Details
Title
Self-endangering Work Behaviour of Polish School Principals During the Coronavirus PandemicJournal title
Studia SocjologiczneYearbook
2023Issue
No 2Authors
Affiliation
Leksy, Karina : Instytut Pedagogiki, Wydział Nauk Społecznych, Uniwersytet Śląski w Katowicach ; Muster, Rafał : Instytut Socjologii, Wydział Nauk Społecznych, Uniwersytet Śląski w Katowicach ; Wójciak, Mirosław : Katedra Badań nad Gospodarką Cyfrową, Uniwersytet Ekonomiczny w KatowicachKeywords
self-endangering work behaviour (SEWB) ; COVID-19 ; Polish school principals ; health and wellbeing ; burnoutDivisions of PAS
Nauki Humanistyczne i SpołeczneCoverage
111-130Publisher
Instytut Filozofii i Socjologii PAN ; Komitet Socjologii PAN ; Wydział Socjologii UWBibliography
1. Andraszak, Norbert. 2020. Zaangażowanie policjantów w czasie kryzysu: jak pandemia COVID-19 zmieniła pracę funkcjonariuszy Policji? e-mentor, 3, 85: 32–40. DOI: 10.15219/em85.1471.2. Babicki, Mateusz, Agnieszka Mastalerz-Migas. 2020. Występowanie zaburzeń lękowych wśród Polaków w dobie pandemii COVID–19. Psychiatria Polska, 188: 1–13. DOI: 10.12740/PP/OnlineFirst/126230.
3. Baeriswyl Sophie, Chantal Bratoljic, Andreas Krause. 2021a. How homeroom teachers cope with high demands: effect of prolonging working hours on emotional exhaustion. J Sch Psychol., 85: 125–139. DOI: 10.1016/j.jsp.2021.02.002.
4. Baeriswyl, Sophie, Andreas Krause, Maida Mustafić. 2021b. Teacher’s Emotional Exhaustion: Self-Endangering Work Behavior as Novel Concept and Explanatory Mechanism. Clinical Psychiatry 7, 3: 96. Teacher’s Emotional Exhaustion: Self-Endangering Work Behavior as Novel Concept and Explanatory Mechanism (primescholars.com) (Access: 15.07.2022).
5. Beausaert, Simon, Dominik E. Froehlich, Philip Riley, Andrea Gallant. 2021. What about school principals’ wellbeing? The role of social capital. Educ. Manag. Adm. Leadership. DOI: 10.1177/1741143221991853.
6. Beck, Urlich. 2012. Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności. Warszawa: Przekład Bogdan Baran. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
7. Bogacka, Emilia, Jan Hauke, Anna Tobolska, Justyna Weltrowska. 2021. Zróżnicowanie postaw społecznych uczniów i nauczycieli z województwa wielkopolskiego w czasie pandemii COVID-19. Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe.
8. Borle, Prem, Franziska Boerner-Zobel, Susanne Voelter-Mahlknecht, Hans Martin Hasselhorn, Melanie Ebener. 2021. The social and health implications of digital work intensification. Associations between exposure to information and communication technologies, health and work ability in different socio-economic strata. International Archives of Occupational and Environmental Health, 94, 3: 377–390. DOI: 10.1007/s00420-020-01588-5.
9. Bottery, Mike. 2016. Educational leadership for a more sustainable world. London: Bloomsbury Academic.
10. Bowling, Nathan A., Gene M. Alarcon, Caleb B. Bragg, Michael J. Hartman. 2015. A meta-analytic examination of the potential correlates and consequences of workload. Work & Stress, 29, 2: 95–113. DOI: 10.1080/02678373.2015.1033037.
11. Carver, Charles S., Michael F. Scheier, Jagdish K. Weintraub. 1989. Assessing coping strategies: A theoretically based approach. J Personality Social Psychol., 56: 267–283. DOI: 10.1037/0022-3514.56.2.267.
12. CBOS. 2020. Poczucie zagrożenia u progu epidemii koronawirusa. Komunikat z badań, nr 40.
13. Cekiera, Rafał. 2020. „Ocal ludzkość przed koronawirusem!”. Analiza internetowych intencji modlitewnych w czasie pandemii. Lud, t. 104: 213–233. DOI: 10.12775/lud104.2020.09.
