How to search?
advanced search

Search results

Filters

  • Journals
  • Keywords
  • Date

Search results

Number of results: 10
items per page: 25 50 75
Sort by:

Family resemblance and rule‑following paradox

Paweł Grad
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria | 2021 | No 1 | 71-88 | DOI: 10.24425/pfns.2021.136780
Keywords concept definition family resemblance pragmatism rule‑following paradox semantics
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

I argue in the paper that the conception of family resemblance discussed by Ludwig Wittgenstein in Philosophical Investigations is a result of the application of Wittgenstein’s general argument against rule‑following to the pragmatics of all concepts. My argument runs as follows: First, (1) I criticize interpretations of family resemblance as a ‘local’ theory, applicable only to some concepts. Next, (2) I present and criticise a classic argument against the conception of family resemblance. In the following section, (3) I analyse attempts to explicate family resemblance in terms of their possessing a common basic feature. I end my paper (4) by summarizing conclusions drawn from this critical review of literature and I briefly point to a possible solution of the difficulties generated by the concept of family resemblance.
Go to article

Bibliography

1. Andersen H. (2000), Kuhn’s Account of Family Resemblance: A Solution to the Problem of Wide‑Open Texture, „Erkenntnis” 52 (3), s. 313–337.
2. Bambrough R. (1960), Universals and Family Resemblances, „Proceedings of the Aristotelian Society. New Series” 61, s. 207–222.
3. Bellaimey J. (1990), Family Resemblances and the Problem of the Under- ‑Determination of Extension, „Philosophical Investigations” 13 (1), s. 31–43.
4. Campbell K. (1965), Family Resemblance Predicates, „American Philosophical Quarterly” 2 (3), s. 238–244.
5. Forster M. (2010), Wittgenstein on Family Resemblance Concepts, w: A. Ahmed (red.), Wittgenstein’s Philosophical Investigations. A Critical Guide, Cambridge: Cambridge University Press, s. 66–87.
6. Glock H.‑J. (2001), Słownik Wittgensteinowski, przeł. M. Hernik, M. Szczubiałka, Warszawa: Spacja.
7. Griffin N. (1974), Wittgenstein, Universals and Family Resemblances, „Canadian Journal of Philosophy” 3 (4), s. 635–651.
8. Hattiangadi A. (2007), Oughts and Thoughts. Rule‑Following and the Normativity of Content, Oxford: Oxford University Press.
9. Khatchadourian H. (1958), Common Names and “Family Resemblances”, „Philosophy and Phenomenological Research” 18 (3), s. 341–358.
10. Kripke S. (2007), Wittgenstein o regułach i języku prywatnym, przeł. K. Posłajko, L. Wroński, Warszawa: Fundacja Aletheia.
11. McGinn C. (2012), Truth by Analysis: Games, Names and Philosophy, Oxford: Oxford University Press.
12. Simon M.A. (1969), When is a Resemblance a Family Resemblance?, „Mind. New Series” 78 (311), s. 408–416.
13. Suits B. (1978), The Grasshopper. Games, Life and Utopia, Toronto: University of Toronto Press.
14. Wennerberg H. (1967), The Concept of Family Resemblance in Wittgenstein’s Later Philosophy, „Theoria” 33 (2), s. 108–132.
15. Wittgenstein L. (1974), Philosophical Grammar, red. R. Rhees, przeł. A. Kenny, Oxford: Basil Blackwell.
16. Wittgenstein L. (2000), Uwagi o podstawach matematyki, przeł. M. Poręba, Warszawa: Wydawnictwo KR.
17. Wittgenstein L. (2001), Wittgenstein’s Lectures: Cambridge 1932–1935, red. A. Ambrose, New York: Prometheus Books.
18. Wittgenstein L. (2012), Dociekania filozoficzne, przeł. B. Wolniewicz, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Go to article

Authors and Affiliations

Paweł Grad
1
ORCID: ORCID
  1. Szkoła Nauk Społecznych Instytutu Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk, ul. Nowy Świat 72, 00-330 Warszawa

