Abstract
Celem artykułu jest opis powiązań między zjawiskami w nowojorskim świecie artystycznym i społeczeństwie amerykańskim przełomu XIX i XX wieku. Analiza wpisuje się w nurt badań poświęconych kwestii wielokulturowości, uzupełniając je o perspektywę socjologii historycznej i socjologii kultury artystycznej. Do pierwszych lat XX wieku instytucje, jak nowojorska National Academy of Design, narzucały artystom tradycyjne style malarskie będące konsekwencją obowiązujących wówczas w USA norm i wartości wiktoriańskich. Praktyki te miały charakter przemocy symbolicznej, propagowały bowiem model społeczeństwa opartego na przewadze społecznej i kulturowej angloamerykanów. Sprzeciw wobec dominacji układu angloamerykańskiego wyrażały różne środowiska, w świecie sztuki między innymi twórcy związani z The Ashcan School, w świecie nauki postępowi intelektualiści. Ich aktywność przyczyniła się do transformacji społeczeństwa amerykańskiego w stronę porządku nowoczesnego w wymiarze kulturowym i społecznym.
Go to article
Bibliography
1. Becker, Howard S. 1982. Art Worlds. Berkley. University of California Press.
2. Bell, Daniel. 1998. Kulturowe sprzeczności kapitalizmu. Przekład Stefan Amsterdamski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
3. Berkson, Isac. 1920. Theories of Americanization. New York: Columbia University.
4. Bourdieu, Pierre. 2001. Reguły sztuki. Geneza i struktura pola literackiego. Przekład Andrzej Zawadzki. Kraków. Universitas.
5. Bourdieu, Pierre. 2006. D ystynkcja. Społeczna krytyka władzy sądzenia. Przekład Piotr Biłos. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
6. Bourdieu, Pierre. 2007. Przemoc symboliczna. Przekład Lucyna Kopciewicz. W: P. Sztompka, M. Kucia. Socjologia. Lektury. Kraków: Znak, 503–508.
7. Bourdieu, Pierre. 2017. Manet. A Symbolic Revolution. Polity Press.
8. Bourne, Randolph. 1916. Trans-National America. https://www.theatlantic.com/magazine/archive/1916/07/trans-national-america/304838/. Dostęp 23.12.2020.
9. Brogan, Hugh. 2011. Historia Stanów Zjednoczonych Ameryki. Przekład Elżbieta Macauley. Wrocław: Ossolineum.
10. Chałasiński, Józef. 1970. K ultura amerykańska. Formowanie się kultury narodowej w Stanach Zjednoczonych Ameryki. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
11. Chen, Yao. 2020. The Urban Spectacle: New York City, Impressionist Painting, and the Ashcan School. W: J. Zhang, B. Robertson, Bruce, red. 2020. Complementary Modernisms in China and the United States. Punctum Book, 193–206.
12. Constitution and By-laws of The National Academy of Design. 2018. New York: Palala Press.
13. Cuddy-Keane, Melba. 2018. Crossing the Victorian/Modernist Divide: From Multiple Histories to Flexible. W: A. Gillard-Estrada, A. Besnault-Levita, eds. 2018. Beyond the Victorian/Modernist Divide. Remapping the Turn-of-the-Century Break in Literature, Culture and the Visual Arts. New York: Routledge, 21–40.
14. Dickie, George. 1984. The Art Circle. New York: Haven Publication.
15. Drachsler, Julius. 1920. D emocracy and Assimilation: The Blending of Immigrant Heritages in America. New York: The Macmillan.
16. Drachsler, Julius. 1921. Intermarriage in New York City. A Study in Historical Replication. https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/01615440.2014.887363?scroll=top&needAccess=true&journalCode=vhim20. Dostęp 23.12.2020.
17. Emerson, Ralph Woodrow. 1841. Thought on Art. https://archive.vcu.edu/english/engweb/transcendentalism/authors/emerson/essays/art.html. Dostęp 23.12.2020.