14. Chillakuri, Bharat, Sita Vanka. 2022. Understanding the effects of perceived organizational support and high-performance work systems on health harm through sustain-able HRM lens: A moderated mediated examination. Employee Relations, 44(3): 629–649. DOI: 10.1108/ER-01-2019-0046.
15. Chowhan, James, Margaret Denton, Catherine Brookman, Sharon Davis, Firat K. Sayin, Isik Zeytinoglu. 2019. Work intensification and health outcomes of health sector workers. Personnel Review, 48, 2: 342–359. DOI: 10.1108/PR-10-2017-0287.
16. Cronbach, Lee J., Richard J. Shavelson. 2004. My Current Thoughts on Coefficient Alpha and Successor Procedures. Educ. Psychol. Meas., 64: 391–418. DOI: 10.1177/001316440426.
17. Dadaczynski, Kevin, Orkan Okan, Melanie Messer. 2021. COVID-19 Health Literacy School Principals Survey (COVID-HL: School Principal). Questionnaire and Scale Documentation. Version 1. Bielefeld/Fulda: Bielefeld University, Interdisciplinary Centre for Health Literacy Research and Fulda University of Applied Sciences, Public Health Centre.
18. Daniels, Kevin, Pascale Le Blanc, Matthew Davis. 2014. The models that made job design. In: M. Peeters, J. de Jonge, T.W. Taris, eds. An introduction to contemporary work psychology. Chichester: Wiley Blackwell, 63–89.
19. Dettmers, Jan, Nicole Deci, Sophie Baeriswyl, Martial Berset, Andreas Krause. 2016. Self-Endangering Work Behavior. In: M. Wiencke et al., eds. Healthy at Work. Olten: Springer International Publishing Switzerland, 25–39. DOI 10.1007/978-3-319-32331-2_4.
20. Długosz, Piotr. 2021a. Trauma pandemii COVID-19 w polskim społeczeństwie. Warszawa: Wydawnictow CeDeWu Sp. z o.o.
21. Długosz, Piotr. 2021b. Trauma COVID-19 w polskich metropoliach – przypadek Krakowa. Kultura i Edukacja, 3, 133: 24–49. DOI: 10.15804/kie.2021.03.02.
22. Engelbrecht, Gerhard J., Leon T. de Beer, Wilmar B. Schaufeli. 2020. The relationships between work intensity, workaholism, burnout, and self-reported musculoskeletal complaints. Human Factors and Ergonomics in Manufacturing and Service Industries, 30, 1: 59–70. DOI: 10.1002/hfm. 20821.
23. Fein, Erich C., Natalie Skinner, M. Anthony Machin. 2017. Work intensification, work–life interference, stress, and wellbeing in Australian workers. Int Stud Manage Org., 47, 4: 360–371. DOI: 10.1080/00208825.2017.1382271.
24. Fukowska, Maja, Tytus Koweszko. 2022. Analiza stanu psychicznego i satysfakcji z pracy personelu medycznego w okresie pandemii COVID – 19. Psychiatria, 19, 1:1–10. DOI:10.5603/PSYCH.a2021.0043.
25. Funkcjonowanie szkół w sytuacji zagrożenia COVID-19. 2021. Informacja o wynikach kontroli Najwyższej Izby Kontroli, Departament Nauki, Oświaty i Dziedzictwa Narodowego, Warszawa.
26. Gawrol, Katarzyna. 2021. Polskie szkoły w czasie „pierwszej fali” pandemii koronwirusa SARS-CoV-2. Dydaktyka Informatyki, 16: 99–112. DOI: 10.15584/di.2021.16.10.
27. Gawrych, Magdalena. 2022. Zdrowie psychiczne pracowników medycznych w czasie pandemii COVID-19 – przegląd literatury. Psychiatria Polska, 56, 2: 289–296. DOI: 10.12740/PP/OnlineFirst/127217.
28. Gouëdard, Pierre, Beatriz Pont, Romane Viennet. 2020. Education responses to Covid-19: implementing a way forward. OECD Working Paper No. 224. Education responses to COVID-19: Implementing a way forward | OECD Education Working Papers | OECD iLibrary (oecd-ilibrary.org). DOI: 10.1787/8e95f977-en.