Heritage – an Outline of the History of the Concept and the Word. A study in conceptual history

Marcin Jarząbek
Historyka Studia Metodologiczne | 2021 | tom 51 | 411-432 | DOI: 10.24425/hsm.2021.138383
Keywords heritage monument conceptual history historical semantics genealogy of concepts
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

The paper presents the genealogy of the concept of heritage in Polish. Adopting the Koselleck approach, it aims to bring the two paths of conceptual history methodology together: a sema-siological analysis of the term's various meanings and the onomasiological study of different words designating the same concept within one semantic field. The text argues that heritage belongs to those concepts that existed since the "saddle‑time"; however, until the second half of the 20th century, without one word denoting it.
Go to article

Bibliography

„O samobójstwie”, Kurjer Lwowski 320, 6 (1888): 5.
„Projekt reformy wyborczej we Lwowie”, Kurier Lwowski 510, 28 (1910): 2.
„Uwagi nad projektem niepodzielności gruntów włościańskich (Art. nadesłany z prowincji)”, Kurjer Lwowski 320, 6 (1888): 1.
Ashworth, Gregory. Planowanie dziedzictwa. Kraków: MCK, 2015.
Austin, John L. Mówienie i poznawanie, przeł. Bohdan Chwedeńczuk. Warszawa: PWN, 1993.
Bogdanowska, Monika. „Słowa, pojęcia terminy – o zawiłościach konserwatorskiego słownictwa”. W Karta wenecka 1964–2014, red. Weronika Bukowska, Janusz Krawczyk, 66–76. Toruń: Wydział Sztuk Pięknych UMK, 2015.
Brückner, Aleksander. Encyklopedia staropolska. Warszawa: Trzaska, Evert, Michalski, 1937.
Czerzniewska, Jolanta. „Muzealizacja. Projekt narodowotwórczy między towarzystwem a uniwersytetem”. W Miłośnictwo rzeczy. Studia z historii kolekcjonerstwa na ziemiach polskich w XIX w., red. Kamila Kłudkiewicz, Michał Mencfel. Warszawa: Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów, 2012.
Działoszyński, Bartosz. Cywilizacja. Szkice z dziejów pojęcia w XVIII i XIX wieku. Warszawa: WUW, 2018.
Encyklopedia powszechna Ultima Thule, t. 3. Warszawa, Wyd. Ultima Thule, 1931.
Encyklopedia powszechna, t. 7: (Den.–Eck.). Warszawa: Samuel Orgelbrand, 1861.
Freeden, Michael. Ideologies and Political Theory. A Conceptual Approach. Oxford: Clarendon Press, 1996.
Frycz, Jerzy. Restauracja i konserwacja zabytków architektury w Polsce w latach 1795–1918. Warszawa: PWN, 1975.
Gellner, Ernest. Narody i nacjonalizm, przeł. Teresa Hołówka. Warszawa: PIW, 1991.
Geschichtliche Grundbegriffe: Historisches Lexikon zur politisch‑sozialen Sprache in Deutschland, red. Rienhart Koselleck, Werner Conze, Otto Brunner, t. 1–8. Stuttgart: Klett–Cotta, 1972–1997.
Gloger, Zygmunt. „Pomnik”. W Encyklopedia staropolska ilustrowana, t. 2, 72–73. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1958.
Grześkowiak‑Krwawicz, Anna. Dyskurs polityczny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Pojęcia i idee. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK, 2018.
