Search results

Filters

  • Journals
  • Keywords
  • Date

Search results

Number of results: 9
items per page: 25 50 75
Sort by:
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Celem artykułu jest sproblematyzowanie relacji między wiekiem a uczestnictwem wyborczym w Polsce, ich syntetyczne omówienie, a także analiza empiryczna. Mają one znaczenie dla wielu aspektów i obszarów życia społecznego, politycznego, gospodarczego, a szczególnej wagi nabierają współcześnie, w dobie fundamentalnych zmian demograficznych zachodzących w Polsce. Przeprowadzone przez nas analizy potwierdzają, odwołując się do najlepszych publicznie dostępnych danych empirycznych (PGSW), istnienie wyraźnych związków między wiekiem a uczestnictwem wyborczym. Te związki mają znaczenie dla procesu demokratycznego i politycznej reprezentacji. Rosnące dysproporcje między poszczególnymi grupami wiekowymi skutkują zmianą poziomu ich reprezentacji. Analiza wpływu wieku na wyborcze uczestnictwo (cyklu życiowego, okresu/momentu historycznego, kohorty) wskazuje na większe znaczenie cyklu życia i (względnie) mniejsze znaczenie doświadczeń pokoleniowych, generacyjnych, kohortowych. Odnotowywane w Polsce systematyczne różnice we frekwencji wyborczej między poszczególnymi grupami wiekowymi nie są świadectwem pokoleniowych różnic w (skłonności do) partycypacji. Większe znaczenie ma cykl życia i jego fazy.
Go to article