29. Green, Francis, Steven McIntosh. 2001. The intensification of work in Europe. Labour Economics, 8, 2: 291–308. DOI: 10.1016/S0927-5371(01)00027-6.
30. Green, Francis. 2004. Why has work effort become more intense? Industrial Relations, 43, 4: 709–741. DOI: 10.1111/j.0019-8676.2004.00359.x.
31. Greenberg, Mark T., Joshua L. Brown, Rachel M. Abenavoli. 2016. Teacher Stress and Health Effects on Teachers, Students, and Schools. Edna Bennett Pierce Prevention Research Center, Pennsylvania State University. rwjf430428-TeacherStress. pdf (psu.edu) (Access: 12.10.2022).
32. Greubel, Jana, Anna Arlinghaus, Friedhelm Nachreiner, David A. Lombardi. 2016. Higher risks when working unusual times? A cross-validation of the effects on safety, health, and work-life balance. Int Arch Occup Environ Health, 89, 8: 1205–1214. DOI: 10.1007/s00420-016-1157-z.
33. Grzelak, Lech, Piotr Szwarc. 2021. Wpływ pracy w czasie pandemii COVID-19 na stres personelu pielęgniarskiego. Innowacje w Pielęgniarstwie i Naukach o Zdrowiu, 1, 6: 7–21. DOI: 10.21784/IwP.2021.001.
34. Gurba, Krzysztof. 2021. Edukacja na odległość w czasie pandemii w ocenie dyrektorów szkół. W: N. G. Pikuła, K. Jagielska, J. M. Łukasik, red. Wyzwania dla edukacji w sytuacji pandemii COVID-19. Kraków: Wydawnictwo «scriptum», 151–178.
35. Huo, Meng-Long, Peter Boxall, Gordon W. Cheung. 2022. Lean production, work intensification and employee wellbeing: Can line-manager support make a difference? Economic and Industrial Democracy, 43, 1: 198–220. DOI: 10.1177/0143831X19890678.
36. Jarczewski, Waldemar. 2022. Praca Policji w okresie pandemii COVID-19 roku 2020. Analiza zadań, poziomu represji oraz zmian tendencji zagrożeń w wybranych kategoriach przestępstw kryminalnych. W: M. Tomaszyk, D. Dymek, red. Środowisko bezpieczeństwa w zagrożeniach epidemiologicznych. Doświadczenia Covid-19 w Wielkopolsce. Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 237–259.
37. Kanios Anna, Aleksander Herman. 2022. Poczucie obciążenia pracą pracowników socjalnych w czasie pandemii. Polityka Społeczna, 11–12: 7–15. DOI: 10.5604/01.3001.0016.1309.
38. Knecht, Michaela, Gregory Meier, Andreas Krause. 2017. Endangering one’s health to improve performance? How indirect control triggers social momentum in organizations. Gr Interakt Org, 48: 193–201. DOI: 10.1007/s11612-017-0377-3.
39. Kożuch, Barbara. 2004. Zarządzanie publiczne w teorii i praktyce polskich organizacji. Warszawa: Agencja Wydawnicza Placet.
40. Krause, Andreas, Cosima Dorsemagen, Jörg Stadlinger, Sophie Baeriswyl. 2012. Indirekte Steuerung und interessierte Selbstgefahrdung: Ergebnisse aus Befragungen und Fallstudien. Konsequenzen fur das Betriebliche Gesundheitsmanagement. In: B. Badura, A. Ducki, H. Schroder, J. Klose, M. Meyer, eds. Fehlzeiten-Report 2012. Gesundheit in der flexiblen Arbeitswelt: Chancen nutzen—Risiken minimieren. Berlin: Springer, 191–202.
41. Krause, Andreas, Sophie Baeriswyl, Martial Berset, Nicole Deci, Jan Dettmers, Cosima Dorsemagen, Wolfgang Meier, Salome Schraner, Benjamin Stetter, Laura Straub. 2015. Selbstgefährdung als Indikator für Mängel bei der Gestaltung mobil-flexibler Arbeit: Zur Entwicklung keines Erhebungsinstruments. Wirtschaftspsychologie, 1: 49–59.
