How to search?
advanced search

Search results

Filters

  • Journals
  • Keywords
  • Date

Search results

Number of results: 8
items per page: 25 50 75
Sort by:

The problem with historical thinking. Germany, Greece, disaster

Piotr Kowalewski Jahromi
Historyka Studia Metodologiczne | 2023 | tom 53 | 379-408 | DOI: 10.24425/hsm.2023.147379
Keywords historical thinking historicism historical epistemology humanism
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

The category of historical thinking has a rather unique status. On the one hand, it is widely used; on the other, its exact meaning is very rarely defined. All uses of the term agree on at least two elements: it is treated as central to the study and teaching of history, and it is treated affirma-tively. This article attempts to review the history of the concept within the German tradition of historicism and humanism. It also tries to highlight the role of crisis in the evolution of historical thinking and reconsider its utility and possible future transformation.
Go to article

Authors and Affiliations

Piotr Kowalewski Jahromi
1
ORCID: ORCID
  1. Uniwersytet Śląski w Katowicach

Ku wieczności. Historyczny wymiar kultury i jego poznawcze konsekwencje

Wiktor Werner
Historyka Studia Metodologiczne | 2014 | vol. 44 | 35-50
Keywords myślenie historyczne świadomość tożsamość pamięć zmienność
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Authors and Affiliations

Wiktor Werner
ORCID: ORCID

Manifesto of Cultural (Historical) Constructivism

Szymon Malczewski
Historyka Studia Metodologiczne | 2010 | vol. 40 | 119–128
Keywords Wojciech Wrzosek history culture epistemology historical thinking
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

The Author examines the latest book by Wojciech Wrzosek devoted to methodological aspects of historical thinking. Cf. Wojciech Wrzosek, O myśleniu historycznym (On historical thinking), Epigram, Bydgoszcz 2009.
Go to article

Authors and Affiliations

Szymon Malczewski

A Deconstructive Approach to the Past

Ewa Domańska
Historyka Studia Metodologiczne | 2020 | tom 50 | 131-155 | DOI: 10.24425/hsm.2020.134800
Keywords deconstruction historical thinking ontological turn future academic culture
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

In the extensive polemic with the book Haunting History: For a Deconstructive Approach to the Past by Ethan Kleinberg, the reviewer comments on the innovative potential of deconstruction as it enables the conception of various scenarios of the future. Kleinberg’s reflections on the ontology (or hauntology) of the past are located within the current discussion about “the ontological turn.” The reviewer compares Kleinberg’s take on a deconstructive approach to the past with similar considerations presented by Sande Cohen in the US as well as by Keith Jenkins, Alun Munslow and, more recently, Berber Bevernage in Europe.

Go to article

Authors and Affiliations

Ewa Domańska
ORCID: ORCID

Afterword: What do the key concepts of historical thinking say about the condition of history?

Ewa Domańska
Historyka Studia Metodologiczne | 2021 | tom 51 | 293-303 | DOI: 10.24425/hsm.2021.138376
Keywords historical thinking key concepts word cloud speculative interpretation historical security
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

This article reflects on key concepts of historical thinking proposed by doctoral students and young researchers. Established concepts such as the social role of history, professional historian and (imagined) space are still important to the new generation of historians. At the same time, some new concepts are emerging, such as political exhumations, mass graves, motion, embodied historical research, ahistorical memory politics, websites as historical sources, critical heritage studies and heritagisation, treason, preposterous history – an idea taken from Mieke Bal, and “Supreme Peace” – a notion drawn from the Chinese philosophy of history. To interpret these concepts, I build word clouds as a way of creating knowledge involving non‑human factors (algorithms) while enabling speculative interpretations of the relations between words. The idea of a secure past comes to the fore and I therefore examine whether historical security and being secure in history could be considered important elements of interdisciplinary security studies.
Go to article

Bibliography

Adamczyk, Marcin. „Teoretyczne wprowadzenie do badań nad bezpieczeństwem”. W Polska – Europa – świat wczoraj i dziś, red. Magdalena Debita, Marcin Adamczyk, 54–74. Poznań: Media‑Expo Wawrzyniec Wierzejewski, 2017.
Austin, John Langshaw. Mówienie i poznawanie: rozprawy i wykłady filozoficzne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1993.
Bal, Mieke. Quoting Caravaggio: Contemporary Art, Preposterous History. Chicago: University of Chicago Press, 1999.
Bal, Mieke. Wędrujące pojęcia w naukach humanistycznych: krótki przewodnik. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury, 2012.
Pihlainen, Kalle, „The Distinction of History: On Valuing the Insularity of the Historical Past”. Rethinking History 20, nr 3 (2016): 414–432.
Pokruszyński, Witold. Filozoficzne aspekty bezpieczeństwa. Józefów: Wydawnictwo WSGE im. Alcide De Gasperi w Józefowie, 2011.
White, Hayden. Przeszłość praktyczna. Kraków: Universitas, 2014.
Go to article

