Search results

Filters

  • Journals
  • Keywords
  • Date

Search results

Number of results: 16
items per page: 25 50 75
Sort by:
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

An enormous output of Bertrand Russell breaks down into three groups. The first consists of works on logic, especially on philosophy of mathematics. But the program of reducing mathematics to logic, instead of providing certainty that Russell was looking for, multiplied our doubts. As a by‑product of these works, a program of logical analysis of ordinary language emerged and exerted a huge impact on the history of philosophy of the 20th century. But it did not fulfil the original hopes connected with it. The second group contains results of ontological and epistemological investigations. Here Russell achieved nothing, and what he proposed lay beyond the mainstream of 20th‑century ontology and epistemology. The third group was an outline of a social utopia, addressed to the general public. Professional philosophers ignored these works by Russell, and as a possible program to build a better world, they have become obsolete.
Go to article

Authors and Affiliations

Wojciech Sady
1
ORCID: ORCID

  1. Uniwersytet Śląski w Katowicach, Instytut Filozofii, ul. Bankowa 11, 40-007 Katowice
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

In a few short paragraphs of The Problems of Philosophy Bertrand Russell presents his theory of introspective knowledge based on the concept of knowledge by acquaintance. In this article, I critically analyze these comments by Russell and their proposed application by contemporary authors, including Brie Gertler (2001; 2011) and Laurence BonJour (2003). I show how these theories differ from the competing ‘inner‑sense theories’ and try to show that they are inconsistent with Gareth Evans’s ‘transparency’ observation. Then I compare acquaintance theories with Alex Byrne’s (2005; 2012) ‘transparency’ theory and show that Byrne’s theory offers a simpler account of mechanisms governing introspection and attribution of mental states to other agents than the observer.
Go to article

Authors and Affiliations

Maciej Tarnowski
1
ORCID: ORCID

  1. Uniwersytet Warszawski, Wydział Filozofii, ul. Krakowskie Przedmieście 3, 00-927 Warszawa;
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Seldom did Bertrand Russell discuss the movement or the trend that he himself contributed in a large measure to establish. He did not make frequent use of the term ‘analytic philosophy’, which was entering circulation in the first half of the twentieth century. However, he was fully aware of the distinctiveness of this movement that he described, using the lenses of his own philosophical preferences, referring to it as new realistic philosophy or scientific philosophy. In his later works Russell vehemently and inadequately attacked the linguistic version of analytic philosophy that originated with and was developed by Ludwig Wittgenstein in his Philosophical Investigations, to be later continued by Oxford ordinary language philosophers. The juxtaposition and consideration of various Russell’s statements on analytic philosophy from the successive stages of the development of his philosophical views help the reader to better understand Russellian metaphilosophy and follow the evolution of the philosophical tradition that he exemplified.
Go to article

Authors and Affiliations

Tadeusz Szubka
1
ORCID: ORCID

  1. Uniwersytet Szczeciński, Instytut Filozofii i Kognitywistyki, ul. Krakowska 71- 79, 71-017 Szczecin
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

In his 1903 monograph Principles of Mathematics Bertrand Russell formulated a theory which interpreted a proposition expressed by a sentence as a unitary bond of referents (meanings) of its parts. In the paper I argue that the problem he faced in his attempt to define the unity of proposition is a special case of a wider philosophical problem of the relation between language and the world. Mentioned for the first time by Plato in Parmenides and then repeated by Aristotle in Metaphysics, infinite regress formulated as ʻthe third man argument’ presented a problem for Francis Bradley, Bertrand Russell and Gottlob Frege. It was reformulated in syntactic terms by Hans Reichenbach and used by Donald Davidson as an argument against referential semantics. The conclusion of the paper is as follows: ʻthe third man argument’ is a result of projecting syntactic structures of language on metaphysically conceived referential semantics. It does not undermine ontology conceived as an investigation of possible beings.
Go to article