42. Kubicek, Bettina, Matea Paškvan, Christian Korunka. 2015. Development and validation of an instrument for assessing job demands arising from accelerated change: The intensification of Job Demands Scale (IDS). European Journal of Work and Organisational Psychology, 24, 6: 898– 913. DOI: 10.1080/1359432X.2014.979160.
43. Lazarus, Richard S., Susan Folkman. 1984. Stress, appraisal, and coping. New York: Springer.
44. Leksy, Karina. 2020. Młodzież we współczesnej przestrzeni społeczno-kulturowej. Wybrane aspekty zdrowotne i pedagogiczne. Warszawa: Difin SA.
45. Leksy, Karina, Mirosław Wójciak, Grzegorz Gawron, Rafał Muster, Kevin Dadaczynski, Orkan Okan. 2023. Work-Related Stress of Polish School Principals during the COVID-19 Pandemic as a Risk Factor for Burnout. Int. J. Environ. Res. Public Health, 20: 805. DOI: 10.3390/ijerph20010805.
46. Leżucha, Magdalena. 2021. Zdalne zarządzanie placówką oświatową w ocenie dyrektorów. Edukacja. Terapia. Opieka, 3: 7–24. DOI: 10.52934/eto.133.
47. Madalińska-Michalak, Joanna. 2016. Osobliwości pracy dyrektora szkoły – dążenie do mistrzostwa i równowagi życiowej. Labor et Educatio, 4: 27–39.
48. Madalińska-Michalak, Joanna. 2019. Dyrektorzy szkół w Polsce – wymagania, struktura, zadania. Studia Edukacyjne, 55: 59–77. DOI: 10.14746/se.2019.55.4.
49. Mahfouz, Julia. 2020. Principals and stress: Few coping strategies for abundant stressors. Educ Manage Administrat. Leadership, 48, 3: 440–458. DOI: 10.1177/17411432188175.
50. Mauno, Saija, Mari Herttalampi, Jaana Minkkinen, Taru Feldt, Bettina Kubicek. 2022. Is work intensification bad for employees? A review of outcomes for employees over the last two decades. Work & Stress, DOI: 10.1080/02678373.2022.2080778.
51. Mazzola, Joseph J., Ryan Disselhorst. 2019. Should we be „challenging” employees? A critical review and meta-analysis of the challenge-hindrance model of stress. Journal of Organizational Behavior, 40, 8: 949–961. DOI: 10.1002/job.2412.
52. Mestry, Raj. 2017a. Principals’ perspectives and experiences of their instructional leadership functions to enhance learner achievement in public schools. Journal of Education, 69: 257–280. 12.pdf (scielo.org.za) (Access: 15.07.2022).
53. Mestry, Raj. 2017b. Empowering principals to lead and manage public schools effectively in the 21st century. South African Journal of Education, 37, 1: 1–11. DOI: 10.15700/saje.v37n1a1334.
54. Muster, Rafał. 2022. Pandemia COVID-19 a zmiana modelu pracy. Polska na tle krajów Unii Europejskiej. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica, 81: 29–44. DOI: 10.18778/0208-600X.81.02.
55. Muster, Rafał, Karina Leksy. 2022. School management during the Covid-19 pandemic – between the idea of work-life balance and reality. Polityka Społeczna, 583, 10: 13–19. DOI: 10.5604/01.3001.0016.1071.
56. Mydłowska, Beata. 2022. Praca nauczyciela szkoły średniej w czasie pandemii. Roczniki Pedagogiczne, t.14 (50), 2: 35–43. DOI: 10.18290/rped22142.4.
57. Necel, Ryszard. 2021. Instytucje pomocy społecznej a pandemia COVID-19 w świetle badań pracowników socjalnych. Praca i Zabezpieczenie Społeczne/Labour and Social Security Journal, t. LXII, 2: 13–23. DOI: 10.33226/0032-6186.2021.2.2.
58. Nielsen, Morten B., Stein Knardahl. 2014. Coping strategies: a prospective study of patterns, stability, and relationships with psychological distress. Scand J Psychol., 55, 2: 142–150. DOI: 10.1111/sjop.12103.
