Nauki Humanistyczne i Społeczne

Filozofia i Nauka

Opis

Czasopismo Filozofia i Nauka powstało w roku 2013. Do roku 2015 było wydawane przez Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk. Od roku 2016 jest wydawane wspólnie przez Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk oraz przez Instytut Filozofii Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.

W czasopiśmie jest prezentowana filozoficzna problematyka, która ma związki z nauką, a więc:

— problematyka filozoficzna asymilującą wyniki nauki jako przedmiot swych analiz, źródła informacji lub inspiracje, w tym filozofia przyrody, antropologia filozoficzna, filozofia umysłu;

— epistemologia i metodologia;

— dociekania nad filozofią projektowaną jako nauka;

— rozważania nad relacjami pomiędzy nauką a światem życia, rzeczywistością społeczną i kulturą.

Strona czasopisma: http://filozofiainauka.ifispan.waw.pl/

ISSN

ISSN 2300 - 4711

Wydawcy

Instytut Filozofii i Socjologii PAN

RADA REDAKCYJNA

Orysya Bila – Uniwersytet Katolicki, Lwów, Ukraina

Peter Bołtuć – University of Illinois, Springfield, USA

Adrián Figueroa – Universidad Autónoma de San Luis Potosí, Meksyk

Igor K. Lisiejew — Instytut Filozofii Rosyjskiej Akademii Nauk, Moskwa, Rosja

Marek Łagosz — Instytut Filozofii, Uniwersytet Wrocławski

Zbysław Muszyński — Instytut Filozofii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej

Sergey Niznikow — Uniwersytet Przyjaźni Narodów Rosji, Moskwa, Rosja

Zdzisława Piątek — Instytut Filozofii, Uniwersytet Jagielloński

Aldona Pobojewska — Instytut Filozofii, Uniwersytet Łódzki

Mikhail Pronin — Instytut Filozofii Rosyjskiej Akademii Nauk, Moskwa, Rosja

Vladimir Przhilenskiy — Moskiewski Narodowy Uniwersyst im. Kutafina, Moskwa, Rosja

Pavlo Sodomora – Narodowy Uniwersytet Medyczny im. Danylo Halytsky’ego, Lwów; Lwowski Uniwersytet Narodowy im. Ivana Franka, Lwów, Ukraina

Peter Sykora — Centrum Bioetyki, UCM University, Trnava, Słowacja

Emilija A. Tajsina — Kazański Uniwersytet Państwowy, Kazań, Rosja

Carlos José B. Tiago de Oliveira — Centro de Filosofia das Ciências da Universidade de Lisboa, Lisbona, Portugalia

Barbara Tuchańska — Instytut Filozofii, Uniwersytet Łódzki

Paweł Zeidler — Instytut Filozofii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Poznań

Piotr Bołtuć (redaktor naczelny)

Andrzej Łukasik, zastępca redaktora naczelnego (filozofia przyrody, filozofia fizyki);

Stanisław Czerniak (socjologia wiedzy, filozofia społeczna);

Marek Hetmański (epistemologia, filozofia umysłu); Piotr Konderak (kognitywistyka);

Włodzimierz Ługowski (filozofia przyrody);

Mariola Kuszyk-Bytniewska (filozofia nauk społecznych);

Mariusz Mazurek (filozofia nauki, obsługa strony internetowej);

Adres redakcji: Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk,
pokój 105, ul. Nowy Świat 72, 00-330 Warszawa

