Abstract
Autor stara się zrekonstruować system etyczny Henryka Elzenberga, wskazując
na możliwość ujęcia pewnych wątków etyki społecznej, które Elzenberg raczej
pomijał, w strukturę i ramy pojęciowe jego poglądów. Te ogólne ramy aksjologii
Elzenberga to przede wszystkim podział na umocowane ontologicznie
wartości perfekcyjne i utylitarne; przypisujemy je motywom, stanom rzeczy,
nawet przedmiotom. Podstawowe pytanie autora brzmi: czy nie można także
przypisywać wartości perfekcyjnej pewnym stanom rzeczy i postawom ludzkim
w życiu społecznym (społeczeństwo takie, jakie powinno być)? Pewne
elementy teorii Elzenberga usprawiedliwiają zastosowanie innego podziału
racji i motywów niż jego własny – i lepiej otwierającego przestrzeń dla idei
społecznych; jest to podział na racje/motywy bezosobowe (racje nie-egoistyczne
lub prospołeczne, np. likwidacja nędzy na świecie) i osobiste, skupione na
wartościach sprzyjających moralnej doskonałości podmiotu, m.in. takich jak
wyrzeczenie, ofiara, bohaterstwo, czy – ogólniej – sprzyjających rozwojowi
jego życia duchowego.
Go to article
Authors and Affiliations
Joanna Górnicka-Kalinowska
ORCID: