Nauki Humanistyczne i Społeczne

Libri Gedanenses

Zawartość

Libri Gedanenses | 2022 | vol. 39

Abstrakt

W artykule omówiono poszczególne książkowe znaki własnościowe używane w Bibliotece Gdańskiej od końca XVI do początku XXI wieku. W pierwszych dwóch stuleciach istnienia Biblioteki Rady Miasta Gdańska jako znaku własnościowego używa-no trzech kolejnych miedziorytowych ekslibrisów. Powołana na początku XIX wieku Biblioteka Miejska w Gdańsku oznaczała swoje zbiory odbijanymi w tuszu pieczęciami o ośmiu (sześciu przedwojennych i dwóch powojennych), zmieniających się w czasie wzorach. Konsekwencją utworzenia w połowie XX wieku Biblioteki Gdańskiej Polskiej Akademii Nauk było stosowanie kolejnych siedmiu różnych pieczęci. Współcześnie w Bibliotece Gdańskiej nie ma zwyczaju używania ekslibrisów do oznaczania zbiorów książnicy. Jednak nadal powstają takie znaki własnościowe, o charakterze okolicznościo-wym; niektóre z nich zostały opisane w artykule.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Helena Dzienis
1
ORCID: ORCID

  1. Dział Zbiorów Specjalnych, PAN Biblioteka Gdańska, ul. Wałowa 15, 80-858 Gdańsk

Abstrakt

The study analyses the notes written on the map of Bohemia and two Latin versions of the description of Bohemia in the first modern atlas Theatrum Orbis Terrarum by Abraham Ortelius. It examines the method of Ortelius’s work with cartographic material and his approach to the composition of the descriptive texts on the reverse sides, which he himself considered to be the main contribution of his atlas. The success of the atlas with its series of editions demonstrates the importance of the texts in their impact on the basic knowledge of regions and countries in early modern European society. The analysis of the two Latin versions of the description of Bohemia also proves Ortelius’s endeavor to update the information.
The map of Bohemia, published by Johann Criginger in 1568, was supplemented by Ortelius in his atlas with notes on some Czech towns and places, which he took from Sebastian Münster's Cosmographia. In the first Latin description of Bohemia, the author based his work primarily on Historia Bohemica by Annaeas Silvius Piccolomini (Pope Pius II), and in the second version, which appears in Theatrum Orbis Terrarum from the 1574 Latin edition, he takes the text from the recent Historiae Regni Boiemiae by Jan Dubravius. The annexes provide transcriptions of both of Ortelius’s versions of the characteristics of Bohemia.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Jan Vojtíšek
1
ORCID: ORCID

  1. Department of Manuscripts and Early Printed Books, National Library of the Czech Republic, Klementinum 190, 110 00 Prague

Abstrakt

The article discusses the principles of composing inscriptions which might have been familiar to the inhabitants of 18th century Gdańsk. Johann Gottlieb Heinecke’s textbook on Latin stylistics, “Fundamenta stili cultioris”, was one of the most well-known sources of theoretical knowledge on this matter. There are testimonies of the use of the textbook by professors of the Academic Gymnasium: Gottfried Lengnich (1689-1774) and Gottlieb Wernsdorf (1717-1774). Johann Gottlieb Heinecke proposed that inscriptions be primarily divided into ones made in the old style and ones made in the new style. The old style was referred to as lapidaris, while the new one was called stilus recentior. The former assumed brevity and simplicity of expression, while the latter allowed more freedom in terms of the form adopted. The inscriptions made in this latter style also had a more complex and varied vocabulary. According to Heinecke, the optimal structure of an inscription should be tripartite. This universal pattern could have been used everywhere, e.g. in inscriptions on buildings, or on tombstones. This tripartite structure is also present in the extant epitaph of the aforementioned Gottlieb Wernsdorf himself.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Jacek Pokrzywnicki
1
ORCID: ORCID

  1. Instytut Studiów Klasycznych i Slawistyki, Wydział Filologiczny, Uniwersytet Gdański, ul. Wita Stwosza 55, 80-308 Gdańsk

Abstrakt

W zasobach PAN Biblioteki Gdańskiej znajduje się zwarty proweniencyjnie tzw. zespół schwarzwaldzki, na który składa się prywatny księgozbiór Heinricha Schwarzwalda IV (1619-1672) oraz pozycje zgromadzone w bibliotece kościoła św. Piotra i Pawła w Gdańsku od XV do początku XIX wieku – w znacznej mierze zakupione z fundacji tego patrycjusza. Zespół schwarzwaldzki trafił do Biblioteki Miejskiej w Gdańsku niemal w całości w 1832 roku, tylko rękopisy i inkunabuły dołączono w 1872 roku.
W artykule zarysowano historię zespołu schwarzwaldzkiego, umiejscawiając go w kontekście gdańskiego kolekcjonerstwa nowożytnego, a także przedstawiono pięć rękopiśmiennych katalogów, inwentarzy i spisów zawartości zespołu powstałych w Bibliotece Miejskiej w XIX wieku. Przeprowadzono również analizę ilościową i podziału tematycznego księgozbioru Schwarzwalda i zasobu biblioteki kościelnej. Wskazano przy tym na korzyści na polu badania szeroko pojętej kultury książki wynikające ze studiowania dawnych katalogów i inwentarzy, a także na niedoskonałości we wnioskowaniu opierającym się na materiałach bibliotecznych, bez szczegółowych oględzin badanych kolekcji.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Maria Michalska
1
ORCID: ORCID

