki” 2016, z. 1, s. 91–109.
● Pieciul-Kamińska Eliza, Polskie adaptacje „Dziadka do orzechów i Króla Myszy” E.T.A. Hoffmanna, „Przekładaniec” 2013, nr 27, s. 91-114.
● Podraza-Kwiatkowska Maria, Dante – Rosetti – Maryla Wolska, [w:] tejże, Labirynty – kładki – drogowskazy. Szkice o literaturze od Wyspiańskiego do Gombrowicza, Kraków 2011, s. 181–196.
● Panek Wacław, Marcelina Sembrich-Kochańska – najsłynniejsza śpiewaczka polska, http://maestro.net.pl/document/ksiazki/Sembrich.pdf, dostęp: 13.03.2020.
● Powiastki podług J.C. Andersena, oprac. W. Młodnicka, il. M.M., część II, Lwów 1890.
● Sidorski Dionizy, Może przebaczą nam duchy. Historia miłości Artura Grottgera i Wandy Monné, wyd. 3, Białystok 1997.
● Sierotwiński Stanisław, Maryla Wolska – poetka srebrnych słów, „Prace Historycznoliterackie Katedry Historii Literatury Polskiej WSP”, Katowice 1962.
● Sierotwiński Stanisław, Maryla Wolska. Środowisko, życie, twórczość, Wrocław 1963.
● Spis prac literackich W. Młodnickiej, maszynopis, Biblioteka Jagiellońska, Archiwum Pawlikowskich, sygn. 11 450 I.
● Studencki Władysław, Młodnicka Wanda z Monné, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. XXI, Wrocław 1976, s. 412–413.
● Studencki Władysław, Kornel Ujejski w świetle listów, przemówień i pamiętników, Warszawa 1984, s. 14–27 (rozdział: O Wandzie Młodnickiej z domu Moneé).
● Wielkie serce. Korespondencja Kornela Ujejskiego z rodziną Młodnickich. Zebrał, opracował i wstępem opatrzył Z. Sudolski, t. 1 i 2, Warszawa 1992.
● Włodek Przemysław, Kulewski Adam, Lwów: przewodnik, Pruszków 2006.
● Wolska Maryla, Obertyńska Beata, Wspomnienia, Warszawa 1974.
● Wolska Maryla, Poezje wybrane, oprac. K. Zabawa, „Biblioteka Poezji Młodej Polski”, red. M. Podraza-Kwiatkowska, J. Kwiatkowski, Kraków 2002.
● Zabawa Krystyna, „Cień niesytej duszy”, [w:] Poezje wybrane, oprac. K. Zabawa, „Biblioteka Poezji Młodej Polski”, red. M. Podraza-Kwiatkowska, J. Kwiatkowski, Kraków 2002.
● Zabawa Krystyna, Od powiastki do baśni – Andersen według Wandy Młodnickiej i Aleksandra Szczęsnego, [w:] Andersenowskie inspiracje w kulturze i literaturze polskiej, red. H. Ratuszna, V. Wróblewska, Toruń 2017, s. 95–110.
● Zabawa Krystyna, Powiastki dla dzieci Wandy Młodnickiej – „stary” gatunek i zapomniana autorka, [w:] „Stare” i „nowe” w literaturze dla dzieci i młodzieży. Małe formy narracyjne, red. B. Olszewska, O. Pajączkowski, Opole 2017, s. 31–43.
Go to article

Authors and Affiliations

Krystyna Zabawa
1
ORCID: ORCID

  1. Akademia Ignatianum, Kraków
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

At the core of Kazimierz Tetmajer’s lyricism is the perception of transcendental absence, which provokes a range of unsettling reactions like fear, horror, or scorn (irony), and, in turn, the need to regain some sort of balance. This article analyzes all elements of this paradigmatic situation, especially the poet’s owing up to those reactions, his attempts to come to terms with them, and, if possible, to work out a way of converting their negativity into something that he actually wanted. At all times, it seems, he looks hard for the adequate means to express his emotional states. Struggling to express the inexpressible, he performs acts of creation which, however, do not produce anything (i.e. ‘nothing’ or ‘lack’). This outcome sets in motion, largely beyond conscious control, an emotional reaction, the affect of emptiness and lack ( l’affect de vide et de manque). That emptiness constitutes a certain whole, or, more precisely, a negative figuration of lack. Attempts to make sense of it endow it with a new, spatial quality – it is a site where lack becomes nothing ( le néant), but at the same time is reconstituted as a space which can engulf the human subject. This precarious situation defines in a way the human condition. The poet, as Tetmajer’s poetry shows, is stuck in a loop. The creative act is elicited by a lack which he tries to control, fill in, and master, yet all the attempts to find an adequate expression or figuration are in vain. They merely recreate the original absence (lack).
Go to article