Bibliography

1. Anduiza-Perea, Eva. 2002. Individual characteristics and electoral abstention in Western Europe. European Journal of Political Research, 42: 643–673. DOI:10.1111/1475-6765.00025.
2. Anduiza-Perea, Eva. 1999. ¿Individuos o Sistemas?: Las Razones de la Abstención en Europa Occidental. Madrid: Centro de Investigaciones Sociológicas & Siglo Veintiuno de España Editores.
3. Bartkowski, Jerzy. 2003. Tradycja i polityka. Wpływ tradycji kulturowych polskich regionów na współczesne zachowania społeczne i polityczne. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
4. Bell, Andrew, Kelvin Jones. 2013. The impossibility of separating age, period and cohort effects. Social Science & Medicine, 93: 163–165.
5. Belli, Robert F., Michael W. Traugott, Margaret Young, Katherine A. McGonagle. 1999. Reducing Vote Overreporting in Surveys: Social Desirability, Memory Failure, and Source Monitoring. Public Opinion Quarterly, 63, 1: 90–108.
6. Berelson, Bernard R., Paul Lazarsfeld, William McPhee. 1954. Voting: A Study of Opinion Formation in a Presidential Campaign. Chicago, IL: University of Chicago Press.
7. Bhatti, Yosef, Ed Fieldhouse, Kasper M. Hansen. 2020. It’s a Group Thing: How Voters go to the Polls Together. Political Behavior, 42, 1: 1–34. DOI: 10.1007/s11109-018-9484-2.
8. Bhatti, Yosef, Kasper M. Hansen 2012. Retiring from Voting: Turnout among Senior Voters, Journal of Elections, Public Opinion and Parties, 22, 4: 479–500. DOI: 10.1080/17457289.2012.720577.
9. Blais, André. 2000. To Vote Or Not To Vote? The Merits and Limits of Rational Choice. Pittsburgh: University of Pittsburgh Press.
10. Blais, André. 2010. Frekwencja wyborcza. Przekład Tomasz Płudowski. W: R. Dalton, H. D. Klingemann, red. 2010. Zachowania polityczne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 237–256.
11. Campbell, Angus, Robert Kahn. 1952. The People Elect a President. Ann Arbor: University of Michigan Press.
12. Campbell, Angus, Phillip Converse, Warren Miller, Donald Stokes. 1960. The American Voter. New York: Wiley.
13. Coleman, James S. 1990. Foundations of Social Theory. Cambridge (MA), London: The Belknap Press of Harvard University Press.
14. Colomer, Josep. 1991. Benefits and Costs of Voting. Electoral Studies, 10, 4: 313–325.
15. Converse, Phillip E. 1969. Of Time and Partisan Stability. Comparative Political Studies, 2, 2: 139-171.
16. Cześnik, Mikołaj. 2007. Partycypacja wyborcza w Polsce. Perspektywa porównawcza. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
17. Cześnik Mikołaj, Marta Żerkowska-Balas, Michał Kotnarowski. 2013. Voting as a habit in new democracies – Evidence from Poland. Communist and Post-Communist Studies, 46: 95–107.
18. Cześnik, Mikołaj, Marta Żerkowska-Balas, 2011. Głosowanie jako nawyk w nowych demokracjach – przykład Polski. Studia Socjologiczne, 201: 109–122.
19. Dahl, Robert. 1995. Demokracja i jej krytycy. Przekład Stefan Amsterdamski. Kraków: Znak.
20. Dahl, Robert. 2000. O demokracji. Przekład Stefan Amsterdamski. Kraków: Znak.
21. Dassonneville, Ruth. 2017. Age and Voting. W: K. Arzheimer, J. Evans, M. Lewis-Beck, eds. The SAGE Handbook of Electoral Behaviour. London: SAGE, 137–158.
22. Denny, Kevin, Orla Doyle. 2009. Does Voting History Matter? Analysing Persistence in Turnout. American Journal of Political Science, 53, 1: 17–35.
23. Dinas, Elias, Laura Stoker. 2014. Age-Period-Cohort analysis: A design-based approach. Electoral Studies, 33, 1: 28–40.
24. Dinas, Elias. 2012. The Formation of Voting Habits. Journal of Elections, Public Opinion & Parties, 22, 4: 431–456.
25. Downs, Anthony. 1957. An Economic Theory of Democracy. New York: Harper & Row.
26. Ferejohn, John A., Fiorina Morris. 1974: The Paradox of Not Voting: A Decision Theoretic Analysis. American Political Science Review, 68, 2: 525–536.
27. Franklin, Marc N. 1996. Electoral Participation. In: L. LeDuc, R. G. Niemi, P. Norris, eds. Comparing Democracies. Elections and Voting in Global Perspective. Thousand Oaks, London, New Delhi: Sage Publications, 216–235.
28. Franklin, Mark N. 2004. Voter Turnout and the Dynamics of Electoral Competition in Established Democracies Since 1945. New York, NY: Cambridge University Press.
29. Gallego, Aina. 2009. Where Else Does Turnout Decline Come From? Education, Age, Generation and Period Effects in Three European Countries. Scandinavian Political Studies, 32, 1: 23–44. DOI: 10.1111/j.1467-9477.2008.00212.x.
30. Heyns, Barbara, Ireneusz Białecki. 1991. Solidarnosc: Reluctant Vanguard or Makeshift Coalition? American Political Science Review, 85: 351–370.
31. Inglehart, Ronald. 1977. Silent Revolution: Changing Values and Political Styles Among Western Publics. Ann Arbor: University of Michigan Press.
32. Inglehart, Ronald. 1990. Culture Shift in Advanced Industrial Society. Princeton: Princeton University Press.
33. Kitschelt, Herbert, Zdenka Mansfeldova, Radosław Markowski, Gabor Toka. 1999. Post-Communist Party Systems: Competition, Representation, and Inter-Party Cooperation. Cambridge, UK: Cambridge University Press.
34. Kolarska-Bobińska, Lena, Piotr Łukasiewicz, Zbigniew W. Rykowski, red. 1990. Wyniki badań – wyniki wyborów 4 czerwca 1989 roku. Warszawa: PTS.
35. Konzelmann, Laura, Corina Wagner, Hans Rattinger. 2012. Turnout in Germany in the course of time: Life cycle and cohort effects on electoral turnout from 1953 to 2049. Electoral Studies, 31, 2: 250–261. DOI: 10.1016/j.electstud.2011.11.006.
36. Kostelka, Filip, André Blais. 2021. The Generational and Institutional Sources of Global Decline in Voter Turnout. World Politics, 73, 4: 629–667. DOI: 10.1017/S0043887121000149.
37. Kotowska, Irena E. 1998. Teoria drugiego przejścia demograficznego a przemiany demograficzne w Polsce w latach 1990. Studia Demograficzne, 134, 4: 3–36.
38. Kotowska, Irena E. 2021. Sytuacja demograficzna Polski – diagnoza, perspektywy, główne wyzwania. W: T. Wróblewski, I.E. Kotowska, J. Piekutowski, S. Stodolak. Demografia, Zeszyty Gospodarcze nr 1. Warszawa: Warsaw Enterprise Institute, 16–40.
