Przegląd Statystyczny/Statistical Review

Teoria przewiduje występowanie zależności długo- i krótkookresowych dla wielu różnych wielkości ekonomicznych. Wśród przykładów można wymienić różne wersje modelu realnego cyklu koniunkturalnego (modelu RBC). Celem niniejszego opracowania jest empiryczna analiza podstawowego modelu RBC zbudowanego dla produkcji, konsumpcji i inwestycji w gospodarce polskiej w latach 1995–2015. Do zbadania tego zagadnienia wykorzystano grupę bayesowskich modeli typu VEC, w których prócz restrykcji nałożonych na parametry opisujące związki długookresowe, dodatkowo nałożono restrykcje na parametry opisujące zależności krótkookresowe. Dokonując bayesowskiego porównania wymienionych modeli wywnioskowano, że zachowanie omawianych wielkości jest sterowane za pomocą jednego wspólnego czynnika cyklicznego oraz dwóch wspólnych trendów stochastycznych. Dodatkowo, zbadano udział wstrząsów o charakterze trwałym i przejściowym w wyjaśnianiu wariancji błędu prognoz oraz ich wpływ na analizowane zmienne.

Celem opracowania jest prezentacja możliwości wykorzystania skierowanych liczb rozmytych (OFN) do podejmowania decyzji wielokryterialnych. W pracy przedstawiono przykłady interpretacji OFN, propozycje wykorzystania OFN w rozmytych metodach wielokryterialnych do reprezentacji typu kryterium oraz wyrażeń lingwistycznych. Omówiono rozmyte procedury SAW oraz TOPSIS oparte na OFN, które pozwalają na uwzględnienie niejednoznaczności, nieprecyzyjności oraz opisów werbalnych w ocenie wariantów decyzyjnych. Artykuł ma charakter metodologiczny i może stanowić inspirację do dalszych badań nad zastosowaniem OFN w metodach wielokryterialnych.

W artykule przedstawiono wyniki badania związku aktywności wynalazczej przedsiębiorstw przemysłowych państw Grupy Wyszehradzkiej, mierzonej za pomocą liczby zgłoszeń do Europejskiego Urzędu Patentowego, z wielkością nakładów na badania i rozwój ponoszonych w obszarach działalności gospodarczej o różnym poziomie zaawansowania technicznego. Wyniki jedno- i wielorównaniowej analizy kointegracyjnej danych panelowych dla lat 2005–2014 wskazują, że długookresowa elastyczność liczby zgłoszeń patentowych względem nakładów na badania i rozwój jest wyższa, po pierwsze, w przypadku działalności w dziedzinie wysoko zaawansowanej techniki, niż w dziedzinie średniowysoko zaawansowanej techniki, po drugie, w dziedzinie wysoko zaawansowanej techniki dla aktywności badawczej finansowanej ze środków własnych, niż w przypadku badań finansowanych ze środków publicznych. Stwierdzono również, że w przypadku średnionisko i nisko zaawansowanej techniki, nakłady na badania i rozwój nie determinują jednoznacznie liczby zgłoszeń patentowych.

Celem artykułu było zaproponowanie nowej metody konstrukcji zmiennej syntetycznej. Aby ocenić poziom rozwoju obiektu, analizowano jego odległość od wzorca (antywzorca) względem sumy odległości od wzorca (antywzorca) wszystkich obiektów. W ten sposób scharakteryzowano region na tle wszystkich pozostałych. Opisana miara jest ograniczona. Zmienne diagnostyczne nie wymagają normalizacji ani zamiany na stymulanty. Podstawową zaletą sugerowanego podejścia jest porównywalność analiz prowadzonych dla różnych lat. Proponowaną metodę zilustrowano przykładem empirycznym. Wartości miar porównano z wynikami otrzymanymi na podstawie metody wzorcowej Hellwiga. Były podobne, ale nie tożsame. W kolejnym kroku badania porównano obie metody pod względem poprawności. Żadna z nich nie wykazała znaczącej przewagi.

Miarą sukcesu rozwojowego współczesnych regionów i zarazem czynnikiem podtrzymującym trwałość tego sukcesu jest przede wszystkim jakość życia mieszkańców. Według definicji Rady Europy (A new strategy for Social Cohesion, 2004, s. 3) spójność społeczna to zdolność terytorialnych społeczności do zapewnienia dobrobytu wszystkim swoim członkom, zmniejszania rozwarstwień społecznych i unikania polaryzacji. W ocenie spójności społecznej regionu dolnośląskiego w przekroju powiatów w latach 2005–2015 uwzględniono zmienne z następujących dziedzin: dochody i aktywność ekonomiczna ludności, warunki mieszkaniowe ludności, dostępność usług i przestrzeni publicznej. Do pomiaru i oceny zmian poziomu spójności społecznej województwa dolnośląskiego w przekroju powiatów w latach 2005–2015 zastosowano odległość GDM1 oraz miernik Theila.