Numery telefonów: 603 160 505,

Adres elektroniczny: filozofiainauka@ifispan.waw.pl

Strona internetowa: www.filozofiainauka.ifispan.waw.pl

Roczniki i numery
Instrukcja dla autorów
Procedura recenzowania

Wybierz numer

Zawartość

Filozofia i Nauka | 2025 | tom 13

1 Strona tytułowa i redakcyjna

Filozofia i Nauka | 2025 | tom 13 | 1-2

Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

2 Spis treści / Contents

Filozofia i Nauka | 2025 | tom 13 | 3

Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

3 Od redakcji / Editorial

Małgorzata Czarnocka

Filozofia i Nauka | 2025 | tom 13 | 5-8

Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Autorzy i Afiliacje

Małgorzata Czarnocka

4 Charles Sanders Peirce and the Place of Chaos in the New World Order

Volodymyr Ratnikov

Filozofia i Nauka | 2025 | tom 13 | 9-26

Słowa kluczowe: metaphysics determinism randomness chaos cosmology

Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

This article examines the main ideas of the metaphysics of the prominent American logician and philosopher Charles Sanders Peirce. It is shown that a significant part of his "scientific metaphysics" is evolutionary cosmology, characterized, in particular, by the essential role of randomness in the world. Among the innovative ideas of evolutionary cosmology, the idea of the chaotic beginning of the Universe and constructive understanding of randomness stands out. The paper shows that this idea echoes some modern problems of quantum-relativistic cosmology, and first of all, the problems of the still popular "inflationary model," in which the idea of the chaotic beginning of the evolution of the Universe is one of the central ones.

Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Volodymyr Ratnikov

National TechnicalUniversity, Vinnytsia, Ukraine

5 The Phenomenoscopic Analysis of the Intravisible

Giorgio Derossi

Filozofia i Nauka | 2025 | tom 13 | 27-54

Słowa kluczowe: Phenomenoscopic analysis appearing demonstration mental experiment intravisible observation physico-phenomenal meaning visivation

Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

“Phenomenoscopic analysis” differs from the phenomenological analysis of the vision of the essence of phenomena highlighted, with an appropriate intentional act, as pure object; phenomenoscopic analysis instead regards this vision as organically linked to the phenomenal appearing of the physical meaning inherent in the experimental datum identified and expressed mathematically; therefore, said vision is not pure but rather integrated with “visivation,” i.e. the highlighting of the factor, also phenomenal, which constitutes the necessary condition for its actual appearing. This factor is not immediately visible because it transpires from within the datum perceived on the surface. It is only “intravisible” and therefore must be shown by means of a particular thought experiment: one suitably reintegrated with its inalienable visual-perceptual component and thus qualified—more so than the kind generally employed in philosophical and scientific demonstrations—to make visible the crucial factor otherwise unseen or merely glimpsed. For this reason, said factor is not taken into account in the intuitive and not strictly perceptual visualisation of the physical meaning, which thus remains devoid of that phenomenal visibility which makes the indispensable empirical verification possible (according to Wittgenstein’s words: “The inexpressible certainly exists. It shows itself”). As a proof of the validity of this different methodological and epistemological approach, here we present a phenomenoscopic analysis of the mental experiments—singularly alike in this regard— developed, on the one hand, by zeno of elea in the kinematic paradox of Achilles and, on the other hand, by Einstein in his Special Theory of Relativity demonstrations. The phenomenoscopic analysis of the intravisible, therefore, highlights the fact that the discovery of the essence of phenomenal reality requires not the separation but, on the contrary, the mutual integration of the scientific point of view and the philosophical one, both necessary, while maintaining their respective functions distinct. Indeed, it is first and foremost the mathematical recognition of the real datum that enables logical deduction to pose the ensuing theoretical problem in the correct terms; the demonstration that it is in line with the real data and with the objective solution to the actual problems is up to their “visivation,” which allows one to glimpse their phenomenal essence and the metaphysical meaning inherent in the physical one. Ultimately, it follows that the objectivity of scientific and philosophical knowledge is not founded on unilateral “phenomenological evidence”, which is inevitably subjective (as Jan Łukasiewicz acutely observed and highlighted in contrast to Edmund Husserl), but rather on a homogeneous, integrated synergy between science and philosophy which preserves their distinct but correlated functions.

Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Giorgio Derossi

6 Koincydensy

Maciej Raźniak

Filozofia i Nauka | 2025 | tom 13 | 55-80

Słowa kluczowe: filozofia fizyki czasoprzestrzeń ewentyzm punktowy teoria względności reizm ontologia

Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

Można wyróżnić przynajmniej dwa znaczenia terminu „koincydens”, mianowicie: węższe — zaproponowane przez Zdzisława Augustynka i wprowadzone sztucznie do słownika ontologii czasoprzestrzeni — oraz takie, któremu mimo braku wyraźnego zdefiniowania w fizyce odpowiadają przedmioty punktowe; te koincydensy nazywamy adekwatnymi. W niniejszym artykule (1) rekonstruujemy definicję wąskich koincydensów oraz (2) omawiamy ich poszczególne rodzaje. W dalszej kolejności (3) wskazujemy na problemy generowane przez zbyt wąskie rozumienie terminu „koincydens” oraz podejmujemy próbę rozszerzenia pojęcia koincydensu tak, aby jego legitymacja brała się już nie z metafizyki, ale z fizyki. Wreszcie (4) rozważamy status koincydensów, zarówno węższych, jak i adekwatnych, w wybranych ontologiach nieewentystycznych.

Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Maciej Raźniak

e-mail:

ORCID:

Szkoła Doktorska Nauk Humanistycznych, UniwersytetWarszawski, ul. Dobra 56/66, pok. 0.108, 00-312 Warszawa

7 The Different Roles of Deduction in Communication

Tomáš Čanal

Filozofia i Nauka | 2025 | tom 13 | 81-95

Słowa kluczowe: Argumentation communication deduction Michael Dummett explanation knowledge logical necessity persuasion proof validity

Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

This article is concerned with a distinction between two epistemic roles that, according to Michael Dummett, deductively valid arguments could play in communication. This means the distinction between: a) arguments that purport to explain, and b) arguments that purport to persuade. The article is also concerned with a resulting shift in the appropriate approach to these roles of arguments. In this respect, for example, an idea emerges which traditionally any realistic-minded author would have automatically dismissed as unthinkable, but which is now relevant. This is the idea of circular justification of knowledge as something rationally acceptable. The distinction also leads us to the view that we do not need anyone to convince us that the rules of correct deduction are valid. In fact, we are already convinced of the validity of the forms of inference that guide us at the moment we think about the deductively valid arguments. There should consequently be no authentic context in which we need to be persuaded of their validity. The present article attempts to reflect critically on the distinction between the epistemic roles of arguments, and on the resulting shift in the methodology, by making four critical objections to its presentation.

Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Tomáš Čanal

University of Ss. Cyril and Methodiusin Trnava, Slovakia

8 Ograniczenia sztucznej inteligencji. Dlaczego sztuczna inteligencja nie zastąpi ludzkiego umysłu?

Mariusz Mazurek

Filozofia i Nauka | 2025 | tom 13 | 97-111

Słowa kluczowe: sztuczna inteligencja intencjonalność ograniczenia AI ludzkie a maszynowe myślenie

Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

Sztuczna inteligencja od początku swojego rozwoju stanowi obszar intensywnych badań, cechujący się zarówno znaczącymi osiągnięciami, jak i nieuchronnymi ograniczeniami. Kluczowym wyzwaniem w tej dziedzinie jest próba odwzorowania ludzkiego umysłu, który charakteryzuje się zdolnością do intencjonalnego myślenia, samoświadomości oraz kreatywności – właściwościami trudnymi do redukcji do struktur obliczeniowych. Fundamentalnym problemem pozostaje niezdolność systemów sztucznej inteligencji do formułowania odpowiedzi na pytania „dlaczego?” oraz „po co?”, co podkreśla różnicę pomiędzy maszynami a człowiekiem w aspekcie nadawania sensu i interpretowania kontekstu. Współczesne technologie, takie jak sieci neuronowe oraz uczenie głębokie, dążą do odwzorowania mechanizmów poznawczych obserwowanych w systemach biologicznych. Mimo to ograniczenia, takie jak „frame-problem” czy brak zdolności do symulowania stanów intencjonalnych, wciąż stanowią istotne bariery w rozwoju tych systemów. Refleksje nad tymi wyzwaniami zapoczątkowały interdyscyplinarne podejście, integrujące inżynierię, filozofię, psychologię oraz biologię, a także zainicjowały koncepcję „naturalności” w projektowaniu systemów AI. Koncepcja ta zakłada naśladowanie nie tylko funkcji poznawczych, ale również procesów adaptacyjnych i celowych charakterystycznych dla ludzkiego umysłu. Niniejszy artykuł analizuje historyczne oraz współczesne wyzwania związane z rozwojem sztucznej inteligencji, uwzględniając filozoficzne rozważania nad granicami technologii. Podkreśla również, że pomimo rosnącej roli AI we współczesnym świecie, jej rozwój stanowi inspirację do głębszego zrozumienia natury ludzkiej inteligencji, jej unikalnych właściwości oraz ograniczeń.

Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Mariusz Mazurek

Institute of Philosophy and Sociology of the PolishAcademy of Sciences, Nowy Świat 72, 00-330 Warsaw

9 O inteligencji kolektywnej w procesie idealizacji w ujęciu ekonomii i zarządzania

Sławomir Czetwertyński , Jakub Marcinkowski

Filozofia i Nauka | 2025 | tom 13 | 113-132

Słowa kluczowe: metoda idealizacji metoda izolacji metoda delficka inteligencja kolektywna metodologia nauk ekonomicznych metodologia nauk o zarządzaniu

Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

Tematyka niniejszego artykułu wpisuje się w debatę nad możliwościami poznawczymi w naukach społecznych, ze szczególnym uwzględnieniem zastosowania elementów metod eksperckich w metodach izolacji. Konkretnie skupiono się na metodzie delfickiej oraz metodzie idealizacji i stopniowej konkretyzacji. Za cel artykułu przyjęto próbę udzielenia odpowiedzi na pytanie badawcze głoszące: czy zastosowanie metody delfickiej pozwoli na sformułowanie składowych perspektywy ontologicznej, którą można wykorzystać w procesie idealizacji zjawisk z obszaru ekonomii i zarządzania? Realizacja tak postawionego celu ma ukazać, jak można zastąpić, właściwy dla metody idealizacji, mechanizm wyłaniania czynnika naczelnego oparty na dowodzeniu logiczno-abstrakcyjnym (wnioskowaniu niezawodnym), mechanizmem opartym na idei inteligencji kolektywnej (wnioskowaniu nie niezawodnym).

Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Sławomir Czetwertyński

Jakub Marcinkowski

Katedra Mikroekonomii i Ekonomii Instytucjonalnej, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, ul. Komandorska 118/120, Wrocław
Katedra Zarządzania Strategicznego i Logistyki, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, ul. Komandorska 118/120, Wrocław

10 Shared Agency in Complex Settings

Anna Martin

Filozofia i Nauka | 2025 | tom 13 | 133-152

Słowa kluczowe: Agency shared agency self-organization differentiation unification interdisciplinary research integration of perspectives

Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

The paper begins by identifying two opposing approaches to (shared) agency— the standard model and the dynamical model. Despite differences between them, both models essentially converge upon the belief that shared agency entails direct mutual influence between agents, in the form of either mutual control or mutual responsiveness, respectively. This assumption becomes problematic when applied to interdisciplinary practices, like interdisciplinary research, which involve role specialization and thus do not lend themselves to an explanation in terms of direct mutual influence. In response to this difficulty, the paper advances a third approach— referred to here as the regulatory model (e.g., Schore, 2000)—which explains shared agency in terms of loose coupling (Gruber, Bödeker, 2005) understood as a pattern of cyclical organization of action in the course of which different positions (perspectives, agendas) are first differentiated during the exploratory phase and then integrated, giving rise to a dialogical from of self-organization.

Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Anna Martin

Institute of Philosophy and Sociology of the PolishAcademy of Sciences

11 Dawniejsze domniemane świadectwa o autyzmie z perspektywy historycznej i historycznofilozoficznej

Bogna Kosmulska

Filozofia i Nauka | 2025 | tom 13 | 153-178

Słowa kluczowe: historia autyzmu historia filozofii a autyzm eksperymenty deprywacyjne kontakt afektywny niemówienie w autyzmie neuroróżnorodność Herodot Salimbene de Adam z Parmy Augustyn z Hippony Marcin Luter Leo Kanner

Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

Istnieje pewna liczba świadectw historycznych, które można retrospektywnie, a więc z dużą dozą niepewności, uznać za mówiące o osobach w spektrum autyzmu. Są także takie świadectwa, które mogą być pewnym tłem dla wytworzenia się jednostki diagnostycznej autyzmu w latach 40. XX wieku. Artykuł ma na celu nadanie wybranym dawniejszym z nich (Herodota, Salimbenego de Adama z Parmy, św. Augustyna, Marcina Lutra) kontekstu historycznego i, szczególnie, historycznofilozoficznego. Oryginalnym wkładem badawczym artykułu jest zwłaszcza próba włączenia świadectwa Augustyna z jego I ks. Wyznań (w zestawieniu z innymi dziełami myśliciela) do listy opisywanych już w literaturze przedmiotu. Kontekstualizacji podlega również kategoria „kontaktu afektywnego” stworzona przez Leo Kannera, współtwórcy jednostki diagnostycznej autyzmu jako przeciwwagi dla dawniejszych, moralnie nacechowanych ujęć historycznych. Wnioski z tych kilkutorowych analiz są dwojakiego rodzaju: po pierwsze, jakie ogólne rodzaje źródeł poznania, biorąc pod uwagę samą naturę autyzmu (tak jak została ona pierwotnie zdefiniowana w psychiatrii dziecięcej), są możliwe i etycznie uzasadnione w jego badaniu oraz, po drugie, czego współcześnie można się w sensie praktycznym nauczyć (i oduczać), studiując oczyma historyka filozofii dawniejsze domniemane doniesienia o zaburzeniach neurorozwojowych.

Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Bogna Kosmulska

Wydział Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego

12 Przyczynek do krytyki racjonalności instrumentalnej – problem celu i środka prowadzącego do celu oraz ich wartościowania

Małgorzata Czarnocka

Filozofia i Nauka | 2025 | tom 13 | 179-192

Słowa kluczowe: Racjonalność instrumentalna cel działania środek działania wartości

Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

Przedmiotem rozważań jest obecnie powszechnie aprobowana jako standardowa i niebudząca wątpliwości (np. w eseju Instrumental Rationality w pretendującej do opiniotwórczej Stanford Encyclopedia of Philosophy) koncepcja racjonalności instrumentalnej oparta na opisowo-normatywnej definicji: „wybiera się/należy wybierać te środki, które są efektywne dla danego celu.” Analizuję, jakie kłopoty wiążą się z postulowaniem w tej koncepcji racjonalności celu działania jako znanego ex ante, tj. w fazie planowania działania, i o niewyznaczonych wartościach, oraz postulowania środków, na które nie są nałożone żadne wartości poza efektywnością działania. Wskazuję ponadto różnice pomiędzy obecnie paradygmatyczną koncepcją racjonalności instrumentalnej a bardziej wnikliwą koncepcją Maxa Webera co do kwestii charakteru celu, środków i ich wartości.

Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Małgorzata Czarnocka

Instytut Filozofii i Socjologii PAN, ul. Nowy Świat 72, 00-330 Warszawa

Instrukcja dla autorów

INFORMACJE DLA AUTORÓW

Przygotowanie tekstów

1. Przyjmujemy teksty rozpraw i studiów do 1,5 arkusza wydawniczego (60 000 znaków ze spacjami), polemik i głosów w dyskusjach – do 0,5 arkusza (20 000 znaków ze spacjami), recenzji – do 0,4 arkusza (około 16 000 znaków ze spacjami). W uzasadnionych przypadkach dopuszczamy wyjątki. Należy je uzgodnić wcześniej z zespołem redakcyjnym.

2. Prosimy autorów o przysyłanie tekstów w edytorze Word 1997–2003, z przypisami dolnymi, a nie końcowymi.

2a. Do każdego tekstu powinno zostać dołączone streszczenie w jęz. polskim (zamieszczone na początku tekstu) oraz w jęz. angielskim (na końcu tekstu), oraz słowa kluczowe w jęz. angielskim, informacja o afiliacji autora (umieszczona pod imieniem i nazwiskiem autora).