39. Lazarsfeld, Paul F., Bernard R. Berelson, Hazel Gaudet. 1944. The People’s Choice. New York: Columbia University Press.
40. Lijphart, Arend. 1997. Unequal Participation: Democracy’s Unresolved Dillema. American Political Science Review, 1: 1–14.
41. Linek, Lukáš, Ivan Petrúšek. 2016. What’s past is prologue, or is it? Generational effects on voter turnout in post-communist countries, 1990–2013. Electoral Studies, 42, 2: 78–90. DOI:10.1016/j.electstud.2016.02.002.
42. Linz, Juan José. 2000. Totalitarian and Authoritarian Regimes. Boulder, CO: Lynne Rienner Publishers.
43. Linz, Juan José, Alfred Stepan. 1996. Problems of Democratic Transition and Consolidation: Southern Europe, South America, and Post-Communist Europe. Baltimore, MD: Johns Hopkins University Press.
44. Michalak, Bartłomiej. 2014. Czy młodzi Polacy głosują w wyborach do Parlamentu Europejskiego? Warszawa: Fundacja im. Stefana Batorego. https://repozytorium.umk.pl/handle/item/2618.
45. Mueller, Denis C. 1989. Public Choice II. Cambridge: Cambridge University Press.
46. Neundorf, Anja, Ksenia Northmore-Ball. 2021. Learning to Vote in Democratic and Authoritarian Elections. V-Dem Institute Working Papers, 2021: 41 https://www.v-dem.net/media/filer_public/c9/71/c97174ca-6e8b-4c6f-b91e-a3782a6ec829/uwp_41_final.pdf
47. Nowak, Stefan. 1970. Metodologia badań socjologicznych. Zagadnienia ogólne. Warszawa: PWN.
48. Norval, D. Glenn. 2007. Age, period, and cohort effects. In: G. Ritzer, ed. Blackwell Encyclopedia of Sociology. Malden, Oxford, Victoria: Blackwell Publishing Ltd, 52–56.
49. Okólski, Marek. 2005. Demografia. Podstawowe pojęcia, procesy i teorie w encyklopedycznym zarysie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
50. Ossowska, Maria. 1963. Koncepcja pokolenia. Studia Socjologiczne, 3, 2: 47–51.
51. Pacek, Alexander C. 1994. Macroeconomic Conditions and Electoral Politics in East Central Europe. American Journal of Political Science, 38, 3: 723–744.
52. Pacek, Alexander C., Grigore Pop-Eleches, Joshua A. Tucker. 2009. Disenchanted or Discerning: Voter Turnout in Post-Communist Countries. Journal of Politics, 71, 2: 473–491.
53. Pełczyńska-Nałęcz, Katarzyna. 1998. Postawy i zachowania polityczne – tendencje zmian w latach 1988–1995. W: W. Adamski, red. Polacy 95. Aktorzy i klienci transformacji. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
54. Persson, Mikael, Hanna Wass, Henrik Oscarsson. 2013. The Generational Effect in Turnout in the Swedish General Elections, 1960–2010. Scandinavian Political Studies, 36, 3: 249–69.
55. Plutzer, Eric. 2002 Becoming a habitual voter: inertia, resources, and growth in young adulthood. American Political Science Review, 96, 1: 41–56.
56. Pop-Eleches, Grigore, Joshua Tucker. 2011. Communism’s Shadow: Postcommunist Legacies, Values, and Behavior. Comparative Politics, 43, 4: 379–399.
57. Pop-Eleches, Grigore, Joshua A. Tucker. 2017. Communism’s Shadow. Historical Legacies and Contemporary Political Attitudes. Princeton, NJ: Princeton University Press.
58. Raciborski, Jacek. 1989. Rytuał, plebiscyt czy wybory? Warszawa: Instytut Socjologii UW.
59. Raciborski, Jacek. 2011. Obywatelstwo w perspektywie socjologicznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
60. Riker, William H., Peter C. Ordeshook. 1968. A theory of the calculus of voting. American Political Science Review, 62, 1: 25–43.
61. Roper, Steven D., Florin Fesnic. 2003. Historical Legacies and Their Impact on Post-Communist Voting Behaviour. Europe-Asia Studies, 55, 1: 119–131.
62. Rosenstone, Steven J., John M. Hansen. 1993. Mobilization, Participation, and Democracy in America. New York, USA: Macmillan.
63. Smets Kaat, Anja Neundorf. 2014. The hierarchies of age-period-cohort research: political context and the development of generational turnout patterns. Electoral Studies, 33, 1: 41–-51.
64. Smets Kaat, Carolien van Ham. 2013. The embarrassment of riches? A meta-analysis of individual-level research on voter turnout. Electoral Studies, 32, 2: 344–359.
65. Sztompka, Piotr. 2002. Socjologia. Kraków: Znak.
66. Teixeira, Ruy A. 1992. The Disappearing American Voter. Washington: The Brooking Institution.
67. Topf, Richard. 1995. Electoral Participation. W: H.-D. Klingemann, D. Fuchs, eds. Citizens and the State. Oxford: Oxford University Press, 27–51.
68. Verba, Sidney, Norman H. Nie. 1972. Participation in America. Political Democracy and Social Equality. New York, NY: Harper and Row.
69. Verba, Sidney, Kay L. Schlozman, Henry E. Brady. 1995. Voice and Equality: Civic Voluntarism in American Politics. Cambridge, MA: Harvard University Press.
70. Wass, Hanna. 2007. The Effects of Age, Generation and Period on Turnout in Finland 1975–2003. Electoral Studies, 26, 3: 648–659.
71. Wass, Hanna, André Blais. 2017. Turnout. W: K. Arzheimer, J. Evans, M. Lewis-Beck, eds. The SAGE Handbook of Electoral Behaviour. London: SAGE, 459–488.
72. Walczak, Agnieszka, Wouter van der Brug, Catherine E. de Vries. 2012. Long- and short-term determinants of party preferences: inter-generational differences in Western and East Central Europe. Electoral Studies, 31, 2: 273–284.
73. Wolfinger, Raymond E., Steven J. Rosenstone. 1980. Who Votes? New Haven, CT: Yale University Press.
74. Worach-Kardas, Halina. 1983. Wiek a pełnienie ról społecznych. Warszawa, Łódź: PWN.
75. Zagórski, Piotr. 2021. Electoral Turnout in Central and Eastern Europe: The Legacies of Communist Socialisation. Europe-Asia Studies, 73, 10: 1797–1831. DOI: 10.1080/09668136.2021.1991892.
76. Zagórski, Piotr. 2022. Too Much to Choose from? The Long-Term Effects of Political Fragmentation on Electoral Turnout. Politics, 42, 3: 358–375. DOI: 10.1177/0263395720971210.
77. Zagórski, Piotr, Radosław Markowski. 2021. Persistent Legacies of the Empires: Partition of Poland and Electoral Turnout. East European Politics and Societies, 35, 2: 336–362. DOI: 10.1177/0888325420907678.
78. Żerkowska-Balas, Marta, Mateusz Zaremba. 2015. Partycypacja nowych wyborców. Fundacja im. Stefana Batorego. http://www.glosuj.org.pl/wp-content/uploads/2015/10/partycypacja_nowych_pelny.pdf

