Search results

Filters

  • Journals
  • Keywords
  • Date

Search results

Number of results: 5
items per page: 25 50 75
Sort by:
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

The article deals with the problem of the national consciousness of Polish peasants in the Congress Kingdom of Poland in the 19th century. Author's analysis is based on historical research carried out in the last century.
Go to article

Authors and Affiliations

Maria Krisań
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Artykuł ma na celu przedstawienie charakterystyki współczesnych publikacji dotyczących historii ludowej Polski oraz kontekstu ich powstania. Uwaga autorów skupia się na pozycjach popularnonaukowych, takich jak Ludowa historia Polski Adama Leszczyńskiego czy Bękarty pańszczyzny Michała Rauszera, które łączy nowe podejście do historii ludowej, zakładające podkreślanie sprawczości podporządkowanych, odejście od „historii szlacheckiej”. Powstawanie nowych publikacji dotyczących historii ludowej Polski jest nie tylko wyrazem osobistych motywacji autorów, ale też konsekwencją szeroko rozumianego współczesnego otoczenia społeczno-politycznego. Zainteresowanie opinii publicznej „ludem” jest, według autorów, częściowo pokłosiem wyborów z 2015 roku i późniejszych analiz, kiedy to lud wyłonił się jako podmiot polityczny, a także częścią lewicowego oporu wobec prowadzonej przez rząd Prawa i Sprawiedliwości polityki historycznej.
Go to article

