This paper presents an outline of the relationship between the categories of living individual, organism and life. I argue that although these categories are related with each other and often treated as the same, we should strive for their separation. The main argument for the distinction between the individual and life is of a methodological character: the definitions of life are mainly interested for astrobiologists and scientists working in the field of origin of life or artificial life, while the individual is important, among others, in standard evolutionary biology and ecology. Among the concepts of living individual various forms of evolutionary definition (individual as a unit of selection) currently dominate. The living individual understood in this way is not identical with a structurally limited and functionally integrated self-sustained entity, which is usually called “organism.” Moreover, the explanatory success of the evolutionary concept of individual, in my opinion, implies the adoption of some version of the evolutionary definition of life. In the last part of this paper I propose a process-evolutionary definition of life, which also indicates a relationship between the three aforementioned categories.

The aim of this paper is to discuss possible connections between the categories of mind and life. Some authors argue that life and mind are closely connected or even are two sides of the same phenomenon. I analyze and examine this thesis in the light of different approaches to defining life: the metabolic approach (which stresses the importance of self-maintenance and self-making) and the evolutionary approach (which focuses on evolution by natural selection). The first way of defining life is Maturana and Varela' conception of autopoiesis, the second is Korzeniewski's cybernetic definition of life and van Hateren's modified Darwinian definition of life. Especially interesting is the possibility of connecting mind and life in the evolutionary framework. The text does not provide exact results, but rather it proposes possible modes of thinking of the relation of these two categories.

Krzysztof Chodasewicz (1982–2016) died young, but his publications strongly influenced the Polish scientific community in the field of the philosophy of life when life is understood as a biological process. This topic was an almost forgotten in Poland. It was Chodasewicz who, through the articles republished in the collection presented here, gave the Polish reader a picture of the current state of reflection on this issue. The articles are not only overviews of the contemporary positions; in each article Chodasewicz presents some of his new concepts. The main advantage of the published collection is a delicate form of making people aware of the range of possible views and problems, which in the subject of the essence and origin of life usually arouses great emotions and preliminary reservations. My paper is an overview of the topics and materials collected in the book, with my comments.

I argue in the paper that the conception of family resemblance discussed by Ludwig Wittgenstein in Philosophical Investigations is a result of the application of Wittgenstein’s general argument against rule‑following to the pragmatics of all concepts. My argument runs as follows: First, (1) I criticize interpretations of family resemblance as a ‘local’ theory, applicable only to some concepts. Next, (2) I present and criticise a classic argument against the conception of family resemblance. In the following section, (3) I analyse attempts to explicate family resemblance in terms of their possessing a common basic feature. I end my paper (4) by summarizing conclusions drawn from this critical review of literature and I briefly point to a possible solution of the difficulties generated by the concept of family resemblance.

Przedmiotem pracy są uwagi Jerzego Pelca dotyczące pojęcia kłamstwa i kłamania opublikowane w O pojęciu kłamstwa – z punktu widzenia semiotyki (1990). Przedstawioną w niej definicję kłamania porównuję z warunkami nakładanymi na to pojęcie przez innych autorów. Pokazuję, że zdaniem Pelca, warunek ekstensji przekonań nie jest koniecznym warunkiem na kłamstwo. Dodatkowo, zauważam, iż pewne uwagi Pelca skłaniają do wniosku, że można kłamać implikując coś, co uważa się za fałsz, nie zaś wyraźnie to stwierdzając. Argumentuję, że przyjmowany w analizowanej pracy warunek chęci oszukania adresata jest wątpliwym warunkiem koniecznym kłamania. Ostatecznie, uwzględniając spostrzeżenia Pelca, proponuję następująca definicję: (DEF. Kłamania*) Osoba A kłamie w określonym kontekście K osobie B, że p, zawsze i tylko wtedy, gdy: (1) A posługuje się w K pewnym znakiem Z, zaś zgodnie z pewną przyjętą lub utartą konwencją posłużenie się Z przez A wobec B w K może być zasadnie uznane za twierdzenie przez A wobec B, że p, i (2) A nie uznaje w K, że p, oraz (3) nie powiadamia uprzednio o tym B, albo też (2*) A uznaje w K, że p, ale (3*) zakłada, że pomimo (1) B uzna, że A nie sądzi, że p.

The Author disusses Ernst Bernheim’s idea of historical source as it was presented in his “Lehrbuch der historischen Methode und der Geschichtsphilosophie”.

