Contemporary anthropology deals with a lot of topics that go beyond the traditional area of anthropological research. However, the problem of lying remains on themargins of anthropological analysis, although lying is generally considered to be an everyday factor in the life of many people. In this article, the author considers the possible reasons for this neglect. She argues that the omission cannot be explained in terms of the apparent lack of connection between lying and socio-cultural factors, but rather by the difficulty of conducting research on lying from the perspective of anthropology. Then she discusses her own approach to the study of lying, which she applied in researching the community of the Catholic Crisis Intervention Center. In this regard, she refers to Els van Dongen’s and Sylvie Fainzang’s idea, which emerged on the basis of medical anthropology.

Przedmiotem pracy są uwagi Jerzego Pelca dotyczące pojęcia kłamstwa i kłamania opublikowane w O pojęciu kłamstwa – z punktu widzenia semiotyki (1990). Przedstawioną w niej definicję kłamania porównuję z warunkami nakładanymi na to pojęcie przez innych autorów. Pokazuję, że zdaniem Pelca, warunek ekstensji przekonań nie jest koniecznym warunkiem na kłamstwo. Dodatkowo, zauważam, iż pewne uwagi Pelca skłaniają do wniosku, że można kłamać implikując coś, co uważa się za fałsz, nie zaś wyraźnie to stwierdzając. Argumentuję, że przyjmowany w analizowanej pracy warunek chęci oszukania adresata jest wątpliwym warunkiem koniecznym kłamania. Ostatecznie, uwzględniając spostrzeżenia Pelca, proponuję następująca definicję: (DEF. Kłamania*) Osoba A kłamie w określonym kontekście K osobie B, że p, zawsze i tylko wtedy, gdy: (1) A posługuje się w K pewnym znakiem Z, zaś zgodnie z pewną przyjętą lub utartą konwencją posłużenie się Z przez A wobec B w K może być zasadnie uznane za twierdzenie przez A wobec B, że p, i (2) A nie uznaje w K, że p, oraz (3) nie powiadamia uprzednio o tym B, albo też (2*) A uznaje w K, że p, ale (3*) zakłada, że pomimo (1) B uzna, że A nie sądzi, że p.

The aim of this article is to discuss the issue of a “postulated God” and the problem of “inversion of knowledge” about God. In the article I turn my attention to consequences of such an inversion. I refer to the views of Fyodor Dostoevsky and Lev Shestov and other selected thinkers, primarily in the field of existential philosophy. The starting point for these considerations is the issue of sources of knowledge about God and the subjective conditions of this knowledge.