Bibliography

1. Bauman, Zygmunt. 2018. Retrotopia. Jak rządzi nami przeszłość. Przekład Karolina Lebek. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
2. Bończa-Tomaszewski, Nikodem. 2005. Polskojęzyczni chłopi? Podstawowe problemy nowoczesnej historii chłopów polskich. Kwartalnik Historyczny, 2: 91–111.
3. Brodowska, Helena. 1967. Ruch chłopski po uwłaszczeniu w Królestwie Polskim. 1864–1904. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
4. Brodowska, Helena. 1984. Chłopi o sobie i Polsce. Rozwój świadomości społeczno-narodowej. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
5. Brodowska, Helena. 1992. Problemy badawcze świadomości chłopów w okresie zaborów. A cta Universitatis Lodziensis. Folia Historica, 45: 9–21.
6. Brożek, Piotr. 2015. Niepamięć. https://www.youtube.com/watch?v=aDiVKzl9hTU.
7. Burszta, Józef. 1950. Wieś i karczma. Rola karczmy w życiu wsi pańszczyźnianej. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
8. Chibber, Vivek. 2013. Postcolonial Theory and the Specter of Capital. London: Verso Books.
9. Czapliński, Przemysław. 2020. Antybaśń o Szeli. Czas Kultury. https://czaskultury.pl/czytanki/antybasn-o-szeli/
10. Dunin, Kinga. 2020. Po co nam ludowa historia Polski? Krytyka Polityczna. https://krytykapolityczna.pl/kultura/czytaj-dalej/kinga-dunin-czyta/adam-leszczynski-ludowa-historia-polski-recenzja/.
11. Gdula, Maciej. 2018. Nowy autorytaryzm. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
12. Gmitruk, Janusz. 2000. Bataliony chłopskie 1940–1945. Warszawa: Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego.
13. Grabski, Władysław. 1929. Historja wsi w Polsce. Warszawa.
14. Grochowski, Piotr. 2009. Dziady. Rzecz o wędrownych żebrakach i ich pieśniach. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
15. Groniowski, Krzysztof. 1963. Realizacja reformy uwłaszczeniowej 1864 roku. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
16. Groniowski, Krzysztof. 1966. Kwestia agrarna w Królestwie Polskim 1871–1914. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
17. Grynwaser, Hipolit. 1935. Kwestja agrarna i ruch włościan w Królestwie Polskim w pierwszej połowie XIX wieku. Studjum archiwalne. Warszawa.
18. Grynwaser, Hipolit. 1938. Sprawa włościańska w Królestwie Polskim w latach 1861–62 w świetle źródeł archiwalnych. Warszawa.
19. Guzowski, Piotr. 2008. Chłopi i pieniądze na przełomie średniowiecza i czasów nowożytnych. Kraków: Wydawnictwo Avalon.
20. Kieniewicz, Stefan. 1951. Ruch chłopski w Galicji w 1846 roku. Wrocław: Wydawnictwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich.
21. Kochanowicz, Jacek. 1992. Spór o teorię gospodarki chłopskiej. Gospodarstwo chłopskie w teorii ekonomii i historii gospodarczej. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
22. Kolasa-Nowak, Agnieszka. 2018. Od idei „homo sovieticus” do „mentalności folwarcznej” Polaków. O używaniu przeszłości w dyskursie socjologicznym i publicznym. Res Historica 46: 301–320. DOI: 10.17951/rh.2018.46.301–320.
23. Kopczyński, Michał. 2018. Historia gospodarcza ciała. Studia z dziejów biologicznego standardu życia na ziemiach polskich. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Mówią Wieki.
24. Kopczyński, Michał. 1998. Studia nad rodziną chłopską w Koronie w XVII–XVIII wieku. Warszawa: Krupski i S-ka.
25. Korczyński, Piotr. 2020. Śladami Szeli. Diabły polskie. Warszawa: Wydawnictwo RM.
26. Krisań, Maria. 2008. Chłopi wobec zmian cywilizacyjnych w Królestwie Polskim w drugiej połowie XIX – początku XX wieku. Warszawa: Wydawnictwo Neriton oraz Instytut Historii PAN.
27. Krisań, Maria. 1998. Listy do gazety „Zaranie” z lat 1909–1915. Dzieje Najnowsze, 30, 4: 21–28.
28. Kruk-Siwiec Justyna. 2019. Obrońcy i ciemiężyciele, czyli o dualistycznym modelu historii chłopów (i niektórych jego niedostatkach z perspektywy historii literatury). Terminus, 21, z. 1, 50: 41–65.
29. Księżyk, Rafał. 2018. Prof. Sulima: Nadchodzi nowa chłopomania. Pismo, 10.
30. Kuciel-Frydryszak, Joanna. 2018. Służące do wszystkiego. Warszawa: Marginesy.
31. Kula, Witold. 1983 (1962). Teoria ekonomiczna ustroju feudalnego. Próba modelu. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
32. Leder, Andrzej. 2013. P rześniona rewolucja. Ćwiczenia z logiki historycznej. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
33. Leszczyński, Adam. 2020. L udowa historia Polski. Historia wyzysku i oporu. Mitologia panowania. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B.
34. Linkiewicz, Olga. 2018. Lokalność i nacjonalizm. Społeczności wiejskie w Galicji Wschodniej w dwudziestoleciu międzywojennym. Kraków: Universitas.
35. Łuczewski, Michał. 2017. Kapitał moralny. Polityki historyczne w późnej nowoczesności. Kraków: Ośrodek Myśli Politycznej.
36. Łuczewski, Michał. 2016. Kontrrewolucyjne pojęcie. “Polityka historyczna” w Polsce. Stan Rzeczy, 10: 221–257.
