Nauki Humanistyczne i Społeczne

Rocznik Historii Prasy Polskiej

Zawartość

Rocznik Historii Prasy Polskiej | 2024 | t. 27 | No 3

Abstrakt

„Magazyn Warszawski pięknych nauk, kunsztów i różnych wiadomości dawnych i nowych dla zabawy i pożytku osób obojej płci, wszelkiego stanu i smaku” wychodził w Warszawie w latach 1784–1785 i był redagowany i wydawany przez byłego jezuitę Piotra Świtkowskiego. Na jego łamach redaktor zamieścił wizerunki mieszkańców kilku krajów, m.in. Niemiec, Anglii, Francji, Włoch, Hiszpanii i Portugalii. Informacje na ich temat przekazywano odbiorcom najczęściej za pośrednictwem popularyzatorskich artykułów, tłumaczonych z zagranicznych pism lub przekładów fragmentów relacji podróżniczych po innych krajach. Autorzy artykułów poświęconych obcym narodowościom, chcąc najpełniej przybliżyć je czytelnikom, plastycznie opisywali najbardziej charakterystyczne cechy mieszkańców wymienionych krajów. Na podstawie omówionych w niniejszym opracowaniu tekstach można stwierdzić, że ich autorami byli Polacy, ponieważ w każdym z nich przy różnych okazjach odwoływano się do Polski.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Danuta Hombek
1
ORCID: ORCID

  1. Instytut Mediów, Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, ul. Uniwersytecka 1, 25-406 Kielce

Abstrakt

W latach 1875–1881 obszar greckiej Olimpii był przedmiotem systematycznych prac archeologicznych prowadzonych przez niemieckich archeologów pod kierunkiem Ernsta Curtiusa. Uznaje się je powszechnie za wydarzenie przełomowe nie tylko w kontekście postępu w dziedzinie nauki, w tym archeologii, historii i historii sztuki starożytnej, lecz również za moment istotny w historii światowego sportu. Niniejszy artykuł prezentuje analizę sposobu, w jaki prasa polska pod zaborami percypowała niemieckie prace wykopaliskowe w Olimpii, weryfikując jednocześnie, w jakim stopniu świadomość znaczenia tych działań przenikała na ziemie polskie i wpływała na rzeczywistość społeczną. Artykuł skupia się ponadto na identyfikacji głównych aspektów podkreślanych w narracjach prasowych oraz próbie odpowiedzi na pytanie, czy mogły one wywrzeć wpływ na kształtowanie się rodzącego wówczas na ziemiach polskich ruchu sportowego.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Arkadiusz Włodarczyk
1
ORCID: ORCID
Kamil Potrzuski
1
ORCID: ORCID
Mateusz Rozmiarek
2
ORCID: ORCID

  1. Katedra Nauk Humanistycznych i Społecznych, Wydział Wychowania Fizycznego, Akademia Wychowania Fizycznego, Józefa Piłsudskiego w Warszawie, ul. Marymoncka 34, 00-968 Warszawa 45
  2. Zakład Turystyki Sportowej, Katedra Kinezjologii Sportu, Wydział Nauk o Kulturze Fizycznej, Akademia Wychowania Fizycznego im. Eugeniusza Piaseckiego w Poznaniu, ul. Królowej Jadwigi 27/39, 61-871 Poznań

Abstrakt

Niniejszy tekst jest próbą uzupełnienia wiadomości o wkładzie „Dziennika Polskiego” w upowszechnianie informacji o Ziemiach Odzyskanych i Wrocławiu przed zdobyciem miasta, a także informacji zawartych w drukach efemerycznych, budujących wrocławską infosferę w pierwszych miesiącach zasiedlania miasta przez polskich przesiedleńców. Analiza opiera się na badaniach źródłowych z uwzględnieniem metody bibliograficznej i analizy treści. Uzyskane wyniki potwierdzają ogromny udział prasy i wykorzystanie druków ulotnych w realizacji kampanii informacyjno‑propagandowej na temat Ziem Zachodnich i ich osadnictwa. Dalszych badań wymaga m.in. informacyjna, reklamowa i mobilizująca rola „Dziennika Polskiego” oraz ulotek wydawanych po przejęciu Wrocławia przez polską administrację.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Aneta Firlej-Buzon
1
ORCID: ORCID

  1. Instytut Nauk o Informacji i Mediach Uniwersytet Wrocławski, Pl. Uniwersytecki 9/13, 50-137 Wrocław

Abstrakt

Artykuł przedstawia ogólnoinformacyjne pismo polityczno-społeczno-kulturalne, miesięcznik, a następnie dwumiesięcznik, półoficjalny organ Naczelnego Komitetu Wolnych Polaków w Danii o nazwie „Kronika Poświęcona Sprawom Polskim”, wydawany w latach 1971–1985 w Kopenhadze. Periodyk był skierowany do rzeszy uchodźców politycznych, przede wszystkim na terenie Skandynawii, ludzi różnych zawodów, pochodzenia społecznego, wykształcenia, których łączyła nienawiść do narzuconego narodowi polskiemu po drugiej wojnie światowej ustroju społeczno-politycznego przez komunistów. Zasięg oddziaływania pisma z czasem rozszerzył się na cały świat w wyniku współpracy redakcji z Polakami osiadłymi w różnych krajach. Twórcą i redaktorem naczelnym pisma był prof. dr hab. Eugeniusz Stanisław Kruszewski, historyk, politolog — związany z Polskim Uniwersytetem na Obczyźnie w Londynie, ekonomista, działacz społeczny, dyplomata — pełnił funkcję Delegata Rządu RP w Londynie na Królestwo Danii w latach 1976–1990. Idea powołania do życia „Kroniki” miała swe źródła w konieczności uruchomienia platformy wymiany myśli i nawiązania kontaktu miedzy rodakami, którzy znaleźli się w Danii głównie z przyczyn politycznych. Bezpośrednim impulsem były wydarzenia na Wybrzeżu w Polsce w grudniu 1970 r.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Jolanta Chwastyk-Kowalczyk
1
ORCID: ORCID