Authors and Affiliations

Ewa Domańska
1
ORCID: ORCID
  1. Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Z rozważań psychologa o myśleniu historycznym

Maciej Dymkowski
Historyka Studia Metodologiczne | 2013 | vol. 43 | 5-17
Keywords myślenie historyczne potoczna psychologia potoczna historiozofia mentalność badacza
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Authors and Affiliations

Maciej Dymkowski
ORCID: ORCID

Theory is not for amateurs. Hugo Merlo in conversation with Estêvão de Rezende Martins

Hugo R. Merlo
Historyka Studia Metodologiczne | 2023 | tom 53 | 113-120 | DOI: 10.24425/hsm.2023.147358
Keywords philosophy of history/theory of history historical thinking historical epistemology challenges for history non‑human history history of historiography
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

In this interview, Professor Estêvão de Rezende Martins, an emeritus professor at the University of Brasilia, discusses his intellectual journey and research interests in the theory, philosophy, and methodology of history and historiography. The conversation delves into the development of historical thinking and consciousness, exploring how human existence is inherently historical and how individuals relate to their experiences through cognitive operations and historical culture. Moreover, the interview explores the evolution of the theory of history in Brazil, emphasising the shift from the speculative reflections of the philosophy of history to the meth-odological rigour of the theory of history or epistemology of history. The role of academic historiography in the face of contemporary challenges, such as the recognition of non‑human or post‑human planetary agencies, is also addressed. Martins discusses the diversification of his-toriography and its autonomy in exploring previously neglected topics, along with the need for historical education to empower individuals to think independently and critically in our border-less, globalised world. Ultimately, the interview sheds light on the ongoing theoretical experi-mentation in the field of history and the potential impact on historiographical practice in the future.
Go to article

Authors and Affiliations

Hugo R. Merlo
1
ORCID: ORCID
  1. Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu

Core Concepts of Historical Thinking: Introduction

Tomasz Wiśniewski
Historyka Studia Metodologiczne | 2021 | tom 51 | 7-24 | DOI: 10.24425/hsm.2021.138362
Keywords core concepts historical thinking conceptual thinking theoretical history practical methodology case studies subjectivity young researchers
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

The paper is an introduction to the Historyka’s special issue about “Core Concepts of Historical Thinking.” It presents framework and assumptions which shape a profile and content of the volume. It shows understanding of “knowledge of the past” broader than discipline of history only, as well as the methodological characteristics of such an account. It pays an attention to the link between conceptual thinking and the meaning of subjectivity in the modern humanistic reflection. Discussion about “core concepts of historical thinking” concerns not an allegedly, abstract and static structure of concepts which would rule historical thinking per se, but it is focused on the role of concepts which are shaped in the practices of specific researchers and their interactions with the material analyzed. The paper also situates the discussion in the context of recognized currents and ideas about meaning of concepts in humanities, especially in the methodology of historical research. In conclusion, the circumstances of the volume’s emergence is shown.
Go to article