18. Gerdts, William H. 2001. American Impressionism. New York: Abbeville Press.
19. Glazer, Nathan, Daniel Patrick Moynihan. 1964. Beyond the Melting Pot. Cambridge, Massachusetts: The MIT and HUP.
20. Gołębiowski, Marek. 2006. Dzieje kultury Stanów Zjednoczonych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
21. Harvard Pluralism Project. 2020. God’s Melting Pot. https://pluralism.org/files/pluralism/files/gods_melting_pot_0.pdf. Dostęp 23.12.2020.
22. Hodges, Graham. 2010. Lower East Side. W: K. T. Jackson, ed. 2010. The Encyclopedia of New York City. New Heaven: Yale University Press, 769–770.
23. Howe, Daniel Walker. 1975. American Victorianism as a Culture. American Quarterly, 27, 5: 507–532.
24. Hunter, Sam. 1962. Modern American Painting and Sculpture. New York: Dell Publishing.
25. Huntington, Samuel. 2007. Kim jesteśmy? Wyzwanie dla amerykańskiej tożsamości narodowej. Przekład Bartłomiej Pietrzyk. Kraków: Wydawnictwo Znak.
26. Kallen, Horace M. 1915. Democracy Versus the Melting-Pot: A Study of American Nationality. http://www.expo98.msu.edu/people/Kallen.htm. Dostęp 23.12.2020.
27. Kapiszewski, Andrzej. 1984. Asymilacja i konflikt. Z problematyki stosunków etnicznych Stanów Zjednoczonych Ameryki. Warszawa: PWN.
28. Kaufmann, Eric P. 2004. The Rise and Fall of Anglo-America. Cambridge Massachusetts: HUP.
29. Kennedy, Elizabeth. 2009. The Eight: Modern Art of One Kind and Another. W: E. Kennedy, ed. The Eight and American modernisms. Milwaukee Art Museum; Chicago: Terra Foundation.
30. Kolasa, Agnieszka. 1995. Socjologia historyczna – problemy przedsięwzięcia interdyscyplinarnego. W: A. Sułek, J. Styk. red. Ludzie i instytucje: Stawanie się ładu społecznego. T. 2. Lublin, 241–248.
31. Kubiak, Hieronim. 1975. Rodowód narodu amerykańskiego. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
32. Lamb, Bill. 2019. Robert Henri, American Realist Painter of the Ashcan School. https://www.thoughtco.com/biography-of-robert-henri-477953. Dostęp: 23.12.2020.
33. Lepore, Jill. 2020. My naród. Nowa historia Stanów Zjednoczonych. Przekład Jan Szudliński. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
34. Lewicki, Zbigniew. 2012. Historia cywilizacji amerykańskiej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
35. Lipski, Aleksander; Krzysztof Łęcki. 1992. Perspektywy socjologii kultury artystycznej. Warszawa: PWN.
36. Mahoney, Kristin. 2013. The Transition to Modernism: Recent Research on the Victorian/Modern Divide. Literature Compass, 10/9, 716–724.
37. Marchetti, Francesca Castria. 2005. Malarstwo amerykańskie. Przekład Hanna Borkowska. Warszawa: Arkady.
38. Morrin, Peter, Judith Zilczer, William C. Agee. 1986. The Advent of Modernism. Post-Impressionism and North American Art, 1900-1918. Atlanta: High Museum of Art.
39. Mumford, Lewis. 1971. The Brown Decades: A Study of the Arts in America. Dover Publications.
40. Orosco, Jose-Antonio. 2016. Toppling the Melting Pot. Bloomington: Indiana University Press.
41. Paglia, Camille. 2007. Religion and the Arts in America. A Journal of Humanities and the Classics. 15, 1, 1–20.
42. Paleczny, Tadeusz. 2007. Współczesne społeczeństwo amerykańskie w perspektywie socjologicznej. Kraków: Wydawnictwo UJ.