59. Ornacka, Katarzyna, Mirewska Elżbieta. 2020. Pracownik socjalny w dobie pandemii COVID-19: wyzwania i dylematy. W: N. G. Pikuła, M. Grewiński, E. Zdebska, W. Glac, red. Wyzwania dla polityki społecznej w kontekście pandemii koronawirusa. Kraków: Wydawnictwo „scriptum” Tomasz Sekunda, 53–68.
60. Paškvan, Matea, Bettina Kubicek, Roman Prem, Christian Korunka. 2016. Cognitive appraisal of work intensification. International Journal of Stress Management, 23, 2: 124–146. DOI: 10.1037/a0039689.
61. Pyżalski, Jacek. 2020. Edukacja w czasach pandemii wirusa COVID-19. Z dystansem o tym, co robimy obecnie jako nauczyciele. Wydawnictwo EduAkcja Sp. z o.o. https://zdalnie.edu-akcja.pl/ (Access: 25.03.2023).
62. Radwan, Artur. 2023. Dyrektorzy szkół poszukiwani. Nauczyciele nie chcą brać udziału w konkursach. Dziennik Gazeta Prawna 22 lutego 2023 https://serwisy.gazeta-prawna.pl/edukacja/artykuly/8665529,dyrektor-szkoly-nauczyciele-konkurs-wakaty-brak-kandydatow-edukacja.html. (dostęp 07.04.2023).
63. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 20 marca 2020 roku w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz. U. z 2020 r., poz. 493).
64. Sayin, Firat K., Margaret Denton, Catherine Brookman, Sharon Davies, James Chowhan, Isik U. Zeytinoglu. 2021. The role of work intensification in intention to stay: A study of personal support workers in home and community care in Ontario, Canada. Economic and Industrial Democracy, 42, 4: 917–936. DOI: 10.1177/0143831X18818325.
65. Schaufeli, Wilmar, Hans De Witte, Steffie Desart. 2020. Manual Burnout Assessment Tool (BAT)—Version 2.0. Unpublished Internal Report. 2020. Available online: https://burnoutassessmenttool.be/wp-content/uploads/2020/08/Test-Manual-BAT-Englishversion-2.0-1.pdf. Access: 5.11.2022.
66. Sęk, Helena. 2011. Wypalenie zawodowe u nauczycieli. Uwarunkowania i możliwości zapobiegania. In: H. Sęk, eds. Wypalenie zawodowe. Przyczyny i zapobieganie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN SA, 149–167.
67. Sokół-Szawłowska, Marlena, Paweł Mierzejewski, Janusz Heitzman. 2022. Subiektywne pogorszenie stanu psychicznego pracowników sektora opieki medycznej w czasie pierwszej fali pandemii COVID-19 w Polsce. Psychiatria Polska, 56, 6: 1269–1287. DOI: 10.12740/PP/144111.
68. Sołtysiak, Patrycja, Żelazko Magdalena. 2021. Dostęp do edukacji oraz jej przebieg w obliczu pandemii Covid-19. Zarządzanie Publiczne, 3, 55: 101–127. DOI: 10.4467/20843968ZP.21.007.16351.
69. Staszkiewicz-Grabarczyk, Iwona. 2021. Edukacja w czasie pandemii Covid-19 w świetle aktów prawnych. Rozprawy Społeczne, t. 15, 2: 25–39. DOI: 10.29316/rs/138205.
70. Szymczyk, Agnieszka, Patrycja Połonowska. 2021. Pandemia COVID-19 jako wyzwanie dla menedżerów w obszarze motywowania pracowników. Akademia Zarządzania, 5, 3: 49–61.
71. Szyszka, Małgorzata, Agnieszka Zaborowska. 2022. Specyfika pracy socjalnej w dobie pandemii. Badania jakościowe wśród pracowników pomocy społecznej. Zeszyty Naukowe KUL, 65, 4 (260): 125–142. DOI: 10.31743/znkul.14566.