Go to article

Authors and Affiliations

Mikołaj Cześnik
1
ORCID: ORCID
Piotr Zagórski
1
ORCID: ORCID

  1. Uniwersytet SWPS
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

This article deals with the rise in the Polish literature of 1970s of a new type of biographical novel, associated with the fi rst post-war generation of writers like Bohdan Zadura, Julian Kornhauser, Adam Zagajewski, Henryk Lothamer, Stanisław Piskor and Donat Kirsch. Their work is subsumed here under the label ‘new fi ction’ primarily because of its literary context, i.e. the late-modern fears and uncertainties culminating in the assumption that literature reached the state of exhaustion. The article argues that the ‘new fi ction’ acquired its distinctive character from a preoccupation with the biographical narrative and a sense of generational identity. The writers who defi ned themselves in these generational terms saw their prospect of following their aspirations and building up authentic lives weighed down by the constricting realities, and, as the article claims, resigned themselves – at best not entirely – to this sad conclusion.

Go to article

Authors and Affiliations

Przemysław Kaliszuk
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

The article analyzes the names given today to the children of inhabitants of Przemyśl — followers of Catholicism and Orthodoxy, at the same time showing their differences and similarities within both religions. In the same urban, communication and cultural community, Catholic and Orthodox live side by side (often for many generations). Despite everything, they to some extent retain their own identity (culture, traditions and customs), which also manifests itself in the names given to children. For a more complete picture of the situation, the names of the two older generations (parents and grandparents) were also presented.

Go to article

Authors and Affiliations

Elżbieta Rudnicka-Fira
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Celem artykułu była prezentacja zjawiska solidarności kobiet ujętych w kontekst Strajku Kobiet. Solidarność kobieca przedstawiona została w odniesieniu do dwóch kategorii kobiet. Pierwszej reprezentowanej przez kobiety znajdujące się w fazie ontogenetycznej, w której możliwa jest prokreacja. Druga dotyczyła tych kobiet, które nie mogą już urodzić dziecka. Analizując zebrane dane empiryczne autorce chodziło o uzyskanie odpowiedzi na pytanie o to, jaki charakter ma solidarność kobieca, zwłaszcza ta, która łączy pokolenia. Zjawisko solidarności kobiet zaprezentowane zostało w dwóch perspektywach: manifestującym się w codziennym życiu rodzin, a także mającym miejsce ze względu na wyjątkową sytuację społeczną, jaką był Strajk Kobiet.
Go to article