The article presents a number of comments regarding artificial intelligence (AI) that are not obvious to people who do not deal with this field on a daily basis. At the beginning, the name “artificial intelligence” itself and what it is are discussed. This is needed to follow the discussion on what this AI is. Then it was described how AI was created – in the world and in Poland. The consequences of the appearance of the Chat GPT program, as well as the principles of its operation, are also discussed. Due to the widespread interest in AI, controversial statements have also appeared, often coming from scientific authorities from areas of science far from computer science. There is a polemic against such statements in the section entitled “Weeds to weed out”. The article goes on to show that people have wanted AI since ancient times and describe what an intelligent avatar can do. It also presents what legal regulations are currently being tried to impose on AI systems – in the United States and in the European Union, respectively, and therefore also in Poland. Finally, the topic of mutual relations between AI and cybersecurity was discussed.

Shaping a space shouldn’t be an endless expansion of the built environemnt. New districts and new cities should be more than collections of houses, quickly produced and placed without any overarching concept. They should present streets, squares, axes, directions, as features of the area's composition. An ordered space is a sign of true modernity.

Hobby magazines represent a segment of the Polish press characterized by an undiminishing diversity — as shown by their eye-catching presence on library and press saloon shelves. However, that subsection of the Polish media has so far attracted little attention from reserchers. The goal of this article is to examine the phenomenon of the hobby magazines in the context of the current market conditions and to outline a research plan of the field.

The main goal of this article is to characterise and compare some aspects of Hilary Putnam’s referential theory of meaning and Robert B. Brandom’s inferential theory of meaning. I will do it to indicate some similarities and differences in these theories. It will provide an opportunity for a deeper understanding of these theories and for a more adequate evaluation of how they describe and explain the process of meaning acquisition of linguistic expressions.

In his theory of meaning Putnam emphasises the importance of reference understood as a relationship which connects linguistic expressions and extra-linguistic (empirical) reality. Brandom acknowledges inference as a main category useful in characterising the meaning of expressions used in premises and a conclusion of inference. But his theory of meaning is criticised for minimalising the role of an empirical component (demonstratives etc.). He tries to defend his standpoint in the anaphoric theory of reference.

Putnam like Brandom claimed that we – as cognitive subjects – are not in a situation in which we learn about the extra-linguistic reality in a direct way. It is the reality itself as well as our cognitive apparatus that play a role in a cognitive process.

University and the Church need each other. Following the example of Christ incarnated, Christianity “incarnates” the spiritual. The Church and theology need university and cooperation with other sciences to be able to “incarnate” Christ’s issue into our world. Th e university, on the other hand, needs the Church and theology because otherwise it would be deprived of cultural and spiritual foundation: there is no alternative to a discussion about Christ (God and a human). Theology is sometimes defined as scientia fidei; it is determined by the mind and faith. It’s a discussion about God, but due to the Christ event it is also a discussion about mankind. Th erefore it has the form of a dialogue, a discussion. The dialogue is always held in a specific context (nowadays postmodern), in which theology not only has to ask but also answer the question about the meaning. In this sense it is wisdom. Theology as a discussion has to approach the most urgent human problems. These include agnosticism towards which Benedict XVI suggests the “veluti si Deus daretur” rule, relativism in case of which theology cannot stop asking about truth, despair in case of which theology reminds about God, in whom there is no darkness.