43. Paleczny, Tadeusz. 2011. M odele pluralizmu kulturowego w procesach globalizacji. https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/80049/paleczny_modele_pluralizmu_kulturowego_2011.pdf?sequence=1&isAllowed=y. Dostęp 23.12.2020.
44. Poprzęcka, Maria. 1994. Malarstwo amerykańskie XIX wieku. W: Sztuka świata. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, t. 8, 314–321.
45. Qadeer, Mohammad A. 2014. Viewpoint: The Multicultural City. C anadian Planning and Policy, 23, 1, 116–126.
46. Riss, Jacob. 1890. How the Other Half Lives? https://www.historyonthenet.com/authentichistory/1898-1913/2-progressivism/2-riis/index.html. Dostęp 23.12.2020.
47. Ryfkin, Jeremy. 2005. Europejskie marzenie. Przekład Witold Falkowski, Andrzej Kostarczyk. Warszawa: Media Lazar.
48. Sadowski, Andrzej. 2011. Socjologia wielokulturowości jako nowa subdyscyplina socjologiczna. Pogranicze. Studia Społeczne, tom XVIII.
49. Saltzman, Cynthia. 2008. Old Masters, New World: America’s Raid on Europe’s Great Pictures. New York: Viking.
50. Schlereth, Thomas J. 1992. Victorian America. New York: Harper-Perennial.
51. Shumsky, Neil Larry. 1975. Zangwill’s “The Melting Pot”: Ethnic Tensions on Stage. The Johns Hopkins University Press American Quarterly. 27, 1, 29–41.
52. Singal, Daniel Joseph. 1987. Towards a Definition of American Modernism. American Quarterly, 39, 1, 7–26.
53. Slayton, Robert A. 2017. Beauty in the City: The Ashcan School. Albany. SUNY Press.
54. Śliz, Anna; Marek S. Szczepański. 2011. Wielokulturowość i jej socjologiczny sens. Festival Caravan czy wielokulturowe street party? Studia Socjologiczne, 4, 203, 7–25.
55. Spencer, Herbert. 1982. Refleksje na temat impresjonizmu amerykańskiego. W: Impresjonizm amerykański. Smithsonian Institution.
56. Stępnik, Małgorzata. 2010. Pojęcie visual literacy w kontekście socjologii sztuki. Dzieło sztuki jako lustro społeczne. Annales Sectio, VIII, 2, 57–74.
57. Tilly, Charles. 2001. Historical Sociology. W: International Encyclopedia of the Behavioral and Social Sciences. Amsterdam: Elsevier, 6753–6757.
58. Tilly, Charles. 2006. Historia i wyobraźnia historyczna. Przekład Jerzy Szacki. W: A. Jasińska-Kania i in. Współczesne teorie socjologiczne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 1083–1089.
59. Vega, José E. 2006. Cultural Pluralism and American Identity. Oxford University Press Magazine of History, 20, 4, 19–22.
60. Walker, Lester, C. 1961. New Art in America: The Armory Show. The Georgia Review, 15, 3, 331–342.
61. Weinberg, H. Barbara, Bolger Doreen, Park Curry David. 1994. American Impressionism and Realism. New York: MET.
62. Weinberg, H. Barbara. 2010. The Ashcan School, MET. https://www.metmuseum.org/toah/hd/ashc/hd_ashc.htm. Dostęp 23.12.2020.
63. Wetzsteon, Ross. 2001. Republic of dreams: Greenwich Village, The American Bohemia. New York Simon & Schuster.
64. Zangwill, Israel. 1909. The Melting-Pot. New York: Macmillan.
65. Zilczer Judith. 1984. The Eight on Tour, 1908-1909. The American Art Journal, 16, 3, 20–48.
66. Zurier, Rebeca. 2006. Picturing the City: Urban Vision and the Ashcan School. Berkley: University of California Press.
67. Zurier, Rebeca, Robert W. Snyder, Virginia. M. Mecklenburg 1995. Metropolitan Lives: The Ashcan Artists and Their New York. New York: W. W. Norton & Company.
Go to article
en
pl
