TY - JOUR N2 - Artykuł podejmuje kwestię wpływu filozofii L. Wittgensteina na filozofięnauki, za bezpośredni przedmiot refleksji biorąc koncepcję S.E. Toulmina. O ile wedle utartego schematu „wczesny” Wittgenstein stanowił inspirację dla logicznego pozytywizmu Koła Wiedeńskiego, to myśl „późnego” Wittgensteina stanowiła wsparcie dla post- czy antypozytywistycznej filozofii nauki. Przykład Toulmina jest o tyle odmienny, że jego koncepcja – uznawana również za antypozytywistyczną – czerpie w dużej mierze z Toulminowskiego odczytania Traktatu. W odczytaniu tym istotną rolę odgrywają argumenty historyczne, odwołujące się do kulturowego kontekstu Wiednia Habsburgów, gdzie dorastał Wittgenstein, w myśl których idee Traktatu nawiązują raczej do koncepcji H. Hertza niż do myśli E. Macha, bliskiej neopozytywizmowi. Wiodącą rolę odgrywają trzy wątki: 1) zinterpretowanie terminu „obraz” jako „modelu”, również modelu matematycznego, a nie jako „wrażenia zmysło-wego”, 2) wprowadzenie aktywnego, konstruktywistycznego elementu w tworzeniu owych modeli, 3) wykorzystanie przedstawionego w Traktacie obrazu systemu mechaniki jako formalnej siatki z różnorakimi możliwościami układu oczek (tezy od 6.34). Artykuł ukazuje, że główne pojęcie, na którym opiera się wizja nauk fizycznych Toulmina, a mianowicie „sposoby reprezentacji” świata, traktowane w sposób zbliżony do „modeli”, wpisuje się dobrze w jego interpretację Traktatu. L1 - http://journals.pan.pl/Content/100378/PDF/P.Filoz.%202-16%2052-T.Zarebski.pdf L2 - http://journals.pan.pl/Content/100378 PY - 2016 IS - No 2 EP - 602 KW - L. Wittgenstein KW - S.E. Toulmin KW - filozofia nauki KW - „Tractatus logico-philosophicus” A1 - Zarębski, Tomasz PB - Komitet Nauk Filozoficznych PAN PB - Wydział Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego DA - 2016 T1 - O wpływie "Traktatu logiczno-filozoficznego" Wittgensteina na filozofię nauki Stephena E. Toulmina SP - 591 UR - http://journals.pan.pl/dlibra/publication/edition/100378 T2 - Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria ER -