Bibliography

1. Allan, Graham. 2008. Flexibility, friendship, and family. Personal Relationship,15, 1: 1– 6. DOI: 10.1111/j.1475-6811.2007.00181.x.
2. Arnett, Jeffrey Jensen. 2000. Emerging adulthood: A theory of development from the late teens through the twenties. American Psychologist, 55, 5: 469–480. DOI: 10.1037//0003-066X.55.5.469.
3. Beck, Ulrich, Elizabeth Beck-Gernsheim. 2002. Individualization: Institutionalized Individualism and its Social and Political Consequences. London: Sage.
4. Bengtson, Vern L., Robert E. L. Roberts 1991. Intergenerational Solidarity in Aging Families: An Example of Formal Theory Construction. Journal of Marriage and the Family, 53, 4: 856–870. http://www.jstor.org/stable/352993. Dostęp 28.09.2021.
5. Bojczyk, Kathryn, Tara J. Lehan, Lenore M. McWey, Gail F. Melson, Debra Renee Kaufman. 2011. Mothers’and Their Adult Daughters’Perceptions of Their Relationship. Journal of Family Issues, 32: 452–481. DOI: 10.1177/0192513X10384073.
6. CBOS. 2020. O dopuszczalności przerywania ciąży po wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Komunikat z badań nr 153/2020. www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2020/K_153_20.PDF. Dostęp 25.10.2020.
7. Charles, Marilyn, Susan Frank, Stacy Jacobson, Gail Grossman. 2001. Repetition of the remembered past: Patterns of separation-individuation in two generations of mothers and daughters. Psychoanalytic Psychology,18, 4: 705–728. DOI: 10.1037//0736-9735.18.4.705.
8. Clarke, Edward, Michelle Preston, J. Raksin, Vern Bengtson. 1999. Types of Conflicts and Tensions Between Older Parents and Adult Children. The Gerontologist, 39, 3: 261–70. DOI: 10.1093/geront/39.3.261.
9. Conlon, Catherine, Virpi Timonen, Gemma Carney, Thomas Scharf. 2014. Women (Re) Negotiating Care across Family Generations: Intersections of Gender and Socioeconomic Status. Gender & Society, 28, 5: 729–751. DOI:10.1177/0891243214536466.
10. Crow, Graham. 2002. Social Solidarities: Theories, Identities and Social Change. Buckingham: Open University.
11. DeRigne, Lea Anne, Stephen Ferrante. 2012. The Sandwich Generation: A Review of the Literature. Florida Public Health Review, 9: 95–104. https://digitalcommons. unf.edu/ fphr/ vol9/iss1/12. Dostęp 28.09.2021.
12. Duncan, Simon. 2011. Personal Life, Pragmatism and Bricolage. Sociological Research Online, 16, 4: 129–140. DOI:10.5153/sro.2537.
13. Dykstra, Pearl, Teresa Cooney. 2011. Family obligations and support behaviour: A United States-Netherlands comparison. Ageing and Society, 31, 6: 1026–1050. DOI: 10.1017/S0144686 X10001339.
14. Fingerman, Karen. L., Eric Bermann. 2000. Applications of family systems theory to the study of adulthood. The International Journal of Aging & Human Development. 51, 1: 5–29. DOI: 10.2190/7TF8-WB3F-TMWG-TT3K.
15. Fingerman, Karen, Laura Miller, Kira Birditt, Steven Zarit. 2009. Giving to the Good and the Needy: Parental Support of Grown Children. Journal of Marriage and Family, 71, 5: 1220–1233. DOI: 10.1111/j.1741-3737.2009.00665.
16. Furstenberg, Frank. 2018. American Kinship Reconsidered. University of Pennsylvania Population Center Working Paper (PSC/PARC), 2018-19. https://repository.upenn.edu/psc_publications/19. Dostęp 4.08.2021.
17. Gamboni, Casey M., Elizabeth R. Watters, Kayla Reed-Fitzke. 2021. Gender, Religious, and Political Ideologies Among Three‐Generation Families: Implications for Family Conflict. Family Relations, 70, 5: 1529–1545. DOI: 10.1111/fare.12559.
18. Grundy, Emily M., John C. Henretta. 2006. Between elderly parents and adult children a new look at the intergenerational care provided by the ’sandwich generation’. Ageing and Society, 26: 707–722. DOI: 10.1017/s0144686x06004934.
19. Killian, Thimothy, Lawrence H. Ganong. 2002. Ideology, Context, and Obligations to Assist Older Persons. Journal of Marriage and Family, 64, 4: 1080–1088. DOI: 10.1111/j.1741-3737.2002.01080.x.
20. Liefbroer Aart. C., Clara.H Mulder. 2006. Family obligations. In: P.A. Dykstra, M. Kalmijn, T.C.M. Knijn, A.E. Komter, A.C. Liefbroer, C.H. Mulder, eds. Family Solidarity in the Netherlands. Amsterdam: Dutch University Press, 123–142. http://hdl.handle.net/1765/18191.
21. Lorca, Maria B., Ponce Maria. S. 2015. Normative, Structural, and Individual Factors that Predispose Adult Children to Provide Social Support to Their Elderly Parents. Journal of Comparative Family Studies, 46, 46: 517–540. https://www.jstor.org/stable/24573603. Dostęp 12.08.2021.
22. Lynch, Jane. 2006. Age in the Welfare State: The Origins of Social Spending on Pensioners, Workers, and Children (Cambridge Studies in Comparative Politics). Cambridge: Cambridge University Press.
23. McKie, Linda, Susan Gregory, Sophia Bowlby. 2002. Shadow Times: The Temporal and Spatial Frameworks and Experiences of Caring and Working. Sociology, 36, 4: 897–924. DOI: 10.1177/003803850203600406.
24. O’Brien, Robert, Anne Marie Goetz, Jan Aart Scholte, Marc Williams. 2009. Contesting global governance: Multilateral economic institutions and global social movements. Cambridge: Cambridge University Press.
25. Sanner, Caroline, Lawrence Ganong, Marilyn Coleman, Ashton Chapman, Youngjin Kang. 2019. Building Family Relationships With Inherited Stepgrandparents. Family Relations, 68, 4: 484–499. DOI: 10.1111/fare.12381.
26. Shapiro, Adam. 2004. Revisiting the Generation Gap: Exploring the Relationships of Parent/Adult-Child Dyads. Research on Social Work Practice, 58, 2: 302–310. DOI: 10.1177/104973159900900303.
27. Silverstein, Merril, Vern L. Bengtson. 1997. Intergenerational solidarity and the structure of adult child – Parent relationships in American families. American Journal of Sociology, 103, 2: 429–460. DOI: 10.1086/23121.
28. Smart, Carol. 2007. Same Sex Couples and Marriage: Negotiating Relational Landscapes with Families and Friends. The Sociological Review, 55, 4: 671–686. DOI: 10.1111/j.1467-954X.2007.00747.x.
29. Subašić, Emina, Stephane Hardacre, Benjamin Elton, Nyla R. Branscombe, Michelle K. Ryan, Katherine J. Reynolds. 2018. “We for She”: Mobilising men and women to act in solidarity for gender equality. Group Processes & Intergroup Relations, 21, 5: 707–724. DOI: 10.1177/1368430218763272.
30. Suh, Mee. 2008. Women, Ageing and the Family in Korea. Australasian Journal on Ageing, 13: 175 – 177. DOI: 10.1111/j.1741-6612.1994.tb00667.x.
31. Suitor, J. Jill, Karl Pillemer. 2000. When experience counts most: Effects of experiential similarity on men’s and women’s receipt of support during bereavement. Social Networks, 22, 4: 299–312. DOI: 10.1016/S0378-8733(00)00028-9.
32. Suitor, J. Jill, Karl Pillemer. 2006. Choosing Daughters: Exploring Why Mothers Favor Adult Daughters over Sons. Sociological Perspectives, 49, 2: 139–161. DOI: 10.1525/sop.2006.49.2.139.
33. Suitor, J. Jill, Karl Pillemer, Jori Sechrist. 2006. Within-Family Differences in Mothers’ Support to Adult Children. The Journals of Gerontology. Series B, Psychological Sciences and Social Sciences, 61, 1: 10–17. DOI: 10.1093/geronb/61.1.S10.
34. Szukalski, Piotr.2012. Solidarność pokoleń. Dylematy relacji międzypokoleniowych. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
35. Szukalski Piotr. 2002. Proces starzenia się ludności a sprawiedliwość i równość międzypokoleniowa. W: P. Kowaleski, P. Szukalski, red. Proces starzenia się ludności – potrzeby i wyzwania. Łódź: Wyd. Biblioteka, 9 – 19.
36. Šlechtová, Hana. 2021. Siblinghood-in-Law as a Dimension of Siblinghood from the Perspective of Later Life. Studia Socjologiczne, 240, 1: 139–161. DOI: 10.24425/sts.2021.136453.
37. Walker, Alan. 1996. Intergenerational relations and the provisions of welfare. In: A. Walker, ed. The new generational contract, Intergenerational relations, old age and welfare. London: University College London, 10–37.
38. Wall, Karin, Rita Gouveia, Aeby Gaelle, Vida Cesnuityte. 2018, Changing Meanings of Family in Personal Relationships. In: K. Wall., E.D. Widmer, J. Gauthier, V. Česnuityte, R. Gouveia, eds. Families and Personal Networks. An International Comparative Perspective. UK: Palgrave Macmillan, 99–130.
39. Webber, Gretchen, Patti Giuffre. 2019. Women’s relationships with women at work: Barriers to solidarity. Sociology Compass, 13, 6: 1–10. DOI: 10.1111/soc4.12698.
40. Wheelock, Jane, Elizabeth Oughton, Susan Baines. 2003. Getting By with a Little Help from Your Family: Toward a Policy-Relevant Model of the Household. Feminist Economics, 1, 9: 19–45. DOI: 10.1080/1354570032000057053.
41. Wiley, Shaun, Ruhi Srinivasan, Elizabeth Finke, Joseph Firnhaber, Alyssa Shilinsky. 2013. Positive Portrayals of Feminist Men Increase Men’s Solidarity With Feminists and Collective Action Intentions. Psychology of Women Quarterly, 37: 61–71. DOI: 10.1177/0361684312464575.
42. Woźniak, Zbigniew. 2012. Solidarność międzypokoleniowa w starzejącym się świecie – perspektywy i zagrożenia. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, LXXIV, 3: 21–63. DOI: 10.14746/rpeis.2012.74.3.2.