Bibliography

● Bobrowska B., „Mythmaking – Shelley i Tetmajer jako piewcy natury (Uwagi na marginesie cyklu „Podczas wiatru z Tatr”), [w:] Poezja Kazimierza Tetmajera. Interpretacje, pod red. A. Czabanowskiej-Wróbel, P. Próchniaka i M. Stali, Kraków 2003.
● Czabanowska-Wróbel A., Wyobraźnia akwatyczna Młodej Polski, [w:] tejże, Sprzeczne żywioły. Młoda Polska i okolice, Kraków 2013.
● Fazan K., Szczera poza dekadenta. Kazimierz Przerwa-Tetmajer: między epistolografią a sztuką, Kraków 2001.
● Flis-Czerniak E., „Zmierzchów żałoba”. Melancholia w twórczości poetyckiej Kazimierza Przerwy-Tetmajera i Bolesława Leśmiana, [w:] Literackie zmierzchy dziewiętnastowieczności, red. S. Brzozowska, A. Mazur, Opole 2013.
http://sensualnosc.bn.org.pl
● Jakóbczyk J., Kazimierz Przerwa-Tetmajer. Zbliżenia, Katowice 2001.
● Jasionowicz S., Pustka we współczesnym doświadczeniu poetyckim, Kraków 2009.
● Kęsikowa U., Język poezji Kazmierza Tetmajera, Gdańsk 1988.
● Kochanowski M., „W wir tej nocy diabli biorą” – wiry w poezji modernistycznej. Wstępne rozpoznania, [w:] Noc. Symbol – temat – metafora, t. II: Noce polskie, noce niemieckie, red. J. Ławski, K. Korotkich, M. Bajko, Białystok 2012.
● Okulicz-Kozarynowie M. i R. , Tatry – obraz wszechświata. Interpretacja „Nieskończoności” Kazimierza Tetmajera, [w:] Poezja Kazimierza Tetmajera. Interpretacje…
● Kurkiewicz M., Tętno epoki. Miejsce i rola motywu krwi w literaturze Młodej Polski, Bydgoszcz 2013.
● Kuźma E., O poetyce negatywnej. Od poetyki do poetologii, od poetologii do metapoetyki, [w:] Poetyka bez granic, pod red. W. Boleckiego i W. Tomasika, Warszawa 1995.
● Kwiatkowski J., Od katastrofizmu solarnego do synów słońca, [w:] Młodopolski świat wyobraźni, studia i eseje pod red. M. Podrazy-Kwiatkowskiej, Kraków 1977.
● Lorentowicz J., Wędrowiec przez pustki, „Tygodnik Ilustrowany” 1913, nr 17.
● Nycz R., Język modernizmu. Prolegomena historycznoliterackie, wyd. 2, Wrocław 2002.
● Pilch U.M., Afekt wobec braku. Poezja Bolesława Leśmiana, „Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze” nr 7 (2018) Czytanie Leśmiana.
● Pilch U.M., Strach nicości – młodopolska liryka wobec kategorii braku, [w:] Śmiech i strach w literaturze i sztuce przełomu XIX i XX wieku, pod red. H. Ratusznej, M. Kaźmierczyka, A. Łazickiej, Toruń 2019.
● Podraza-Kwiatkowska M., „Wędrowiec przez pustki wieczyste”. O poezji Kazimierza Tetmajera, „Życie Literackie” 1968, nr 24.
● Podraza–Kwiatkowska M., Pustka – otchłań – pełnia. Ze studiów nad młodopolską symboliką inercji i odrodzenia, [w:] tejże, Somnabulicy, dekadenci, herosi, Kraków 1985.
● Próchniak P., „W pustce”. Osiem notatek o jednym wierszu Kazimierza Przerwy-Tetmajera, [w:] Poezja Kazimierza Tetmajera. Interpretacje.
● Sienkiewicz B., Tetmajer – między obecnością a jej śladem, [w:] Poezja Kazimierza Tetmajera. Interpretacje, dz. cyt.
● Stala M., Rozbita dusza i jej cień. Pytanie o człowieka w poezji Kazimierza Tetmajera, [w:] tegoż, Pejzaż człowieka. Młodopolskie myśli i wyobrażenia o duszy, duchu i ciele, Kraków 1994.
● Suszek E., Figuracje braku i nieobecności. Miłobędzka, Białoszewski, Kozioł, Kraków 2020.
● E. Bartos, Figury braku. O prozie Stanisława Dygata, Katowice 2016.
● Świeściak A., Melancholia w poezji polskiej po 1989 roku, Kraków 2010.
● Świeściak A., Przemiany poetyki Ryszarda Krynickiego, Kraków 2003.
● Włodarczyk J., Tetmajerowskie credo – o wierszu „Ta trawa, której nikt nie kosi”, [w:] Poezja Kazimierza Tetmajera. Interpretacje, pod red. A. Czabanowskiej-Wróbel, P. Próchniaka, M. Stali, Kraków 2003.
● Wojda D., Milczenie słowa. O poezji Wisławy Szymborskiej, Kraków 1996.
Go to article

Authors and Affiliations

Urszula Pilch
1
ORCID: ORCID

  1. Uniwersytet Jagielloński, Kraków

This page uses 'cookies'. Learn more