72. Topp, Christian Winther, Søren Dinesen Østergaard, Susan Søndergaard, Per Bech. 2015. The WHO-5 WellBeing Index: a systematic review of the literature. Psychother Psychosom., 84, 3: 167–176. DOI: 10.1159/000376585.
73. Trapp, Michael, Eva-Maria Trapp, Josef W. Egger, Wolfgang Domej, Giuseppe Schillaci, Alexander Avian, Peter M. Rohrer, Nina Hörlesberger, Dieter Magometschnigg, Mila Cervar-Zivkovic, Peter Komericki, Rosemarie Velik, Johannes Baulmann. 2014. Impact of mental and physical stress on blood pressure and pulse pressure under normobaric versus hypoxic conditions. PLoS One, 9, 5: e89005. DOI: 10.1371/journal.pone.0089005.
74. Van der Merwe, Hettie, Anila Parsotam. 2012. School principal stressors and a stress alleviation strategy based on controlled breathing. J Asian African Stud., 47, 6: 666–678. DOI: 10.1177/00219096114292.
75. Wallace, Sam Loc, Jayoung Lee, Sang Min Lee. 2010. Job stress, coping strategies, and burnout among abuse-specific counselors. J Employ Couns., 47: 111–122. DOI: 10.1002/j.2161-1920.2010.tb00096.x.
76. Wasilewska, Olga, Agnieszka Rybińska. 2013. Wyzwania codziennej pracy dyrektora szkoły. Zarządzanie Publiczne, 1: 127–136. DOI:10.4467/20843968ZP.13.011.1084.
77. Welbourne, Jennifer L., Donald E. Eggerth, Tara A. Hartley, Michael E. Andrew, Francisco Sanchez. 2007. Coping strategies in the workplace: relationships with attributional style and job satisfaction. J Vocat Behav., 70, 2: 312–325. DOI: 10.1016/j.jvb.2006.10.006.
78. Widerszal-Bazyl, Maria. 2007. Niepewność pracy jako źródło stresu. Bezpieczeństwo Pracy, 7-8: 20–23.
79. Widmer, Pascale S., Norbert K. Semmer, Wolfgang Kälin, Nicola Jacobshagen, Laurenz L. Meier. 2012. The ambivalence of challenge stressors: Time pressure associated with both negative and positive wellbeing. J Vocational Behavior, 80: 422–433. DOI: 10.1016/j.jvb.2011.09.006.
80. Wilsz, Jolanta. 2014. Model osobowości zawodowej menedżerów w kontekście koncepcji stałych indywidualnych cech osobowości. Problemy Profesjologii, 2: 25–34.
81. Wirtz, Anna, Friedhelm Nachreiner, Katharina Rolfes. 2011. Working on Sundays–Effects on Safety, Health, and Work-life Balance. Chronobiology International, 28, 4: 361–370. DOI: 10.3109/07420528.2011.565896.
82. Wolniak, Radosław. 2022. Wpływ pandemii COVID-19 na zarządzanie. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach, 1, 18: 21–32.
83. Wypych-Ślusarska, Agata, Joanna Kraus. 2022. Postawy pracowników sektora ochrony zdrowia wobec epidemii COVID-19. Medycyna Środowiskowa – Environmental Medicine, t. 25, 1–2: 21–27. DOI: 10.26444/ms/150369.
84. Xia, Jie, Mingqiong Mike Zhang, Jiuhua Cherrie Zhu, Di Fan, Ramanie Samaratunge. 2020. HRM reforms and job-related well-being of academics. Personnel Review, 49, 2: 597–619. DOI: 10.1108/PR-05-2018-0188.
85. Yokoyama, Kazuhito, Akinori Nakata, Yuto Kannari, Frank Nickel, Nicole Deci, Andreas Krause, Jan Dettmers. 2022. Burnout and poor perceived health in flexible working time in Japanese employees: the role of self-endangering behavior in relation to workaholism, work engagement, and job stressors. Industrial Health, 60: 295–306. DOI: 10.2486/indhealth.2022-0063.
86. Żukowski, Paweł. 2007. Wizerunek osobowościowy współczesnego menedżera w przedsiębiorstwie. Przedsiębiorczość-Edukacja, 3: 180–186. DOI: 10.24917/20833296.3.22.