  1. Instytut Mediów, Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, ul. Uniwersytecka 17, 25-406 Kielce

Abstrakt

Przedstawiciele lokalnej prasy systematycznie informowali czytelników o kolejnych etapach powstawania budynku Teatru Lalek, którego uroczyste otwarcie odbyło się 7 października 2023 roku. To wydarzenie może być punktem wyjścia do refleksji nie tylko nad długą i bogatą historią tutejszego lalkarstwa, ale również nad stosunkiem mediów — a w szczególności prasy — do tej formy działalności scenicznej. Nie zawsze była to łatwa relacja. Celem niniejszego artykułu będzie prześledzenie dziejów zielonogórskiej Sceny Lalkowej przez pryzmat tego, co w ciągu lat pisali na jej temat dziennikarze i krytycy, związani z prasą miejscową, a także ogólnopolską.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Piotr Prusinowski
1
ORCID: ORCID

  1. Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. Cypriana Norwida w Zielonej Górze, al. Wojska Polskiego 9, 65-048 Zielona Góra

Abstrakt

na 2 lipca 1825 roku. Będące pierwotnie tygodnikiem, bardzo szybko zaskarbiło sobie sympatię mieszkańców nie tylko miasta, ale i regionu, którzy znajdowali na łamach rozrywkę, opowieści, opisy podróży, teksty etnologiczne, wiersze, różnego rodzaju zagadki oraz wiadomości. W XIX wieku periodyk miał opinię najbardziej liberalnej, demokratycznej i lewicowej gazety w całych Niemczech, a sam wydawca Levysohn uchodził za najtwardszego demokratę oraz polonofila, który wstawił się za 254 Polakami oskarżonymi w 1847 roku o spisek i próbę wywołania powstania. Kiedy periodyk obchodził setną rocznicę powstania, jubileuszowe wydanie stało się ewenementem na skalę całego kraju, gdyż liczbą stron oraz nakładem przewyższał bardziej opiniotwórcze i rozpoznawalne niemieckie tytuły prasowe. Czasopismo z małego miasta „na wschodzie Niemiec” stało się najbardziej poczytnym tytułem prasowym regionu, wspierającym czytelników w trudnych momentach historii, przekazującym najważniejsze informacje nie tylko z miasta i najbliższych okolic, ale i z zagranicy, będąc niejako oknem na świat.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Grzegorz Biszczanik
1
ORCID: ORCID

  1. Lubuskie Towarzystwo Naukowe Uniwersytet Zielonogórski, bud. A-16, al. Wojska Polskiego 69, 65-762 Zielona Góra

Abstrakt

Jadwiga Krawczyńska była dziennikarką profesjonalnie przygotowaną do wykonywania zawodu, która odnalazła się w pracy dziennikarskiej już przed 1939 r. Zawód dziennikarki wykonywała z pasją i zaangażowaniem. W wypowiedziach prasowych czy na antenie Polskiego Radia zwracała uwagę na pola dyskryminacji kobiet, nie tylko we własnym środowisku, ale i innych grupach zawodowych, w życiu społecznym, publicznym. Bliska jej była szeroko rozumiana problematyka praw kobiet, w tym zwłaszcza prawa do pracy. Występowała nierzadko jako obrończyni praw kobiet. Tematyka, która w sposób szczególny podejmowana była przez dziennikarkę dotyczyła spraw kobiet samotnych i samotnie wychowujących dzieci.

W mniejszym stopniu tematyka kobieca była przedmiotem jej zainteresowań w czasie II wojny światowej i po jej zakończeniu. Przebieg okupacji i osobiste poglądy Krawczyńskiej w zakresie powinności kobiet i społeczeństwa w czasie wojny, zaangażowania w pracę konspiracyjną, jako obowiązku stawianego jako pierwszoplanowy powodowały, że tzw. kwestia kobieca zeszła podczas wojny i okupacji na plan dalszy.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Małgorzata Dajnowicz
1
ORCID: ORCID

  1. Instytut Pileckiego — Instytut Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego, ul. Foksal 17, 00-372 Warszawa

Abstrakt

Na podstawie analizy krytycznej Kroniki „Nowej Książki. 10 zeszytów rocznie poświęconych krytyce literackiej i naukowej oraz bibliografii” (1934–1939), czasopisma o charakterze bibliograficznym i recenzyjno‑literackim, zaprezentowano obraz jubileuszy i rocznic odnotowanych na jego łamach, obchodzonych w Polsce i na świecie, a związanych z twórcami kultury, zabytkami piśmienniczymi, instytucjami i organizacjami kultury. Badanie 129 zapisków kronikarskich pozwoliło odtworzyć kalendarium i przebieg mało dziś już znanych lub zapomnianych uroczystości, dzięki czemu można uzupełnić interesującą panoramę recepcji i kultu, jakim cieszyli się przedstawiciele kultury, w większości literaci, oraz publikacje, placówki i wydarzenia dwudziestolecia międzywojennego. Tym samym zwrócono uwagę na użyteczność takiego typu narzędzia, jak kronika czasopiśmiennicza podczas analizy przeszłości. Umożliwia ona zrekonstruowanie elementów życia kulturalnego oraz ujawnia te, które były istotne dla współczesnych autorów i redaktorów periodyków.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Agnieszka Gołda
1
Anna Małgorzata Kamińska
1