Authors and Affiliations

Janusz Maciaszek
1
ORCID: ORCID

  1. Uniwersytet Łódzki, Instytut Filozofii, ul. Lindleya 3/5, 90-131 Łódź
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Ekphrases are fairly common in the literature of the Young Poland movement, with descriptions of paintings of women making up a notable portion of such visual representations. This article examines the functioning of the motif of a woman’s portrait in the work of writers of the late 19th and early 20th century, including Stanisław Przybyszewski, Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Jan August Kisielewski, Karol Irzykowski, Wacław Berent and Stanisław Grudziński. The analyses, guided by feminist literary theory, focus on the implied artist's control over the painted figure (man over woman, but also the woman artist over the male recipient), the ways in which the work of art can becomes a vehicle of subconscious truths, the correspondences between emotions and colours.
Go to article

Bibliography

Literatura podmiotu

● Berent Wacław, Próchno, wstęp i oprac. J. Paszek, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1979.
● Grudziński Stanisław, Żona artysty, t. II, G. Gebethner i Spółka, Kraków 1891.
● Irzykowski Karol, Pałuba. Sny Marii Dunin, oprac. A. Budrecka, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1981.
● Kisielewski Jan August, W sieci, oprac. R. Taborski, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1969.
● Przerwa-Tetmajer Kazimierz, Anioł śmierci, Universitas, Kraków 2004.
● Przybyszewski Stanisław, Homo sapiens. Na rozstaju, Lektor, Warszawa 1923.
● Przybyszewski Stanisław, Mocny człowiek. Powieść, Gebethner i Wolff, Warszawa–Kraków, 1912.
● Przybyszewski Stanisław, Psychiczny naturalizm (O twórczości Edvarda Muncha), [w:] tegoż, Synagoga szatana i inne eseje, wybór, wstęp i tłum. G. Matuszek, Oficyna Literacka, Kraków 1995.
● Rimbaud Jean Arthur, Samogłoski, tłum. A. Ważyk, [w:] Symboliści francuscy, wyb. i wstęp. M. Jastrun, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1965.