Guilhaumou, Jacques. Discours et événement. L'histoire langagière des concepts. Besançon: Presses universitaires de Franche–Comté, 2006.
Guilhaumou, Jacques. La langue politique et la Révolutionfrançaise. De l'événement à la raisonlinguistique. Paris: Méridiens/Klincksieck, 1989.
Hartog, François. Regimes of Historicity: Presentism and Experiences of Time. New York: Columbia University Press, 2015.
History of Concepts. Comparative Perspectives, red. Iain Hampsher‑Monk, Karin Tilmans, Frank van Vree. Amsterdam: Amsterdam University Press, 1998.
Ifversen, Jan. „About Key Concepts and How to Study Them”. Contributions to the History of Concepts 1, 6 (2011): 65–88.
Ilustrowana encyklopedja Trzaski, Everta i Michalskiego z wieloma mapami, tablicami i ilustracjami w tekście, red. Stanisław Lam, t. 1: A–E. Warszawa: Księgarnia Trzaski, Everta i Michalskiego, [1926].
Konwencja o ochronie dóbr kulturalnych w razie konfliktu zbrojnego wraz z regulaminem wykonawczym do tej Konwencji oraz Protokół o ochronie dóbr kulturalnych w razie konfliktu zbrojnego, podpisane w Hadze dnia 14 maja 1954 r. (Dz. U. 1957, Nr 46, poz. 211 i 212). http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19570460212 (dostęp: 10.03.2021).
Konwencja UNESCO w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego z 17 października 2003 r. http://niematerialne.nid.pl/Konwencja_UNESCO/Tekst%20Konwencji% 20o%20ochronie%20dziedzictwa%20niematerialnego/ (dostęp: 10.03.2021).
Konwencja w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego (Dz. U. 1976, Nr 32, poz. 190). https://www.unesco.pl/fileadmin/user_upload/pdf/Konwencja_w_-sprawie_ochrony_Swiatowego_Dziedzictwa.pdf (dostęp: 8.03.2021).
Kopaliński, Władysław. Koty w worku, czyli z dziejów pojęć i rzeczy. Warszawa: Rytm, 1997.
Koselleck, Reinhart. Semantyka historyczna, przeł. Wojciech Kunicki. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2012.
Kossak‑Szczucka, Zofia. Dziedzictwo, cz. 1/2, wyd. 4. Warszawa: „Pax”, 1974.
Kraushar, Aleksander. Towarzystwo Warszawskie Przyjaciół Nauk, księga I „Czasy pruskie 1800–1807”. Kraków: Gebethner i Spółka, 1900.
Kripke, Saul. Nazywanie a konieczność, przeł. Bohdan Chwedeńczuk. Warszawa: „Pax”, 1988.
Kuligowski, Piotr. Radykałowie polistopadowi i nowoczesna galaktyka pojęć (1832–1888). Kraków: Universitas, 2020. Kultura a rozwój, red Jerzy Hausner, Anna Karwińska, Jacek Purchla. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury, 2013.
Linde, Samuel Bogumił. Słownik języka polskiego, t. 1, cz. 1: A–F. Warszawa: Drukarnia XX. Pijarów, 1807. https://kpbc.umk.pl/dlibra/publication/8176/edition/12850/content (dostęp: 10.03.2021).
Lowenthal, David. The heritage crusade and the spoils of history. London: Viking, 1996.
Lowenthal, David. The past is a foreign country. Cambridge: CUP, 1985.