  1. Instytut Nauk o Informacji i Mediach, Uniwersytet Wrocławski, pl. Uniwersytecki 9/13, 50-137 Wrocław

Abstrakt

Miesięcznik „Nauka i Sztuka” wychodził w latach 1945–1948 jako pierwsze powojenne polskie czasopismo naukowe wydawane na Ziemiach Zachodnich. Redaktorami byli początkowo Julian Krzyżanowski i Stefan Maria Kuczyński, później już tylko drugi z wymienionych. Dużo uwagi na jego łamach poświęcono nauce, literaturze, sztuce i kulturze oraz tematyce regionalnej. Rok 1948 okazał się niekorzystny dla prasy wrocławskiej, gdyż czasopisma, które drukowały teksty autorów o przedwojennym rodowodzie publicystycznym, a zbyt słabo propagowały wiedzę o Ziemiach Zachodnich i ich piastowskich korzeniach zgodnie z doktryną władzy ludowej, przestały się ukazywać. Taki też los spotkał „Naukę i Sztukę”. Celem artykułu jest analiza formalna i omówienie jego wybranej zawartości treściowej. Zastosowanie metod: historycznej, bibliograficznej oraz analizy i krytyki piśmiennictwa, ze szczególnym uwzględnieniem informacji dotyczących regionu, głównie Ziem Zachodnich/Ziem Odzyskanych pozwoli na pokazanie, że utrzymując wysoki poziom merytoryczny i gromadząc doborowych autorów, tytuł ten miał niewielki udział w kreowaniu upolitycznionej historycznej świadomości indywidualnej i zbiorowej czytelników, co niewątpliwie zdecydowało o szybkim zaprzestaniu jego wydawania.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Bożena Koredczuk
1

  1. Instytut Nauk o Informacji i Mediach, Uniwersytet Wrocławski, pl. Uniwersytecki 9/13, PL 50-137 Wrocław

Abstrakt

Zmiany technologiczne i przeobrażenie w sposobach konsumpcji mediów doprowadziły do erozji sektora prasy drukowanej. Spadające czytelnictwo i malejące wpływy reklamowe obniżyły przychody wydawców prasy i zmusiły ich do drastycznych redukcji kosztów. Topniejący majątek firm wydających gazety i czasopisma oraz brak nowych inwestycji może utrudnić ich cyfrową transformację. Niska rentowność działalności prasowej już doprowadziła do upadku niektórych wydawnictw, ograniczenia liczby wydawanych tytułów, fuzji i przejęć, a także redukcji zatrudnienia wśród dziennikarzy.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Jolanta Dzierżyńska-Mielczarek
1
ORCID: ORCID

  1. Institute of Journalism and Social Communication Jan Kochanowski University in Kielce ul. Uniwersytecka 17 PL 25-406 Kielce

Instrukcja dla autorów

Przesyłanie tekstów

Przejdź do logowania lub Zarejestruj aby zgłosić tekst.

Sprawdzenie tekstu przed wysłaniem

Autorzy proszeni są o sprawdzenie czy tekst spełnia poniższe kryteria. Teksty, które nie spełniają wymagań redakcyjnych mogą zostać odrzucone.

  • Oświadczam, że tekst artykułu został przygotowany zgodnie z wytycznymi dla autorów RHPP
  • Oświadczam, że zapoznałem się z informacjami na temat etyki publikowania w RHPP i potwierdzam, że artykuł nie był wcześniej publikowany

Wytyczne dla autorów

Wymagania wstępne

Zapraszamy do nadsyłania pełnych tekstów artykułów w postaci elektronicznej (w formatach: *.doc, *.dox lub *.rtf,) w języku polskim lub angielskim przygotowanych zgodnie z podanymi niżej wymogami. W przypadku tekstów w języku polskim konieczne jest dołączenie także tytułu w języku angielskim oraz abstraktu i słów kluczowych zarówno w języku polskim jak i angielskim. Preferowana długość artykułu: 10-20 standardowych stron, tj. 18000 – 36000 znaków (ze spacjami).

Podczas kwalifikacji tekstu zwracamy szczególną uwagę na jasne określenie przedmiotu i celu badań, na zastosowanie odpowiednich metod badawczych oraz na konieczność nawiązania do wcześniejszych publikacji z zakresu przedmiotu badań.

Sugerowaną metodą wysyłki jest opcja w systemie "Zgłoś nowy tekst" (przycisk wyżej, opcja dostępna po zalogowaniu). W przypadkach uzasadnionych możliwa jest też wysyłka bezpośrednio na adres mailowy Sekretarza Redakcji.

Podstawowe dane o formatowaniu tekstu do publikacji

  • format strony A4 (marginesy: 2,5 cm);
  • czcionka standardowa: Times New Roman 12 pkt dla tekstu głównego oraz 10 punktów dla przypisów dolnych;
  • akapit: odstępy między wierszami - 1,5 wiersza
  • wyrównanie tekstu głównego i przypisów – do lewej.
  • grafiki (ryciny, wykresy) mogą być osadzone w dokumencie głównym, ale w tym przypadku należy je dodatkowo przesłać w oddzielnych plikach (najlepiej w formacie TIFF).