Go to article

Authors and Affiliations

Aldona Żurek
1
ORCID: ORCID

  1. Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

W artykule analizujemy preferencje polityczne młodych ludzi, które wiążą się z ich aktywną obecnością po prawej stronie politycznej sceny. Interesuje nas, jakie poglądy, postawy i jakie oceny sytuacji przed i po wyborach parlamentarnych 2015 roku reprezentują młodzi Polacy deklarujący sympatie wobec prawicy lub oddający głos na ugrupowania prawicowe. Czym jest prawicowość jako pewien system poglądów młodego pokolenia i jak on się ma do prawicowości rozumianej politologicznie (jako konserwatywne poglądy obyczajowe i liberalne poglądy ekonomiczne)? W artykule dokonujemy teoretyczno-politycznej konceptualizacji kategorii prawicy politycznej, a następnie konfrontujemy ją ze społecznymi wyobrażeniami o differentia specifica prawicowości. Uwagę skupiamy na prawicowości młodych ludzi odtwarzając jej obraz na podstawie danych, zwłaszcza na wynikach własnych badań z 2016 roku. Analizujemy zachowania i motywacje wyborcze badanej grupy, poglądy na gospodarkę, kwestie socjalne, państwo, tożsamość wspólnotową, stosunek do działań opozycji politycznej i niezależności sądownictwa konstytucyjnego. Wyniki analiz pokazują, że wielu młodych wyborców, głosujących na prawicę, wcześniej należało do wyborców niezdecydowanych, poszukujących politycznych identyfikacji. Przede wszystkim jednak pokazują, czym jest prawicowość młodego pokolenia, ukazują jej płynny, niekoherentny i eksploracyjny w dużej mierze charakter oraz możliwe polityczne przepływy i znaczenie.

Go to article

Authors and Affiliations

Krystyna Szafraniec
ORCID: ORCID
Janusz Grygieńć
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

W artykule podjęto pytanie o polityczną sprawczość światopoglądu ufundowanego na stosunku do religii i Kościoła katolickiego w Polsce. Odwołując się do empirycznych badań ukazano narastające znaczenie identyfikacji religijnych w procesach kształtowania się politycznych preferencji i wyborów. Główna uwaga skupiona została na preferencjach dotyczących kształtu narodowej wspólnoty i na zmianach, jakim one ulegały w okresie ostatnich trzydziestu lat – od schyłku PRL, przez okres intensywnych zmian systemowych w latach dziewięćdziesiątych do chwili obecnej. Podstawę źródłową stanowią dane gromadzone w trwającym 45 lat badaniu podłużnym, obejmującym dwie kohorty reprezentujące odmienne społeczne pokolenia i odmienny typ religijnej socjalizacji. Uzyskane wyniki ujawniają zmniejszające się – w obu pokoleniach – poparcie dla idei wspólnoty tradycyjnej, zamkniętej na rzecz wspólnoty kulturowo otwartej i nowoczesnej, o czym w największym stopniu zadecydowały zmiany indywidualnych profili religijności.
Go to article