2b. Pożądane jest dzielenie tekstu na zatytułowane rozdziały.

3. Cytowanie pozycji literatury powinno zostać przygotowane według poniższego schematu:

Monografie:

Max Scheler, Problemy socjologii wiedzy, przeł. Stanisław Czerniak et al., PWN, Warszawa 1990, s. 32.

Artykuły w czasopismach:

Nelson Goodman, What Should Not Be Said about Representation?, Journal of Aesthetics and Art Criticism, 1987–8, v. 46, s. 419–425.

Rozprawy w monografiach zbiorowych:

E. Mayr, Die Darwinsche Revolution und die Wider‐ stände gegen die Selektionstheorie, w: J. Herbig, R. Hohlfeld (red.), Die zweite Schöpfung. Geist und Ungeist in der Biologie des 20. Jahrhunderds, Hanser, München 1990, s. 44–70.

Odsyłacze do literatury należy umieszczać na jeden ze dwóch sposobów:

A) w przypisach dolnych;

B) w zamieszonej na końcu tekstu Bibliografii. W takim przypadku odsyłacze do literatury powinny być umieszczone w tekście według następującego schematu: nazwisko autora, rok wydania, strony, na przykład: (Giere, 1988, s. 25).

Wybrany przez Autora sposób A) lub B) powinien być stosowany konsekwentnie w całym tekście.

C) Bibliografia winna być uporządkowana alfabetycznie, według nazwisk autorów.

4. Elementy tekstu, które Autor pragnie wyróżnić, należy pisać rozstrzelonym drukiem.

5. Tytuły i podtytuły – wypośrodkowane, półgrubą czcionką.

6. Notki (przypisy) – dolne, a nie końcowe.

7. Autorzy proszeni są przygotowanie tekstu do celów peer‐blind review, czyli o niezamieszczanie w tekście informacji pozwalających zidentyfikować autora. Dane autora na pierwszej stronie tekstu zostaną usunięte przez redakcję przed przekazaniem jej recenzentom.

8. Autorzy są ponadto proszeni o ujawnienie wszystkich osób biorących udział w powstawaniu publikacji oraz ewentualnych źródeł powstawania publikacji. To rozwiązanie zastosowane przez redakcję ma zabezpieczać publikacje przed zjawiskiem ghost‐writing.

9. Autorzy są też proszeni o złożenie deklaracji (także elektronicznie, w formie skanu z podpisem), że tekst przysyłany do druku nie jest przedrukiem tekstu wcześniej publikowanego.

10. Materiały należy przysłać pocztą elektroniczną na adres:

filozofiainauka@ifispan.waw.pl

11. Ewentualne diagramy, ryciny i inne formy graficzne znajdujące się w tekstach powinny być czarno‐białe.

12. Wzory matematyczne powinny być zapisane w formie Word. W razie trudności możliwe są indywidualne negocjacje z redakcją.

Proces recenzowania

Teksty nadsyłane do czasopisma są recenzowane zgodnie ze standardami peer‐blind review. Szablon recenzji oraz lista recenzentów każdego wydanego tomu czasopisma jest podana na stronie internetowej czasopisma. Lista recenzentów nie jest stała. Redakcja powołuje recenzentów w zależności od tematyki przysyłanych tekstów. Daje to gwarancję oceniania tekstów przez faktycznych specjalistów problematyki rozważanej w nadsyłanych tekstach.

Procedura recenzowania

Proces recenzowania

Teksty nadsyłane do czasopisma są recenzowane zgodnie ze standardami peer‐blind review. Szablon recenzji oraz lista recenzentów każdego wydanego tomu czasopisma jest podana na stronie internetowej czasopisma. Lista recenzentów nie jest stała. Redakcja powołuje recenzentów w zależności od tematyki przysyłanych tekstów. Daje to gwarancję oceniania tekstów przez faktycznych specjalistów problematyki rozważanej w nadsyłanych tekstach.