Szczegółowe wytyczne dla autorów

Szczegółowy wykaz wymagań edytorskich i merytorycznych, które należy uwzględnić w manuskryptach zgłaszanych do publikacji zawiera specjalny poradnik dla autorów: Szczegółowe zasady redagowania tekstów do RHPP. Uprzejmie prosimy autorów o wnikliwą lekturę dokumentu i uwzględnienie wymagań.

Procedura przyjmowania tekstów do druku

  • przesłanie przez Autora tekstu do druku (sformatowanego zgodnie z podanymi wymogami) poprzez elektroniczny system przyjmowania artykułów na stronie internetowej czasopisma lub w przypadkach uzasadnionych mailem na adres Redaktora Naczelnego;
  • sprawdzenie przez Sekretarza Redakcji lub Redaktora Naczelnego czy przesłany tekst spełnia wymogi formalne (zgodność z profilem czasopisma i odpowiednie formatowanie itp.) i ewentualne odesłanie tekstu do poprawy,
  • sprawdzenie tekstu w systemie antyplagiatowym;
  • potwierdzenie lub odmowa przyjęcia tekstu do dalszej procedury,
  • wstępna kwalifikacja tekstu pod względem merytorycznym przez Redaktora Naczelnego, ewentualne zawiadomienie o nieprzyjęciu tekstu bądź odesłaniu do korekty lub koniecznego uzupełnienia; w przypadku wątpliwości Redaktor Naczelny może skierować tekst do opinii członka Rady Naukowej lub innego specjalisty z zakresu podejmowanej problematyki w artykule,
  • przesłanie artykułu do dwóch recenzentów w systemie „double-blind review”; w przypadku znacznej interdyscyplinarności podejmowanej problematyki lub rozbieżnych opinii recenzentów tekst może być przesłany do trzeciego recenzenta,
  • zawiadomienie Autora przez Sekretarza Redakcji lub Redaktora Naczelnego o nadejściu recenzji wraz z przesłaniem tekstów recenzji, ewentualnie także uwag Redaktora Naczelnego bądź redaktora tematycznego tomu i wskazaniem terminu nadesłania poprawionego tekstu,
  • przesłanie przez Autora poprawionego tekstu (w przypadku niezgadzania się z uwagami w recenzji wraz ze stanowiskiem Autora w tej sprawie) wraz z oświadczeniem dotyczącym praw autorskich,
  • akceptacja tekstu do druku i zawiadomienie Autora przez Sekretarza Redakcji o przyjęciu tekstu po recenzjach do druku (w przypadku wątpliwości co do korekty tekstu zgodnie z uwagami recenzentów bądź redaktorów, skierowanie do ponownej recenzji lub zwrot do ponownej korekty),
  • korekta językowa i skład artykułu, w razie konieczności kontakt z Autorem w sprawie wątpliwości co do sformułowań zawartych w tekście bądź rozwiązań graficznych,
  • w przypadku większych zmian redakcyjnych w tekście artykułu, przesłanie artykułu do Autora po składzie do autoryzacji, z wyznaczeniem krótkiego terminu na odpowiedź,
  • zamieszczenie wersji elektronicznej artykułu w archiwum na stronie internetowej czasopisma.

Autorzy tekstów przyjętych do druku winni w terminie 14 dni od daty informacji o przyjęciu tekstu przesłać na adres redakcji umowę wydawniczą. Prócz przeniesienia praw autorskich Umowa zawiera również deklaracje o oryginalności i wkładzie poszczególnych osób w powstanie utworu, w szczególności o autorstwie koncepcji, założeń, metod oraz informacji o źródłach finansowania utworu, w tym wkładzie instytucji naukowo-badawczych, stowarzyszeń i innych podmiotów.

Koszty publikacji

Za publikacje artykułów w czasopiśmie „Rocznik Historii Prasy Polskiej” nie pobieramy opłat.

Przewidywany czas publikacji

Przewidywany czas procedowania zgłoszonych manuskryptów wynosi 2-3 miesiące, a średni czas do publikacji artykułu - 5 miesięcy. Czas publikacji jest uzależniony głównie od tematyki danego artykułu oraz od czasu, jaki autorowi jest potrzebny na wprowadzenie korekt po recenzjach. Z reguły nie przekracza on 7 miesięcy.

Załączniki dla autorów

Procedura antyplagiatowa

  • Procedura służy do weryfikowania oryginalności artykułów i obejmuje teksty zgłoszone do redakcji. Jej głównym celem jest zapewnienia wsparcia w zakresie przeciwdziałania naruszeniom przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych;
  • Sprawdzanie prac odbywa się w Plagiat.pl, w ramach licencji Wydawnictwa Naukowego UP w Krakowie;
  • Procedurę antyplagiatową obsługuje Sekretarz Redakcji.

Ostrzeżenia

Redakcja RHPP informuje, że przeciwdziała wszelkim próbom nierzetelności w nauce. Stosowane zasady etyczne zawiera rozdział "Zasady dotyczące autorów" w sekcji Etyka publikacji. Uprzejmie prosimy autorów o wnikliwą lekturę zasad.

Prawa autorskie

Złożenie artykułu do druku oznacza wyrażenie zgody na bezpłatne przeniesienie autorskich praw majątkowych na Wydawcę i zezwolenie na wydanie pracy w postaci drukowanej w dowolnej liczbie egzemplarzy oraz zamieszczenie jej w postaci otwartego dostępu (CC By 4.0) na stronie internetowej czasopisma oraz innych cyfrowych platformach wydawniczych, z którymi Wydawca zawarł lub zawrze stosowne porozumienie o udostępnianiu. W przypadku artykułów wieloautorskich przyjmuje się, że autor zgłaszający pracę („corresponding author”) ma pełnomocnictwo do reprezentowania pozostałych współautorów w tym zakresie. Autorzy są proszeni o podpisanie stosownego oświadczenia, które jest zawarte w umowie wydawniczej.