Literatura przedmiotu

● Badowska Katarzyna, „Godzina cudu”. Miłość i erotyzm w twórczości Stanisława Przybyszewskiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2011.
● Bajda Justyna, Poeci – to są słów malarze… Typy relacji między słowem a obrazem w książkach poetyckich okresu Młodej Polski, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2010.
● Baudelaire Charles, O ideale i modelu, [w:] tegoż, Rozmaitości estetyczne, wstęp i przeł. J. Guze, Słowo/Obraz Terytoria, Gdańsk 2000.
● Bourdieu Pierre, Męska dominacja, tłum. L. Kopciewicz, Oficyna Naukowa, Warszawa 2004.
● Cixous Hélène, Śmiech Meduzy, „Teksty Drugie: teoria literatury, krytyka, interpretacja”, nr 4/5/6 (22/23/24), 1993, s. 147–166.
● Delumeau Jean, Strach w kulturze Zachodu. XIV-XVIII w., przeł. A. Szymanowski, Pax, Warszawa 1986.
● Dziadek Adam, Obrazy i wiersze. Z zagadnień interferencji sztuk w polskiej poezji współczesnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2011.
● Gutowski Wojciech, Nagie dusze i maski. O młodopolskich mitach miłości, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1997.
● Jung Carl Gustav, O naturze kobiety, wyb. i przeł. M. Starski, Brama, Poznań 1992.
● Kaluta Izabella, „Ona – sztuka”. Funkcje postaci kobiecych w „Próchnie” Wacława Berenta, „Pamiętnik Literacki” LXXXV, z. 2, 1994, s. 36–61.
● Kopaliński Władysław, Słownik symboli, Wiedza Powszechna, Warszawa 1990.
● Kosiński Dariusz, Czego nawet nazwać nie można…, [w:] tegoż, Sceny z życia dramatu, Księgarnia Akademicka, Kraków 2004.
● Kunz Dominique, Poczucie obrazu, [w:] Ut pictura poesis, red. M. Skwara, S. Wysłouch, Słowo/Obraz Terytoria, Gdańsk 2006.
● Markowski Michał Paweł, Ekphrasis. Uwagi bibliograficzne z dołączeniem krótkiego komentarza, „Pamiętnik Literacki”, XC, z. 2, 1999, s. 229–236.
● Markowski Michał Paweł, Pragnienie obecności. Filozofie reprezentacji od Platona do Kartezjusza, Słowo/Obraz Terytoria, Gdańsk 1999.
● Nietzsche Fryderyk, Narodziny tragedji, przeł. L. Staff, Instytut Wydawniczy „Bibljoteka Polska”, Warszawa 1924.
● Paglia Camille, Seksualne persony. Sztuka i dekadencja od Neferetiti do Emily Dickinson, przeł. M. Kuźniak, M. Zapędowska, Wydawnictwo Brama, Poznań 2006.
● Paszek Jerzy, Aluzje plastyczne w „Próchnie” Berenta, „Ruch Literacki”, z. 2 (113), 1979, s. 89–101.
● Podraza-Kwiatkowska Maria, Symbolizm i symbolika w poezji Młodej Polski, Universitas, Kraków 1994.
● Praz Mario, Mnemosyne. Rzecz o powinowactwie literatury i sztuk plastycznych, przeł. W. Jekiel, Słowo/Obraz Terytoria, Gdańsk 2006.
● Praz Mario, Zmysły, śmierć i diabeł w literaturze romantycznej, przeł. K. Żaboklicki, wstęp: M. Brahmer, Słowo/Obraz Terytoria, Gdańsk 2010.
● Rusek Iwona E., Pragnienie, symbol, mit. Studium o „Próchnie” Wacława Berenta, Uniwersytet Warszawski – Wydział Filozofii i Socjologii, Warszawa 2013.
● Samborska-Kukuć Dorota, Frustracje Julii Chomińskiej. Dylogia („W sieci”, „Ostatnie spotkanie”) Jana Augusta Kisielewskiego lekturą queerową?, „Teksty Drugie”, nr 4, 2011, s. 161-170.
● Wysłouch Seweryna, Literatura a sztuki wizualne. W perspektywie semiotyki [w:] Literatura a malarstwo – malarstwo a literatura. Panorama myśli polskiej XX wieku, red. G. Królikiewicz, O. Płaszczewska, I. Puchalska, M. Siwiec, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2009.
● Zalewska Agata, Kobieta w prozie Wacława Berenta, [w:] Wiek kobiet w literaturze, red. J. Zacharska, M. Kochanowski, Trans Humana Wydawnictwo Uniwersyteckie, Białystok 2002.
Go to article

Authors and Affiliations

Lidia Kamińska
1
ORCID: ORCID

  1. Wydział Polonistyki, Uniwersytet Jagielloński, Kraków
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Bibliography