  1. Dział Zbiorów Specjalnych, PAN Biblioteka Gdańska, ul. Wałowa 15, 80-858 Gdańsk

Abstrakt

Biblioteka Gdańska po 1945 roku stała się skarbnicą zbiorów ocalałych z po-morskich bibliotek zlikwidowanych w trakcie i po zakończeniu II wojny światowej. Wśród zabezpieczonych rękopisów znalazł się anonimowy notatnik – dziennik opisujący trasę letniej wycieczki po Małopolsce Wschodniej w 1926 roku (Ms. 5872). Dokładna analiza wpisów do notatnika pozwoliła na identyfikację autorki, którą była ziemianka Maria Chełmicka z domu Wybicka (1901-1968).
Program podróży Marii Chełmickiej opierał się na zwiedzaniu zamków i pałaców stanowiących bezcenne dziedzictwo I Rzeczypospolitej oraz świątyń charakterystycznych dla Małopolski Wschodniej (kościołów i cerkwi różnych chrześcijańskich wyznań, a także żydowskich synagog). Nieprzemijającą wartość ma opis ówczesnego stanu zabytków, zarówno tych, które obecnie znajdują się w ruinie, jak i tych, które zostały odrestaurowane przez władze Ukrainy po 1991 roku. Notatnik jest także cennym źródłem przybliżającym realia ówczesnych wycieczek krajoznawczych. Jednym z najciekawszych fragmentów dziennika jest opis wędrówki po paśmie górskim Czarnohory i turystycznej infrastruktury na szlakach prowadzących do najwyższego szczytu Howerli.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Agata Larczyńska
1
ORCID: ORCID

  1. Wydział Studiów Edukacyjnych, Ateneum. Akademia Nauk Stosowanych, ul. 3 Maja 25A, 80-802 Gdańsk

Instrukcja dla autorów

INFORMACJA DLA AUTORÓW


Redakcja „Libri Gedanenses” decyduje o przyjęciu tekstu i po uzyskaniu pozytywnych recenzji o umieszczeniu w jednym z działów czasopisma: artykuły i komunikaty, materiały, eseje oraz recenzje i polemiki. Redakcja nie przyjmuje materiałów, które nie są przygotowane zgodnie z instrukcją wydawniczą oraz zastrzega sobie prawo wprowadzania zmian i skracania tekstów, a także wyboru ilustracji w uzgodnieniu z Autorami. Nadesłane materiały nie są zwracane.

Autorzy przenoszą na PAN Bibliotekę Gdańską prawa majątkowe i prawa zależne do opublikowanych tekstów na wszystkich znanych obecnie polach eksploatacji, w tym wymienionych w art. 50 ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych, a w szczególności: utrwalanie i zwielokrotnianie drukiem i techniką cyfrową oraz wprowadzanie do obrotu egzemplarzy drukowanych i rozpowszechnianie w wersji cyfrowej.

„Libri Gedanenses” nie płaci honorariów autorskich. Autor otrzymuje egzemplarz autorski rocznika i wersję cyfrową swojej publikacji (plik pdf).


Instrukcja wydawnicza

Redakcja „Libri Gedanenses” prosi o przestrzeganie przedstawionych poniżej zasad przygotowywania i nadsyłania tekstów i ilustracji.

Autorzy podają tytuł/stopień naukowy/zawodowy, aktualne miejsce pracy oraz adres e-mail i adres pocztowy.

Teksty powinny być napisane w programie WORD w formacie RTF.
Artykuł nie może przekraczać 48 000 znaków (ze spacjami), a recenzja 12 000 znaków (ze spacjami).
Formatowanie tekstu: czcionka Times New Roman 12, interlinia 1,5 wiersza; formatowanie przypisów w dole strony: czcionka Times New Roman 10, interlinia 1,5 wiersza.
Wskazane jest sporządzanie przypisów i zestawianie bibliografii na wzór stosowany w czasopiśmie.
Do każdego tekstu należy dołączyć streszczenie o objętości od 800 do 1200 znaków (ze spacjami) i 5-7 słowami kluczowymi.
Ilustracje powinny być wykonane w formacie TIFF o rozdzielczości 600 dpi.
Spis ilustracji musi zawierać informacje o wykonawcach skanów/zdjęć i właścicielach odpowiednich praw autorskich.

Teksty oraz ilustracje należy nadsyłać w formie cyfrowej na adres: libri@bg.pan.pl (wyjątkowo na płycie CD/DVD pocztą na adres: „Libri Gedanenses”, PAN Biblioteka Gdańska, 80-858 Gdańsk, ul. Wałowa 15).