Łuszczkiewicz, Władysław. Wskazówka do utrzymania kościołów, cerkwi i przechowywanych tamże zabytków przeszłości. Kraków: Drukarnia UJ, 1869.
Mayor, Federico. „Wspólne dziedzictwo”. Biuletyn Polskiego Komitetu ds. Unesco 1, 268 (1989).
Mączyński, Jan. Lexicon Latino Polonicum Ex Optimis Latinae Linguae Scriptoribus Concinnatum. Konigsberg: Jan Daubman, 1563. https://www.dbc.wroc.pl/dlibra/publication/9338/edition/8432/content (dostęp: 15.03.2021).
Mizerniuk‑Rotkiewicz, Natalia. Muzeum Starożytności w Wilnie. Historia i rekonstrukcja zbiorów malarstwa i grafiki. Warszawa–Toruń: Polski Instytut Studiów nad Sztuką Świata, 2016.
Moraczewski, Jędrzej. Starożytności polskie. Ku wygodzie czytelnika porządkiem abecadłowym zebrane, t. 1. Poznań: Księgarnia Jana Konstantego Żupańskiego, 1842.
Muczkowski, Józef. Jak konserwować zabytki przeszłości? Odbitka z „Architekta”. Kraków: „Architekt”, 1904.
Muczkowski, Józef. Ochrona zabytków. Kraków: nakładem autora, 1914.
Muzeum Starożytności w Wilnie (Wyjątek z Kuryera Wileńskiego nr 1 1856). Wilno: „Kuryer Wileński”, 1856.
Nahlik, Stanisław. Grabież dzieł sztuki. Rodowód zbrodni międzynarodowej. Wrocław–Kraków: Ossolineum, 1958.
Opieka nad zabytkami i ich konserwacja. Warszawa: Ministerstwo Kultury i Sztuki, 1920.
Palonen, Kari. „Rhetorical and Temporal Perspectives on Conceptual Change. Theses on Quentin Skinner and Reinhart Koselleck”. Finnish Yearbook of Political Thought 3 (1999): 65–80.
Piłsudski, Bronisław. „Kobiety Wschodu”. Nowe Słowo. Dwutygodnik Społeczno–Literacki 7 (103), 6 (1907).
Pocock, John. „Concepts and Discourses: A Difference in Culture? Comment on a Paper by Melvin Richter”. W The Meaning of Historical Terms and Concepts. New Studies on Begriffsgeschichte, red. Hartmut Lehmann, Melvin Richter. Washington, DC: German Historical Institute, 1996.
Pocock, John. The Machiavellian Moment. Florentine Political Thought and the Atlantic Republican Tradition. Princeton: Princeton University Press, 1975.
Pomian, Krzysztof. Muzea i narody w Europie Środkowej przed pierwszą wojną światową, przeł. Tomasz Stróżyński. Warszawa: Stowarzyszenie Muzeów Uczelnianych, 2016.
Pomian, Krzysztof. Przeszłość jako przedmiot wiedzy, wyd. 2. Warszawa: WUW, 2010.
Pomian, Krzysztof. Zbieracze i osobliwości. Paryż–Wenecja XVI–XVIII wiek, przeł. Andrzej Pieńkos, wyd. 3. Gdańsk: słowo/obraz terytoria, 2012.
Prawo i Sprawiedliwość. Polski model państwa dobrobytu. Program Prawa i Sprawiedliwości 2019. http://pis.org.pl/files/Program_PIS_2019.pdf (dostęp: 29.12.2020).
Pruszyński, Jan. Ochrona zabytków w Polsce. Geneza, organizacja, prawo. Warszawa: PWN, 1989.
Robin, Régine. Histoire et linguistique. Paris: Armand Robin, 1973.
Skinner, Quentin. The Foundations of Modern Political Thought, t. I–II. Cambridge: CUP, 1978.
