Search results

Filters

  • Journals
  • Keywords
  • Date

Search results

Number of results: 4
items per page: 25 50 75
Sort by:
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

The article concerns the ethics of memory in the book Karta rodiny [ Map of the Homeland] by Peter Vayl. The first part of the article examines the issue of the ethics of remembering in relation to the phenomenon of trivialising the memory of the Solovki prison camp. It is represented here, among others, by the picture of contemporary religious and con-sumer tourism described by Vayl in the Solovetsky Islands. A monument dedicated to the victims of the Solovki prison camp will be treated as a separate form of downgrading. The reflection on the monument is an important element of the criticism of collective memory, made in Karta rodiny. In the second part of the article, the author refers to Vayl’s assessment of the attitude of the Soviet writers Maxim Gorky and Mikhail Prishvin, who visited Solovki prison camp and wrote testimonies of this event, ignoring the truth about the crimes which took place in the camp.
Go to article

Bibliography

Aleksijewicz S., Czasy secondhand. Koniec czerwonego człowieka, przeł. J. Czech, Wołowiec 2015.
Applebaum A., Gułag, przeł. J. Urbański, Warszawa 2005.
Assmann A., Między historią a pamięcią. Antologia, przeł. K. Kończal, red. nauk. i posłowie M. Saryusz‑Wolska, Warszawa 2013.
Bacon E., The Gulag at War. Stalin’s Forced Labour System in the Light of the Archives, New York 1994.
Bogumił Z., Pamięć GUŁagu, Kraków 2012.
Brodskiy Yu., Solovki. Dvadtsatʹ let Osobogo Naznacheniya, Moskva 2002. Ciesielski S., GUŁag. Radzieckie obozy koncentracyjne 1918‑1953, Warszawa 2010.
Courtois S., Zbrodnie komunizmu, [w:] Czarna księga komunizmu: zbrodnie, terror, prześladowania, przeł. K. Wakar, wstęp K. Kersten, Warszawa 1999.
Czerwiński G., W poszukiwaniu nieistniejącej (już) ojczyzny. O „eseistyce reportażowej” Piotra Wajla, [w:] Przekraczanie granic w języku, literaturze, kulturze, t. 1, red. E. Sternal i in., Świecie 2017.
Felman S., Nauczanie i kryzys, albo meandry edukacji, przeł. M. Lachman, „Literatura na Świecie” 2004, nr 1‑2.
Fik M., Cenzor jako współautor, [w:] Literatura i władza, red. B. Wojnowska, Warszawa 1996.
Głowacka D., Po tamtej stronie. Świadectwo, afekt, wyobraźnia, Warszawa 2016.
Gandlevskiy S., Bezumnoye byloye, Moskva 2013.
Gorʹkiy M., Solovki, [v:] Ego zhe, Sobraniye sochineniy v tridtsati tomakh. T. 17: Rasskazy, ocherki, vospominaniya 1924‑1936, Moskva 1952.
Gulag Voices. An Anthology, ed. by A. Applebaum, London, Yale University Press, 2011.
Hartman G., Shoah and Intellectual Witness, „Partisan Review” January 1998.
Hilberg R., Sprawcy, ofiary, świadkowie. Zagłada Żydów 1933-1945, przeł. J. Giebułtowski, Warszawa 2007.
Jarzębski J., Literackie przygody uniwersalnego rozumu. O eseistyce Stanisława Lema, [w:] Polski esej. Studia, pod red. M. Wyki, Kraków 1991.
La Capra D., History and Memory after Auchwitz, New York 1998.
Leociak J., Doświadczenie graniczne. Studia o dwudziestowiecznych formach reprezentacji, Warszawa 2009.
Lévinas E., Całość i nieskończoność. Esej o zewnętrzności, przeł. M. Kowalska, Warszawa 2002.
Lévinas E., Etyka i Nieskończony. Rozmowy z Philippem Nemo, przeł. B. Opolska‑Kokoszka, Kraków 1982.
Mandelʹshtam N., Vospominaniya, New York 1970.
Markowski M.P., Cztery uwagi o eseju, [w:] Polski esej. Studia, pod red. M. Wyki, Kraków 1991.
Matusiak A., Wyjść z milczenia: dekolonialne zmagania kultury i literatury ukraińskiej XXI wieku z traumą posttotalitarną, Wrocław 2020.
Podsiad A., Więckowski Z., Mały słownik terminów i pojęć filozoficznych, Warszawa 1983.
Prishvin M., Solovki (pisʹma k drugu), [v:] Ego zhe, Kolobok, Arkhangelʹsk 1936.
Ricoeur P., Pamięć, historia, zapomnienie, przeł. J. Margański, Kraków 2007.
Rozanow W., Rozkaz nr 1, [w:] tegoż, Apokalipsa naszych czasów, przeł. W. Krzemień, Białystok 1998.
Schulte Nordhold A., Perec, Modiano, Raczymow: la génération d’après et la mémoire de la Shoah, Amsterdam – New York 2008.
Sucharski T., Literatura Holocaustu i literatura gułagu? Literatura doświadczenia totalitarnego!, „Słupskie Prace Filologiczne. Seria Filologia Polska” 2007, nr 5.
Sylwestrzak M., Cztery historie Piotra Wajla, czyli o przeszłości w kontekście pamięci indywidualnej i pamięci zbiorowej, [w:] Między metafikcją a non‑fiction. Podmiotowość w literaturze rosyjskiej końca XX – początku XXI wieku, red. nauk. G. Czerwiński, E. Pańkowska, Białystok 2020.
Sylwestrzak M., Estetyzacja podróży w twórczości Piotra Wajla, [w:] Europa Wschodnia w dyskursie naukowym, red. K. Drozd, J. Gracla, Warszawa 2019.
Sylwestrzak M., Kartografia literacka jako metoda samopoznania (na przykładzie eseistyki Piotra Wajla), „Acta Polono‑Ruthenica” 2021, nr 1.
Świadek: jak się staje, czym jest?, red. nauk. A. Dauksza, K. Koprowska, Warszawa 2019.
Ubertowska A., Świadectwo – trauma – głos. Literackie reprezentacje Holokaustu, Kraków 2007.
Vaylʹ P., Karta rodiny, Moskva 2011.
Wieviorka A., L’ère du témoin, Paris 2009.
Go to article