● Battaglia J.F., Między Wiedniem a Galicją, Austria a Polska. Kalejdoskop stosunków kulturalnych od XVIII do XX wieku, na stronie: http://dspace.uni.lodz.pl:8080/xmlui/bitstream/handle/11089/23368/[165]-183%20Forst-Battaglia.pdf;jsessionid=1CFJq-TYi75eiUnEqUoHP2py9x7qphGpMHZ?sequence=1 [data dostępu: 13.09.2020].
● Danowicz B., Realizm, metafora, publiczność, „Nowy Świat. Tygodniowy dodatek Głosu” 1956, nr 17.
● Flach J., „Przegląd Polski” 1913, tom 189.
● Grzymała-Siedlecki A., Tadeusz Rittner, „Listy z Teatru” 1924, z. 1.
● [Gbr] Gubrynowicz B., „Gazeta Lwowska” 1913, nr 257.
● Hebanowski S., „Lato” Rittnera w Zielonej Górze, „Nowy Świat”, dodatek do „Głosu Wielkopolskiego”, 1956, nr 15.
● Litwinowicz-Droździel M., Zmiana, której nie było. Trzy próby czytania Reymonta, Warszawa 2019.
● Milanowski A., Czy Tadeusz Rittner był pisarzem polskim czy niemieckim?, [w:] Recepcja literacka i proces literacki. O polsko-niemieckich kontaktach literackich od modernizmu po okres międzywojenny, red. G. Matuszek, G. Ritz, Kraków 1999.
● Partyga E., Wiek XIX. Przedstawienia, Warszawa 2016.
● Piotrowicz W., „Wrażenia teatralne”: „Lato”, komedia w trzech aktach Tadeusza Rittnera w Reducie, „Słowo” 1929, nr 95.
● Raszewski Z., Wstęp, [w:] Rittner T., Dramaty, t. I, oprac. Z. Raszewski, Warszawa 1966.
● Raszewski Z., Wstęp, [w:] Rittner T., Głupi Jakub. Wilki w nocy, wstęp i oprac. Z. Raszewski, Wrocław 1956.
● Ratajczakowa D., Komedia w epoce Młodej Polski, [w:] taż, W krysztale i w płomieniu. Studia i szkice o dramacie i teatrze, T. 1, Wrocław 2006.
● Rittner T., Komedia, „Kurier Warszawski”, 1911, nr 285, s. 5–6.
● Rittner T., Lato. Komedia, [w:] idem, Dramaty. Tom II, oprac. Z. Raszewski, Warszawa 1966.
● Rittner T., O teatrze „wesołym” i „smutnym”, „Świat” 1906, nr 17, s. 10.
● Skucha M., Męskość fabrykowana. Rzecz o homospołeczności, [w:] Formy męskości I, red. A. Dziadek, F. Mazurkiewicz, Warszawa 2018.
● Sussman H., Mężczyzna ekonomiczny i powstanie klasy średniej, przeł. T. Kaliściak, [w:] Formy męskości 3. Antologia przekładów, red. A. Dziadek, Warszawa 2018.
● Wandurski W., Magiczny namiastek życia (Światopogląd teatralny Tadeusza Rittnera), „Listy z Teatru” 1924, z. 1.
● Wysocki A., „Lato” Rittnera w Burgteatrze, „Gazeta Lwowska” 1912, nr 240.
● Zaremba P., Rittner? Fellini? Englert! „wPolityce”. https://wpolityce.pl/kultura/421664-rittner-fellini-englert [dostęp: 15.09.2020].
Go to article

Authors and Affiliations

Sabina Brzozowska
1
ORCID: ORCID

  1. Instytut Nauk o Literaturze, Uniwersytet Opolski
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

The sketch comedy Szopki, a show staged irregularly (1927–1931) by a trio of poets who clustered round the avant-garde magazine Reflektor was a fascinating artistic project combining literary aspiration and popular culture. This article tries to position Szopki in the context of the burgeoning entertainment industry and the specific social, political and economic conditions of Lublin, a provincial centre that joined an ambitious modernization project. However, to continue the Great Lublin Project the town needed to borrow more money it could not possibly pay back. No wonder the official narrative of modernization came under an unending barrage of ridicule and derision while local satire revelled in words like crisis, credit, bankruptcy, seizure and sale.
Go to article

