W niniejszym eseju autor proponuje reteoretyzację głównych idei zawartych w książce „Testy edukacyjne. Studium dynamiki selekcji i socjalizacji” (2017) autorstwa Agnieszki Gromkowskiej-Melosik. Z przykładów szczegółowo opisanych w książce, autor wyodrębnia uniwersalne wzorce zmian społecznych spowodowanych wprowadzeniem testów edukacyjnych, w ramach których podmioty uwikłane na różnych poziomach w testy edukacyjne reorientują swoje zachowania. Wszystkie te zmiany nazywane są testyzacją. Testyzacja składa się z trzech elementów: testokracji (poziom makrospołeczny), testolatrii (poziom przekonań kulturowych) i uczenia pod testy (poziom mikrospołeczny). Testokracja jako „rządy testów” polega na wykorzystaniu systemów abstrakcyjnych jako narzędzia selekcji. Testokracja jako „zarządzanie poprzez testy” polega na porównawczym ocenianiu stanu systemów edukacji na świecie. Testolatria obejmuje zespół przekonań kulturowych odnoszących się do obiektywności i niezależności testów. Przekonania te zapewniają stabilny i społecznie uprawomocniony porządek testowania. Wreszcie, uczenie pod testy modyfikuje techniki przekazywania i przyswajania wiedzy, przypisując wyższe wartości tym, które z większym prawdopodobieństwem poprawiają wyniki testu.

Autor niniejszego artykułu postanowił zbadać skuteczność wykorzystania metod łączenia oraz selekcji klasyfikatorów w prognozowaniu upadłości przedsiębiorstw w Polsce. Przeprowadzone badanie pozwoliło na porównanie jakości stawianych prognoz przez cztery klasyfikatory indywidualne: liniowa analiza dyskryminacyjna, regresja logistyczna, sztuczna sieć neuronowa oraz las losowy z wynikami dziewięciu metod łączenia oraz selekcji, bazujących na zbiorze powyższych klasyfikatorów. Autor artykułu przeprowadził także analizę wpływu liczby uwzględnianych zmiennych na poprawność klasyfikacji poszczególnych metod.

This is the first insight into effect of development of nonpublic and paid schools on social stratification in Poland. Logistic and multinomial regression of the Polish general Social Survey data 1998 is conducted to test hypotheses concerning effect of the fathers’s EGP category on access to various types of schools in secondary and tertiary education. Results confirm the hypotheses that respondents from intelligentsia families are overrepresented in both secondary and tertiary paid schools and have greater odds of entry in to public tertiary education in comparison to lower non-manual categories, owners, working class and peasants. Children of intelligentsia also have more opportunities to attend “better” stationary (than non-stationary) schools in comparison to other categories. This analysis provides support for the thesis about growing role of qualitative differentiation in education.

Under the pretext of a discovery of a newspaper allegedly published in 1974 this article discusses reception selection research conducted at the Cracow Press Research Center in the second half of the 20th century.