W pracy została przedstawiona koncepcja prawna utworzenia w Rzeczypospolitej Polskiej tzw. .. drugiego rejestru", nazwanego Rejestrem Żeglugi Międzynarodowej. Autor analizuje zjawisko .. drugich rejestrów" jakoformy wspierania flot narodowych i zwraca uwagę, że jest to reakcja tradycyjnych państw morskich na rozwój rejestrów otwartych w państwach dogodnej bandery. Podjęto także próbę klasyfikacji różnych rejestrów okrętowych, występujących w praktyce żeglugowej. Szczególny nacisk położono na politykę rejestrową Unii Europejskiej, która jest wyrazem wypierania własnych flot przez państwa członkowskie. Nawiązano do zasad międzynarodowych, dotyczących rejestracji statków, zawartych w konwencji UNCTAD z 1986 r. o warunkach rejestracji statków. Omówiono szczegółowo polskie przepisy dotyczące przynależności statku i rejestru okrętowego, zawarte w nowym kodeksie morskim z 18 września 2001 r. Wyeksponowano .. otwartość" polskiego rejestru okrętowego i potencjalną łatwość uzyskiwania polskiej bandery. Częścią niniejszego opracowania są fragmenty autorskiego projektu ustawy o Rejestrze Żeglugi Międzynarodowej. W świetle tego projektu polski .. drugi rejestr" miałby być rejestrem dodatkowym, o charakterze specjalnym, ściśle związanym z podstawowym, narodowym rejestrem okrętowym. Zasadniczym celem rejestru byłoby zwiększenie konkurencyjności międzynarodowe/ polskich armatorów, przez stworzenie im szeregu preferencji natury podatkowej i innej. Armatorzy statków wpisanych do Rejestru Żeglugi Międzynarodowej płaciliby z tytułu ich eksploatacji jedynie podatek tonażowy, a w stosunku do członków załogi tych statków nie miałby zastosowania szereg przepisów polskiego prawa pracy.

Praca zawiera syntetyczne omówienie najistotniejszych zmian w polskim morskim prawie cywilnym, wprowadzonych na mocy Kodeksu morskiego z 18 września 2001 r. Nowy kodeks obowiązuje od dnia 5 czerwca 2002 r. Autor omawia zakres modyfikacji zawartych w nowym kodeksie w stosunku do dotychczasowego kodeksu z 1961 r. Mając na uwadze fakt, że utrzymano w mocy większość norm dawnego prawa morskiego, autor okresla nową ustawę jako rekodyfikację, a nie zupełnie nowy akt prawny. Podkreśla się i szczegółowo omawia zalety nowej systematyki Kodeksu morskiego. Omawiając poszczególne przepisy nowej ustawy. autor wskazuje na szereg rozwiązań wątpliwych lub wręcz błędnych. Przykładem takiej regulacji może być wprowadzenie nowej instytucji polskiego rejestru jachtów. Do najważniejszych zmian w prawie morskim zaliczyć trzeba modyfikację systemu realizacji hipoteki morskiej. Wzonyąc się głównie na prawie brytyjskim, starano się ominąć trudności wynikające z realizacji hipoteki w trybie egzekucji sądowej, wprowadzając możliwość przejęcia statku. obciążonego hipoteką, w posiadanie lub nawet jego sprzedaż przez wierzycie/a hipotecznego. Ostatnią część opracowania stanowi wykaz aktów wykonawczych do Kodeksu morskiego, które winny być pilnie wydane. Autor dokonuje selekcji tych aktów, wskazując na kolejność ich wprowadzenia w życie.