Autorzy udzielają wydawnictwu licencji na publikację artykułu, zgodnie z polskimi przepisami prawa autorskiego. Umowa o przeniesieniu praw autorskich musi zostać podpisana przez autorów przed publikacją artykułu. Począwszy do 2021 roku artykuły są udostępniane na zasadach licencji Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0)

Polityka prywatności

Redakcja oświadcza, że zazwiska i adresy e-mail użytkowników wprowadzone na stronie naszego czasopisma będą wykorzystywane wyłącznie do celów redakcyjnych i nie będą udostępniane w żadnym innym celu ani żadnej innej stronie. Osobami upoważnionymi do posiadania ww. informacji są jedynie redaktorzy oraz wydawca. Szczegółowo omawia te kwestie poniższa deklaracja RODO.

Informacja o przetwarzaniu danych osobowych (RODO)

Na podstawie art. 13 (lub/i) 14 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz. U. UE L.2016.119.1 z dnia 04.05.2016 r. – dalej: RODO lub Rozporządzenie), informujemy, że:

I. Administrator Danych Osobowych: Administratorem Danych Osobowych Autora/Autorów/Recenzentów jest Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie (adres: ul. Podchorążych 2, 30-084 Kraków, strona internetowa: www.up.krakow.pl). Z Administratorem Danych Osobowych można kontaktować się poprzez adres e-mail: info@up.krakow.pl lub pisemnie na adres korespondencyjny wskazany w pierwszym zdaniu.

II. Inspektor Ochrony Danych: Autor/Autorzy/Recenzenci mogą skontaktować się z wyznaczonym przez Administratora Inspektorem Ochrony Danych w sprawach dotyczących: przetwarzania danych osobowych, korzystania z praw dotyczących przetwarzania danych osobowych, pisząc na adres elektroniczny: iod@up.krakow.pl, lub adres Administratora Danych, wskazany w pkt I.

III. Cele przetwarzania danych osobowych: Uczelnia przetwarza dane osobowe w celu przygotowania i realizacji umowy wydawniczej zgodnie z art. 6 ust. 1 lit b) Rozporządzenia (UE), a w szczególności: --- reakcji na informacje przesłane do Wydawnictwa z wykorzystaniem formularza kontaktowego/e-maila, --- realizacji procesu wydawniczego związanego z opublikowaniem dzieła Autora/Autorów, --- publikowania imienia, nazwiska, stopnia lub tytułu naukowego oraz afiliacji Autora/Autorów, --- udostępniania danych innym podmiotom związanym z procesem wydawniczym, do baz danych i innych portali informacyjnych, promocyjnych, naukowych, --- wysyłki autorskich numerów drukowanych dzieła.

Podanie przez Panią/Pana danych osobowych jest warunkiem wykonania umowy, zamówienia, opublikowania dzieła Pani/Pana autorstwa/współautorstwa lub gdzie Pani/Pan występowała/ł w charakterze Recenzenta/Redaktora/Członka Rady Naukowej. Jest Pani/Pan zobowiązana/y do ich podania, a konsekwencją niepodania danych osobowych będzie odmowa publikacji lub akceptacji artykułu/recenzji przez Wydawnictwo.

IV. Odbiorcy danych osobowych: zebrane dane osobowe mogą być udostępniane podmiotom i organom publicznym uprawnionym do przetwarzania danych osobowych na podstawie przepisów powszechnie obowiązującego prawa oraz podmiotom przetwarzającym dane osobowe na zlecenie administratora w związku z wykonywaniem powierzonego im zadania.

V. Okres przechowywania danych osobowych Autora/Autorów: Dane osobowe zebrane na podstawie art. 6 ust 1 lit. b) Rozporządzenia (UE), tj. będą przetwarzane maksymalnie przez okres 50 lat licząc od daty podpisania umowy.

VI. Prawa osób, których dane dotyczą: Autor/Autorzy mają prawo do: --- dostępu do swoich danych (informacji o przetwarzanych przez Administratora Danych), w tym uzyskania kopii danych. Prawo będzie realizowane w zakresie technicznie i prawnie możliwym, --- sprostowania (poprawiania danych, gdy są niezgodne z stanem rzeczywistym), --- usunięcia lub ograniczenia przetwarzania danych w przypadkach przewidzianych prawem. Zebrane dane osobowe nie podlegają zautomatyzowanemu podejmowaniu decyzji, w tym profilowaniu.

VII. Instytucja nadzorcza w zakresie danych osobowych: Organem nadzorczym w zakresie danych osobowych jest Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Autor/Autorzy, w przypadku uznania, że przetwarzanie danych osobowych narusza przepisy Rozporządzenia, ma prawo wniesienia skargi do ww. organu nadzorczego.

Zasady etyki publikacyjnej

Etyka publikacji

Redakcja „Rocznika Historii Prasy Polskiej” (RHPP) przyjęła i stosuje zasady etyki publikacyjnej zgodne z wytycznymi Komitetu ds. Etyki Publikacyjnej (COPE – Committee on Publication Ethics). Wszystkie strony zaangażowane w proces publikacji (redaktorzy czasopisma, autorzy, recenzenci i wydawca) winni się zapoznać ze standardami zasad etyki publikacji stosowanymi w naszym czasopiśmie.

