@ARTICLE{Zarębski_Tomasz_O_2016, author={Zarębski, Tomasz}, number={No 2}, journal={Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria}, pages={591-602}, howpublished={online}, year={2016}, publisher={Komitet Nauk Filozoficznych PAN}, publisher={Wydział Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego}, abstract={Artykuł podejmuje kwestię wpływu filozofii L. Wittgensteina na filozofięnauki, za bezpośredni przedmiot refleksji biorąc koncepcję S.E. Toulmina. O ile wedle utartego schematu „wczesny” Wittgenstein stanowił inspirację dla logicznego pozytywizmu Koła Wiedeńskiego, to myśl „późnego” Wittgensteina stanowiła wsparcie dla post- czy antypozytywistycznej filozofii nauki. Przykład Toulmina jest o tyle odmienny, że jego koncepcja – uznawana również za antypozytywistyczną – czerpie w dużej mierze z Toulminowskiego odczytania Traktatu. W odczytaniu tym istotną rolę odgrywają argumenty historyczne, odwołujące się do kulturowego kontekstu Wiednia Habsburgów, gdzie dorastał Wittgenstein, w myśl których idee Traktatu nawiązują raczej do koncepcji H. Hertza niż do myśli E. Macha, bliskiej neopozytywizmowi. Wiodącą rolę odgrywają trzy wątki: 1) zinterpretowanie terminu „obraz” jako „modelu”, również modelu matematycznego, a nie jako „wrażenia zmysło-wego”, 2) wprowadzenie aktywnego, konstruktywistycznego elementu w tworzeniu owych modeli, 3) wykorzystanie przedstawionego w Traktacie obrazu systemu mechaniki jako formalnej siatki z różnorakimi możliwościami układu oczek (tezy od 6.34). Artykuł ukazuje, że główne pojęcie, na którym opiera się wizja nauk fizycznych Toulmina, a mianowicie „sposoby reprezentacji” świata, traktowane w sposób zbliżony do „modeli”, wpisuje się dobrze w jego interpretację Traktatu.}, type={Artykuły / Articles}, title={O wpływie "Traktatu logiczno-filozoficznego" Wittgensteina na filozofię nauki Stephena E. Toulmina}, URL={http://journals.pan.pl/Content/100378/PDF/P.Filoz.%202-16%2052-T.Zarebski.pdf}, keywords={L. Wittgenstein, S.E. Toulmin, filozofia nauki, „Tractatus logico-philosophicus”}, }