Bibliography

Agamben, Giorgio. The Kingdom and the Glory: For a Theological Genealogy of Economy and Government, przeł. Lorenzo Chiesa, Matteo Mandarini. Stanford: Stanford University Press, 2011.
Bal, Mieke. Wędrujące pojęcia w naukach humanistycznych. Krótki przewodnik, przeł. Marta Bucholc. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury, 2012.
Burckhardt, Jacob. Kultura Odrodzenia we Włoszech. Próba ujęcia, przeł. Maria Kreczowska (Feldmanowa). Warszawa: Czytelnik, 1965.
Cerella, Antonio. Genealogies of Political Modernity. London–New York: Bloombsbury Academic, 2020.
Charmaz, Kathy. Teoria ugruntowana. Praktyczny przewodnik po analizie jakościowej, przeł. Barbara Komorowska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009.
Ciunajcis, Daniel. „O krytycznym zadaniu historii pojęć”. Sensus Historiae III (2011): 55–77. Deleuze, Gilles, Félix Guattari. Co to jest filozofia?, przeł. Paweł Pieniążek. Gdańsk: słowo/ obraz terytoria, 2000.
Derrida, Jacques. Widma Marksa. Stan długu, praca żałoby i nowa Międzynarodówka, przeł. Tomasz Załuski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2016.
Domańska, Ewa. Historia egzystencjalna. Krytyczne studium narratywizmu i humanistyki zaangażowanej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012.
Domańska, Ewa. „Jakiej metodologii potrzebuje współczesna humanistyka?”. Teksty Drugie 121–122, nr 1/2 (2010): 45–53.
Domańska, Ewa. „Perspektywy badań historycznych w Polsce wobec zmian we współczesnej humanistyce”. W Historyk wobec źródeł. Historiografia klasyczna i nowe propozycje metodologiczne, red. Jolanta Kolbuszewska, Rafał Stobiecki. Łódź: Ibidem, 2010.
Domańska, Ewa. „Wiedza o przeszłości – perspektywy na przyszłość”. Kwartalnik Historyczny CXX, nr 2 (2013): 221–274.
Fisher, Mark. Realizm kapitalistyczny. Czy nie ma alternatywy?, przeł. Andrzej Karalus. Warszawa: Instytut Wydawniczy Książka i Prasa, 2020.
Foucault, Michel. „Nietzsche, genealogia, historia”. W Michel Foucault, Filozofia, historia, polityka, przeł. Damian Leszczyński, Lotar Rasiński. Warszawa–Wrocław: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000.
Geschichtliche Grundbegriffe: Historisches Lexikon zur politisch‑sozialen Sprache in Deutschland. T. 1, red. Otto Brunner, Werner Conze, Reinhart Koselleck. Stuttgart: Klett‑Cotta, 1972.
Gumbrecht, Hans Ulrich. Po roku 1945. Latencja jako źródło współczesności, przeł. Aleksandra Paszkowska. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2015.
Hegel, Georg Wilhelm Friedrich. Fenomenologia ducha, przeł. Światosław Florian Nowicki. Warszawa: Fundacja Aletheia, 2002.
Koselleck, Reinhart. Krytyka i kryzys. Studium patogenezy świata mieszczańskiego, przeł. Jakub Duraj, Marcin Moskalewicz. Warszawa: Fundacja Res Publica im. H. Krzeczkowskiego, 2015.
Koselleck, Reinhart. „Podstawowe pojęcia historii. Wprowadzenie”. W Reinhart Koselleck, Semantyka historyczna, przeł. Wojciech Kunicki. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2001.
Koselleck, Reinhart. Warstwy czasu. Studia z metahistorii, przeł. Krystyna Krzemieniowa, Jarosław Merecki. Warszawa: Oficyna Naukowa, 2012.
Kowalewski, Piotr, Anna Brzezińska, Tomasz Wiśniewski. „PTPN. Konferencja «Kluczowe Pojęcia Myślenia Historycznego»”. uniwersyteckie.pl. 13.03.2020. https://uniwersyteckie.pl/nauka/ptpn‑konferencja‑kluczowe‑pojecia‑myslenia‑historycznego (dostęp: 6.08.2021).
Landwehr, Achim, Tobias Winnerling. „Chronisms: On the Past and Future of the Relation of Times”. Rethinking History 23 (4) (2019): 435–455.
Leder, Andrzej. Prześniona rewolucja. Ćwiczenie z logiki historycznej. Warszawa: Wydaw-nictwo Krytyki Politycznej, 2014. Leszczyński, Adam. Ludowa historia Polski. Historia wyzysku i oporu. Mitologia panowania. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B., 2020.
Olsen, Niklas. History in the Plural: An Introduction to the Work of Reinhart Koselleck. New York–Oxford: Berghahn, 2012.
Pobłocki, Kacper. Chamstwo. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne, 2021.
Pomorski, Jan. W poszukiwaniu modelu historii teoretycznej. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 1984.
Rymkiewicz, Wawrzyniec. „Edytorial”. Kronos 35, nr 4 (2015).
Sowa, Jan. Fantomowe ciało króla. Peryferyjne zmagania z nowoczesną formą. Kraków: Universitas, 2011.
Topolski, Jerzy. Metodologia historii. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1968.
Skinner, Quentin. „A Genealogy of the Modern State”. Proceedings of the British Academy 162 (2009): 325–370.
Skinner, Quentin. „Znaczenie i rozumienie w historii idei”, przeł. Filip Biały. Refleksje 9 (2014).: 129–168.
Teoria wiedzy o przeszłości na tle współczesnej humanistyki. Antologia, red. Ewa Domańska. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2010.
White, Hayden. „Kosmos, chaos i następstwo w przedstawieniu historiologicznym”, przeł. Paulina Ambroży. W Pamięć, etyka i historia. Anglo‑amerykańska teoria historiografii lat dziewięćdziesiątych (Antologia przekładów), red. Ewa Domańska. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2002.
Wielomski, Adam. Nacjonalizm francuski 1886–1940. Geneza, przemiany i istota filozofii politycznej. Warszawa: Wydawnictwo von Borowiecky, 2007.
Go to article

Authors and Affiliations

Tomasz Wiśniewski
1
ORCID: ORCID
  1. Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

This page uses 'cookies'. Learn more