Economic development is strictly dependent on access to inexpensive and reliable energy sources based on diversified primary fuels. The strategic framework for the construction of the energy mix is defined in the Energy Policy of the State, the content of which, in terms of its mandatory elements, has been specified in the Energy Law. The task of the Energy Policy of the State is to create the shape of the future power sector, including designing the most advantageous regulatory, system and technical solutions guaranteeing the appropriate level of energy security of the country, monitoring of the system’s evolution and also designing and implementing changes aimed at the optimization of the functioning mechanisms. The vision of the development of the power system at the global level should also reflect changes in the formation of dispersed civil energy structures. Unfortunately, the results of the conducted analyses reveal existing imperfections of the data acquisition and information system, which should be used in the planning process. This issue is particularly important from the perspective of the dynamically developing concept of the energy self-sufficiency of communes and the emergence of energy clusters. The present paper describes the functioning of strategic planning in the field of the electric power system with an illustration of the improperly functioning mechanisms of information transfer in the context of the advancement of dispersed civil energy structures.

Rynek energii w Polsce sukcesywnie ewoluuje w kierunku promowania i intensywnego rozwoju energetyki obywatelskiej przekładającego się na różnego rodzaju inicjatywy i działania o zasięgu regionalnym i lokalnym. Jednym z takich działań jest dążenie do szeroko rozumianego stworzenia właściwych warunków do budowy samowystarczalności energetycznej na poziomie gmin. Cel ten ma charakter perspektywiczny i może być ciekawą alternatywą dla energetyki zawodowej w obszarze poprawy bezpieczeństwa energetycznego i tworzenia zasobów wytwórczych bazujących na lokalnej strukturze energy-mix. Równolegle tworzone są regulacje, mechanizmy i narzędzia wspierające realizację tych celów. W artykule opisany został przykładowy model postępowania, który wpisuje się w realizację celu uzyskania samowystarczalności energetycznej jednej z gmin rolniczych. Koncepcja ta dotyczy budowy klastra energii na podstawie partnerstwa publiczno-prywatnego. W ramach inicjatyw klastrowych możliwe staje się stworzenie lokalnych obszarów samowystarczalności energetycznej, gwarantującej uczestnikom klastra osiąganie korzyści na poziomie zarówno partykularnym, jak i zbiorowym. Na poziomie indywidualnych korzyści odbiorcy mogą uzyskać tańszą energię elektryczną i ciepło, a wytwórcy korzystniejsze względem rynkowych ceny sprzedaży energii. W ramach dodatkowych korzyści uzyskuje się pobudzenie gospodarki na poziomie lokalnym i regionalnym, wzrost konkurencyjności oraz poprawę bezpieczeństwa dostaw mediów. W artykule przedstawiono także wyniki analiz bilansu energetycznego gminy wraz z rekomendacją w zakresie technologii gwarantujących uzyskanie samowystarczalności energetycznej. Dla wybranej technologii zilustrowany został proces realizacji inwestycji w źródło wytwórcze wraz z oceną przychodowo-kosztową, modelem finansowania i bilansem korzyści po stronie uczestników klastra. Dowiedziona została tym samym teza, że klastry energii mogą być skutecznym narzędziem realizacji celu samowystarczalności energetycznej gmin.

Pollution, climate change and energy security are significant problems. Climate-disrupting fossil fuels are being replaced by clean and non-depletable sources of energy. It requires major changes to energy infrastructures and strong support for promotion of the use of energy from renewable sources. Renewable energy is emerging as a driver of inclusive economic growth and reinforcing energy security. Public entities have to promote renewable energy development by implementing cost-effective national support schemes. By acting at national-level, several barriers to public and private investments could be tackled, addressing the lack of coordination between various authorising bodies at national level and stimulatng the administrative capacity to implement energy projects. It should be effective in promoting transparency for investors and others economic operators. In Poland there is a lack of regulatory policies creating incentives for decentralised energy. Market-based support schemes are still needed for small-scale self-consumption system. Currently operating solutions have been shown in the contrast of the ones applied abroad. The development of clean energy technologies depends on many factors. The author identified few most important ones, mainly financial, regulatory issues, social, environmental and characterized them in this work. The article presents the recommendations of regulatory framework and some proposals for energy cluster based policy’s tools, the introduction of which would significantly facilitate the wider renewable energy uses in Poland.