Autorzy, zgłaszając pracę, muszą potwierdzić znajomość tych zasad. Od autorów publikacji zbiorowych wymagamy zadeklarowania rzeczywistego wkładu pracy poszczególnych autorów. Nieakceptowane jest złożenie tej samej pracy do więcej niż jednego czasopisma. Recenzenci opiniujący artykuły, podejmując się recenzji muszą potwierdzić przestrzeganie zasad etycznego postępowania (patrz: Wskazówki dla recenzentów [niżej]) oraz oświadczenie o braku konfliktu interesów.

Szczegółowe zasady dotyczące etyki publikacji, stosowane w czasopiśmie, dostępne są na stronie COPE https://publicationethics.org/guidance/Guidelines. Poniżej przedstawione zostały podstawowe standardy etyczne przestrzegane w RHPP, opracowane na podstawie kodeksu COPE - Best Practice Guidelines for Journal Editors.

Zasady dotyczące redakcji

Zasada fair play. Teksty zgłaszane do publikacji są poddawane ocenie pod względem merytorycznym. Kwestie takie, jak rasa, płeć, orientacja seksualna, wyznanie, pochodzenie, obywatelstwo czy przekonania polityczne autorów nie mają wpływu na ocenę artykułów.

Zasada poufności. Wszystkie zgłaszane do publikacji, recenzowane i opracowywane redakcyjnie teksty mają charakter poufny. Niedopuszczalne jest ujawnianie ich treści osobom trzecim, za wyjątkiem osób do tego upoważnionych przez redaktora naczelnego. Treści zawarte w powierzonych redakcji oraz recenzowanych tekstach nie mogą być w żadnej formie wykorzystywane przez osoby zaangażowane w proces redagowania i recenzowania.

Zasada niezależności i przeciwdziałania konfliktom interesów. Dobór recenzentów odbywa się z zachowaniem najwyższej staranności oraz standardów etycznych, a także zgodnie z zasadą niezależności stron. W szczególności stosuje się zasadę, zgodnie z którą recenzenci nie mogą pochodzić z tej samej instytucji naukowej co autorzy ocenianych tekstów, a także nie mogą oceniać tekstów, w przypadku których może występować konflikt interesów pomiędzy recenzentem a autorem/autorami.

Zapora ghostwriting i guest authorship. Redakcja RHPP, dbając o rzetelność naukową publikowanych tekstów przestrzega zasad zapory ghostwriting i guest authorship. Aby przeciwdziałać przypadkom ghostwriting i guest authorship redakcja RHPP wymaga od autorów tekstu ujawnienia wkładu poszczególnych autorów w powstanie tekstu (z podaniem ich afiliacji oraz rodzaju udziału, tj. informacji kto jest autorem koncepcji, założeń, metod, protokołu itp. wykorzystywanych przy przygotowaniu publikacji), przy czym główną odpowiedzialność ponosi autor zgłaszający manuskrypt. Redakcja wymaga informacji o źródłach finansowania publikacji, wkładzie instytucji naukowo-badawczych, stowarzyszeń i innych podmiotów (financial disclosure). Redakcja dokumentuje wszelkie przejawy nierzetelności naukowej, w szczególności naruszania zasad etyki obowiązujących w nauce. Wszelkie wykryte przypadki będą demaskowane, włącznie z powiadomieniem odpowiednich podmiotów (instytucje zatrudniające autorów, towarzystwa naukowe, stowarzyszenia edytorów naukowych itp.).

Decyzje dotyczące publikacji. Redaktor naczelny podejmuje ostateczną decyzję, które materiały zostaną, a które nie zostaną opublikowane. Redaktor kieruje się opiniami recenzentów, polityką wydawniczą czasopisma oraz wymogami prawnymi odnoszącymi się w szczególności do kwestii plagiatu i innych naruszeń praw autorskich.

Zasady dotyczące recenzentów

Wkład w prace zespołu redakcyjnego. Recenzenci uczestniczą w pracach zespołu redakcyjnego i mają wpływ na decyzje podejmowane przez redaktorów. Mogą także współpracować z autorami w celu doskonalenia publikowanych tekstów (współpraca taka jest anonimowa i musi się odbywać za pośrednictwem redakcji).

Zasada kwalifikacji i terminowości. W przypadku, gdy recenzent zaproszony do pracy nad tekstem uważa, że nie ma kwalifikacji niezbędnych do jego oceny lub nie będzie w stanie przygotować recenzji w ustalonym terminie, powinien niezwłocznie poinformować o tym zespół redakcyjny.

Zasada poufności. Wszystkie zgłaszane do publikacji, recenzowane i opracowywane redakcyjnie teksty mają charakter poufny. Niedopuszczalne jest ujawnianie ich treści osobom trzecim, za wyjątkiem osób do tego upoważnionych przez redaktora naczelnego. Treści zawarte w tekstach powierzonych redakcji oraz recenzowanych nie mogą być w żadnej formie wykorzystywane przez osoby zaangażowane w proces redagowania i recenzowania.

Zasada zachowania standardów obiektywności. Recenzje powinny mieć charakter obiektywny. Personalna krytyka autorów prac jest niedopuszczalna. Wszystkie uwagi recenzenta powinny być odpowiednio uzasadnione.

Zasada rzetelności źródeł. Recenzenci, jeśli zachodzi taka potrzeba, powinni wskazać relewantne publikacje, które nie zostały zacytowane przez autora. Wszystkie stwierdzenia, które mają swoje źródło w opublikowanych już pracach, powinny być opatrzone odpowiednimi odesłaniami bibliograficznymi w tekście. W przypadku zauważenia istotnych podobieństw do prac już opublikowanych, recenzenci powinni zgłosić ten fakt redakcji.

