Search results

Filters

  • Journals
  • Keywords
  • Date

Search results

Number of results: 4
items per page: 25 50 75
Sort by:
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Artykuł jest komentarzem do artykułu prof. Roberta Poczobuta Panpsychizm a teoria emergencji: Leibniz vs Popper („Przegląd Filozoficzny” 2017, nr 4). Celem mojej pracy jest zasugerowanie, że wbrew temu, co twierdzi autor tekstu, panpsychizm jest poglądem, na rzecz którego można racjonalnie argumentować i za którym przemawiają istotne względy. W pierwszej części staram się wskazać, że wykorzystany przez Poczobuta argument z aprioryczności panpsychizmu nie jest w stanie oddalić współczesnych odmian tego stanowiska, które nawiązują do radykalnego empiryzmu. W drugiej części argumentuję, że emergentyzm napotyka istotne trudności z wyjaśnieniem świadomości. Twierdzę również, że – w przeciwieństwie do samej relacji emergencji – emergentyzm to pogląd metafizyczny, który nie jest ani weryfikowany, ani falsyfikowany przez nauki szczegółowe.
Go to article

Authors and Affiliations

Jacek Jarocki
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

The aim of this article is to demonstrate the contribution of fundamental theology to meta- theological research. The main considerations are introduced by a brief presentation of the main stages of development of the theory of theology. This renders it possible to indicate at which moment fundamental theology enters the meta-theological research and to present the research in this area. The participation of fundamental theology in these investigations is presented in two parts: (1) fundamental theological research in the area of the general theory of theology and (2) in the area of the theory of fundamental theology. In both areas, fundamental theology has a good number of publications and significant substantive achievements. This is undoubtedly due to the inclusion of meta-theology by many fundamental theologians as being important subjects of their research. Important, too, is the acknowledgement that fundamental theology, more than other theological disciplines, is predestined to carry out this type of investigation.
Go to article

Authors and Affiliations

Tadeusz Dola
1
ORCID: ORCID

  1. Uniwersytet Opolski
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Positivism is a family of philosophical views characterized by a highly favorable account of science. The characteristic theses of positivism are that science is the only valid knowledge and that philosophy does not possess a method different from science (scientism). Positivists attempted to eliminate all metaphysical components in the area of philosophy. Wolniewicz was one of the most original Polish analytical philosophers of second part of 20th century and he was a strong opponent of anti-metaphysical tendencies. The author discusses the problem of the relationship between science and philosophy and presents Wolniewicz’s arguments against positivism and scientism.

Go to article

Authors and Affiliations

Ryszard Kleszcz
ORCID: ORCID
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

W artykule dokonuję rekonstrukcji i krytycznie omawiam (analizuję) podstawowe zręby Zdzisława Cackowskiego sposobu rozumienia filozofii i nauki. Podkreślam, iż według Cackowskiego filozofia jest nauką (i to nauką nomotetyczną), choć zarazem jest to nauka ze wszystkich najogólniejsza. Filozofia bowiem, podobnie jak nauki szczegółowe, spełnia wszystkie najważniejsze, tak jak je określa Cackowski, warunki i kryteria naukowości. Filozofia ponadto, podobnie jak każda inna nauka, prócz funkcji poznawczej, pełni również istotne funkcje praktyczne, w szczególności światopoglądowo-ideologiczne. Natomiast specyfika (swoistość) filozofii wynika z jej aspiracji uniwersalistycznych i według Cackowskiego polega na bezprecedensowo wysokim (najwyższym) stopniu ogólności odkrywanych przez nią prawidłowości — prawidłowości dotyczących obiektywnie istniejącej rzeczywistości i jej poznania. O specyfice filozofii przesądza zdaniem Cackowskiego również to, że usiłuje ona zgłębić naturę jakościowych skoków pomiędzy podstawowymi segmentami świata realnego, np. pomiędzy obiektami kwantowymi i korpuskularnymi, przyrodą nieorganiczną i organiczną, procesami neuronalnymi i umysłowymi itp. By jednak nie oderwać się od rzeczywistości, zdaniem Cackowskiego, filozoficzne syntezy każdorazowo winny być zakotwiczone w wyspecjalizowanych badaniach nauk szczegółowych, w konkretnych wynikach tych badań oraz w szeroko pojętej praktyce naukowej i społecznej, czyli w sferze praxis. Sposób rozumienia filozofii przez Cackowskiego czyni ją zatem, z jednej strony, zasadniczo zbieżną z pozytywistyczną, scjentystyczną i marksistowską koncepcją filozofii, z drugiej zaś strony — sytuuje ją w wyraźnej opozycji do fenomenologicznej jej koncepcji. Zastrzeżenia i sprzeciw Cackowskiego wobec fenomenologicznego projektu badań filozoficznych były w jego twórczości względnie stałe (z biegiem lat zmieniały się tylko nieznacznie) i z reguły dotyczyły: (1) zakresu i sensu ich autonomii wobec nauk szczegółowych, (2) zasady bezzałożeniowości (i to bez względu na stopień jej radykalizmu), (3) Husserlowskiej „zasady wszelkich zasad” jako głównego metodologicznego principium, (4) fenomenologicznej koncepcji bezpośredniego doświadczenia, (5) możliwości i zakresu poznania ejdetycznego, (6) idei transcendentalizmu i koncepcji czystej świadomości oraz (7) zasadniczej postawy fundamentalistycznej, motywowanej zarówno wątkami kartezjańskimi, jak i, zdaniem Cackowskiego, całkowicie irracjonalną tęsknotą do odkrycia absolutu metafizycznego i epistemologicznego.
Go to article

Authors and Affiliations

Józef Dębowski

This page uses 'cookies'. Learn more