Abstract
Artykuł powstał na podstawie analizy dwudziestu pięciu wywiadów jakościowych z kobietami popierającymi protest obywatelski przeciwko orzeczeniu TK z 22 października 2020 zakazującemu aborcji z powodu przesłanek embriopatologicznych. Jest on poświęcony rekonstrukcji dynamiki emocji doświadczanych przez kobiety – początkowo indywidualnie, a następnie w ramach wspólnoty buntu na różnych etapach jej trwania i rozpadu. Autorki zaprezentowały kontekst emocji przeżywanych zarówno indywidualnie jak i kolektywnie oraz pokazały, jak utrata poczucia bezpieczeństwa ontologicznego w konsekwencji wyroku prowadziła do pojawiania się lęku i smutku u badanych. W tekście opisano również, jak wspominane uczucia ewoluowały w gniew mobilizujący do zaangażowania w protest. Pokazano, jak początkowa energia wspólnych manifestacji zaczęła się wypalać i skutkowała rozczarowaniem, kiedy podstawowy cel protestów nie został osiągnięty. Autorki wskazały, że pomimo rozgoryczenia sytuacją, kobiety ani w czasie manifestacji ani później nie były „uwięzione” w trudnych emocjach i wytwarzały strategie przywracania stabilności emocjonalnej i budowania poczucia wolności pomimo systemowych ograniczeń.
Go to article
Bibliography
1. Ahmed, Sara. 2013. Ekonomie afektywne. Przekład Monika Głosowicz. Opcje, 2: 16–22.
2. Alexander, Jeffrey. 2004. Toward a Theory of Cultural Trauma. In: J. Alexander, R. Eyerman, B. Giesen, N. J. Smelser, P. Sztompka, eds. Cultural Trauma and Collective Identity. Berkeley: University of California Press, 1–30.
3. Archer, Margaret. 2013. Jak porządek społeczny wpływa na ludzkie sprawstwo? Refleksyjność jako mechanizm pośredniczący między strukturą a sprawstwem. Przekład Tomasz Skoczylas. W: A. Mrozowicki, O. Nowaczyk, I. Szlachcicowa, red. Sprawstwo. Teorie, metody, badania empiryczne w naukach społecznych. Kraków: Nomos, 19–35.
4. Averill, James. 1980. A constructivist view of emotions. In: R. Plitchik, H. Kellerman, eds. Emotion: Theory, research and experience. New York: Academic Press, 305–339.
5. Averill, James. 1993. Illustrations of anger. In: R.B. Felson, J.T. Tedeschi, eds. Aggression and violence: Social interactionist perspectives. Washington DC: American Psychological Association, 171–192.
6. Bachtin, Michaił. 1975. Twórczość Franciszka Rabelais’go a kultura ludowa Średniowiecza i Renesansu. Przekład Anna i Andrzej Goreniowie. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
7. Bartkowski, Jerzy. 2006. Politycy jako administratorzy. Elita rządowa jako grupa zarządzająca. W: J. Raciborski, red. Elity rządowe III RP 1997–2004. Portret socjologiczny. Warszawa: Wydawnictwo Trio, 283–322.
8. Bauman, Zygmunt. 2008. Płynny lęk. Przekład Janusz Margański. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
9. Buksiński, Tadeusz. 2017. Moralność publiczna i jej wpływ na funkcjonowanie sfery publicznej. Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Organizacja i Zarządzanie, 74: 29–46. DOI: 10.21008/j.0239-9415.2017.074.02.
10. Castells, Manuel. 2008. Siła tożsamości. Przekład Sebastian Szymański. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
11. CBOS. 2020. O dopuszczalności przerywania ciąży i protestach po wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Komunikat z badań nr 153. https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2020/K_153_20.PDF. Dostęp 19.11.2021.