Bibliography

1. Baniak, Jerzy. 2008. Między buntem i sprzeciwem a potrzebą akceptacji i zrozumienia. Kryzys tożsamości osobowej a świadomość religijna i moralna młodzieży gimnazjalnej. Studium socjologiczne. Kraków: Wydawnictwo Homini S.C.
2. Bawin-Legros, Bernadette. 2004. Intimacy and the New Sentimental Order. Current Sociology, 52, issue 2.
3. Borowicz, Ryszard, Grażyna Krzyminiewska, Krystyna Szafraniec. 1991. Młodzi dorośli – paradoksy socjalizacji i rozwoju. Warszawa: IRWiR PAN.
4. Borowik, Irena. 1996. Religia we współczesnych społeczeństwach. Instytucjonalizacja a prywatność. W: I. Borowik, W. Zdaniewicz, red. Od Kościoła ludu do Kościoła wyboru: religia a przemiany społeczne w Polsce. Kraków: Nomos, 17–33.
5. Borowik, Irena. 1997. Procesy instytucjonalizacji i prywatyzacji religii w powojennej Polsce. Kraków: Wydawnictwo UJ.
6. Borowik, Irena. 2010. Why has religiosity in Poland not changed since 1989? Five Hyotheses. Politics and Religion, 3: 262–275.
7. Borowik, Irena. 2016. Przemiany religijne w Polsce na tle transformacji w Europie Środkowo-Wschodniej i globalizacji. W: I. Borowik, A. Górny, W. Świątkiewicz, red. Globalny i lokalny wymiar religii. Polska w kontekście europejskim. Uniwersytet Śląski w Katowicach i Zakład Wydawniczy Nomos.
8. Bruce, Steve. 2002. God is Dead: Secularization in the West. Oxford: Blackwell.
9. Casanova, Jose. 2006. Religie i świeckie tożsamości w procesie jednoczenia Europy: Res Publica Nowa, 1, https://www.ce.uw.edu.pl/wp-content/uploads/2017/11/9.2_jose-casanova-religie-i-swieckie-tozsamosci-w-procesie-jednoczenia-europy.pdf; dostęp 09.08.2022.
10. CBOS. 2020. Religijność Polaków w ostatnich 20 latach. Komunikat z badań 63/2020.
11. CBOS. 2022. Zmiany religijności Polaków po pandemii. Komunikat z badań 85/2022.
12. Ciupak, Edward. 1982. Religia i religijność. Warszawa: Wydawnictwo Iskry.
13. Cześnik, Mikołaj, Michał Kotnarowski, Igor Lyubashenko. 2016. Kto kształtuje polską politykę – aktywność i nieaktywność wyborcza Polaków. Studia Socjologiczne, 4, 233: 41–68.
14. Davie, Grace. 1994. Religion in Great Britain since 1945: beliving without belonging. Cambridge-Oxford: Blackwell Publishers.
15. Grabowska, Mirosława. 2001. Religijność i Kościół w procesie transformacji w Polsce. W: E. Wnuk-Lipiński, M. Ziółkowski, red. Pierwsza dekada niepodległości: próba socjologicznej syntezy. Warszawa: Instytut Studiów Politycznych PAN, 128–142.
16. Grabowska, Mirosława. 2002. Religijność i Kościół a polityka w III Rzeczpospolitej. W: R. Markowski, red. System partyjny i zachowania wyborcze. Dekada polskich doświadczeń. Warszawa: Instytut Studiów Politycznych PAN, Fundacja im. Eberta.
17. Grabowska, Mirosława. 2018. Bóg a sprawa polska. Poza granicami teorii sekularyzacji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
18. Hall, Dorota. 2016. W poszukiwaniu miejsca. Chrześcijanie LGBT w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
19. Joshi, Heather E. 2008. The Millennium Cohort Study and Mature National Birth Cohorts in Britain. In: S. Menard, ed. 2008. Handbook of Longitudinal Research. Design, Measurement, and Analysis. Amsterdam: Elsevier, 67–84.
20. Korzeniowski, Krzysztof. 1993. Orientacja demokratyczna vs autorytarna w społeczeństwie polskim. W: J. Reykowski, red. Wartości i postawy Polaków a zmiany systemowe. Szkice z psychologii politycznej. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN, 121–154.
21. Koseła, Krzysztof. 1990. Rola Kościoła katolickiego w kampanii przed wyborami czerwcowymi. W: L. Kolarska-Bobińska, P. Łukasiewicz, Z.W. Rykowski, red. Wyniki badań – wyniki wyborów. Warszawa: PTS, Oddział Warszawski, 95–141.
22. Koseła, Krzysztof. 1994. Religijne identyfikacje a niektóre preferencje polityczne Polaków. W: W. Zdaniewicz, red. Znaczenie Kościoła w pierwszych latach III Rzeczpospolitej. Warszawa: ATK, Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego SAC, 124–152.
23. Koseła, Krzysztof. 2002. Europejska tożsamość Polaków w teorii i w badaniach. W: K. Koseła, T. Szawiel, M. Grabowska, M. Sikorska. Tożsamość Polaków a Unia Europejska. Warszawa: Instytut Badań nad Podstawami Demokracji, 65–105.
24. Koseła, Krzysztof. 2003. Polak i katolik. Splątana tożsamość. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
25. Kwieciński, Zbigniew. 2002a. Wykluczanie. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
26. Kwieciński, Zbigniew. 2002b. Nieuniknione. Funkcje alfabetyzacji w dorosłości. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
27. Luckmann, Thomas. 1996. Niewidzialna religia: problem religii we współczesnym społeczeństwie. Przekład Lucjan Bluszcz. Kraków: Nomos.
28. Lynn, Peter. 2009. Methods for Longitudinal Surveys. In: P. Lynn, ed. 2009. Methodology of Longitudinal Surveys. Chichester, UK: Wiley, 1–20.
29. Mandes, Sławomir. 2002. Formy religijności w społeczeństwie polskim. W: A. Jasińska-Kania, M. Marody, red. Polacy wśród Europejczyków: wartości społeczeństwa polskiego na tle innych krajów europejskich. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 168–186.
30. Mandes, Sławomir. 2012. Religia i Naród: powikłane związki religii i nacjonalizmu. W: A. Jasińska-Kania, red. Wartości i zmiany. Przemiany postaw Polaków w jednoczącej się Europie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 165–190.
31. Mandes, Sławomir. 2012. Życie religijne. W: A. Giza, M. Sikorska, red. Współczesne społeczeństwo polskie, Warszawa: PWN, 229–270.
32. Mandes, Sławomir. 2016. Miejsce religii w społeczeństwie. W poszukiwaniu nowego programu badawczego socjologii religii. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
33. Mannheim, Karl. 1992–1993. Problem pokoleń. Przekład Anna Mizińska-Kleczkowska. Colloquia Communia, 1-12: 137–168.
34. Mariański, Janusz. 1993. Religia i Kościół w społeczeństwie pluralistycznym. Polska lat dziewięćdziesiątych. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
35. Mariański, Janusz. 2008. Emigracja z Kościoła. Religijność młodzieży polskiej w warunkach zmian społecznych. Lublin: Wydawnictwo KUL.
36. Mariański, Janusz. 2010a. Religia w społeczeństwie ponowoczesnym. Studium socjologiczne. Warszawa: Oficyna Wydawnicza.
37. Mariański, Janusz. 2010b. Zmieniająca się przynależność do Kościoła katolickiego w Polsce wyzwaniem dla duszpasterstwa. W: J. Baniak, red. Laikat i duchowieństwo w Kościele katolickim w Polsce. Poznań: UAM, 19–46.
38. Markowski, Radosław, Hubert Tworzecki. 2016. Czy Polacy potrzebują rządów silnej ręki? Polityka, 10, 3049: 32–34.
39. Markowski, Radosław, red. 2017. Demokratyczny audyt Polski 2: Demokracja wyborcza w Polsce lat 2014-15. Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich.
40. Marody, Mirosława. 1996. Selektywnie religijni. W: M. Marody, red. Oswajanie rzeczywistości. Między realnym socjalizmem a realną rzeczywistością. Warszawa: Instytut Studiów Społecznych, 234–257.
41. Marody, Mirosława. 2002. Przemiany religijności Polaków. W: A. Jasińska-Kania, M. Marody, red. Polacy wśród Europejczyków: wartości społeczeństwa polskiego na tle innych krajów europejskich. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
42. Marody, Mirosława, Sławomir Mandes. 2007. Religijność a tożsamość narodowa Polaków. W: M. Marody, red. Wymiary życia społecznego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 401–418.
43. Marody, Mirosława, Sławomir Mandes. 2012. Przemiany polskiej religijności. W: A. Jasińska-Kania, red. Wartości i zmiany. Przemiany postaw Polaków w jednoczącej się Europie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
44. Moscovici, Serge. 1984. The phenomenon of social representations. In: R.M. Farr, S. Moscovici, eds. Social Representations. Cambridge/Paris: Cambridge University Press, Maison des Sciences de l’Homme.
45. Norris, Pippa, Roland Inglehart. 2006. Sacrum i profanum. Religia i polityka na świecie. Przekład Renata Babińska. Kraków: Wydawnictwo Nomos.
46. Piwowarski, Władysław. 1971. Religijność wiejska w warunkach urbanizacji. Studium socjologiczne. Warszawa: Biblioteka Więzi.
47. Piwowarski, Władysław. 1983. Blaski i cienie polskiej religijności. W: J. Wołkowski, red. Oblicza katolicyzmu w Polsce. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
48. Piwowarski, Władysław. 2005. Religijność życia codziennego a religijność narodu. W: M. Grabowska, T. Szawiel, red. Religijność społeczeństwa polskiego lat 80. Warszawa: Wydział Filozofii i Socjologii UW, 189–202.
49. Reykowski, Janusz, red. 1993. Wartości i postawy Polaków a zmiany systemowe. Szkice z psychologii politycznej. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN.
50. Schaie, Warner K. 1965. A general model for the study of developmental problems. Psychological Bulletin, 64: 92–107.
51. Schaie, Warner K., Paul B. Baltes. 1976. On sequential strategies in Developmental research: Description or Explanation? Human Development, 18: 384–390.
52. Szafraniec, Krystyna. 2001. Zmiana społeczna i konflikt pokoleń. Refleksje po-Mannheimowskie, Przegląd Socjologiczny, tom L/1: 13–40.
53. Szafraniec, Krystyna. 1986. Anomia – przesilenie tożsamości. Jednostka i społeczeństwo wobec zmiany. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
54. Szafraniec, Krystyna. 2002. Anomia okresu transformacji a orientacje normatywne młodzieży. Perspektywa międzygeneracyjna. W: J. Mariański, red. Kondycja moralna społeczeństwa polskiego. Kraków: Wydawnictwo WAM i Komitet Socjologii PAN, 453–480.
55. Szafraniec, Krystyna, Jarosław Domalewski i in. 2017. Zmiana warty. Młode pokolenia a transformacje we wschodniej Europie i Azji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
56. Zaręba, Sławomir. 2008. W kierunku jakiej religijności? Studia nad katolicyzmem polskiej młodzieży. Warszawa: ZWS.
57. Zdaniewicz, Witold. 2001. Zachowania religijno-moralne. W: W. Zdaniewicz, red. Religijność Polaków 1991-1998. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 70–81.
58. Zubrzycki, Genevieve. 2020. Spokojna rewolucja. Tożsamość narodowa, religia i sekularyzm w Quebecu. Przełożył Paweł Dobrosielski. Kraków: Nomos.