37. Łuczewski, Michał. 2012. O dwieczny naród. Polak i katolik w Żmiącej. Warszawa: Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej.
38. Madurowicz-Urbańska, Helena. 1976. Życiorys naukowy Fr. Bujaka. W: H. Madurowicz-Urbańska, red. Franciszek Bujak, Wybór pism, tom I. Warszawa: PWN.
39. Matyja, Rafał. 2009. Konserwatyzm po komunizmie. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
40. Mędrzecki, Włodzimierz. 1994. W społecznościach lokalnych i w parafii. Kobiety w życiu publicznym wsi polskiej na przełomie wieków. W: A. Żarnowska, A. Szwarc, red. Kobieta i świat polityki. Polska na tle porównawczym w XIX i w początkach XX wieku. Warszawa: DiG, 163–168.
41. Mędrzecki, Włodzimierz. 2002. Młodzież wiejska na ziemiach Polski centralnej 1864–1939. Procesy socjalizacji. Warszawa: Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk.
42. Mędrzecki, Włodzimierz. 1995. Kobieta wiejska w Królestwie Polskim. Przełom XIX i XX wieku. W: A. Żarnowska, A. Szwarc, red. Kobieta i społeczeństwo na ziemiach polskich w XIX wieku. Warszawa: DiG, 93–98.
43. Modzelewski, Karol. 1987. Chłopi w monarchii wczesnopiastowskiej. Wrocław: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich.
44. Myśliwski, Wiesław. 2003. Kres kultury chłopskiej. Warszawa-Bochnia: Prowincjonalna Oficyna Wydawnicza.
45. Nowak, Andrzej. 2020. Prof. Andrzej Nowak: „Elity” liczą, że poprzez agresywne, wulgarne ataki uda się zmusić rząd do odejścia. To nie jest demokratyczna droga. wPolityce.pl, 18.12.2020. https://wpolityce.pl/polityka/531524-nasz-wywiad-prof-andrzej-nowak-kult-chamstwa?fbclid=IwAR1f9ogvSQ8JVMapKctUjhufRYrKJ NaTiS_Wi5f2lZitNI3Yt2T-Ek6jqao. Dostęp: 27.1.2020.
46. Piątkowski, Wiesław. 1956. Dzieje ruchu zaraniarskiego. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
47. Przybysz, Kazimierz, Andrzej Wojtas. 1985. Bataliony Chłopskie. Tomy 1-3. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
48. Puczek, Jan. 2015. Uwagi do artykułu Adriana Uljasza Jura Gajdzica (1777–1840). Chłopski bibliofil i pamiętnikarz z ziemi cieszyńskiej. Gdański Rocznik Ewangelicki, 9: 277–281.
49. Rak, Radek. 2019. Baśń o wężowym sercu albo Wtóre słowo o Jakóbie Szeli. Warszawa: Powergraph.
50. Rauszer, Michał. 2020. Bękarty pańszczyzny. Historia buntów chłopskich. Warszawa: Wydawnictwo RM.
51. Sadura, Przemysław, Sławomir Sierakowski. 2019. Polityczny cynizm Polaków. Raport z badań socjologicznych. Warszawa: Stowarzyszenie im. Stanisława Brzozowskiego, Fundacja Pole Dialogu.
52. Sowa, Jan. 2011. Fantomowe ciało króla. Peryferyjne zmagania z nowoczesną formą. Kraków: Universitas.
53. Świętochowski, Aleksander. 1925. Historja chłopów polskich w zarysie. 1. W Polsce Niepodległej. Lwów.
54. Świętochowski, Aleksander. 1928. Historja chłopów polskich w zarysie. 2. W Polsce Podległej. Lwów.
55. Tazbir, Janusz. 1978. Piotr Skarga. Szermierz kontrreformacji. Warszawa: Wiedza Powszechna.
56. Tyszka, Krzysztof. 2004. Nacjonalizm w komunizmie. Ideologia narodowa w Związku Radzieckim i Polsce Ludowej. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk.
57. Uljasz, Adrian. 2013. Jura Gajdzica (1777–1840). Chłopski bibliofil i pamiętnikarz z ziemi cieszyńskiej. Gdański Rocznik Ewangelicki, 7: 42–54.
58. Urbanik-Kopeć, Alicja. 2018. Anioł w domu, mrówka w fabryce. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
59. Warren, Rosie, ed. 2017. The Debate on ‘Postcolonial Theory and the Specter of Capital’. London: Verso Books.
60. Wilczyńska, Elwira. 2019. Diabli z czubami. Niemcy oczami polskich chłopów w XIX i na początku XX wieku. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
61. Wiślicz, Tomasz. 2019. Nowe tendencje w historiografii polskiej po 1989 roku. Raport diagnostyczny. XX Powszechny Zjazd Historyków Polskich. Lublin 2019, http://xxpzhp.umcs.lublin.pl/Referaty/Tomasz-Wislicz-Nowe-tendencje-w-historiografii-polskiej-po-1989-roku1.pdf [dostęp 27.01.2021].
62. Wiślicz, Tomasz. 2004. Szkoła „Annales” wobec wyzwań schyłku XX wieku. Krytyka i próby reform. Kwartalnik Historyczny, CXII, z. 2: 79–109.
63. Wiślicz, Tomasz. 2001. Zarobić na duszne zbawienie. Religijność chłopów małopolskich od połowy XVI do końca XVIII wieku. Warszawa: Neriton oraz Instytut Historii PAN.
64. Wiślicz, Tomasz. 2020. Zelman Wolfowicz i jego rządy w starostwie drohobyckim w połowie XVIII w. Kraków-Warszawa: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk.
65. Wycech, Czesław. 1966. Wincenty Witos w świetle własnej twórczości pisarskiej. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
66. Znaniecki, Florian, William Thomas. 1976. Chłop polski w Europie i Ameryce. Tomy 1–5. Przekład Maryla Metelska, Endla Oengo-Knoche, Stanisław Helsztyński, Irena Wyrzykowa, Anna Bartkowicz. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.