Zasada niezależności i przeciwdziałania konfliktom interesów. Dobór recenzentów odbywa się z zachowaniem najwyższej staranności oraz standardów etycznych, a także zgodnie z zasadą niezależności stron. W szczególności przestrzega się zasady, że recenzenci nie mogą pochodzić z tej samej instytucji naukowej co autorzy ocenianych tekstów, a także nie mogą oceniać tekstów, w przypadku których może występować konflikt interesów pomiędzy recenzentem a autorem/autorami.

Zasady dotyczące autorów

Zasada rzetelności naukowej. Autorzy tekstów zgłaszanych do publikacji są zobowiązani do rzetelnego opisu wykonanych badań oraz obiektywnej interpretacji wyników. Zebrane dane oraz całość prac powinny być opisane w sposób umożliwiający powtórzenie badań. Nierzetelne lub niezgodne z zasadami etyki prezentowanie i interpretowanie danych oraz wyników badań jest niedopuszczalne.

Zasada oryginalności publikacji. Autorzy mogą zgłaszać do publikacji wyłącznie własne, oryginalne teksty. W sytuacji, gdy wykorzystują badania lub stwierdzenia innych autorów, powinni oznaczać je jako elementy cytowane. Redakcja poddaje teksty zgłaszane do publikacji sprawdzeniu przez system antyplagiatowy (Plagiat.pl), w ramach licencji Wydawnictwa Naukowego UP w Krakowie.

Zasada udostępniania danych badawczych. Autorzy mogą zostać poproszeni o przedstawienie nieopracowanych wyników badań, w związku z tym powinni zapewnić dostęp do tych danych. Powinni również, w miarę możliwości, przechowywać te dane przez pewien czas po opublikowaniu pracy.

Zasada przeciwdziałania redundantnym publikacjom. Autorzy nie powinni publikować tekstów opisujących te same badania w więcej niż jednym czasopiśmie. Zgłaszanie tych samych publikacji do więcej niż jednego czasopisma jest niedopuszczalne i uznawane za nieetyczne.

Zasada rzetelności źródeł. Publikacje, które zostały wykorzystane przy pisaniu tekstu powinny być zawsze dokładnie zacytowane. Autorzy winni również podać tytuły publikacji, które miały decydujący wpływ na kształt ich pracy. Informacje uzyskane prywatnie, w rozmowie lub korespondencji z osobami trzecimi nie mogą być wykorzystywane w tekście bez pisemnej zgody tych osób.

Zasady autorstwa pracy. Osoby wskazane w zgłoszonym tekście jako autorzy lub współautorzy powinny mieć znaczący udział w tworzeniu publikacji: koncepcji, projektu, wykonaniu oraz interpretacji wyników opisywanych badań. Informacje o wszystkich osobach, które w jakimś stopniu przyczyniły się do powstania publikacji, powinny pojawić się w tekście. Autor zgłaszający tekst do publikacji winien zadbać o właściwe oznaczenie tych osób w tekście oraz upewnić się, że wszyscy współautorzy akceptują artykuł w formie zgłaszanej do publikacji.

Zasada konfliktu interesów. Autorzy muszą wskazać wszelkie istotne czynniki o charakterze finansowym lub sytuację konfliktu interesów, jeśli mogą być one uznane za mające wpływ na wyniki lub ich interpretację. Wszystkie źródła finansowego wsparcia badań muszą zostać podane do wiadomości. Zasady dotyczące błędów w tekstach zgłoszonych do publikacji. W sytuacji, gdy autor odkryje znaczące błędy lub nieścisłości w zgłoszonym tekście, zobowiązany jest niezwłocznie poinformować o tym redakcję czasopisma i współpracować z nią w celu wycofania tekstu lub poprawienia zaistniałych błędów.

Definicje

Ghostwriting oznacza, ukrywanie faktycznego autorstwa lub współautorstwa tekstu; istotny wkład w powstanie publikacji powinien być zawsze ujawniony przez wskazanie nazwisk wszystkich autorów lub bez wymienienia roli osoby, która wniosła taki wkład w podziękowaniach zamieszczonych w publikacji (COPE).

Guest authorship oznacza umieszczenie wśród autorów tekstu osoby, której udział w powstaniu tego tekstu jest znikomy lub w ogóle nie miał miejsca (COPE).

Plagiat. W prawie autorskim nie ma legalnej definicji plagiatu. Pośrednio definicję taką zawiera art. 115 ustawy o prawie autorskim, penalizując czyn polegający na przywłaszczeniu sobie autorstwa lub wprowadzeniu w błąd co do autorstwa całości lub części cudzego utworu. Mowa tu więc o sytuacji, w której plagiator świadomie, z zamiarem bezpośrednim przypisuje sobie autorstwo cudzego utworu lub wprowadza innych w błąd co do autorstwa. Plagiatem jest także podanie się niezgodnie z prawdą za współautora dzieła. Więcej na informacji zawiera omówienie na stronie ZAIKS.

Autoplagiat. Wielokrotne publikowanie tego samego lub w niewielkim tylko stopniu przetworzonego tekstu, w warunkach wprowadzających w błąd, że jest to utwór lub część utworu po raz pierwszy rozpowszechniana [J. Barta, R. Markiewicz, Prawo autorskie, Warszawa 2010].