Authors and Affiliations

Małgorzata Sylwestrzak
1
ORCID: ORCID

  1. Uniwersytet w Białymstoku
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

The article is devoted to study of the structure of the artistic expanse in Marina Tsvetaeva’s autobiographical essay Mother and Music. This structure is rich and complex; containing the following elements: concrete-geographical, spatial-physical, archetypal, emotional-psychological, sacred‑spiritual as well as others. Each of them, to one degree or another, reflects the peculiarities of the writer’s worldview, her creative manner, as well as her subjective attitude to the objective phenomena of surrounding reality. In the holistic context of this essay, the author contrasts two grandiose Universes – the mother’s world with her music and the daughter’s world with her poetry. The relativity and variability of the relevant spatial, psychological and other parameters emphasize the absoluteness of those eternal values of existence, on which the masterly organized system of Tsvetaeva’s prose is based.
Go to article

Authors and Affiliations

Ирина Бетко
1
ORCID: ORCID

  1. Uniwersytet Warmińsko‑Mazurski w Olsztynie
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

This reading of Jerzy Stempowski’s essay ‘Rubis d’Orient’ (published in 1954 under the pseudonym Paweł Hostowiec) is based on the assumption that his work can be divided into two phases, the Appolonian and the Dionysian. While the essay ‘In the Dniester river valley’, with its idealized world of a timeless idyll, seems to be the most salient manifestation of the Appolonian phase, ‘Rubis d’Orient’ marks Stempowski’s turn towards temporality and historical time. The intrusion of tragedy and Dionysian motifs is accompanied by a change of style and structure, increasingly complex and metaphoric. This transition, the article argues, is nowhere clearer than in ‘Rubis d’Orient’, which, moreover, reads like an art manifesto. This, in turn, puts Stempowski's subsequent essays and his catastrophist views in a new perspective.
Go to article