Słownik języka polskiego, obejmujący: oprócz zbioru właściwie polskich, znaczną liczbę wyrazów z obcych języków polskiemu przyswojonych; nomenklatury tak dawne, jak też nowo w użycie wprowadzone różnych nauk, umiejętności, sztuk i rzemiosł; nazwania monet, miar i wag główniejszych krajów i prowincij; mitologję plemion słowiańskich i innych ważniejszych, tudzież oddzielną tablicę słów polskich nieforemnych z ich odmianą; do podręcznego użytku wypracowany przez Aleksandra Zdanowicza, Michała Bohusza Szyszkę, Januarego Filipowicza, Walerjana Tomaszewicza, Florjana Czepielińskiego i Wincentego Korotyńskiego, z udziałem Bronisława Trentowskiego, t. 1. Wilno: Maurycy Orgelbrand, 1861. https://eswil.ijp.pan.pl/index.php (dostęp: 12.03.2021).
Smith, Laurajane. Emotional Heritage: Visitor Engagement at Museums and Heritage Sites. London: Routledge, 2020.
Smith, Laurajane. Uses of Heritage. Abindgon: Routledge, 2006.
Sondel, Janusz. Słownik łacińsko–polski dla prawników i historyków. Kraków: Universitas, 2006.
Starobinski, Jean. Wynalezienie wolności 1700–1789, przeł. Maryna Ochab. Gdańsk: słowo/ obraz terytoria, 2006.
Surowiecki, Wawrzyniec. Wybór pism, red. Joanna Grzywicka, Aleksander Łukaszewicz. Warszawa: PWN, 1957.
Szmygin, Bogusław. Kształtowanie koncepcji zabytku i doktryny konserwatorskiej w Polsce w XX wieku. Lublin: Wyd. Politechniki Lubelskiej, 2000.
Tatarkiewicz, Władysław. Dzieje sześciu pojęć. Sztuka, piękno, forma, twórczość, odtwórczość, przeżycie estetyczne, wyd. 3. Warszawa: PWN, 1982.
Tomaszewski, Andrzej. Ku nowej filozofii dziedzictwa, wyb. i oprac. Ewa Święcka. Kraków, MCK, 2012.
Trotz, Michał Abraham. Nowy dykcyonarz to iest Mownik polsko–niemiecko–francuski: z przydatkiem przysłów potocznych, przestrog gramatycznych, lekarskich, matematycznych, fortyfikacyynych, żeglaskich [!], łowczych i inszym naukom przyzwoitych wyrazow, t. 3. Lipsk: Officina Gleditschiana, 1764. https://crispa.uw.edu.pl/object/files/416251/display/Default (dostęp: 10.03.2021).
Ustawa z dnia 15 lutego 1962 r. o ochronie dóbr kultury (Dz. U. 1962 nr 10 poz. 48). http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19620100048 (dostęp: 2.03.2021).
Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. 2003, Nr 162, poz. 1568).
Widzicka, Monika. „Semantyka historyczna w ujęciu Reinharta Kosellecka. Zarys problematyki”. Historyka. Studia Metodologiczne 40 (2010): 45–58.
Wielka encyklopedia powszechna ilustrowana, t. 17–18: „Drogi bite–Ekliptyczne spółrzędne)”. Warszawa: Drukarnia Artystyczna S. Sikorskiego, 1896.
Wielka encyklopedia powszechna PWN, t. 3. Warszawa: PWN, 1964.
Wybranowski, Kazimierz. Dziedzictwo. Powieść. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha, 1931.
Z dziejów pojęć społeczno‑politycznych w Polsce. XVIII–XX wiek, red. Maciej Janowski. Warszawa: IH PAN–Neriton, 2019.
Zabytek i historia. Wokół problemów konserwacji i ochrony zabytków w XIX wieku, red. Piotr Kosiewski, Jarosław Krawczyk. Warszawa; Muzeum Pałacu w Wilanowie, 2012.
Go to article