Go to article

Authors and Affiliations

Krystyna Szafraniec
1
ORCID: ORCID

  1. Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

In 1939–1989 it was common for an aspiring writer to make an entry into the literary scene through a literary magazine. This article revisits the problem by distinguishing two categories of literary magazines, those produced for the young from those by the young. The latter were launched through the initiative of young writers seeking a platform of their own, i.e. the impulse for the creation of such periodicals came from the literary community itself. The article also draws on Professor Kazimierz Wyka’s periodization of literature on the basis of a pair of criteria, the historical and the generational (literary groups and generations). They are an important analytical tool in the mapping of generational change in the literary history of Poland in 1945–1989.

Go to article

Authors and Affiliations

Andrzej Buck
ORCID: ORCID
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Literary periodicals promoting young writers played a major role in the formation of a distinct generational consciousness during the occupation and in the post-war period. They included Sztuka i Naród [Art and the Nation] (1942–1944), Walka [Combat] and Inaczej [Contrarily] (1945), Pokolenie [ The Generation] (1946–1947), Nurt [The Current] (1947), Po prostu [ Plain and Simple] (1949–1955), Wyboje [ Bumps] (1956–1957), Zebra (1957–1958), Orientacja (1965–1971) and Nowy Wyraz [New Expression] (1972–1981). The young writers’ literary magazines were the product of the shifting political environment and generational change.

Go to article

Authors and Affiliations

Andrzej Buck
ORCID: ORCID

This page uses 'cookies'. Learn more