Dawniej reklama była prymitywnym porozumieniem producenta i konsumenta. Od początku XX wieku reklama rozpowszechniła się na skalę masową. Powszechność wpływu reklamy na życie człowieka nabrała socjokulturowego wymiaru. Mówi się już nie tylko o tym, że reklama zmienia życie człowieka ale również, że kształtuje jego osobowość. Celem reklamy jest zazwyczaj przekazywanie informacji o produkcie, przekonywanie odbiorców o jego zaletach, wywoływanie zainteresowania i pobudzanie pragnienia posiadania towaru. Stosując jednak reklamę, należy pamiętać o fakcie dwoistej jej natury: z jednej strony ma ona charakter sztuki kreatywnej, z drugiej strony chodzi o jej skuteczność i efektywność oddziaływania. Poniższy artykuł jest próbą ukazania cienkiej granicy pomiędzy tym co uznawana jest za działo sztuki a tym co jest komercją. Jest przedstawieniem zmian jakie zaszły w sztuce, które przyczyniły się do zatarcia granic pomiędzy tym co twórcze i odtwórczy, tym co publicznea tym co nią nie jest.

This paper presents the image of St. Joseph in one of the sermons preached by Joseph Ratzinger on the occasion of the 60th anniversary of religious vows by two sisters from the Congregation of Our Lady of Sorrows. The special character of this approach lies in the fact that the main source of inspiration for the Bavarian Theologian is a relief from the Baroque altar located in a specific and largely unknown church in Portugal. The preacher – thanks to the reading of certain elements contained in the sculpture of St. Joseph – was able to emphasize aspects that had so far remained invisible: a readiness to do God’s will, going on a pilgrimage in faith or resignation from one’s own plans made to the point of heroism. Ratzinger’s interpretation, reinforced with references to Sacred Scripture, confirms the value of the presence of a work of art among theological topics.

The article focuses on the problem of possible relations of a work of art to the Absolute Being. The essence of the discussed issue can be put as a question: Is it possible, without mentioning God explicitly, to declare that a piece of art, as a carrier of beauty, indicates His presence? Relating to a number of Roman Ingarden’s significant statements that refer to metaphysical experience and the status of metaphysical qualities, and drawing upon Ingarden’s existential and ontological claims, the article presents metaphysical quality as a manifestation of existential dependence. This interpretation invokes the context of the primary being, and by extension, of the Absolute Being. If a work of art (or to be more precise, its concretization) is a carrier of aesthetic beauty through which a qualitative and metaphysical atmosphere emerges (and discloses its metaphysical quality) and if (as it is postulated in the interpretation suggested) it refers to the Absolute, then the thesis that beauty leads to God has been vindicated.

W ofiarowanej Władysławowi Tatarkiewiczowi księdze pamiątkowej Charisteria (1960) znalazła się krytyka jego estetyki dokonana przez Jerzego Pelca. Merytorycznie spór dotyczył pojęć „formy” i „treści” zastosowanych do dzieł sztuki literackiej i dzieł sztuki plastycznej. Według Tatarkiewicza, dzieła plastyczne mają „formę A”, rozumianą jako układ elementów zmysłowych, a dzieła literackie „formę B”, czyli są zbiorem znaków językowych. „Formie B” przysługuje zawsze „treść”, której dzieła plastyczne są pozbawione. Jerzy Pelc wysunął wobec tej koncepcji uwagi krytyczne z perspektywy semiotyki logicznej. Według Pelca, znaki językowe spełniają trzy równorzędne funkcje językowe: (1) znaczą, (2) oznaczają i (3) wyrażają – co odpowiednio różnicuje pojęcie „treści”. Dzieła plastyczne również mogą spełniać te funkcje, ponieważ w ramach ogólnej teorii znaku, jaką jest semiotyka logiczna, znakami są zarówno „znaki ikoniczne” (dzieła plastyczne), jak i „znaki symboliczne” (dzieła literackie). Z punktu widzenia historii filozofii, książka Charisteria była w epoce marksizmu oazą filozofii tradycyjnej, przedwojennej. Spór między W. Tatarkiewiczem i J. Pelcem przebiegał we wspólnej tradycji szkoły lwowsko- warszawskiej, choć toczył się pomiędzy jej skrzydłem lewym, nastawionym rygorystycznie i scjentystycznie (Pelc), a skrzydłem prawym, nastawionym bardziej tolerancyjnie i humanistycznie (Tatarkiewicz).

The article explores the problem of literary pictorialism, i.e. literary representation of the visual arts, with respect to the term hypotyposis. It appears to have sunk in oblivion, although it can boast of no less respectable origin as ekphrasis, and is by no means synonymous with the latter. In this article the precise meaning of hypotyposis is made out by means of comparisons with terms like trompe-l’oeil, anamorphosis, mise-en-abîme, and palimpsest. On the whole, hypotyposis does not describe a work of art but constitutes its verbal variant, or a structural and thematic equivalent in which the plot brings forth animated allegory of the image. We should distinguish, the article argues, two types of hypotyposis, the mimetic and the diegetic. The mimetic hypotyposis animates the content (the what) of the work of art, i.e. what is presented, or, in other words, the components of the fi ctional world. The diegetic hypotyposis dynamizes the manner (the how) of the presentation, i.e. it activates the manner in which the fi ctional world is constituted and the philosophical or formal problems raised by the work’s representation. Finally, the article examines the differences between hypotyposis and the generally accepted meaning of ekphrasis.