Bibliography

●Bollon P., Cioran, l’hérétique, Paris 1997.
●Braudel F., Morze Śródziemne i świat śródziemnomorski w epoce Filipa II, t. 1–2, przeł. t. 1: T. Mrówczyński i M. Ochab, t. 2: M. Król i M. Kwiecińska, Gdańsk, 1976–1977 (oryginał francuski La Méditerranée et le monde méditerranéen à l’époque de Philippe II ukazał się w r. 1949).
●Cioran E.M., Syllogismes de l‘amertume, Paris 1952.
●Cioran E.M., Sylogizmy goryczy, przeł. Kania, Warszawa 2009.
●Crilot J.E., Słownik symboli, przeł. I. Kania, Kraków 2000.
●Freise M., Epitafium Rzymowi, [w:] tenże, Czesław Miłosz i historyczność kultury, Kraków 2016, s. 233–274.
●Grochowska M., W czasach szaleństwa. Hertz – Fiłozofow — Stempowski — Moltke. Z posłowiem Anny Wolff-Powęskiej, Warszawa 2019.
●Hansen-Löve A.A., Eine Ästhetik der Kalyptik. Apollinische Motive bei Vladimir Nabokov, [w]: Gedächtnis und Phantasma. Festschrift für Renate Lachmann [Die Welt der Slaven. Sammelbände, Bd. 13], red. S. Frank, E. Greber i inni, München 2001.
●Hansen-Löve A.A., Der russische Symbolismus. System und Entfaltung der poetischen Motive, Band 3, Wien 2014.
●Hansen-Löve A.A., Entfaltungen der Gewebemetapher. Mandel’štam-Texturen, [w:] Anschaulichkeit (bildlich), O. Egger, Der Prokurist, 16/17, Wien–Lana 1999, s. 71–152.
●Iwaszkiewicz J., Spotkania z Szymanowskim, Kraków 1976.
●Karpiński W., Książki zbójeckie, Warszawa 1996, s. 49–58 (pierwsze wydanie ukazało się w 1988 r.).
●Kieniewicz J., „Intermarium” po latach, [w:] tenże, Spotkania Wschodu, Gdańsk 1999, s. 194–220.
●Korek J., Paradoksy paryskiej „Kultury”. Ewolucja myśli politycznej w latach 1947–1980, Stockholm 1998.
●Kotarska J., „On karbunkułem świetnym i ognistym”. W kręgu metaforyki szlachetnych kamieni, „Ruch Literacki” 4 (1997), s. 537–550.
●Krakowiak M., „Historia zerwana z łańcucha”, czyli katastrofizm Jerzego Stempowskiego, „Ruch Literacki” 1–2 (1994), s. 45–58.
●Lachmann R., Gedächtnis und Literatur. Intertextualitä in der russischen Moderne, Frankfurt am Main 1990.
●Lachmann R., Rhetorik und acumen-Lehre als Beschreibung poetischer Verfahren. Zu Sarbiewskis Traktat De acuto et arguto von 1627, [w:] Slavistische Studien zum VII. Internationalen Slavistenkongress in Warschau, München 1973, red. J. Holthusen i inni, s. 331–357.
●Mandelsztam O., Słowo i kultura. Szkice literackie, wybór i tłum. R. Przybylski, Warszawa 1972.
●Nasiłowska A., Klasycyzm [w:] Słownik literatury polskiej XX wieku, A. Brodzka i inni, Wrocław 1992, s. 453–460.
●Nietzsche F., Narodziny tragedii z ducha muzyki, [w:] tenże, Narodziny tragedii, czyli hellenizm i pesymizm, przeł. Leopold Staff, Warszawa 1907 (niem. oryginał Die Geburt der Tragödie aus dem Geiste der Musik ukazał się po raz pierwszy w r. 1871).
●Schumann W., Edelsteine und Schmucksteine. Alle Arten und Varietäen der Welt. 1600 Einzelstücke, München 2002.
●Sieroń-Galusek D., Moment osobisty: Stempowski, Czapski, Miłosz, Katowice 2013.
●Sedmidubský M., Das Idyllische im Spannungsfeld zwischen Kultur und Natur: Božena Němcovas Babička, [w:] A. Guski, Zur Poetik und Rezeption von Božena Němcovas Babička, Berlin 1991, s. 27–79.
●Starobinski J., Montaigne en Mouvement, Paris 1982.
●Vincenz A., Helikon sarmacki. Wątki i tematy polskiej poezji barokowej, Wrocław 1989.
●Wohlfart G., Narodziny tragedii Nietzschego, przeł. z języka angielskiego A. Przybysławski, „Sztuka i filozofia” 15 (1998), s. 45–57.
●Zemła M., Der ‘polnische Essay’ und seine kulturmodellierende Funktion. Jerzy Stempowski i Czesław Miłosz, München 2009.
Go to article

Authors and Affiliations

Małgorzata Zemła
1
ORCID: ORCID

  1. Ludwig–Maximilians–Universität, München
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

This article looks at a character of Jakub Frank, the 18th-century Jewish Messianic leader, in Andrzej Żuławski’s book of idiosyncratic essays Moliwda (published in 1994). Żuławski, a controversial fi lm-maker and writer, whose historic musings are usually focused on an individual who embodies the spirit of the age in this case turns his attention to Jakub Frank. Moliwda is typical of the early phase of Żuławski’s writing career characterized by a radically revisionist explorations of the Age of the Enlightenment in search for parallels with the modern age and his own life. Jakub Frank is presented as a trickster, religious charlatan, political fraudster and fateful ancestor of 20th-century tyrants, but at the same time as a rebel against the idea of God and history enshrined in the Judaic tradition. The article views Żuławski’s interpretation as an attempt to appropriate certain elements of the history of religion to create an authoritarian vision of modernity and its historical roots, based on mechanisms of self-aggrandizement, sexualization of power and subversion of all hierarchies.

Go to article

Authors and Affiliations

Piotr Misztela

This page uses 'cookies'. Learn more