Go to article

Authors and Affiliations

Marta Gospodarczyk
1
ORCID: ORCID
Łukasz Kożuchowski
1
ORCID: ORCID

  1. Kolegium Międzydziedzinowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych i Społecznych, Uniwersytet Warszawski
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

This article is intended as an updated addendum to the history of the reception of Jakub Szela, leader of the peasant uprising in Galicia in 1846, in Franciszek Ziejka’s Złota legenda chłopów polskich [ The Golden Legend of Polish Peasants], published in 1984. It seems that practically all of the accounts of the bloody events of 1846 follow either of two master narratives distinguished by their characteristic patterns of sidetracking and omissions. The two narratives also differ in their contrarian ideological leanings and aesthetic sensitivity. Another important observation concerns the congruence of the narrative written by the gentry and the traditional national history, and a similar congruence of the peasant narrative with the approach of social history.
Go to article

Bibliography

● Anczyc L., Zbój galicyjski z roku 1846, [b.m. 1848].
● Bereza H., Związki naturalne. Szkice literackie, Warszawa 1978.
● Białas S., Jakub Szela. Kim był?, Kraków 2006.
● Bogusz A., Wieś Siedliska-Bogusz. Monografia zebrana z dokumentów i wspomnień rodzinnych ze szczególnym uwzględnieniem wypadków roku 1846 i życiorysu Jakóba Szeli, Kraków 1903.
● Bołoz Antoniewicz K., Wspomnienia misyjne z roku 1846, Poznań 1855.
● Burszta J., Chłopskie źródła kultury, Warszawa 1985.
● Chajec W., „Rabacja na panów”, czyli powstanie chłopów. „Kamena” 1965, z. 4.
● Chłopska (nie)pamięć. Dziedzictwo chłopskości w polskiej literaturze i kulturze, red. G. Grochowski, D. Krawczyńska i G. Wołowiec, Kraków 2019.
● Daszyk K., „Mnóstwo Kainów jest wśród nas”. Rok 1846 i demitologizacja romantyczno-rewolucyjnej tezy o ludzie jako przyszłym wskrzesicielu Polski, [w:] Rewolucja czy praca organiczna drogami do niepodległości? W 150. rocznicę wydarzeń 1846 r., red. M. Drozdowski, Poznań 1997.
● Dembiński S., Rok 1846. Kronika dworów szlacheckich zebrana na pięćdziesięcioletnią rocznicę smutnych wypadków lutego…, Jasło 1896.
● Dębicki L., Z dawnych wspomnień 1846–1848, Kraków 1903.
● Fiećko J., Rok 1846 w romantycznej legendzie literackiej, [w:] Rewolucja czy praca organiczna drogami do niepodległości? W 150. rocznicę wydarzeń 1846 r., red. M. Drozdowski, Poznań 1997.
● Frančić M., Rok 1846 w świadomości historycznej Polaków, [w:] Rewolucja czy praca organiczna drogami do niepodległości? W 150. rocznicę wydarzeń 1846 r., red. M. Drozdowski, Poznań 1997.
● Jabłoneczka. Antologia polskiej pieśni ludowej, oprac. J. Przyboś, Warszawa 1957.
● Janion M. i Żmigrodzka M., Tragedia historyczna 1846 roku, [w:] tychże, Romantyzm i historia, Warszawa 1976.
● Kaczkowski Z, Domek rodzinny II, [w:] tegoż, Pieśni z otchłani, Lwów 1920.
● Kaczkowski Z., Obrazek z powstania r. 1846, „Dziennik Mód Paryskich” 1848, nr 15.
● Kaps K., Nielojalni, bydlęcy, niecywilizowani. Postrzeganie galicyjskich chłopów z czasów ok. 1846 roku w longue durée, [w:] Rok 1846 w Krakowie i Galicji. Odniesienia, interpretacje, pamięć, red. K.K. Daszyk, T. Kargol i T. Szubert, Kraków 2016.
● Kieniewicz S., Ruch chłopski w Galicji w 1846 roku, Wrocław 1951.
● Korczyński P., Śladami Szeli, czyli diabły polskie, Warszawa 2020.
● Koziebrodzki W., Ciocia Tekla, „Niewiasta” 1861, nr 39.
● Koźmian A.E., Rok 1846, Poznań 1868.
● Leder A., Relacja folwarczna, https://krytykapolityczna.pl/kraj/leder-relacja-folwarczna/ (dostęp: 17.02.2021).
● Leszczyński A., Ludowa historia Polski, Warszawa 2020.