Authors and Affiliations

Marcin Jarząbek
1
ORCID: ORCID
  1. Uniwersytet Jagielloński, Kraków

Definite descriptions and nonexistent objects

Arkadiusz Chrudzimski
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria | 2022 | No 4 | 191-211
Keywords definite description existence intentionality A. Meinong nonexistent objects quantification B. Russell semantics
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

According to the usual, simplified picture of the Meinong‑Russell controversy, Meinong’s semantics is structurally amazingly simple but ontologically very expensive, while Russell’s theory contains some counter‑intuitive syntactic complica-tions, but to make up for this expense it releases us from almost all ontological troubles. Now the reality is much more complex. On the one hand it appears that the alleged ontological innocence of Russell’s solution has been highly exaggerated. In particular it assumes a Platonic ontology of universal properties. At the same time, if we look a bit closer, also Meinong’s theory turns out to be much more complicated than it looks at the first sight. It involves a hierarchy of objects exhibiting different degrees of completeness and in the later period of Meinong’s thought the structure of intentional reference takes a form very similar to that which has been proposed by Russell in his On Denoting.
Go to article

Authors and Affiliations

Arkadiusz Chrudzimski
1
ORCID: ORCID
  1. Uniwersytet Jagielloński, Instytut Filozofii, ul. Grodzka 52, 31-044 Kraków

Some remarks on Roman Ingarden’s theory of meaning

Janusz Maciaszek
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria | 2020 | No 4 | 357-384 | DOI: 10.24425/pfns.2020.135079
Keywords compositionality definite description extensional substitutability principle holism phenomenology pragmatism proper name semantic correlate semantics theory of meaning
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

The aim of the paper is to present the theory of meaning formulated by Roman Ingarden in the Controversy over the Existence of the World, The Literary Work of Art, and in The Cognition of the Literary Work of Art. When this has been done here, I test Ingarden’s theory by applying it to selected problems of contemporary philosophy of language. These problems include the semantics of empty names, the controversy between Millianism and descriptivism over the nature of proper names, the problem of substitutability in intensional contexts, meaning holism, compositionality, and the boundary between semantics and pragmatics. My analysis of these problems within the framework of Ingarden’s theory and my presentation of their solutions as delivered by G. Frege, K. Ajdukiewicz, W.V. Quine and D. Davidson shed interesting light on this extremely complex and ‘fine‑grained’ theory based on Ingarden’s original ontology. Although Ingarden’s theory does not fall within the dominant current of language philosophy, it offers a solution to the problem of empty names, the relation of proper names to definite descriptions, and substitutability. The theory is not holistic nor does it blur the distinction between semantics and pragmatics. Unfortunately, Ingarden’s theory is not compositional and reifies meanings, which may be seen as a serious objection to it. Therefore, the assessment of this theory cannot be unequivocal.
Go to article

Authors and Affiliations

Janusz Maciaszek
1
ORCID: ORCID
  1. Uniwersytet Łódzki, Instytut Filozofii, ul. Lindleya 3/5, 90-131 Łódź

Between philosophy of language and metaphysics: P.F. Strawson’s concept of person in the light of Paul Ricoeur’s phenomenological hermeneutics

Małgorzata Kowalska
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria | 2019 | No 4 | 359-371 | DOI: 10.24425/pfns.2019.130926
Keywords language metaphysics person semantics hermeneutics
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

W artykule konfrontuję koncepcję osoby Petera Strawsona z koncepcją osoby Paula Ricoeura, traktując je jako reprezentatywne ilustracje podejścia semantyczno-ontologicznego i pragmatyczno-egzystencjalnego (lub hermeneutycznego) zarazem do problemu języka i do problemu bytu zwanego osobą. Zaznaczam różnice między tymi podejściami, ale wskazuję także na ich punkty wspólne. Zgodnie z przedstawioną interpretacją, Ricoeur w swojej próbie przezwyciężenia ograniczeń semantycznej teorii osoby rozwija i uwypukla wątki, które w sposób marginalny były obecne już w teorii Strawsona, a skądinąd docenia znaczenie tych, które w tej teorii były pierwszoplanowe, chociaż je relatywizuje. Stosunek Ricoeura do Strawsona pokazuje złożoną relację między tzw. filozofią kontynentalną i tzw. filozofią analityczną.

Go to article

Authors and Affiliations

Małgorzata Kowalska

Unity of proposition in Russell as a philosophical problem

Janusz Maciaszek
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria | 2022 | No 4 | 149-168 | DOI: 10.24425/pfns.2022.143857
Keywords belief infinite regress meaning metaphysics ontology proposition referent relation semantics syntax third man argument
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