Bibliography

● J. Arnsztajn, K. Bielski, W. Gralewski, Pierwsza Szopka Reflektora, w zbiorach Muzeum Józefa Czechowicza w Lublinie, sygn. MC 143 R.
● J. Arnsztajn, K. Bielski, Druga Szopka Reflektora, w Zbiorach Specjalne Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej im. H. Łopacińskiego w Lublinie, sygn. 2156.
● Z. Bauman, Płynna nowoczesność, przeł. T. Kunz, Kraków 2006.
● M. Berman, „Wszystko, co stałe, rozpływa się w powietrzu”. Rzecz o doświadczeniu nowoczesności, przeł. M. Szuter, Kraków 2006.
● K. Bielski, Most nad czasem, Lublin 1963.
● Ł. Biskupski, Miasto atrakcji. Narodziny kultury masowej na przełomie XIX i XX wieku. Kino w systemie rozrywkowym Łodzi, Warszawa 2013.
● T. Bocheński, Szopka lubelska, „Ziemia Lubelska” 15.05.07.
● J. Cymerman, D. Gac, G. Kondrasiuk, Scena Lublin, Lublin 2017.
● J. Cymerman, A. Wójtowicz, Uwagi wydawców, [w:] Józef Czechowicz, Pisma zebrane, t. 9, Varia, oprac. Jarosław Cymerman, Aleksander Wójtowicz, Lublin 2013, s. 653–654.
● J. Czechowicz, Pisma zebrane, t. 1, Wiersze i poematy, opr. J.F. Fert, Lublin 2012.
● A. Czuchryta, Przemysł rolno-spożywczy w województwie lubelskim w latach 1918–1939, Lublin 2008.
● D. Fox, Kabarety i rewie międzywojennej Warszawy. Z prasowego archiwum dwudziesto-lecia, Katowice 2007.
● H. Gawarecki, O dawnym Lublinie, Lublin 1974.
● Historia Lublina w liczbach, A. Jakubowski, U. Bronisz, E. Łoś, Lublin 2017.
● M. Hemar, J. Lechoń, A. Słonimski, J. Tuwim, Szopki Pikadora i Cyrulika Warszawskiego, opr. T. Januszewski, Warszawa 2013.
● E. Jabłońska-Depuła, Wielkomiejski plan rozwoju Lublina z 1924 roku, [w:] Lublin w dziejach i kulturze Polski, pod red. T. Radzika i A. Witusika, Lublin 1997.
● T. Kłak, Czasopisma awangardy, cz. 1, 1919–1931, „Polska Akademia Nauk”, Wrocław 1978.
● E. Krasiński, Warszawskie sceny 1918–1939, Warszawa 1976.
● S. Kruk, Teatr Miejski w Lublinie 1918–1939, Lublin 1997.
● Kuligowska-Korzeniewska, Kabaret w złym mieście podczas Wielkiej Wojny oraz M. Szydłowska, Gwiazdy i meteory lwowskiego „Ula”, [w:] Kabaret – poważna sprawa, pod red. D. Fox i J. Mikołajczyka, Katowice 2015.
● Z. Landau, Pożyczki ulenowskie, „Najnowsze Dzieje Polski: Materiały i Studia z Okresu 1914–1939” 1958, t. 1.
Go to article

Authors and Affiliations

Aleksander Wójtowicz
1
ORCID: ORCID

  1. Instytut Filologii Polskiej, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

This is a critical reading of a review essay of Zbigniew Herbert's “Study of the Object” by Jarosław Iwaszkiewicz. It was originally published in Życie Warszawy and reprinted in 2010 in a collection of his essays Rozmowy o książkach [ Conversations about Books]. The review was included in the book, as we are told by the editor, to illustrate Iwaszkiewicz's authorial criticism and his inexplicit dialogue with Czesław Miłosz. This article claims that the review essay can also be read as another episode in the history of complex relations between Iwaszkiewicz and Miłosz (and, indirectly, Miłosz and Herbert). Furthermore, the history of either pair of relations can be seen as an expression of the same conflict.
Go to article

