Kwartalnik Architektury i Urbanistyki

Jeśli spojrzymy na strukturę urbanistyczną Warszawy poprzez ocenę wartości historycznych założeń przestrzennych, tych które wiążą miasto z najcenniejszymi osiągnięciami urbanistyki europejskiej, to niewątpliwie w środowiskach profesjonalnych barokowe założenie Osi Saskiej znajdzie się wśród najczęściej dostrzeganych i wymienianych. Jak wiadomo, w swojej koncepcji nawiązuje ono bezpośrednio do Wersalu, gdzie rezydencja królewska, kompozycja ogrodowa i nowo rozplanowane elementy struktury miasta tworzą współosiową, wielkoprzestrzenną kompozycję o nieskończonych, dalekich zasięgach. Badania historyczne potwierdzające związek obu tych założeń, właśnie na ich wspólne odniesienia ideowe i formalne zwracają szczególną uwagę. Podkreślają „nieskończony”, zachodni zasięg kompozycyjny Osi Saskiej przedłużony w układzie ról dalekiej Woli, oraz równie dalekie otwarcie w kierunku wschodnim, którego kontynuację przekraczającą wnętrze Krakowskiego Przedmieścia i skarpę dostrzega się w przedłużeniu koryta starorzecza Wisły i związkach z otwartym krajobrazem brzegu Pragi, wówczas jeszcze słabo na tym odcinku zurbanizowanym.

Artykuł przedstawia możliwości zastosowania modeli numerycznych i korzyści z tego płynących w projektowaniu systemów konstrukcyjnych budynków wysokich. Zostało to pokazane na przykładach autorskich propozycji kształtowania unikalnych form architektonicznych takich budynków przez zastosowanie nowatorskich układów struktur nośnych opracowanych również przez autora, których postacie są rezultatem odpowiedniego zastosowania formuły konstrukcyjnej struktur przestrzennych. Dla złożonych form systemów konstrukcyjnych zdefi niowano w języku programowania Formian stosowne modele numeryczne, których użycie znacząco usprawnia i przyspiesza proces projektowania oraz wznoszenia obiektów budowlanych. Przedstawiono także nowatorskie propozycje projektowania systemów fundamentowania, które umożliwiają bezpieczne posadowienie obiektów silnie obciążonych na gruntach o niewielkiej nośności oraz na terenach aktywnych sejsmicznie.

Dotychczasowe badania percepcji miast prowadzone były przy niskiej rozdzielczości przestrzennej, najczęściej przez uporządkowanie jednostek administracyjnych albo z wykorzystaniem mapy całego miasta, a następnie interpretowania umiejętności kartografi cznych respondentów. W niniejszej pracy przedstawiono podejście badawcze, w którym najpierw zostały wydzielone spójne wewnętrznie, wynikające z charakteru miejsca obszary badawcze, pokrywające całe miasto, a percepcję zbadano opierając się na bazie miejsc reprezentatywnych tych obszarów. Okazało się, że znaczną część percepcji determinuje struktura funkcjonalno-przestrzenna miejsca. Odmienne postrzeganie prawo- i lewobrzeżnej Warszawy okazało się jedynie stereotypem. Stymulacyjny charakter miasta dotyczył wyłącznie Śródmieścia, co sugeruje, że całościowy umysłowy obraz miasta powstaje na podstawie charakteru jego centrum. Zostało potwierdzone, że zieleń i woda jest niezbędnym elementem miejsca zamieszkania, pracy i wypoczynku oraz, że niezmiennie od ponad 35 lat najlepiej oceniany jest Trakt Królewski, od Starego Miasta do Wilanowa.

Na podstawie przeglądu literatury przedmiotu odnoszącej się do informacji teoretycznych, a także wybranych realizacji, dokonano identyfi kacji kilkunastu koncepcji uspokojenia ruchu tworzonych od lat 20. XX wieku do początku XXI wieku. Celem niniejszej publikacji jest ukazanie rozpoznanych koncepcji w ujęciu chronologicznym, przypisując je do kolejnych okresów planowania miast w omawianym okresie, jak i kolejnych generacji tej grupy koncepcji na tle zmian w zakresie dominacji ruchu kołowego w przestrzeni ulic. Uwzględniono rozróżnienie na koncepcje uspokojenia ruchu dedykowane obszarom śródmiejskim miast oraz obszarom mieszkalnym. Charakterystykę poszczególnych koncepcji omówiono z rozróżnieniem na zagadnienia takie, jak uprzywilejowane grupy użytkowników (którym dedykowana była dana koncepcja), główne założenia i cele koncepcji, maksymalna prędkość pojazdów, udział zieleni przyulicznej, formy i elementy zagospodarowania sprzyjające aktywności społecznej na ulicy. Uzasadnieniem dla takiego podejścia jest postępujący obecnie trend obejmowania obszarów śródmieść strefami ograniczenia ruchu w celu poprawy bezpieczeństwa pieszych, a także deficyt w zakresie udziału zieleni w miastach.