@ARTICLE{Łabaj_Jerzy_KINETYKA_2002, author={Łabaj, Jerzy and Botor, Jan and Sosnowski, Remogiusz}, number={No 3}, journal={Archives of Metallurgy and Materials}, pages={307-320}, howpublished={online}, year={2002}, publisher={Institute of Metallurgy and Materials Science of Polish Academy of Sciences}, publisher={Committee of Materials Engineering and Metallurgy of Polish Academy of Sciences}, abstract={Przegląd literaturowy stosowanych na świecie technologii do przerobu stopów Zn-Ag-Pb wskazuje, że najefektywniejszą technologią jest metoda destylacji próżniowej, oparta na zjawiskach parowania lotnych składników z kąpieli metalicznej. W procesie odparowania składników z ciekłych stopów, w warunkach obniżonego ciśnienia, podstawowe znaczenie odgrywają zjawiska transportu masy. Badania procesu parowania w próżni wykazują, że jego szybkość może być zwiększona nie tylko przez obniżenie ciśnienia czy wzrost temperatury procesu, lecz także przez zmianę warunków hydrodynamicznych w układzie. Można także przypuszczać, że w zależności od rodzaju stopu kontrola kinetyczna omawianego procesu jest znacznie zróżnicowana. Wykazanie, który z tych czynników najistotniej wpływa na kinetykę procesu parowania, wymaga określenia etapu kontrolującego proces, a także określenia wpływu tych czynników na zmianę jego kontroli. W ramach pracy przeprowadzono badania próżniowego oddestylowania cynku ze stopów Zn-Ag-Pb w zakresie ciśnień od I do 1000 Pa i temperatur od 823 do 898 K. Badania przeprowadzono dla stopu o składzie chemicznym: 50,0% Ag, 35,0% Pb i 15,0% Zn. Podstawowym urządzeniem wykorzystywanym w badaniach był agregat próżniowy składający się z głowicy roboczej, pieca indukcyjnego PIS O I TR i układu pomp próżniowych SP2000 PA. Po każdym doświadczeniu określano wielkość ubytku masy próbki oraz analizowano skład chemiczny stopu oznaczając zawartość: cynku, srebra i ołowiu metodą atomowej spektrometrii absorpcyjnej (AAS) z zastosowaniem spektrometru firmy Perkin-Elmer model 603. Na podstawie analizy uzyskanych wartości podstawowych parametrów kinetycznych: gęstości strumienia masy oraz współczynnika przenikania masy dla zakresu ciśnień od IO do 20 Pa obserwuje się silną zależność tych wielkości od ciśnienia panującego w układzie pomiarowym. Oznacza to, że w tym zakresie ciśnień następuje zmiana kontroli procesu i opory w fazie gazowej nakładają się na opory w fazie ciekłej. Można więc przyjąć, że w obszarze ciśnień od IO do 20 Pa mamy do czynienia z mieszaną kontrolą procesu. W zakresie ciśnień powyżej 20 Pa można natomiast przyjąć, że proces zachodzi w obszarze dyfuzyjnym i jest kontrolowany oporami w fazie gazowej. Szybkość procesu odcynkowania stopów Zn-Ag-Pb wzrasta silniej w miarę obniżania ciśnienia niż przy wzroście temperatury. W zakresie ciśnień poniżej IO Pa, wartości pozornej energii aktywacji procesu zbliżone są do wartości energii aktywacji dyfuzji cynku w ciekłym srebrze. Stanowi to potwierdzenie faktu, że w tym zakresie ciśnień proces destylacji cynku kontrolowany jest głównie transportem masy w fazie ciekłej.}, type={Artykuł}, title={KINETYKA PAROWANIA CYNKU ZE STOPÓW Zn-Ag-Pb W WARUNKACH OBNIŻONEGO CIŚNIENIA}, URL={http://journals.pan.pl/Content/131872/PDF-MASTER/8_METALLURGY_47_3_2002_Labaj_KINETIK.pdf}, }