Artykuł omawia wybrane problemy najnowszej legislacji morskiej w Polsce, związane z akcesją do Unii Europejskiej. Autor przedstawia najważniejsze unormowania, polemizując z niektórymi z nich, zawarte w następujących ustawach: o rybołówstwie z 10.02.2004 r., o zmianie ustawy o izbach morskich z 5.03.2004 r., o zmianie ustawy o bezpieczeństwie morskim z 20.04.2004 r. i o wyposażeniu morskim z 20.04.2004 r. Poza tym omówione zostały dwie nowelizacje nowego polskiego kodeksu morskiego, a także zmiany w ustawie o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej. Zwrócono także uwagę na ratyfikację konwencji londyńskiej z 1990 r. OPRC. Autor podkreśla wybitnie dostosowawczy do prawa europejskiego charakter powyższych, licznych zmian w polskim prawie morskim. Korzystając z okazji, że Komisja Prawa Morskiego Polskiej Akademii Nauk wydała już dwudziesty tom czasopisma ..Prawo Morskie" autor, jako przewodniczący tej komisji i redaktor wspomnianego periodyku, przedstawia ponadto kilka uwag na temat stanu badań nadprawem morskim i prawem morza w Polsce.

This article addresses a new type of agreement that entitles classification institutions to execute certain functions of the maritime administration. In the maritime trade, classification institutions, in addition to their classification and assessment activities, are assuming increasingly certain public functions that are executed under the supervision of maritime administration bodies. This supervision is ensured above all by two legal institutions: aprobation and authorization. The significance of the aprobation process for classification institutions may be apparent in the fact that aprobation if conducted by the European Commission. In evaluating the character of the agreement entered into by the Minister of Marine Management with aprobation classification institutions, the author of the article emphasizes a series of particular traits of the agreement that stem from the infiltration of elements of both public and private law. The author postulates the creation of a new category of agreement, that of so-called public contracts.

This paper address the rarely discussed issue of underwater areas. The author draws attention to the political and economic importance of areas on the sea bed’ both those areas that are under jurisdiction and those that are beyond any jurisdiction. In particular the article discusses international treaties relating to the sea bed. First, it analyzes the 2001 Paris Convention on the Protection of Underwater Cultural Heritage. Next, it discusses the new Nairobi International Convention on the Removal of Wrecks (2007). A further part of the article presents the decision to protect the wreck of the “Estonia” ferry (the Tallinn Agreement o f 1995) and the old Paris Convention (1884) on the protection of submarine cables. Finally, the author draws attention to the relatively low amount of interest of national legislation in issues connected with underwater areas and proposes concrete changes and additions to Polish maritime law.

Artykuł poświęcony jest problematyce prawnej bezpieczeństwa morskiego, którądość rzadko podejmuje literatura prawnicza. Pierwsza część opracowania poświęcona jest ocenie nowej ustawy o bezpieczeństwie morskim z 18.08.2011 r. Ustawa reguluje sprawy bezpieczeństwa morskiego w zakresie budowy statku, jego stałych urządzeń i wyposażenia, inspekcji statku, kwalifikacji załogi, bezpiecznego uprawiania żeglugi morskiej oraz ratowania życia na morzu.

Analiza obszernego tekstu ustawy wskazuje, że przepisy te zawierają wiele rozwiązań wątpliwych pod względem legislacyjnym, a niektóre z nich są nawet błędne. Założenia tego aktu normatywnego można ocenić krytycznie.

W związku z pogarszającą się jakością legislacji w zakresie bezpieczeństwa morskiego autor postuluje przystąpienie do prac nad całościową, systematyzującą ten dział prawa, regulacją – Prawem bezpieczeństwa morskiego. Celowe wydaje się nadanie nowej ustawie rangi prawa, które bliższe jest unormowaniu kodeksowemu niż zwykłej ustawie. Proponuje się uzupełnienie dotychczasowego zakresu ustawy o bezpieczeństwie morskim poprzez inkorporowanie do prawa bezpieczeństwa morskiego m.in. ustaw: o wyposażeniu morskim, o Państwowej Komisji Badania Wypadków Morskich, o ochronie żeglugi i portów morskich. Postulaty de lege ferenda zawierają także wiele nowych rozwiązań, dotyczących np. wprowadzenia części ogólnej, osobnej części zajmującej się formami elektronicznego wspierania, a także sankcji za nieprzestrzeganie wymagań bezpieczeństwa morskiego.