12. Ferro, Marc. 2013. Resentyment w historii. Zrozumieć nasze czasy. Przekład Wojciech Prażuch. Warszawa: Czytelnik.
13. Fuszara, Małgorzata. 2021. Feminizm stosowany, czyli bunt kobiet AD 2020, wykład wygłoszony 28 stycznia 2021 r. w ramach Spotkań Mistrzowskich Instytutu Socjologii UJ. https://www.youtube.com/watch?v=l2FlUHBnjnk. Dostęp 16.11.2021.
14. Gadowska, Kaja, Winczorek Jan. 2013. Sfera publiczna – funkcje, dysfunkcje, normy oficjalne i nieoficjalne. Studia Socjologiczne 2013, 1: 5–18.
15. Gilligan, Carol. 2013. Chodźcie z nami! Psychologia i opór. Przekład Sergiusz Kowalski. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
16. Habermas, Jürgen. 2007. Strukturalne przeobrażenia sfery publicznej. Przekład Małgorzata Łukasiewicz, Wanda Lipnik. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
17. Hanisch, Carol. 1969/2006. The Personal Is Political, Notes from the Second Year: Women’s Liberation 1970. https://webhome.cs.uvic.ca/~mserra/AttachedFiles/PersonalPolitical.pdf. https://webhome.cs.uvic.ca/~mserra/AttachedFiles/PersonalPolitical.pdf. Dostęp: 24.11.2021.
18. Jenkins, Sharon Rae, Baird Stephanie. 2002. Secondary traumatic stress and vicarious trauma: A validational study. Journal of Traumatic Stress, 15, 5: 423–432. DOI: 10.1023/A:1020193526843.
19. Jarosz, Maria. 2004. Władza, przywileje, korupcja. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
20. Korolczuk, Elżbieta, Kowalska Beata, Ramme Jennifer, Snochowska-Gonzalez Claudia, red. 2019. Bunt kobiet: czarne protesty i strajki kobiet. Gdańsk: Europejskie Centrum Solidarności.
21. Krajewski, Marek. 2020. (Nie)nawidzenia. Świat przez nienawiść. Kraków: Universitas.
22. Marody, Mirosława, Giza-Poleszczuk Anna. 2004. Przemiany więzi społecznych. Zarys teorii zmiany społecznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
23. Minden, Joe. 2021. Ty tu rządzisz. Jak ujarzmić lęk i przestać się zamartwiać. Przekład Agnieszka Kasprzyk. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
24. Munro, Ealasaid. 2013. Feminism: A Fourth Wave? Political Insight, 4, 2: 22–25. DOI:10.1111/2041-9066.12021.
25. Seligman, Martin, Elaine Walker, David Rosenhan. 2003. Psychopatologia. Przekład Joanna Gilewicz, Aleksander Wojciechowski. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
26. Turner, Jonathan H., Jan E. Stets. 2009. Socjologia emocji. Przekład Marta Bucholc. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
27. Walczak, Agnieszka. 2021. Agnieszka w ciąży pozamacicznej usłyszała w szpitalu w Kaliszu: Mamy związane ręce, musimy czekać. Gazeta Wyborcza, 7 listopada 2021. https://kalisz.wyborcza.pl/kalisz/7,181359,27773929,mamy-zwiazane-rece-uslyszala-agnieszka-ktora-w-pozamacicznej.html. Dostęp 15. 11. 2021.
28. Waluś, Monika. 2021. 30-letnia Izabela zmarła przez zakaz aborcji? Prokuratura w Katowicach zbada okoliczności śmierci ciężarnej kobiety. Wysokie Obcasy, 1 listopada 2021. https://www.wysokieobcasy.pl/wysokie-obcasy/7,163229,27755835,ani-jednej-wiecej.html?_ga=2.256191810.832421217.1637874198-1043636594. 1636368013. Dostęp 25.11.2021.
29. Wesołowski, Włodzimierz. 2004. Warstwa polityków: ewolucja bez postępu. Studia Socjologiczne, 3: 19–61.
Go to article
Authors and Affiliations
Monika Frąckowiak-Sochańska
1
ORCID:
Marta Zawodna-Stephan
1
ORCID:
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza
en
pl