Dodatkowe informacje

Archiwum

Bibliografia zawartości „Libri Gedanenses” tom 1-35 (1968-2018) jest dostępna na stronie https://bgpan.gda.pl/o-bibliotece/libri-gedanenses/

Zasady etyki publikacyjnej

Zasady etyki publikacyjnej

Zasady etyki publikacyjnej „Libri Gedanenses” są zgodne z opracowanym przez Committee on Publication Ethics „Code of Conduct and Best Practice Guidelines for Journal Editors” https://publicationethics.org/files/Code_of_conduct_for_journal_editors_Mar11.pdf

Komitet Redakcyjny ocenia nadsyłane prace pod kątem ich zawartości bez względu na osoby autorów. Wszystkie otrzymane materiały pozostają poufne. Wgląd do nich mają wyłącznie redaktorzy, recenzenci, ewentualnie doradcy redakcji. Także recenzje posiadają charakter poufny.

„Libri Gedanenses” publikuje wyłącznie teksty oryginalne. Redakcja oczekuje od autorów rzetelności naukowej i uszanowania norm publikacji, zwłaszcza staranności w przytaczaniu wyników obcych prac. Zakłada się, że autorzy zapoznali się z przywoływanymi pozycjami.

Wszystkie osoby, które wniosły istotny wkład w powstanie pracy powinny być wymienione jako współautorzy. Pierwszy z nich przesyła ostateczny tekst do czasopisma po zatwierdzeniu przez pozostałych wersji przeznaczonej do publikacji.

Komitet Redakcyjny ma zawsze prawo wycofania pracy, jeśli stanowi plagiat, tekst był wcześniej opublikowany albo przedstawione wyniki badań okazały się niewiarygodne, zarówno z powodu świadomego działania autora, jak i niezawinionego błędu.

Procedura recenzowania

Procedura recenzowania


Komitet Redakcyjny „Libri Gedanenses” podejmuje wstępną decyzję o odrzuceniu albo zakwalifikowaniu nadsyłanych prac do recenzji. Podstawowymi kryteriami oceny są: zgodność tematu z profilem czasopisma, wartość merytoryczna tekstu, jego organizacja logiczna i forma językowa. Zaakceptowane materiały podlegają redakcji w porozumieniu z autorami.

Prace recenzowane są zgodnie z zasadami double blind review process. Każda z nich opiniowana jest przez dwóch znawców, wybieranych w sposób wykluczający konflikt interesów z autorem.

Recenzenci rekomendują oceniane teksty do przyjęcia, sugerując dokonanie uzupełnień i naniesienie poprawek albo opowiadają się za ich odrzuceniem. Recenzje są sporządzane na piśmie i kończą się jednoznaczną oceną opiniowanych prac. Na ich podstawie ostateczne decyzje podejmuje Komitet Redakcyjny.

Prace niemające charakteru naukowego – recenzje i polemiki oraz wspomnienia i sprawozdania – z zasady nie podlegają recenzjom, choć mogą zostać do nich skierowane. Pełna lista recenzentów podawana jest w odpowiednim tomie czasopisma.

Recenzenci

Tom 40 (2023)

dr hab. Bogdan Burliga (Uniwersytet Gdański)
dr hab. Sławomir Kościelak (Uniwersytet Gdański)
prof. dr hab. Krzysztof Lewalski (Uniwersytet Gdański)
dr hab. Gabriela Majewska (Uniwersytet Gdański)
prof. dr hab. Mieczysław Nurek
dr hab. Iwona Sakowicz-Tebinka (Uniwersytet Gdański)
dr hab. Marek Stażewski
prof. dr hab. Tadeusz Stegner (Uniwersytet Gdański)
prof. dr hab. Jacek Tebinka (Uniwersytet Gdański)
dr Anna Żeglińska (Uniwersytet Gdański)

Tom 39 (2022)

dr Zbigniew I. Brzostowski (Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku)
dr hab. Bogdan Burliga (Uniwersytet Gdański)
dr hab. Karol Łopatecki (Uniwersytet w Białymstoku)
dr Anna Łysiak-Łątkowska (Uniwersytet Gdański)
dr hab. Gabriela Majewska (Uniwersytet Gdański)
dr hab. Radosław Skrycki (Uniwersytet Szczeciński)
dr hab. Iwona Sakowicz-Tebinka (Uniwersytet Gdański)

Tom 38 (2021)

dr Zbigniew I. Brzostowski (Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku)
dr hab. Bogdan Burliga (Uniwersytet Gdański)
dr Anna Łysiak-Łątkowska (Uniwersytet Gdański)
dr hab. Gabriela Majewska (Uniwersytet Gdański)
dr hab. Iwona Sakowicz-Tebinka (Uniwersytet Gdański)
dr hab. Andrzej Woziński (Uniwersytet Gdański)


Ta strona wykorzystuje pliki 'cookies'. Więcej informacji