Artykuł jest poświęcony wybranym problemom zwalczania piractwa morskiego. Autor zwraca uwagę na korelację zasady jurysdykcji uniwersalnej i jurysdykcji krajowej. Podkreśla możliwości sądzenia piratów przez sądy międzynarodowe, hybrydowe i krajowe. Autor opowiada się za wykorzystywaniem przede wszystkim ustawodawstwa krajowego i sądów krajowych. Zwraca uwagę na rozbudowę w ostatnich latach przepisów antypirackich w wielu krajach. W drugiej części pracy omówiono inicjatywy prawno-organizacyjne Unii Europejskiej poświęcone zwalczaniu piractwa morskiego.

Artykuł dotyczy morskiego prawa przewozowego, a szczególności potrzeby wykorzystania w nowym polskim Kodeksie morskim międzynarodowych standardów konwencyjnych. Omówione zostały kolejno etapy kształtowania jednolitych regulacji międzynarodowych w zakresie przewozu morskiego ładunku. Przedstawiono zwłaszcza trzy konwencje przewozowe: reguły hasko--visbijskie (1924/1968), reguły hamburskie (1978) i reguły rotterdamskie (2009).

Szczególne znaczenie przypisano jednak regulacjom krajowym, łączącym rozwiązania zawar-te w różnych konwencjach, nazywanym hybrydowymi. Autor jest bowiem zwolennikiem koncepcji, by Polska w nowym k.m. wprowadziła regulację hybrydową przewozu morskiego ładunku.

Autor sugeruje konkretne rozwiązania legislacyjne, przedstawiając schemat odpowiedniego działu k.m. W rozwiązaniach tych starano się połączyć istniejące już rozwiązania oparte na sys-temie RHV z nowymi instytucjami prawnymi przyjętymi z reguł hamburskich i zwłaszcza reguł rotterdamskich.

Duży nacisk autor położył na omówienie niezwykle powszechnej, a nieunormowanej przez prawo polskie, instytucji kontraktu ilościowego (volume contract). Postuluje się wprowadzenie tej umowy przewozowej do nowego k.m. Poza tym artykuł omawia nowe przepisy reguł rotterdam-skich dotyczące jurysdykcji i arbitrażu

This article discusses a wide range oflegal consequences connected with the ratification in 1998 by the Republic ofPoland oftheUNConvention on the law ofthe sea. In particular, it notes compliance with the demands of the Convention relating to the innocent passage ofwarships, including submarines, and the introduction of limitations on the movements of sea-going vessels of special kinds within Polish territorial waters. The completion of normalisations permitting the signalisation of the lack of effective flag state jurisdiction over foreign vessels is seen as being appropriate. The author's basic legislative postulate is the introduction - in line with article 33 of the Convention - within Polish waters of a contiguous zone. This would permit the effective protection of the interests of the Republic of Poland in the area of customs, taxation, immigration and health regulations. A subsequent part of the article discusses the necessity of bringing Polish regulations concerning scientific maritime research into line with the Convention. This would be in the areas of so-called presumed permission for research, of legal regulations in the area ofthe definition ofpiracy, ofthe criminal nature ofillegal radio and television transmissions on the open sea, and of administrative regulations relating to the awarding of captain's certificates and of certificates of qualification. The author suggests that there will be a growth of interest in the regulations of the Convention as they apply to private law. He points to a range of normalisations, among others, in the area of civil liability - including the civil liability of subjects under international law. The author stresses the difficulties ofadapting civil law solutions within the framework of international relations. He does this via the example of so-called statewarranty, which is anticipated in the Convention. Finally several aspects of the right of transit of inland states are analysed, as are legal issues connected with the detention of vessels by maritime states. In conclusion the author argues that a relatively small number of changes in Polish legislation would permit the better implementation of the Montego Bay Convention.