Bibliography

● Bereza H., Alfabetyczność: teksty o literaturze i życiu, wyb. i red. P. Orzeł, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2018.
● Bereza H., Życiopisanie, [w:] E. Stachura, Poezja i proza, t. 5, Czytelnik, Warszawa 1984.
● Bernacki M., Szekspir jako"milczący świadek" ideowego sporu między Zbigniewem Herbertem i Czesławem Miłoszem: próba afektywnej lektury"Trenu Fortynbrasa" Zbigniewa Herberta, [w:] Ślady Szekspira: jego dzieło w literaturze i teatrze, red. M. Stankiewicz--Kopeć, K. Zabawa, Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum, Kraków 2018.
● Franaszek A., Herbert. Biografia, T. 1, Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, Kraków 2018.
● Franaszek A., Miłosz. Biografia, Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, Kraków 2012.
● Galant J., Najgorsza jest niepewność. Portret artysty czasu przełomu, [w:] Powroty Iwaszkiewicza, Wydawnictwo Poznańskie Studia Polonistyczne, Poznań 1999.
● Gębicz J., Sztuka w życiu, życie sztuką, „Konteksty Kultury” 2018, z. 1.
● Gędas K., Anioł pocieszenia o oczach szklistych jak czereśnie: Jerzy Liebert w świetle wspomnień i krytyki literackiej Jarosława Iwaszkiewicza, „Irydion: literatura, teatr, kultura” 2016, t. 2.
● Gędas K., Epistola: In Carcere et Vinculis Oskara Wilde’a w recepcji Jarosława Iwaszkiewicza, „Tekstualia: palimpsesty literackie, artystyczne, naukowe” 2020, nr 3.
● Gędas K., „Król-Duch” Juliusza Słowackiego w recepcji Jarosława Iwaszkiewicza, „Colloquia Litteraria” 2015, nr 2.
● Gędas K., Recenzje literackie Jarosława Iwaszkiewicza, Instytut Badań Literackich PAN, Warszawa 2020.
● Gędas K., Reymont Iwaszkiewicza, „Colloquia Litteraria” 2018, nr 1.
● Herbert Z., Iwaszkiewicz J., Listy, „Zeszyty Literackie” 2003, nr 4.
● Iwaszkiewicz J., Dzienniki 1911–1955, Czytelnik, Warszawa 2010.
● Iwaszkiewicz J., Dzienniki 1956–1963, Czytelnik, Warszawa 2010.
● Iwaszkiewicz J., Guziki żołnierskiego płaszcza, „Życie Warszawy” 1970, nr 39.
● Iwaszkiewicz J., Hamlet, „Twórczość” 1974, nr 4.
● Iwaszkiewicz J., Listy do Felicji, Czytelnik, Warszawa 1979.
● Iwaszkiewicz J., Ludzie i książki, Spółdzielnia Wydawniczo-Handlowa „Książka i Wiedza”, Warszawa 1971.
● Iwaszkiewicz J., O czytaniu, „Życie Warszawy” 1957, nr 238.
● Iwaszkiewicz J., Przedmowa, [w:] W. Szekspir, Romeo i Julia; Hamlet, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1954.
● Iwaszkiewicz J., Rozmowy o książkach, Czytelnik, Warszawa 1961.
● Iwaszkiewicz J., Rozmowy o książkach, Wydawnictwo Iskry, Warszawa 1968.
● Iwaszkiewicz J., Rozmowy o książkach, Czytelnik, Warszawa 1983.
● Iwaszkiewicz J., Rozmowy o książkach: nowy wybór z lat 1954–1979, Czytelnik, Warszawa 2010.
● Kwiatkowski J., Poezja Jarosława Iwaszkiewicza na tle dwudziestolecia międzywojennego, Czytelnik, Warszawa 1975.
● Markowska H., Siena w literaturze polskiej XX wieku: Iwaszkiewicz – Miłosz – Herbert, „Pamiętnik Literacki” 2017, z. 2.
● Miłosz C., Herbert Z., Korespondencja, Fundacja Zeszytów Literackich, Warszawa 2006.
● Miłosz C., Iwaszkiewicz J., Portret podwójny, Fundacja Zeszytów Literackich, Warszawa 2011.
● Płachecki M., Wprowadzenie do krytyki autorskiej, „Teksty: teoria literatury, krytyka, interpretacja” 1976, nr 4–5 (28–29).
● Romaniuk R., Inne życie, t. 1, Wydawnictwo Iskry, Warszawa 2012.
● Romaniuk R., Pojechać do Wilka, [w:] J. Iwaszkiewicz, Droga. Proza i wiersze, Wydawnictwo Iskry, Warszawa 2020.
● Ruszar J.M., Hamlet w pułapce losu (według Zbigniewa Herberta), [w:] Ślady Szekspira: jego dzieło w literaturze i teatrze, red. M. Stankiewicz-Kopeć, K. Zabawa, Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum, Kraków 2018.
● Szydłowska W., Camus, Państwowe Wydawnictwo Wiedza Powszechna, Warszawa 2002.
● Świątkowska W., Hamlet.pl: myślenie Hamletem w powojennej kulturze polskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2019.
● Trznadel J., Polski Hamlet, Niezależna Oficyna Wydawnicza, Warszawa 1989.
● Wyka K., Wstęp, [w:] K.K. Baczyński, Utwory zebrane, t.1, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1979.
● Zagórski J., Śmierć Słowackiego, „Tygodnik Powszechny” 1947, nr 14–15.
Go to article