In his 1903 monograph Principles of Mathematics Bertrand Russell formulated a theory which interpreted a proposition expressed by a sentence as a unitary bond of referents (meanings) of its parts. In the paper I argue that the problem he faced in his attempt to define the unity of proposition is a special case of a wider philosophical problem of the relation between language and the world. Mentioned for the first time by Plato in Parmenides and then repeated by Aristotle in Metaphysics, infinite regress formulated as ʻthe third man argument’ presented a problem for Francis Bradley, Bertrand Russell and Gottlob Frege. It was reformulated in syntactic terms by Hans Reichenbach and used by Donald Davidson as an argument against referential semantics. The conclusion of the paper is as follows: ʻthe third man argument’ is a result of projecting syntactic structures of language on metaphysically conceived referential semantics. It does not undermine ontology conceived as an investigation of possible beings.
Go to article

Authors and Affiliations

Janusz Maciaszek
1
ORCID: ORCID
  1. Uniwersytet Łódzki, Instytut Filozofii, ul. Lindleya 3/5, 90-131 Łódź

Das Perfekt der „besprochenen Welt“ und die Aktionsarten: eine Fallstudie zu Reichenbachs und Weinrichs Tempusmodellen aus der Sicht der Vendler’schen Aktionsartklassen

Michail L. Kotin Kamila Torba Robert Wawrzynkiewicz
Kwartalnik Neofilologiczny | 2019 | No 3 | 445-459 | DOI: 10.24425/kn.2019.129906
Keywords Perfect tense aspectual semantics Aktionsarten real and grammatical tense verbal periphrases auxiliary verbs
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

The paper presents an analysis of the grammatical function of the German perfect tense form by encoding the “real” times. The theoretical base provides a combination of two separate concepts, i.e. Reichenbach’s and Weinrich’s model, and is an attempt to combine them into one, prototypical model. As an additional criterion, the classification according to Vendler is introduced, because one of the goals of the paper is also to examine the use of auxiliary verbs haben-have and sein-be in verbal periphrases depending on their Aktionsart, or type of activity.

Go to article

Authors and Affiliations

Michail L. Kotin
Kamila Torba
Robert Wawrzynkiewicz

The principle of transparency of the sign. Leon Koj’s point of view

Józef Dębowski
Filozofia i Nauka | 2020 | Tom 8 | Część 2 | 201-216
Keywords logic axiomatized logical system semiotic semantic pragmatic sign meaning denoted designated intentionality the transparency of the sign the principle of transparency expressive function of the sign communicative function of the sign semantic antinomies
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

The article consists of two parts. In the first one (introductory) I recall—following Edmund Husserl, Stanisław Ossowski and Adam Schaff—the main formulations of the “principle of transparency of the sign.” In these formulations it is usually said about (1) the transparency of the sign regarding objects denoted by the sign (denoted, designated and/or named), or (2) the transparency of the sign regarding its meaning (respectively, events, states of affairs and facts designated by the sign). However, as Husserl pointed out, one can also speak about (3) the transparency of the sign in relations to the activities and mental states of the sign’s users (senders and recipients). After all, only due to the transparency of the sign understood in this way, it is possible for people to communicate with each other, thus the sign can also has an expressive and communicative function. In turn, the second part of the article (essential) contains a reconstruction of the Leon Koj’s approach; Koj gave a consistently formalized form to the theory of sign based on the principle of transparency— the form of an axiomatized logical system (using Quine's formalism from his Mathematical Logic). One of Koj's main goals was also to indicate the close relationship between semantics and pragmatics, and even the primacy of pragmatics over semantics. Formal-logical tools have also shown that the theory of sign based on the principle of transparency neither contravene The Law of Non-Contradiction (at least in its psychological formulation), nor contain or imply semantic antinomies such us antinomy of the liar. Because it is a theory easily negotiable with Alfred Tarski’s theory of language levels.

Go to article

Authors and Affiliations

Józef Dębowski

Russell’s ‘very interesting misinterpretation’?