● Łuczewski K., Odwieczny naród. Polak i katolik w Żmiącej, Toruń 2012.
● Markiewka T.S., Gniew, Wołowiec 2020.
● Ostaszewski-Barański K., Krwawy rok. Opowiadanie historyczne, Złoczów 1897.
● Pasieka A., Opór, dominacja i teoria społeczna na przełomie XX i XXI, [w:] Opór i dominacja. Antologia tekstów, red. A. Pasieka, K. Zielińska, Kraków 2015.
● Pigoń S., Uwłaszczenie literackie chłopa, [w:] tegoż, Na drogach i manowcach kultury ludowej. Szkice, Lwów 1939.
● Poklewska K., Krew na śniegu. Rzecz o rabacji galicyjskiej w literaturze polskiej, Wrocław– Warszawa 1986.
● Pol W., Dzieła wierszem i prozą, t. IX, Lwów 1878.
● Porter-Szücs B., Całkiem zwyczajny kraj. Historia Polski bez martyrologii, tłum. A. i J. Dzierzgowscy, Warszawa 2021.
● Rauszer M., Bękarty pańszczyzny. Historia buntów chłopskich, Warszawa 2020.
● Rawiński M., Rok 1846 w literackiej legendzie, [w:] Literatura polska wobec rewolucji, Warszawa 1971.
● Rok 1846 w Galicji. Materiały źródłowe, zebrali i opracowali J. Sieradzki i C. Wycech, Warszawa 1958.
● Schnürr-Pepłowski S., Krwawa karta. Opowieść z przeszłości Galicji, Lwów 1896.
● Sloterdijk P., Gniew i czas. Esej polityczno-psychologiczny, tłum. A. Żychliński, Warszawa 2011.
● Słotwiński H., Z krwawych dni, Lwów 1890 (wyd. następne Dębica 2008).
● Stefanowska Z., Literackie role chłopa, [w:] tejże, Mapa romantyzmu polskiego. Pisma z lat 1964–2007, Warszawa 2015.
● Szubert T., Jak(ó)b Szela (14) 15 lipca 1787–21 kwietnia 1860, Warszawa 2014.
● Szujski J., Czyste dusze i mętne dusze, „Dziennik Literacki” 1861, nr 20.
● Śliwa F., Hrabia Wiesiołowski. Dramat historyczny z powstania 1846 r., Mielec 1995.
● Tessarczyk A., Rzeź galicyjska roku 1846, czyli szczegółowy opis dokonanych morderstw, rozbojów i łupiestw, wraz z ważnymi wypadkami, jakie tym okropnym scenom towarzyszyły w związku z intrygami biurokracji, Kraków 1848.
● Traciłowski K.R., Jakub Szela, Puławy-Rudki 2011.
● Ujejski K., Chorał, [w:] tegoż, Wybór poezji i prozy, oprac. K. Poklewska, Wrocław 1992.
● Wolff L., Idea Galicji. Historia i fantazja w kulturze politycznej Habsburgów, tłum. T. Bieroń, Kraków 2020.
● Z. Szymiczkowa [J. Dehnel, P. Tarczyński], Złoty róg, Kraków 2020.
● Ziejka F., Dwie legendy o Jakubie Szeli, „Kwartalnik Historyczny” 1969, nr 4.
● Ziejka F., Jakub Szela, [w:] Życiorysy historyczne, literackie i legendarne, red. Z. Stefanowska i J. Tazbir, Warszawa 1980.
● Ziejka F., Misjonarz pośród rabantów, [w:] Rok 1846 w Galicji. Ludzie, wydarzenia, tradycje. Zbiór studiów, red. M. Śliwa, Kraków 1997.
● Ziejka F., W kręgu mitów polskich, Kraków 1977 (wyd. następne Wesele w kręgu mitów polskich, Kraków 1983).
● Ziejka F., Złota legenda chłopów polskich, Warszawa 1984.
Go to article

Authors and Affiliations

Iwona Węgrzyn
1
ORCID: ORCID

  1. Wydział Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

This article attempts to refute the generally accepted view that Jan Wojciech (Albert) Łubieński, Pantler of Sieradz, was the patron of Piotr Baryka,, the author of the comedy Z chłopa król ( The Peasant Become King), first staged in 1633 (editio princeps, 1637). The attribution results from a conjecture, which has never been properly verified, formulated by Ludwik Bernacki in 1904. Yet in the 1630s Jan Wojciech Łubieński held no public office (he was probably completing his education) and, crucially, did not become Pantler of Sieradz until 1643. In consequence, we presume that Baryka's patron may well have been Łubieński's uncle, a wealthy man renowned for his generosity, who had the same first name.
Go to article

Authors and Affiliations

Roman Krzywy
1
ORCID: ORCID

  1. Instytut Literatury Polskiej, Uniwersytet Warszawski

This page uses 'cookies'. Learn more