Professor Mirosław H. Koziński has made a comparison of selected Polish publications in the field of maritime law and the law of the sea between 1969 and 1999. The list of articles contains 1170 bibliographical items, including 170 books, 560 articles and 56 glosses concerning maritime law. There are 82 books and 305 articles on the law of the sea.

Artykuł poświęcony jest problematyce usług portowych, czyli – w systemie polskiego prawa morskiego – agencji morskiej, umowom maklerskim, pilotażowi i holowaniu portowemu. Przedstawiono status prawny portów morskich i klasyfikację usług świadczonych w portach.

Omówiono poszczególne rodzaje usług regulowane w kodeksie morskim. Krótko opisano niektóre regulacje, wytykając ich lakoniczność i niedostosowanie do współczesnych potrzeb.

W kolejnej części pracy zaprezentowano propozycje legislacyjne do nowego kodeksu morskiego, przygotowane w ramach Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Morskiego. Między innymi przedstawiono propozycję uzupełnienia katalogu usług portowych o cumowanie.

Ostatnią część poświęcono prawu Unii Europejskiej. Głównym bowiem powodem napisania tego artykułu był projekt rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego ramy w zakresie dostępu do rynku usług portowych oraz przejrzystości finansowej portów z 23.05.2013 r. Projekt ten wywołał duży ferment w krajach członkowskich UE i w organizacjach związanych z branżą portową. Autor omawia założenia tej nowej regulacji, poddając je ostrej krytyce. Przede wszystkim zarzucono propozycji UE łamanie reguł rynkowych w zakresie świadczenia usług portowych i poddawanie tych usług rygorom prawa administracyjnego.

The paper discusses limitations on the freedom of marine fisheries in international EU, and Polish laws. The primary motivation behind limiting the freedoms of fisheries is the protection of the marine environment. The regulation on marine fisheries of 2004 includes many limitations of economic freedom, e.g., the necessity of registering fishing vessels, the requirement of licenses and catch permits. The Common Fisheries Policy of the European Union also places many limitations on fisheries. The ‘ freedom ” of marine fisheries is presented in quotation marks for good reasons. The author concludes that it is currently difficult to assume that marine fisheries are a free economic activity.

The paper presents a complex description of the system of Polish maritime law regarding vessel registration. There are four vessel registers in Poland: vessel register, Polish yacht register, administrative register, and fishing vessel register. The first three are regulated by the Polish Maritime Code of 2001 and the last by the Fisheries Act of 2004. Different registration bodies are responsible for the vessel registers. These are the Maritime Chamber, the Polish Yachting Association, the Maritime Office, and the Ministry of Agriculture. The author analyzed registration requirements and the basic procedural principles in the various registers. This is useful especially in light of the numerous changes which were implemented in the Polish Maritime Code following European Union accession. Some doubts are discussed regarding the implementation of EU Council Act 613/91 of 4 March 1991 to Polish law. The author also criticizes new legal solutions that give EU ship owners the right to the Polish flag despite the lack of a genuine link with Poland, the flag holder. The new' Polish yacht register is described in detail. The responsibility for its implementation was given to a community organization and not to a state body. The author indicates many doubtful legal and organizational aspects of this register, especially with respect to the new decree of the Ministry of Infrastructure of 23 December 2004, which regulates yacht registers. The separate legal definition of the yacht in Polish maritime law seems to be questionable. It is defined as "... a marine vessel, which is the property of Poland, used exclusively for sport or recreational purposes with a hull length of up to 24 meters The administrative register, which registers vessels that are not covered by the two registers discussed above, vessels under construction on sea tests, and the fishing vessel register, is also discussed. It is not only of an administrative character but is one of the methods for limiting economic freedom in marine fisheries. The mutual relationships among these registers are also discussed in the paper.