Stanisław Krajewski
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria | 2022 | No 4 | 225-236 | DOI: 10.24425/pfns.2022.143861
Keywords defining truth K. Gödel great mathematical idea L. Henkin incompleteness interesting error logical fallacy model theory A. Robinson B. Russell semantics A. Tarski universality of logic
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

According to Kurt Gödel, Bertrand Russell misinterpreted the incompleteness theorem, but did it in ʻa very interesting manner’. To understand what he meant we need to consider their attitudes to defining truth. Even more revealing is the discussion of two fundamental approaches to logic: one is universalistic, and assumed by both Russell and Gödel, and the other is model‑theoretical, Alfred Tarski’s style. It turns out that a misleading or erroneous interpretation can be interesting, as it reveals something fundamental. William Byers claims that truly great ideas in mathematics and about mathematics are in a way false, as they lead to errors, but at the same time they can help to make advances in math. Logicism provides a good example. In addition it may be mentioned that when Russell argued in its favor, he committed a logical fallacy.
Go to article

Authors and Affiliations

Stanisław Krajewski
1
ORCID: ORCID
  1. Uniwersytet Warszawski, Wydział Filozofii, ul. Krakowskie Przedmieś-cie 3, 00-047 Warszawa

O pojęciu Boga. Po lekturze Feuerbacha

Bohdan Chwedeńczuk
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria | 2018 | No 1
Keywords absolutne pojęcie Boga anachroniczny spór argument bolzanowski Bóg Abrahama Bóg filozofów Bóg mistyka Bóg sam Bóg z tezy teizmu dualizm fizyki i metafizyki dualizm możliwości dualizm nieskonstruowania i niekonstruowalności (pojęcia) iluzja oczekiwania (na absolutne pojęcie Boga) konieczność nieprzyrodnicza konieczność przyrodnicza metaparuzja pochodzenie przedstawień religijnych pogląd Feuerbacha jako teoria pojęcie Boga pojęcie samo w sobie (wg Bolzana) przygodność religijny pogląd na religię rozsądne idee antynaturalizmu tabu jako ośrodek religii teologia jako antropologia twierdzenie o jedyności twierdzenie o jedyności koniecznej uprzedniość pytania o sens – następczość pytania o istnienie właściwości człowieka jako właściwości boskie zależność przyczynowa między genealogią a semantyką religii znaczenie wyrażeń religijnych
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Stanowisko Feuerbacha nazywam antropomorfizmem co do pojęcia Boga, krócej – antropomorfizmem teologicznym. Uznaję je za teorię, i akceptuję. Teza główna tej teorii głosi (w sformułowaniu semantycznym): w każdej deskrypcji „Bóg” (takiej, że jej skrótem jest nazwa „Bóg”) występują wyłącznie wyrażenia dotyczące człowieka. W języku mentalistycznym natomiast (endemicznym Feuerbachowi): nie ma w pojęciu Boga niczego, co wykraczałoby treściowo poza pojęcia dotyczące człowieka. Antropomorfizm Feuerbacha ma wersję słabą oraz wersję mocną. Słaba – pojęcie Boga ma faktycznie feuerbachowską charakterystykę. Mocna – feuerbachowska charakterystyka pojęcia Boga jest konieczna na sposób konieczności przyrodniczej. Wersje te można zespolić, korzystając z dictum znalezionego dla opisu analogicznej sytuacji – ignoramus et ignorabimus. Antropomorfizm Feuerbacha konfrontuję z najmocniejszym argumentem, jaki potrafię sobie wyobrazić – z argumentem wymierzonym w naturalizm, rezerwuar przesłanek Feuerbacha. Argument ten dozbrajam obiecującą ontologią pojęć, zaczerpniętą od Bernarda Bolzano. Pokazuję na koniec, że maszyneria ta nie pracuje, a (niefeuerbachowskie) absolutne pojęcie Boga jest (uwaga: zależność o kontrintuicyjnym przebiegu!) niekonstruowalne, bo nieskonstruowane. W tym położeniu, mając antropomorfizm teologiczny za hipotezę przyrodniczą, czekam cierpliwie (zgodnie skądinąd z postulatem Stratona) na jej obalenie.
Go to article

Authors and Affiliations

Bohdan Chwedeńczuk

This page uses 'cookies'. Learn more