Authors and Affiliations

Joanna Gębicz
1
ORCID: ORCID

  1. Wydział Polonistyki, Uniwersytet Jagielloński
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

On the basis of a close reading of the poetry of Kazimierz Lewandowski ( Lais and the poems in Szella) this article presents a revised view of the androgyne in the perception of the Young Poland modernism. The article examines the symbolism and the spaces with which the androgyne is associated, the androgyne’s destructive influence on men and demonic, Mephistophelian personality traits.
Go to article

Bibliography

● Dąbrowski M., Makowiecki A., Modernistyczne źródła dwudziestowieczności, Warszawa 2003.
● Eliade M., Mefistofeles i androgyn, tłum. B. Kupis, Warszawa 1999.
● Flacelière R., Życie codzienne w Grecji za czasów Peryklesa, tłum. Z. Bobowicz, J. Targalski, Warszawa 1985.
● Gajkowska C., hasło: Lewandowski Kazimierz Jan, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XVII, Kraków–Wrocław 1972, s. 207–208.
● Gutowski W., Mit androgyne w poematach prozą Stanisława Przybyszewskiego, „Acta Universitatis Nicolai Copernici” 1993, z. 39 (245), s. 69–87.
● Gutowski W., Nagie dusze i maski. O młodopolskich mitach miłości, Kraków 1997.
● Jagodzińska J., Misterium romantyczne. Liturgiczno-rytualne wymiary świata przedstawio-nego w III części „Dziadów” Adama Mickiewicza, „Nie-boskiej Komedii” Zygmunta Krasińskiego i „Księdza Marka” Juliusza Słowackiego, Toruń 2006.
● Komornicka M., Baśnie; Psalmodye, Warszawa 1900.
● Lewandowski K., Lais, Kraków 1900.
● Lewandowski K., Szella, Kraków 1893.
● Łoch E., Modernizm i feminizm. Postacie kobiece w literaturze polskiej i obcej, Lublin 2002.
● Okulicz-Kozaryn M., Endymion i endymionizm, „Ruch Literacki”, z. 1 (358), Kraków 2020, s. 3–16.
● Piwińska M., Złe wychowanie. Fragmenty romantycznej biografii, Warszawa 1981.
● Podraza-Kwiatkowska M., Młodopolska femina. Garść uwag, „Teksty Drugie” 1993, nr 4/5/ 6, s. 36–53.
● Podraza-Kwiatkowska M., Symbolizm i symbolika w poezji Młodej Polski, Kraków 2001.
● Przybyszewski S., Androgyne, Kraków 1905.
● Ritz G., Nowy świat i dawny wizerunek kobiety. Polska awangarda po 1918 roku a kulturowe aspekty płci, tłum. M. Łukasiewicz, „Kresy” 1997, nr 31–32, s. 11–26.
● Ritz, G., Maria Komornicka: zagrożone autorstwo a kategoria „gender”, tłum. M. Łukasie-wicz, „Pamiętnik Literacki” 2001, z. 1, s. 33-51.
Go to article

Authors and Affiliations

Bartosz Ejzak
1
ORCID: ORCID

  1. Zakład Literatury Pozytywizmu i Młodej Polski, Uniwersytet Łódzki
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

This is an analysis of the strategies used to create a perception of Japan, or the ‘Japan effect’ – a term inspired by Roland Barthes ‘reality effect’ ( effet de reel) – in the fiction of Wacław Sieroszewski and Ferdynand Ossendowski, two Polish writers who were first to introduce Japan to the Polish general public. Both visited Japan, Sieroszewski in 1903 and Ossendowski in 1921; both were authors of popular fiction set in exotic locations. However, each of them chose a different strategy of presenting the Japanese setting of their stories. While Ossendowski's construction of the ‘Japan effect’ can be described as ‘encyclopedic realism’ (his narrative is stitched up with multiple notes and explanations), Sieroszewski takes a more direct, dramatic approach. Sieroszewski prefers to confront the reader with various exotic ‘props’ and to take him on a journey of discovery of the peculiarities of Japanese behavior, aesthetic values and ways of thinking.
Go to article

