Abstract
Koncepcja ideałów nauki była wkładem Stefana Amsterdamskiego do sporu na
temat racjonalności naukowej. Przyjmując, iż metoda naukowa nie jest zjawiskiem
ponadhistorycznym i że towarzyszą jej silne presupozycje normatywne, Amsterdamski
staje po stronie Kuhna w jego dyskusji z Popperem oraz jego kontynuatorami
i poplecznikami. W istotnym sensie Amsterdamski jest jednak Popperystą, jego intencją
jest bowiem rozszerzenie zasięgu krytycznej dyskusji poprzez odniesienie analiz
krytycznych do czegoś, co określa on nowożytnym ideałem nauki. Prace Amsterdamskiego,
zwłaszcza omawiana w artykule monografia Między historią a metodą,
są jednocześnie próbą zabezpieczenia statusu filozofii nauki jako instancji normatywnej
w stosunku do ideałów nauki. Artykuł stanowi rekonstrukcję koncepcji Amsterdamskiego
i zawiera analizę krytyczną relacji między celami, jakie Amsterdamski
sobie stawiał, oraz metodami ich realizacji. Wskazuję na elementy, które wydają mi
się w koncepcji ideałów nauki najbardziej problematyczne, sugerując alternatywne
sformułowania podnoszonych przez Amsterdamskiego problemów. Wykazuję, iż
koncepcja Amsterdamskiego upoważnia do podjęcia próby opracowania nowej koncepcji
podmiotu nauki, która to koncepcja mogłaby dostarczyć odpowiednich wskazówek
do krytyki nowożytnego ideału nauki.
Go to article