Grafy COPE

Niżej przedstawiono szczegółowe ścieżki postępowania w przypadku wykrycia niektórych nadużyć nieetycznych zachowań. Źródło: COPE Flowcharts [Polish] [2023]. Interpretacja: Ewa A. Rozkosz, Wykorzystanie diagramów COPE w zasadach etyki publikacyjnej czasopisma naukowego, Materiały Konferencyjne EBIB, nr 25 (2017).

Podejrzenie o plagiat w zgłoszonym manuskrypcie;
Podejrzenie o plagiat w opublikowanym artykule;
Podejrzenie o autoplagiat w zgłoszonym manuskrypcie;
Podejrzenie o autoplagiat w opublikowanym artykule;
Podejrzenie o sfabrykowanie danych w zgłoszonym manuskrypcie;
Podejrzenie o sfabrykowanie danych w opublikowanym artykule;
Dodanie autora przed opublikowaniem;
Usunięcie autora przed opublikowaniem.

Procedura recenzowania

Proces i kryteria recenzji

Do publikacji w „Roczniku Historii Prasy Polskiej” kwalifikowane są jedynie artykuły w pełni oryginalne (nigdzie wcześniej niedrukowane), prezentujące najnowsze wyniki badań i niebędące kompilacją opracowań już istniejących.

Pierwszym etapem procedury recenzowania jest opinia Redaktora Naczelnego (lub wskazanego przez niego członka Rady Redakcyjnej), który podejmuje wstępną decyzję o dopuszczeniu artykułu do dalszej procedury recenzji lub odrzuceniu, o czym informują niezwłocznie autora. W przypadkach niejednoznacznych ich decyzja jest konsultowana ze specjalizującym się w danej problematyce członkiem Rady Redakcyjnej. Powodem odrzucenia na tym etapie może być m.in. niezgodność tematyki manuskryptu z profilem czasopisma, brak spełniania standardów dotyczących konstrukcji artykułu, niski poziom merytoryczny, rażące uchybienia językowe, niezgodność z zasadami etyki publikacyjnej lub inne uzasadnione powody.

Następnie zgłoszenie przechodzi do etapu recenzji zewnętrznych. Każdy artykuł zanim zostanie skierowany do Recenzentów poddawany jest anonimizacji, czyli ukryciu danych mogących zidentyfikować Autora. Do oceny każdej publikacji powołuje się co najmniej dwóch niezależnych recenzentów spoza jednostki autora. Redakcja dba o to, aby w procesie recenzji pomiędzy autorami i recenzentami nie zachodził żaden konflikt interesów (w szczególności relacje służbowe lub osobiste). Recenzje są opracowywane w systemie „double-blind review process”, w którym recenzenci i autorzy nie znają swoich tożsamości.

Recenzje mają formę pisemną i opisową. W swej ocenie recenzent bierze pod uwagę oryginalność i wartość merytoryczną artykułu, jego formę (kompozycję, język), jakość źródeł, rzetelność naukową, może także wskazywać na kwalifikację artykułu do danej kategorii tekstów naukowych. Wszelkie uwagi, poprawki oraz sugestie ewentualnych zmian recenzent umieszcza w formularzu recenzji tak, by autor mógł się z nimi zapoznać i uwzględnić je w ostatecznej redakcji tekstu. Recenzja kończy się konkluzją oraz jednoznacznym wnioskiem o dopuszczenie bądź niedopuszczenie artykułu do publikacji. Warunkiem dopuszczenia artykułu do druku jest uzyskanie dwóch pozytywnych recenzji. W przypadku znaczącej rozbieżności ocen kolegium redakcyjne może podjąć decyzję o powołaniu trzeciego recenzenta.

Po zakończeniu etapu recenzji zewnętrznych autor otrzymuje od redakcji stosowną informację. Oprócz wniosków recenzentów, autor może otrzymać dodatkowe uwagi i sugestie zmian od Redaktora Naczelnego (lub wskazanego przez niego członka Rady Redakcyjnej), redaktora tematycznego lub redaktora językowego. Proces recenzji ma charakter poufny. Zbiorcza lista recenzentów współpracujących z czasopismem jest publikowana jeden raz w roku w zakładce Redakcja / Lista recenzentów. Etyczne aspekty obowiązków spoczywających na recenzentach i autorach przedstawiono niżej w sekcji „ Zasady etyczne”. Redakcja przyjmuje również do druku materiały nierecenzowane (sprawozdania, komentarze, listy itp.).

Zobowiązania recenzentów

Opinia recenzenta stanowi kluczowy element procesu redakcyjnego, gdyż na jej podstawie redakcja podejmuje merytoryczną decyzję o dopuszczeniu artykułu do druku. Aby proces ten przebiegał w sposób prawidłowy prosimy recenzentów o obiektywną ocenę manuskryptów oraz zobowiązujemy do zachowania tajemnicy, informowaniu o konfliktach interesów i przekazywaniu informacji o podejrzeniu o plagiat. Szczegółowe informacje na ten temat zawiera rozdział " Zasady dotyczące recenzentów" w sekcji Etyka publikacji (niżej).

Formularze dla recenzentów

  • Formularz recenzyjny (stosowany przy tradycyjnym obiegu recenzji);
  • Oświadczenie o braku konfliktów (od 2023 roku oświadczenie stanowi cześć formularza recenzji);
  • Formularz systemowy (dostępny dla zarejestrowanych recenzentów).

Wykaz recenzentów

Szczegółowy wykaz znajduję się na stronie Redakcja / Lista recenzentów

Ta strona wykorzystuje pliki 'cookies'. Więcej informacji