Bibliography

● Alberowa Z., Kossowski Ł., Inspiracje sztuką Japonii w malarstwie i grafice polskich modernistów, Kielce–Kraków 1981.
● Art of Japan, Japanisms and Polish-Japanese art relations, red. A. Kluczewska-Wójcik, J. Malinowski, Toruń 2012.
● Bandrowski J., Przez jasne wrota, Lwów 1920.
● Baroni H.J., The Illustrated Encyclopedia of Zen Buddhism, New York 2002.
● Barthes R., Od dzieła do tekstu, przeł. M.P. Markowski, „Teksty Drugie” 1998, nr 6.
● Barthes R., Efekt rzeczywistości, przeł. M.P. Markowski, „Teksty Drugie” 2012, nr 4.
● Bujnicka M., Egzotyka «ad usum populi», czyli deskrypcja przestrzeni w powieściach Antoniego Marczyńskiego, [w:] Egzotyzm w literaturze, red. E. Kuźma, Szczecin 1990.
● Dalby L., Gejsza, tłum. E. Pałasz-Rutkowska, Warszawa 2001.
● Deja K., Polski japonizm literacki 1900–1939, Kraków 2021.
● Estetyka japońska. Antologia, red. K. Wilkoszewska, Kraków 2008.
● Hearn L., Ko-ko-ro, Kraków 1906.
● Hedin S., Ossendowski a prawda, tłum. A. Polończyk, Olsztyn 2014.
● Henshall K.G., Historia Japonii, przeł. K. Wiśniewska, Warszawa 2011.
● Keene D., Estetyka japońska, [w:] Estetyka japońska. Antologia, red. K. Wilkoszewska, Kraków 2008.
● Kempf Z., Orientalizm Wacława Sieroszewskiego. Wątki japońskie, Warszawa 1982.
● Kijak A., Odkrywca innej Syberii i Dalekiego Wschodu, Kraków 2010.
● Kluczewska-Wójcik A., Japonia w kulturze i sztuce polskiej, Warszawa–Toruń 2016.
● Kossowski Ł., Martini M., Wielka fala. Inspiracje sztuką Japonii w polskim malarstwie i grafice, Warszawa–Toruń 2016.
● Król A., Japonizm polski, Kraków 2011.
● Kubiak Ho-Chi B., Estetyka i sztuka japońska, Kraków 2009.
● Melanowicz M., Formy w literaturze japońskiej, Kraków 2003.
● Melanowicz M., Historia literatury japońskiej, Warszawa 2012.
● Michałowski W., Ossendowski. Podróż przez życie, Poznań 2015.
● Ossendowski A., Cud bogini Kwan-Non, Poznań 1924.
● Ossendowski F., Szkarłatny kwiat kamelii. Opowieści z życia Japonii, Łomianki 2011.
● Pinguet M., Śmierć z wyboru w Japonii, przeł. M. Kubiak Ho-Chi, Kraków 2007.
● Sieroszewski A., Wacława Sieroszewskiego żywot niespokojny, Warszawa 2015.
● Sieroszewski W., Miłość samuraja, Warszawa 1990.
● Sieroszewski W., Wśród kosmatych ludzi, Warszawa 1957.
● Sieroszewski W., Z fali na falę, Kraków 1910.
● Straszne trzęsienie ziemi w Japonii, „Głos Polski” 1923, nr 243, s. 1.
● Trzęsienie ziemi w Japonii, „Słowo Polskie” 1923, nr 241.
● Tubielewicz J., Historia Japonii, Wrocław 1984.
● Tubielewicz J., Mitologia japońska, Warszawa 1977.
● Yokohama w gruzach, „Ilustrowany Kuryer Codzienny” 1923, nr 217.
Go to article

Authors and Affiliations

Katarzyna Deja
1
ORCID: ORCID

  1. Wydział Polonistyki, Uniwersytet Jagielloński, Kraków

This page uses 'cookies'. Learn more