Stanisław Kamiński (1919–1986) był filozofem, filozofem nauki i historykiem nauki. Całe jego życie zawodowe od 1949 roku związane było z Wydziałem Filozofii Chrześcijańskiej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Do głównych dziedzin zainteresowań Kamińskiego należały ogólna i szczegółowa metodologia nauk, metodologia filozofii, historia nauki i logiki oraz semiotyka m. in. średniowieczna. Podkreślając specyfikę klasycznego sposobu uprawiania filozofii jako poznania autonomicznego w stosunku do nauk empirycznych i teologii, pewnego i najogólniejszego, badał zastosowania logiki do filozofii oraz podał metodologiczną charakterystykę niektórych dyscyplin filozoficznych (metafizyki ogólnej, antropologii filozoficznej, etyki, filozofii religii, filozofii dziejów). Charakterystyczny dla podejścia Kamińskiego był osobliwy historyzm (indukcja doksograficzna), polegający na nawiązywaniu do dziedzictwa przeszłości, by szukać w nim inspiracji i kontekstu rozumienia dla własnych problemów. Nawiązywał bezpośrednio do dwu głównie tradycji filozoficznych: klasycznej (arystotelesowsko-tomistycznej) oraz analitycznej, zarówno w wydaniu scholastyki, jak i szkoły lwowsko-warszawskiej. Pierwszej – realistycznej teorii bytu i poznania, ale także historii filozofii – zawdzięczał swe filozoficzne i historyczne, drugiej – logiczne i metodologiczne zainteresowania nauką. Przyjmował, że jednym z głównych zadań refleksji metodologicznej jest badanie (na ogół niejawnych) założeń filozoficznych i metodologicznych, na których opiera się metoda naukowa, oraz krytyka prób skrajnie ideologicznego wykorzystywania nauki do celów nienaukowych. Był przekonany o potrzebie i zasadności uprawiania różnych typów badań nad nauką. Sprzyja to rozumieniu znaczenia i miejsca nauki w kulturze, teoretycznemu wyjaśnieniu natury i podstaw wiedzy naukowej, poznawczych roszczeń nauki, pokazaniu integrującej roli refleksji metodologicznej dla unifikacji specjalistycznych dyscyplin i współpracy między naukowcami, jak również podkreśleniu praktycznej ważności świadomości metodologicznej dla poszczególnych nauk a także filozofii, dla której jest ona przeważnie jedynym narzędziem samokontroli. Podkreślał, że badanie natury nauki winno uwzględnić wszystkie jej aspekty: logiczno- metodologiczny, humanistyczny i filozoficzny. Główna jednak rola przypada podejściu filozoficznemu (epistemologicznemu). Kamiński odróżniał trzy podstawowe typy nauk o nauce: humanistyczne (historia, socjologia, psychologia, ekonomia i polityka nauki), filozoficzne (ontologia, epistemologia, wąsko pojęta filozofia nauki i filozofia kultury) oraz formalne (logika języka naukowego, logika formalna, teoria rozumowań stosowanych w nauce oraz metodologia nauki). Kamiński interesował się głównie naturą nauki (obejmującą przedmiot, cele, metodę, strukturę i genezę), tj. tym, co w dziejach nauki niezmienne. Pojmował naukę jako epistéme (średniowieczną scientiae) oraz utożsamiał racjonalność wiedzy naukowej z jej metodycznością i szeroko pojmowaną logicznością. Mimo dostrzegania wielu ograniczeń wiedzy racjonalnej, nauka pozostawała dla niego wzorem poznania racjonalnego. Był przekonany, iż celem szeroko pojętego poznania naukowego jest wiedza prawdziwa, a w filozofii — nadto konieczna. Uważał, że „cała logika współczesna stanowi dyscyplinę filozoficzną w szerokim tego ostatniego słowa znaczeniu” i to „ze względu na swój ogólny i spekulatywny (a wedle niektórych również apodyktyczny) charakter oraz stosunkowo maksymalne wykorzystanie jej rezultatów”.

Artykuł składa się z części krytycznej oraz pozytywnej. Część krytyczna stanowi polemikę z dwoma najbardziej rozpowszechnionymi uzasadnieniami na rzecz utożsamienia całkowitej niewydolności mózgu (tzw. śmierci mózgowej) ze śmiercią człowieka. Zgodnie z jednym z nich, śmierć ma miejsce wtedy, gdy dochodzi do somatycznej dezintegracji organizmu. Natomiast drugie uzasadnienie, zaproponowane w 2008 r. przez President’s Council on Bioethics, utożsamia śmierć z utratą zdolności do samozachowania. W części zawierającej pozytywną argumentację autor przedstawia alternatywną koncepcję, według której śmierć, w znaczeniu, jakie jest istotne z perspektywy praktyki medycznej, jest tożsama z nieodwracalną utratą cech stanowiących o tym, że dana istota posiada status moralny. Nowa koncepcja pozwala utożsamić stan całkowitej niewydolności mózgu ze śmiercią człowieka oraz daje podstawę do opracowania bardziej precyzyjnych medycznych kryteriów śmierci.

Strategic Informatics is a monograph of the field of computer science in the field of; Its strategic development waves, the challenges of technological progress in the context of the strategic role of computer science, the main strategy-oriented applications in business, healthcare, agriculture, education and private home, strategic challenges of computer science in the humanities, digital state and city, sustainable development and information ethics, morality, and rights.